1  Mət 1.1–2.4; Yuá 17.5; Flp 2.6; 1Yn 1.1-2; Mbʉ́ 19.13-16Mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé mə́ ísâ byɛ̂sh dɨ́, Ciyá* «Ciyá» nɨ wə́ Krîst (Wo jɨ nə ŋkul dʉ́g Yuánɛs 1.14). í á bwey bə, Ciyá bá Zɛmbî wə́ bwə́ á bə. Ciyá jɔɔŋg í á bə ntâg Zɛmbî. 2 Bá Zɛmbî wə́ bwə́ á bə mə́tɛ́ɛ́dʉ́lé mə́ ísâ byɛ̂sh dɨ̂. 3  1.9-10; 5.26; 1Kr 8.6; Kol 1.16-17; Heb 1.2; Mbʉ́ 3.14Gwə́ wə́ í á tɛ́ isâ byɛ̂sh; kú nə tɔɔ sâ wo é kwey nə́ Ciyá dɨ́ í á tɛ́ yí. 4 Cʉg í á bə Ciyá jɔɔŋg dɨ̂, cʉg jɔɔŋg í njúl məŋkɛnya ŋgə̌lə kwan buud. 5  Mət 1.3-4Məŋkɛnya mə́ á ŋgə faan yídʉ́gʉ́d; njɨ, yídʉ́gʉ́ í áshígɛ́ magʉlə lə́g mə́ŋkɛnya.

6  Mat 3.1Ŋgwɔ́l múúd nyə á bə nə́ Yuánɛs, Zɛmbî wə́ nyə á ntɨ nyə. 7 Yuánɛs nyə á zə nə́ a zə́g bwiiŋg sâ í dʉ́gyá nə məŋkɛnya mɔɔŋg yí, shú nə buud bɛ̂sh bwə́ búgʉ́lág nəcé bwiiŋgyá jɔɔŋg. 8  1.20Nyə dɨ́ nyə á bə məŋkɛnya; nyə á yida zə bwiiŋg sâ í dʉ́gyá nə məŋkɛnya yí. 9  8.12; 17.25; 1Yn 2.8Məŋkɛnya mɔɔŋg mə́ á bə fwámɛ́ mə́ŋkɛnya, mâ nə́, ja mə́ zə́ shí ga dɨ́ yí, mə́ zə́ kwan búúd bɛ̂sh. 10 Ciyá í á bə shí gaád, gwə́ nə́mə́ wə́ í á tɛ́ shí ga; njɨ, buud ɔ shí ga bwə́ á shígɛ́ yag gwo. 11 Í á zə búúd bɛ́ dɨ́, njɨ buud bɛ́ nda magʉlə lə́g gwo. 12  1Yn 3.1; Gal 3.26; 4.5Njɨ, búúd báá bwə́ á lə́g gwo, bwə́ *búgʉla jínə́ dɛ́ wá, nyə á yə bwo ŋkul nə́ bwə́ bə́g bwán ɔ́ Zɛmbî. 13  3.3, 5-6; 1Pr 1.23; 1Yn 3.9Bâŋ bwə́ mə́ byɛ̂l, kú bə byélé í ŋgə́ wú mə́cií dɨ́ yí, kú nə́mə́ bə váál búúd bwə́ dʉ́ ŋgə byá nə yéésh jáŋ yí, nda nyiŋgə bə nə́ muud nyə ámə jɨɨ nə́ a byá mwân; bwə́ mə́ byɛ̂l byélé á nə́ Zɛmbî wə́ mə́ byá bwo.

14  Gal 4.4; Flp 2.7; 1Tm 3.16; Heb 2.14; 1Yn 4.2 milwanə́ mí Mwán mə́ byɛ̂l cʉ́gə́ mwɔ̧ mə Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ dɨ́ yɛ́: Mat 17.2; Yuá 2.11; 1Yn 1.1-3Ciyá í á ka nyɛɛ muud, í á cʉgə wa sə́dɨ́. Cʉg jé í á bə cʉg mílwanə́, mpaam nə mpaam, obʉ́bə́lɛ́ nə obʉ́bə́lɛ́. Sə́ á beny milwanə́ myɛ́, mí njúl milwanə́ mí Mwán mə́ byɛ̂l cʉ́gə́ mwɔ̧ mə Sɔ́ɔ́ŋgʉ́ dɨ́ yɛ́. 15  1.24-27, 30; 5.31-34, 36Yuánɛs nyə á bwiiŋg láŋ yé, a lás gwɔ́w-gwɔ̂w nə́: «Muud mə á jaaw bɨ́ wə́ ɛ́nɛ. Nyə wə́ mə á cɨ yɛ́, nə́: muud ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə; njɨ, a mə́ tɔ̂w mə shwóg, nəcé nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d fwo bə nə mə. Muud wɔɔŋg wə́ ɛ́nɛ» 16 Sə́ bɛ̂sh sə́ á mə́ bə nə kɔw nyə́dɨ́ zhwog tɔɔm dɨ̂, a ŋgə cʉgə nə sə́ njɨ mpaam nə mpaam. 17  7.19; MmN 31.18Nəcé Moyîz nyə á zə nə *mbwoomb mə́cɛ̧ɛ̧, Yésus-Krîst zə nə mpaam nə obʉ́bə́lɛ́. 18  6.46; 14.8-9; MmN 33.20; Mat 11.27; 1Tm 6.16; 1Yn 4.12Muud nyə abwɛ́lɛ́ dʉ́g Zɛmbî. Njɨ, Cʉ́gə́ lʉ́ Mwán dɛ́ nyə́mɛ́fwó mə́ jɛ́ɛ́g bʉd dɨ́, dʉ́sə́ nə́mə́ Zɛmbî yí, dwə́ wə́ í á sá nə́ Zɛmbî mpúyʉ́g.

19  5.33Oyúdɛn bwə́ á kənd ofada nə *Olevît kə shilə Yuánɛs nə́: «Wo wə́ zə́?» A mú ka bwiiŋg bwo sâ Yésus jísə́ yí. 20  3.28Nyə á mpu məm nə́: «Mɛɛ dɨ́ jísə́ *Krîst.» Nyə á mpu məm ntɔ́ kú shwána. 21  Mat 2.14; Yuá 6.14Bwə́ á ka nə́mə́ jî nyə nə́: «Ká wo wə́ zə́? Ye Eli?» Nyə nə́: «Mbɔ̂, mə dɨ́ Eli.» «Ye wo wə́ *Muud micúndə́† Oyúdɛn bwə́ á ŋgə bwánd nə́ Zɛmbî mə bá ntɨ bwo ŋgwɔ́l Múúd micúndə́ njúl nda Moyîz; Moyîz nyəmɛ́fwó nyə á jaaw bwo ntɔ́. (Mbá 18.15-18).?» Nyə nə́: «Mbɔ̂». 22 Bwə́ mú ka cɨ nə nyə nə́: «Ká wo wə́ zə́? Sə́ kə́g bɛ̧sa nə buud bwə́ ámə ntɨ sə́ wá nə́ jɨ? Womɛ́fwó ŋgə cɨ nə́ wo wə́ zə́?» 23  Iza 40.3A mú bɛ̧sa nə bwo nə́: «Mə wə́ kə́l í ŋgə́ cúndə shí a shwééshád yí, ŋgə cɨ nə́: “Sʉ́gʉ́gá zhɨɨ́ mə Cwámba í bə́g tʉ́təlî” nə́mə́ nda múúd micúndə́ Izayí nyə á cɨ nə́.» 24 Ofada nə Olevît bwə́ á kəndɔw wá bwə́ á bə *Ofarizyɛ̂ŋ. 25  1.33; Mat 21.25Bwə́ mú ka jî nyə nə́: «Ŋkí wo dɨ́ Krîst, wo kú bə Eli, wo kú nyiŋgə bə múúd micúndə́, nəcé jɨ́ wó ŋgə́ duu buud yí?» Yuánɛs mú bɛ̧sa nə bwo nə́ 26 «Mɛɛ mə ŋgə duu buud mə́júwód. Njɨ ŋgwɔ́l múúd jɨ na mpə́dʉ́gá nyɨ́nʉ́d, bɨ ampúyɛ́ nyə. 27  1.15; Mis 13.25A ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə, mə ampíyáyɛ́ nə́ mə cínyʉg nyə mikwoolú mí mə́ŋgwub məkuúd.» 28  10.40; Mat 3.13Sá nɨ í á ŋgə sɨ̂y Betanî, Zhurdɛ̧̂ faŋwíny, kʉ́l Yuánɛs nyə á ŋgə duu buud yí.

29  1.36; Iza 53.6-7; 1Pr 1.19; 1Yn 2.2; Mbʉ́ 5.6Nə́ ndɛɛ́, mán mələ̂m, Yuánɛs nyə a dʉ́g Yésus ŋgə́ zə nyə́dɨ́, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, *Mwân Ncwəmbɛ mə́ Zɛmbî wə́ ɛ́ga, nyə wə́ mə́ zə́ yîl búúd ɔ shí ga *sə́m wáŋ. 30  1.15Ŋgaá mə a cɨ nə́: “Muud ŋgə zə mə́dɨ́ mpʉ́sə; njɨ, nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d zə nə mə, nəcé nyə wə́ nyə a tɛ́ɛ́d fwo bə nə mə.” Nyə wə́ mə́ á ŋgə cɨ yɛ́. 31 Mə a shígɛ́ fwo dʉ mpu nyə. Njɨ, nda í á jɨɨ nə́ bag ɔ́ *Izʉrəyɛ̂l bwə́ mpúg nyə nə́, gwə́ wə́ mə́ á zə ŋgə duu buud mə́júwód yí.» 32  Mat 3.16Yuánɛs nyə á bwaagʉlə nə́: «Mə a dʉ́g Shíshim ŋgə́ shulə wú gwɔ̂w nda faf nə́ ndɛɛ́ zə ji nyə nyúúlʉ́d. 33 Mɛɛ mə a shígɛ́ fwo dʉ mpu nyə ɔ; njɨ muud nyə á ntɨ mə nə́ mə zə́g ŋgə duu buud mə́júwód yɛ́ nyə á bwey jaaw mə nə́: “Muud wó bá dʉ́g Shíshim mə́ shulə zə ji nyúúlʉ́d yɛ́, nyə wə́ mə́ bá dʉ duu búúd Ŋkɛ̧́ŋkɛ̧̂ Shíshimʉd.” 34  Mwân mə Zɛmbî: 1.49; 5.18-23; 10.36; 11.27; 20.31; Mat 3.17; 27.54; Mis 9.20Mɛɛ mə a shí ntâg dʉ́g, mə ŋgə bwaagʉlə nə́ nyə wə́ jɨ́ Mwân mə Zɛmbî.»

35 Í á ka zə bə mán mələ̂m, Yuánɛs bə́nɔ̂ŋ bɔ́ɔ́l *ómpwíín bɛ́ óbá bwə́ njúl nə́mə́ na, 36  1.29a mú dʉ́g Yésus ŋgə́ cɔ̧́, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, *Mwân Ncwəmbɛ mə́ Zɛmbî wə́ ɛ́ga.» 37 Ompwíín óbá bɔɔŋg bwə́ mú gwág sâ Yuánɛs nyə á ŋgə cɨ yí nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú kə ŋgə bɛ̧ Yésus. 38 Yésus mú yid, a mú dʉ́g bwə́ ŋgə́ bɛ̧ nyə, a mú jî bwo nə́: «Bɨ́ ŋgə sɔ̧́ jɨ?» Bwə́ nə nɛ́ nə́: «*Rabi, wó dʉ ji ŋgow?» (Rabi mə kə́ nə́ «Yɨ́ɨ́gʉli».) 39 Nyə ntâg nə bwo nə́: «Zəgá kə dʉ́g». Bwə́ mú ka kə dʉ́g kʉ́l á dʉ jɨ yí, nə́ ndɛɛ́, bwə́ mú ji cínɔŋg nyə́dɨ́ jwɔ̂w dɔɔŋgʉ́d. Í á bə jwɔ́w í mú ŋgɛɛ mə́wəla mənɔ̧̂ mâ mpwó-kugʉ́.

40  Mat 4.18-20Ompwíín óbá bwə́ á gwág sâ Yuánɛs nyə á ŋgə cɨ yí nə́ ndɛɛ́ bwə́ mú bɛ̧ Yésus wá, ŋgwɔ́lʉ́gá nyə á bə Andrê mínyɔŋʉ̂ mə́ Shímun Pyɛ̂r. 41  4.25Nyə á ka tɛ́ɛ́d kə wə́ mínyɔŋʉ̂ yé Shímun, kə cɨ nə nyə nə́: «Sə́ mə́ bwəma nə Mesî (jínə́ dɔɔŋg í kə́ nə́ Krîst).» 42  Mat 10.2; 16.18A mú kə nə nyə wə́ Yésus. Yésus mú dʉ dʉ́g Shímun nə́ ndɛɛ́ a mú cɨ nə nyə nə́: «Ŋgaá nə́ wo wə́ Shímun, shwóóŋgʉ̂ nə́ Yuánɛs; wo bá zə dʉ jɔ́wɔw nə́ Séfas» (jínə́ dɔɔŋg í kə́ nə́ Pyɛ̂r).

43 Mán mələ̂m, Yésus nyə a ŋwa cígʉ́lá nə́ a kə́ Galilê. A mú bwəma nə Fílíp, a mú cɨ nə Fílíp nə́: «Bɛ̧g mə.» 44 Fílíp nyə á bə muud á Bɛtʉsayída, də́nd mə́ Andrê bá Pyɛ̂r.

45  Mbá 18.15; Iza 9.5; 42.1-4; Eze 34.23; Msh 5.1-3Fílíp mú ka kə wə́ Natanaɛ̂l kə cɨ nə nyə nə́: «Sə́ mə́ bwəma nə Yésus á Nazarɛ̂t, mwân mə Yósɛb bwə́ ŋgə́ cɨ ókálaad ɔ mə́cɛ̧ɛ̧ mə́ Moyîz nə bɔɔŋg ɔ *búúd ɔ mícúndə́d yɛ́.» 46 Natanaɛ̂l mú cɨ nə Fílíp nə́: «Ye sâ ányunywaâ jɨ́ nə ŋkul zhu Nazarɛ̂t?» 47 Fílíp mú ka cɨ nə nyə nə́: «Zaá kə dʉ́g». Yésus mú dʉ́g Natanaɛ̂l ŋgə zə, a mú cɨ nə́: «Dʉgá, muud ɛ́ga jɨ fwámɛ́ mwâ *Izʉrəyɛ̂l, kú yîl, kú bəd.» 48 Natanaɛ̂l mú jî nyə nə́: «Wɛɛ mə mpú mə na ntʉdɛl?» Yésus mú bɛ̧sa nə́: «Mə ámə ŋgə bwey dʉ́g wo, wo njúl ná shug lʉ́ *figyê dɨ, bɨná Fílíp kú fwo lésha.» 49  1.34; 12.13; Mat 27.42Natanaɛ̂l mú cɨ nə́: «Rabi, wɛɛ jɨ Mwân mə́ Zɛmbî, wɛɛ jɨ Cí á Izʉrəyɛ̂l.» 50 Yésus mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Wo mə́ *búgʉla nəcé mə jaawʉ́lə wo nə́ mə á ŋgə bwey dʉ́g wo, wo njúl ná shug lʉ́ figyê dɨ; mpug nə́ wo bá dʉ́g ísâ í bá nyiŋgə bul bə í anʉ́nɨ́ yí.» 51 A mú nyiŋgə cɨ nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, bɨ mə bá dʉ́g joŋ nə́ bagə́, *wəéŋgəles ɔ́ Zɛmbî bwə́ dʉ́gə́ bád dʉ shulə *Mwân mə Múúd nyúúlʉ́d.»