1 Hats k'esetsha pa'aj qu' namets pa' ƚe'wis neƚu witkujiiji' pe' pan nite' yetsji'ƚ pe'qu' levaduraye', qa ƚenqii iye Pascua.* Ex 12:11; 23:15; Jn 6:4; 11:55; 13:1 2 Pe' tenek'enhe'yij pe' pa'il qa pe' i'nq'ijatshenij iye ke' Moisés ƚe'lijei qa wo'oikii pa'aj pa'n qu' ƚeqfenyejeyi'ij qu' nanat'inij qu' nilan pa' Jesús, qe nijiweyiju'ƚ pe' week jukhew.* Mt 12:14; 21:46; Lc 19:47-48; 20:19 3 Ma' qa pa' Satanás qa uiji'teje'm pa'aj pa' Judas, ƚenqii iye Iscariote, hik pakha' i'ntaxji'teje'm pe' doce (12) ƚ'ijatshenhei.* Jn 13:2,27; Hch 5:3; Lc 6:16 4 Pakha'an qa ikii pa'aj qu' natfaakateyi'ƚju' pekhewe' tenek'enhe'yij pe' pa'il qa pekhewe' iye yejeƚ ke' qi witlijtsitjii, qa nifeli'm pa'qu' ƚeqfenye'ji'ij qu' netisij pa' Jesús pekhewe'en.* Lc 22:52; Hch 4:1; 5:24,26; 16:20,22,35-36,38; Mr 9:31 5 Pekhewe'en qa qi in ƚe'sitsi'mkii pa'aj qa yiwjutsiqeni'mha pa'aj qu' netisij hatse' pe'qu' ƚ'astaye'. 6 Pakha'an qa t'eku'miju'ƚ pe' tefelhiti'yi'm. Ma' qa wo'oikii pa'aj pa'qu' iwemetsaxe' qu' ƚeke'ye' qu' net'ihinij pa' Jesús qu' nite' na'ni'ijup pe' jukhew qa efuts iye.

7 Qa hats yamets pa'aj pa' ƚe'wis neƚu witkujiiji' pe' pan nite' yetsji'ƚ pe' levadura qa ƚenqek'ujiiji' iye na'aj kots'etax ƚa's qu' net'ejuyets pa' ƚe'wis neƚu Pascua.* Ex 12:21; 1Co 5:7 8 Ma' qa pa' Jesús qa yukin pa'aj ha' Pedro qa ha' Juan, qa yit'ijets: —Mathayini'ƚ qa' ajileti'ƚ pa'qu' jinteƚuj qu' net'ejuyets pa' ƚe'wis neƚu Pascua.—* Hch 3:1; 8:14 9 Hekhewe'en qa yit'ijets pa'aj: —¿Pa'n i'ni' pa' ƚisu'un qu' hajileti'ƚi' pa'qu' inaqe'?— 10 Pa' Jesús qa yeku'ƚ: —Qu' ami'ƚets na' witset qa hikna' i'weni'ƚi' pa'qu' ewi'ƚ jukhewe' qu' neka'x pe'qu' camusiye' i'nji' pa'qu' iweli'ye' qa' ijayani'ƚpha'm, amƚi'iƚijii pe'qu' nuyifi wititsi'ye'. 11 Qa' it'iƚijets pakha' tetsii: “Ha' Maestro yit'ij ei: ‘¿Pa'n i'ni' pakha' ƚatawe'j ene' wititsi' qu' ha'ni'ƚiji' ene' yijatshenhei qu' heyeki'ƚju' qu' net'ejuyets pa' ƚe'wis neƚu Pascua?’ ” 12 Pakha'an qa' nethiniƚij na' te'weipha'm ne' wititsi' epk'etsaxifi qa week hats q'axitsju' ne' wekwek. Qa' hikna' aqsiiƚiji'kii qu' ajileti'ƚ pa'qu' jinteƚuj hatse'.—* Hch 1:13 13 Ma' qa pekhewe'en qa ikkii pa'aj, qa week yi'wen aka' hats yit'ijets pa'aj pa' Jesús. Ma' qa yaqsiijkii pa'aj qu' najilet pa' ƚaq t'ejuyets pa' ƚe'wis neƚu Pascua.* Lc 19:32 14 In hats yamets pa'aj pa' uja'x pe' hora, qa pa' Jesús qa he' apóstoles iye qa i'nijupju'kii pa' mesa.* Mt 26:20; Mr 14:17 15 Pa' Jesús qa yit'ij pa'aj: —Hayits qa qi'ija in hisu'un qu' k'eyekufetsi'ƚji' ha'ne ƚe'wis neƚu in mente' yamets pakha' qi qu' haats'e'ej. 16 Qe yakha' hit'iƚij ewets in hats nite' k'eyekufetsi'ƚ iye, ipƚu'ƚi'ii iye hatse' nakha' tenek'enhe'yi' na' Dios.—* Lc 14:15; Ap 19:9 17 Ma' qa t'eku'mi' pa'aj pa' tok'o qa in hats yit'ijetspha'm pa'aj ƚe'wisij pa' Dios, qa yit'ij pa'aj: —Iya'aƚji' hane'en, e'weeki'iƚij.* Mt 14:19; 15:36; 26:26-29; Mr 14:22-25; 1Co 11:23-25 18 Qe yakha' hit'iƚij ewets in hane'ej qu' nata'ƚi' qa hats nite' nek'iya'ye'ji' iye pa'qu' uwa ƚ'iye', ipƚu'ui qu' nanamtax na' tenek'enheiji' na' Dios.— 19 Qa t'eku'mi' iye pa'aj pa' pan, qa in hats yit'ijetspha'm iye pa'aj ƚe'wisij pa' Dios, qa napk'asitju' pa'aj, qa netisijju' pa'aj he' ƚ'ijatshenhei. Ma' qa yit'ijji'ju' iye pa'aj: —Aka'an yese'n, wetƚisƚetij qu' nawa'm qe ta'ƚi'ƚ ewets. Aqsi'ji'ƚijkii aka'an hats'inha qu' anjamtijiiƚyik'i.—* Jn 6:51-53; He 10:3 20 Qa hik ƚunye'j iye pa'aj in t'eku'mi' pa' tok'o in hats yili'ij pa'aj in tek, qa yit'ij pa'aj: —Ha'ne i'nji' ha'ne tok'o hik ha'ne pakha' ink'ayik qu' nenit'ij qa hik enewe' yathits, t'ilitfik'i hatse' qe ta'ƚi'ƚ ewets.* Ex 24:8; Jer 31:31; Zac 9:11; 1Co 10:16; 11:25; 2Co 3:6; He 7:22; 8:8,13; 9:15; 12:24; 13:20 21 Qa ha'neƚi'ij nakha' ƚokoi na' t'ihinyij hatse' hats i'nyijup ha'ne mesa ijup.* Mt 26:21-24; Mr 14:18-21; Jn 13:18-26; Sal 41:9 22 Qe yijaa'ija, ha'ne Ƚa's na' Jukhew hats ikƚi'ij qa' hik ƚunye'je', in ƚ'anyejeyek kekhewe' hats we'nika'ajji' t'ejuyets nakha'an, qa ¡hiyee'ƚe ha'nus nakha' t'ihinyij hatse'!—* Hch 2:23; 10:42; 17:26,31 23 Ma' qa pekhewe'en qa watfaakateji'ijju' pa'aj ƚek pakha' pa' yaqsiijkii hatse' aka'an.* Mt 21:25; Mr 9:10; Lc 24:15

24 Hekhewe' ƚ'ijatshenhei qa tek'eƚeyiteetsijju' pa'aj ƚekpa' qu' les qiye'ji'ha pa'qu' ƚunye'je' hatse' pekhewe'en.* Mr 9:34; Lc 1:32 25 Pa' Jesús qa yit'ij pa'aj: —Nekhewe' wittatal ne' witsetits nite' judiol, ewi'ƚƚe in yisu'un qu' nethinkii pa' ƚet'unhaxits in tenek'enhei qa na'aj inaqyaji'ij qa wanaqsiijkii. Qa nekhewe' te'weyik'uiju' nekhewe'en qa titijiti'yijetsek in ƚe'wis pa'qu' naqsiijkii.* Mt 20:25-28; Mr 10:42-45 26 Qa ekhewelƚi'iƚ qa hasu'uj qu' hik ejunyejeyi'iƚ aka'an. Pakha' qu' les qiye'ji' ekheweli'ƚ, naqsiijkii qu' hik ƚunye'je' qu' nite' qiye'ji'. Qa pa'qu' netnek'enhei qa naqsiijkii qu' hik ƚunye'je' qu' witqejkunenek'e.* Lc 9:48; 1P 5:3 27 ¿Qa ƚek pakha' les qu' qiye'ji'? ¿Me pakha' qu' na'nijup pa'qu' mesaye' qu' netek? ¿Me i'nƚi'i pa'qu' witqejkunenek'e? Ehe, pakha' i'nijup pa' mesa hik pakha' les in qiji'. Qa yakha'ƚe in ha'ni'ƚ etji'teje'm qa hik yijunye'j qu' yewitqejkunenek'e.* Mt 20:28; Jn 13:1-17 28 Ekheweli'ƚ week ƚahatsiyij ƚa'ni'ƚ yijijup kekhewe' yinjaajinkeyejeikii.* He 2:18; 4:15 29 Qa in ƚunye'jek na' Tata in tseƚisij nakha' qu' heinek'enhe'yi', qa yakha' qa' k'eƚisjiiƚijek* Mt 25:34; 2Ti 2:12 30 qu' eki'ƚipji' na' yeqe mesa nakha' qu' heinek'enhe'yi'. Qa' ni'iƚipji' ne' qitsji' wits'ojilaxits qu' ejeyumtsheni'ƚ nekhewe' doceju' (12) witsetits ta'ƚetskii ke' ƚelits ka' Israel'ik'i.—* Lc 22:16; Mt 19:28

31 —Simón, Simón, ek'en qeku'nek, na' Satanás hats iyini'ƚ ewets qu' najaajini'ƚ, qa' hik ƚeqfenyejeyi'iƚ ej ne'ej trigo qe wanaqsi'jji' qa wenit'ijkii ful ful.* Mt 4:10; Am 9:9 32 Qa yakha'ƚe qa k'iyin'epji' hats'inha qu' nite' hame'em pa'qu' nite' eqekuye'je', qa akha' qu' hats etpiltax yiwets iye qa iftits'ijets ne' ejefets qu'nte' niliyi'ij qu' net'units.—* Jn 17:9-15; 21:15-17; Ro 8:34; 1Co 1:9; Fil 1:6; 1Ts 5:24; 2Ti 2:13 33 Ha' Simón qa yit'ij pa'aj: —Yatsat'axyij, inye'jƚu' qu' k'oyopheƚifeye' i'nƚi'i qu' k'eyiwamhifeye'. Nite' ts'ijiwei.— 34 Pa' Jesús qa yit'ij: —Pedro, hit'ij ewets hane'ej ha'ne naja'xji' in nite' ip pa'qu' ta'a'aye', ipƚu'ui qu' hats wetshetk'ewi'ƚij qu' mewelku'tyijkii, qa it'ijets qu' nite' enikfe'le'yij.— 35 Pa' Jesús qa nifaakanji'ju' pa'aj, qa yit'ij: —In k'ukini'ƚijkii hik aka'aj qu' enfeli'ƚ eke' wi'tlijei qa k'ayaji'iƚijets qu' hasu'uj eka'xi'ƚ pe'qu' aq'astayi'iƚ qu' ijutsjayiƚik'iju' eqelutsitsi'ƚ, qa pa'qu' eqe ti'naji'iƚij pe'qu' aqatsi'iƚ qa pe'qu' eqjefetsi'iƚ iye otshilaxtiyi'iƚ, ¿me qa hamitsi'ƚ e'm pe'ye' hik aka'aj?— Hekhewe'en qa yeku'ƚ pa'aj: —Ham hami'iƚ ye'm hik aka'aj.—* Mt 10:9-10; Mr 6:8; Lc 9:3; 10:4 36 Ma' qa yit'ijets iye: —Qa ha'neƚi'ij qa hats tujtseika' ƚunye'je', pa'qu' natq'astajiyii qa' neka'x. Qa pa'qu' nana'li'm ƚeqeti'naje' ne'ej ƚaqats qa' neka'x. Qa pa'qu' ham ƚaqatsjikinet'e qa' net'ihinij pa'qu' ƚ'uihitjiye' qa' nataqha'yets pa'qu' ƚaqatsjikinet'e. 37 Qe yakha' hit'iƚij ewets in les ƚe'wis qu' na'nyi'pji' qa' nafits aka' hats we'nika'ajji' in yit'ij: “Tojonkaxti'yik'i pekhewe' uƚ'ets jukhew.”(Is 53:12) Qe yijaa'ija kekhewe' week hats we'nika'ajji' qu' yijunye'je'kii, nite' ƚeke' qu' nijanik'i.—* Jn 17:4; 19:30 38 Hekhewe'en qa yit'ijets: —Yatsat'axyij, jeƚ qeku'nek, enewe'en wetsjuk witqatsjikinetits.— Qa yeku'ƚ pa'aj pakha'an qa yit'ij: —Hayits hats ujaxƚu'.—

39 Pa' Jesús qa ikik'uifik'i pa'aj pa' witset, qa pa' hats ƚunye'j ji'ij, ma' qa ikji'jii ke' utek Olivos, qa he' ƚ'ijatshenhei qa yijayanjiik'i pa'aj.* Mt 26:30; Mr 14:26; Lc 4:30; 21:37; Jn 18:1; Mt 21:1 40 Ma' qa yamets pa'aj pakha' i'nji'ji', qa yit'ijets hekhewe'en: —Iyiini'ƚha, hats'inha qu' nite' neqenijani'iƚ ej na' witaqjaajinkeye'j.— 41 Pa' Jesús qa ikik'ui pa'aj pa' ha'niiji'in in ipƚu'uk'i ek ne'ej ute qe jitewu'm, qa wonokok'eni'ju' pa'aj qa iyin.* Lc 18:11 42 Qa yit'ij pa'aj: —Tata, qu' isu'un qa' iwu'myik'ui nakha' qu' nek'iya'aj tok'o i'nji' na' qi in ek'imiiji'. Qa hasu'ujƚe qu' nanaqsiijkii pakha' qu' yakha' ye'ƚe qu' hisu'un. Akha' yijat'ij pa'qu' isu'un.—* Jn 18:11 43 Ma' qa nametsju' pa'aj pa' ewi'ƚ ángel ta'ƚiipha'm na' wa's qu' netisij pa'qu' ƚet'unha'xe'.* Mt 4:11; He 1:14 44 Pa' Jesús qi in yoksi'wen pa'aj pakha' qi a'tax hatse', ma' qa qi'ija in we'nt'unhet pa'aj in iyin qa pa' ƚenejut'ax qa hik ƚunye'j ne'ej wit'athits in qitsju' qe tsaptsapijukii sehe'.* He 5:7 45 In yili'ij in iyin pa'aj qa niipha'm qa ikii pe' ƚ'ijatshenhei pa' i'ni'. Qa hats ima'ju' pa'aj hekhewe'en qe yeqiwefijju' in qi in itawje'metets. 46 Qa yit'ijets pa'aj: —¿Inhats'ek in ƚama'aƚju'? Eniyi'ƚpha'mkii qa' iyini'ƚ, hats'inha qu' nite' neqenijani'iƚ ej na' witaqjaajinkeye'j.—

47 In mente' yili'ij pa'aj in iyet pa' Jesús qa namets pa'aj pe' olots jukhew, qa pakha' ƚii pa'aj Judas hik pakha' i'ntaxji'teje'm iye pa'aj he' doce (12) ƚ'ijatshenhei, nojo'ok'oi pa'aj pekhewe'en. Qa nekets pa'aj pa' Jesús qe qa netuje'm. 48 Qa pa' Jesús qa yit'ij pa'aj: —Judas, ¿me in ƚetuje'm qa ƚ'ihinij ha'ne Ƚa's na' Jukhew?— 49 Pekhewe' metitsifi pa'aj pa' Jesús in yi'wen pa' ƚunye'jkii, qa yit'ijets pa'aj: —Yatsat'axyij, ¿me ƚisu'un qu' heqfekini'ƚij je'm ene' yaqa'tsjikinetitsi'ƚ?— 50 Ma' qa pa' ewi'ƚ pa'aj hekhewe'en qa yifekin je'm pa' ƚeqejkunenek pa' qiji' ƚatata pe' pa'il qa yasinii pa'aj qa k'itsii pe' ƚekfi'ik'i yiya'yik'i te'weiji'. 51 Pa' Jesús qa yit'ij pa'aj: —Hasu'uj meqfekini'ƚ je'm. ¡Ili'iƚij!— Pa' Jesús qa t'eku'mets pa'aj pe' ƚekfi' pa' witqejkunenek qa yiƚin pa'aj. 52 Ma' qa pa' Jesús qa yit'ijets pa'aj pekhewe' tenek'enhe'yij pe' pa'il qa pe' tenek'enhe'yipji' pe' yejeƚ pe' qi witlijtsitjii qa pekhewe' iye tenek'enheiji' pa' witset: —¿Inhats'ek in ƚenteneyi'ƚij ne' aqa'tsjikinetitsi'ƚ qa ne' ek'uli'ƚ najak? ¿Me hik yijunye'j pa'qu' ewi'ƚe' ejtenhetsax?* Lc 2:46; Jn 18:20 53 Yakha' in ha'ni'ƚ etji'teje'mkii week neƚuts ne' qi witlijtsitjiyii, qa ham pa'qu' ewi'ƚe' ekheweli'ƚ qu' net'eku'myi'. Qa ƚantsat'etsƚi'iƚij ene' hane'ej hora qa nakha' iye ƚet'unha'x na' nookii ƚantsat'etsi'ƚij iye.—* Jn 12:27; 16:4; Hch 26:18; Ef 6:12; Col 1:13

54 Ma' qa pekhewe'en qa t'eku'mi' qu' nophe'ƚ pa' Jesús, qa yeka'xii pa'aj pe' ƚetsi' pa' qiji' ƚatata pe' pa'il. Qa ha' Pedro qa yijayantaxij pha'mkii pa'aj qa toxƚi'iju'ƚkii. 55 Pekhewe'en in hats niƚani' pa'aj pa' fe't pa' joofji'ju' pe' wititsi'ii, qa i'nijup pa'aj, qa ha' Pedro qa i'nji'teje'm pa'aj pekhewe'en.* Mt 26:3 56 Qa pe' ewi'ƚ witqejkunenki', in yi'wen pa'aj in i'nijupju' pa' fe't qa nalitetsju', ma' qa ts'in pa'aj in yejeƚju', qa yit'ij: —Hane'en, qete'e' hik ha'ne iye hakha' ƚijts'eji'ijjkii.— 57 Qa welkutƚi'ijkii pa'aj ha' Pedro, qa yit'ijets pe' efu: —Efu, nite' tsikfe'lets pakha'an.— 58 Qa sujƚe iye pa'aj qa na'l iye pe' yejeƚju' iye qa yit'ijets: —¡Qete'e' hik akha' iye ƚa'nji'teje'mkii hekhewe'en!— Ha' Pedro qa yit'ij iye pa'aj: —¡Efu, nite'! ¡Nite' yakha' pekhewe'en!— 59 Qa hats ewi'ƚ pa'aj hora t'ani' qa na'l iye pa' yumti'ija qa yit'ij: —Yijaa'ija in hik ha'ne hekhewe' ƚijts'eyekkii, qe hane'en Galilea ƚeiƚe' iye.— 60 Ha' Pedro qa yit'ij iye pa'aj: —Jukhew, ¡nite' tsikfe'lets kakha' ƚit'ij!— In mexe nite' naq'axtaxijik'i pakha' yit'ij in welkut'ijkii, ma' qa iipƚek pa'aj pa' ta'a'a'. 61 Ma' qa pa' Yatsat'ax'inij qa hik pakha'aj t'atsji'ƚfik'i qa lee'sii pa'aj in nejeƚii ha' Pedro, ma' qa ha' Pedro qa yijamti'ik'i pa'aj ke' ƚe'lijei pa' Yatsat'ax'inij in yit'ijets pa'aj: —Ha'ne naja'xji' tees qu' nap pa'qu' ta'a'aye' ipƚu'ui qu' hats wetshetk'ewi'ƚij qu' mewelku'tyijkii.—* Mr 10:21; Lc 22:31-34; Hch 3:13-14 62 Ma' qa ikfik'i pa'aj ha' Pedro qa qi in ip pa'aj.

63 Pekhewe' jukhew testi'yij pa'aj pa' Jesús qu' nejeƚets, qa qi in yawitji pa'aj qa yilanje'mkii iye.* Jn 18:22-23 64 Yit'onjo' iye pa'aj ƚotoi, qa nifaakanji'ij: —¿Ƚek pakha' te'ek nalan?— 65 Qa olots iye pekhewep iye wekwek yit'ijetskii t'ejuyiju'ƚ pakha'an, in uƚ'etsik'i ƚe'lijeyetskii.* Mr 3:29

66 In hats neƚukii pa'aj qa not'ax wetju'ƚ pekhewe' tenek'enheiji' pa' witset qa pe' tenek'enhe'yij pe' pa'il qa pe' i'nq'ijatshenij iye ke' Moisés ƚe'lijei, ma' qa wetka'xii pa'aj pa' Jesús pa' not'axi' wetju'ƚ pekhewe'en. Qa hikpa' qa tafaakanheti'yi'kii pa'aj:* Mt 27:1; Mr 13:9; 15:1; Jn 18:28; Lc 9:22; 20:1 67 —Qu' hik akha'ye' pa' Cristo, yape enfeli'ƚ ye'm.— Pa' Jesús qa yeku'ƚ: —Qu' hi'ttaxi'ƚij ewets: “Ehe, yakha',” qa' esqeku'ƚi'iƚij iye. 68 Qa qu' k'afaakantaxi'ƚij pe'ye', tees qu' esku'ƚi'ƚ. 69 Qa ha'neƚi'ij qu' nata'ƚi', qa ha'ne Ƚa's na' Jukhew qa na'ni'ju' na' yiya'yik'i nakha Ham Ƚet'unhenye'ji'iju'ƚ in Dios.—(Sal 110:1)* Mr 16:19; Hch 7:56; He 1:3 70 Ma' qa yit'ijju' pa'aj pe' week: —Ye'ehe, ¿me qa hik akha' pa' Ƚaa'sija pa' Dios?— Qa pa' Jesús qa yeku'ƚ pa'aj: —Ehe, yakha', ƚ'asiini'ƚik'iha in ƚit'iƚij yiwets.—* Mt 4:3; 26:64; 27:11; Lc 1:32,35; 23:3 71 Ma' qa yit'ijju' pa'aj pekhewe'en: —¿Inhats'ek qu' menjiit hami'ik'ui iye pakhape' iye qu' nenfelijkii pa'qu' ƚunye'je' hane'en? Inekhewel hats jitepi'ye'ejha kakha' yit'ij.—