1  25.12Ja í á zə wɔ́ɔ́s nə́ bwə́ kənd sə́ Italî yí, bwə́ á ŋwa Pwôl nə míl mímbwug, bwə́ yə wúl lúlúú ózɨmbɨ təd. Lúlúú ózɨmbɨ wɔɔŋg í á bə nə jínə́ nə́ Zhuliyus, nyə á dʉ sɛ̂y kínda ózɨmbɨ ánʉ́nɨ̂ bwə́ á dʉ jɔ̂w nə́ Kínda mə *Káázɛl yí. 2  19.29Sə́ á bád titíma á Adramît í á ŋgə kə mə́bwûŋ mə́ Azî yí. Sə́ á bád cínɔŋgʉ́, mú kyey sə́nɔ̂ŋ Aristárʉg muud Masedwân nyə á zhu Tesaloníka yɛ́. 3  24.23; 28.2Sə́ mú kə shulə Sidon mán mələ̂m. Zhuliyus nyə á bə nə jɔ̧ lâm nə Pwôl, a mú bɨ́d nyə nə́ a kə́g óshwə́ bɛ́ dɨ́, ka bwə́ é ŋgə yə nyə isâ. 4 Sə́ mú tɨ́ na. Nda oŋkwɔ̧̂ bwə́ á ŋgə ntágʉlə sə́ nə́, sə́ á ŋgə baag kɔ́ɔ́mb fuundú mâŋ á Shíprə oŋkwɔ̧̂ bwə́ á dʉ bə bwə́ mú ŋgə cwaalʉwo yí. 5 Sə́ mú ka lɨ́ɨ́na mâŋ mâ Silisî nə Pamʉfilî, sə́ mú kə səl titíma Mira, mpál shí á Lisî. 6 Cínɔŋg wə́ lúlúú ózɨmbɨ wúsʉ́ nyə a dʉ́g ŋgwɔ́l titíma á Aləgʉzandrî tə̂l nə́ a kə Italî yɛ́. A mú ntɛɛŋg sə́ titíma wɔɔŋgʉ́d. 7 Sə́ á ŋgə kə ntʉ́nɨ, júgə cúŋ nə cúŋ, sə́ ŋgə́ kə togʉ́toogʉ́, já zhɨ́ɨ́d zhwog mwɔ̂w nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kə wɔ́ɔ́s ŋgɛɛ́ Kanídus. Ŋkwɔ̧̂ kú bɨ́d sə́ fwála nə́ sə́ shíshʉ́g kúnə́-kúnə. Sə́ á shwal baag kɔ́ɔ́mb fuundú mâŋ á Kʉrɛ̂t óŋkwɔ̧̂ bwə́ á dʉ bə bwə́ mú ŋgə cwaalʉwo yí. Sə́ á ŋgə kə ŋgɛɛ́ Salmóne. 8 Sə́ mú ŋgə lídʉga nə ŋgə́lə baag na fuundú mâŋ nə́ ndɛɛ́ sə́ mú kə wɔ́ɔ́s kʉ́kʉ́l bwə́ dʉ́ jɔ̂w nə́: «Jɔ̧jɔ̧ mə́bwûŋ» yí, ŋgwə́la í njúl kúnə́-kúnə nə cínɔŋgʉ́ njɨ Lasaya. 9  2Kr 11.26Fwála í á bwey bul cɔ̧́ sə́. Ka nə́mə́ nyiŋgə bə nə́ nda wəla lʉ́ íci í ídʉ̂w* ici í ídʉ̂w: Í á dʉ bə zaŋ. Bwə́ á dʉ sá zaŋ nyɔɔŋg wəla lʉ bwóógʉ́d oŋkwɔ̧̂ bwə́ njúl ŋkí yáág. í á cɔ̧́ nə́ júgə í á zə bə ŋkí wagʉwo. Gwə́ wə́ Pwôl nyə á ka zə kɛ́wʉli búud, 10 nyə nə́: «Owɛy, njɔɔnd ga í é bə sə́ ŋkí jág ŋkáŋgʉla. Mə dʉ́g nə́ sə́ é jímbal mímbag mísʉ́, tɔɔ titíma, sə́ je nə́mə́ gwɨ́ɨ́l míkug mi búúd.» 11 Lúlúú ózɨmbɨ nyɛ mú yida bul bə nə búgə́ nə njulye titíma bá amə́dɨ́, a kú gwág sâ Pwôl nyə á cɨ yí. 12 Nda bwûŋ dɔɔŋg í á shígɛ́ bə jɔ̧ bwûŋ búud bɨ́ nə ŋkul cɨ́ŋgʉli ŋkwân yí nə́, zhwog buud bwə́ mú ŋgə cɨ nə́ sə́ cɔ̧́g cínɔŋg, sə́ sɔ̧́ɔ̧́g nə́ sə́ kúməg Fenígʉ́s, bwûŋ á Kʉrɛ̂t, sə́ kə́g cɨ́ŋgʉli ŋkwân wu. Bwûŋ dɔɔŋg dáá dʉ́sə mbəg ŋgɛɛ mpə́dʉ́gá *məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w† məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂. nə kɔ́ɔ́mb jwɔ̂w í dʉ jímə yí, í njúl nə́mə́ mbəg ŋgɛɛ mpə́dʉ́gá *məncwûm mə jwɔ̂w‡ məncwúm mə́ jwɔ̂w: Í kə́ nə́ Nord; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂. nə kɔ́ɔ́mb jwɔ̂w í dʉ jímə yí.

13 Gúl ŋgúŋgúl í dʉ zhu mə́kɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w§ məkɔ́ɔ́l mə́ jwɔ̂w: Í kə́ nə́ Sud; wo é kwey fɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí yé ŋkɔw á ofɛ́ɛ́l-fɛ́ɛ́lí ɔ́ íciyá dɨ̂. yí í mú ŋgə wɔ̧́ɔ̧lə. Bwə́ mú tə́dʉga nə́ bʉ́sə nə ŋkul kə, kə wɔ́ɔ́s Fenígʉ́s. Bwə́ mú yîl shwamá í dʉ sá nə́ titíma kú kyey yí, bwo mú ŋgə bɛ̧ fuundú mâŋ á Kʉrɛ̂t. 14 Kú nə́mə́ bwey, məma ŋkwɔ̧̂ bwə́ dʉ jɔ̂w nə́ Erakilɔ̂ŋ* Ŋkwɔ̧̂ wɔɔŋg mə́ dʉ zhu ŋgɛɛ mə́ncwúm mə́ jwɔ̂w. yɛ́ mú zhu nûŋ ŋkwamə́d zə byalʉga nə bwo. 15 Nda titíma í á shwal tʉ̂w nə́, fwála mə kwo tə́l nyə yí í a shígɛ́ ná bə. Sə́ mú bɨ́d, ŋkwɔ̧̂ mú ŋgə kə nə sə́ kɔ́ɔ́mb í ajə́láyɛ́ yí. 16 Sə́ á ka kə cɔ̧́ mpʉ́sə ŋkwamə́ bwə́ jɔ̂w nə́ Koda yí, í mú nywá laa sə́ ŋkwɔ̧̂, sə́ músə ka tɛɛm balan nə bíbyɔ́ɔ́l acíg-cíg sə́ mə́ fwo bul lídʉga. 17 Ofʉ́la bwə́ mú kəl bíbyɔ́ɔ́l jɔɔŋg titíma dɨ́ gwɔ̂w nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú ŋgə cɛ̧ɛ̧lə mikwoolú lyɛ̧ titíma nəcé bwə́ á ŋgə fúndə nə́ ŋkwɔ̧̂ nyə a bá kə nə sə́ nə́ ndɛɛ́ sə́ kə mága bwûŋ á Sírʉt. Bwə́ mú shul shwamá í dɨ́ cwánʉwo yí mə́júwód, sə́ mú shwal ŋgə kə, kú ná bə kɔ́ɔ́mb sə́ mə́ cɛ́ɛl yí. 18  Zhn 1.5Jwɔ̂w í á bɛ̧ yí í á bə ŋkwɔ̧̂ ŋgə́ ná nə́mə́ zhɨ́ɨ́ŋg sə̂. Sə́ mú ka tɛ́ɛ́d wusə́lə mímbag mə́júwód. 19 Jwɔ̂w álɛ́ɛl, ofʉ́la bwə́mɛ́fwó bwə́ mú ŋgə wusə isâ í titíma mə́júwód nə məbwə̂ máŋ. 20 Sə́ á cʉgə mwɔ̂w ŋkí bulya kú ná dʉ́g jwɔ̂w joŋ dɨ́, kú nə tɔɔ acén-céní, njɨ wúl mbií yáág-yáág ŋkwɔ̧̂ ŋgə kuŋg. Sə́ mú shîn dʉ́g nə́ sə́ bâŋ sə́ ácʉgəyɛ́.

21 Í á bə nə́mə́ buud bwə́ mə́ bul já kú də. Pwôl mú ka zə tɔ̂w bwo tʉ́tám, a mú cɨ nə bwo nə́: «Owɛy, bɨ́ a mbə̂m gwág sâ mə́ a ŋgə cɨ yí, ŋki sə́ á shígɛ́ tɨ́ mə́kuú Kʉrɛ̂t, sə́ á mbə̂m sásʉlə míga mícúŋ nə intáma. 22 Mə́ ka cɨ nə bɨ́ ja gaád nə́ bɨ lwóyág iŋkáŋ. Cʉg múúd í ájímbɛɛ́ wa tɔɔ ŋgwúd. Sá jɨ́ nə ŋkul ntáma, njɨ titíma. 23 Zɛmbî mə́ gwág nə ndɨ̂ yɛ́, mə́ ŋgə́ yə gúmə́ yɛ́, ŋgwɔ́l *éŋgəles yé nyə ámə wɔ́ɔ́s mə́dɨ́ búlú gaád. 24  9.15Nyə ámə lás nə mə nə́: “Pwôl, wo kú bə nə ifwaas. Í jɨɨ nə́ wo kúməg wə́ *Káázɛl. Zɛmbî nyə e cʉg nə́mə́ búúd ɔ titíma gwô nəcé wo.” 25 Gwə́ wə́ mə́ cɨ́ nə bɨ́ nə́, oshwə́ bâm, lwóyágá iŋkáŋ. Mə jɨ nə búgə́ nə Zɛmbî nə́ ísâ í é bə nda nyə ámə jaaw mə nə́. 26  28.1Sə́ é kə mága nyúl ŋkwamə́ dɨ̂.»

27 Í á ka zə bə, ŋkwɔ̧̂ mə́ jɛ̧́ɛ̧la nə sə́ ntʉ́nɨ ibulú wûm nə ílɔ́ɔl. Búlú wûm nə nɔ̧̂ dɨ́, sə́ ŋgə́ ná nə́mə́ ntʉ̂ŋ mâŋ bwə́ jɔ́w nə Adriyatîk má dɨ, ísâ í tâm bulú, ofʉ́la bwə́ mú gwádʉga nə́ sə́ mú kúnə́-kúnə nə nyúl shí. 28 Bwə́ mú wusə zhwaŋgʉla mə́júwód, bwə́ kwey nə́ í gwaa shí kə wɔ́ɔ́s ómáda məwûm mə́lɔ́ɔl nə zaŋgbá. Sə́ mú shísh shwóg, bwə́ mú kwo wusə zhwaŋgʉla, bwə́ kwey ómáda məwûm mə́bá nə mwɔɔmb. 29 Bwə́ mú bɛɛmb nə́ sə́ á bá kə mága gúl kʉ́kʉ́l á məkwóógʉ́d. Bwə́ mú wá mə́shwamá mə́nɔ̧̂ bán titíma dɨ́, bwə́ ŋgə́ wɨ́ɨ́mb nə́ mán í lɛ́ɛ́lʉg lə̂m. 30 Ofʉ́la bwə́ mú ka zə bii tə́dʉ́gá nə́ bwə́ túb. Bwə́ mú shul bíbyɔ́ɔ́l ácíg-cíg mə́júwód nda sâ mə́ cɨ́ nə́ bwə́ kə́ wá mə́shwamá mâ lúú titíma. 31 Pwôl mú cɨ nə lúlúú ózɨmbɨ nə́: «Ŋkí buud ɔ́nɨ bwə́ bə́ kú ji titíma dɨ́, bɨ́ kú faam nə shwɨy.» 32 Ozɨmbɨ bwə́ mú sámb míkwoolú mí bíbyɔ́ɔ́l nə ndɛɛ́ í mú wô.

33 Té bwə́ á ŋgə bwánd nə́ mán í lə́mʉ́g yí, Pwôl nyə á ŋgə cwîny buud nə́ bwə́ də́g ídʉ̂w. Nyə á cɨ nə bwo nə́: «Í mə́ bə mwɔ̂w wûm nə mə́nɔ̧̂ múús bɨ njul bɨ ŋgə bwánd, muud kú də. 34  Luk 12.7Mə́ ŋgə jɨɨ nə́ bɨ nyíŋgəg tɛ́ɛ́d ŋgə̌lə də́, sâ jɔɔŋg í é sá bɨ́ mpwogɛ́. Mpugá nə́ muud nyə ajímbálɛ́ tɔɔ ntand shilú ŋgwúd wa.» 35  Luk 22.19Njɨ nyə á shîn cɨ ntʉ́nɨ yí, nyə á ŋwa bʉlɛ́d, a jəgʉla nə Zɛmbî nə́ ndɛɛ́ a fɛ̂y, a mú tɛ́ɛ́d də́lə. 36 Bɛ̂sh mənyúúl mə́ mú lal, bwə́ mú ŋwa ídʉ̂w ŋgə də. 37 Sə́ bɛ̂sh sə́ á bə titíma dɨ́ buud mitəd mímbá nə məwûm zaŋgbá nə ósaman. 38 Ja bwə́ á shîn də jílə yí, bwə́ á ka zə sɔ̧́ məzhɨɨ́ mə sá nə́ titíma ŋwág yɨ́ɨ́sa. Bwə́ mú wusə ídʉ̂w mə́júwód.

39 Ja mán í á ka lə̂m yí, bwə́ a shígɛ́ yag shí bwə́ á kə wɔ́ɔ́s nɨ. Í á yida bə nda wúl mbwə̂ mâŋ í á zə shúsə cíndú. Mbwaanzʉlə shɛ̧́ í á ŋgə nyîn cínɔŋg. Wu mbwaanzʉlə wɔɔŋg dɨ́ wə́ bwə́ á dʉ́g nə́ bwə́ cɛɛl kə tə̂l titíma yɛ́ ŋkí í á bə nə ŋkul sɨ̂y ntɔ́. 40 Bwə́ á ka wiinzh məshwamá mɛ̂sh bwo mpáŋgʉlə mwo mə́júwód, bwə́ wiinzh nə́mə́ míkwoolú mí sá í dʉ fiinzh titíma yí, bwə́ mú wɛɛf *sanda ŋgúl, ŋgúl mú ŋgə kə nə titíma kɔ́ɔ́mb mbwaanzʉlə shɛ̧. 41  27.22Njɨ bwə́ nda fwo kumə bwûŋ, titíma mú kə mága dúl kú lʉ́ shɛ̧ í á bə mə́júwó dɨ́ shí kú ŋgə nyîn yí. Lúú titíma í mú nyíi shɛ̧ dɨ̂ í kə yɨ́ɨm. Ikwɔ̧́ í mə́júwó í mú dʉ zə jiwa bán titíma dɨ́ nə́ ndɛɛ́ bán titíma í mú shîn wôŋ.

42 Ozɨmbɨ bwə́ mú dʉ́g nə́ bwə́ shîn gwú mimbwug shú nə muud kú gwáág nə́ ndɛɛ́ túb. 43 Njɨ nda lúlúú ózɨmbɨ nyə á cɛɛl cʉg Pwôl nə́, nyə á cɨ nə ozɨmbɨ nə́ bwə́ kú gwú mímbwug. A mú yida lwâm nə́ bɔɔŋg bɨ́ nə ŋkul gwáág wá bwə́ gwáágʉ́g kə cíndú, 44 bɔɔŋg bwə́ lʉ́g wá bwə́ ŋgə́g nə badʉwo mə́bɔ́ɔ́mbúd, bɔ́ɔ́l íbwɨ́l í titíma dɨ́ bwə́ ka ŋgə kə cíndú. Ntɔ́ wə́ bɛ̂sh bwə́ á faam nə shwɨy yɛ́, bwə́ mú kumə cíndú mpwogɛ́ nə mpwogɛ́.