1 «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, múúd mə kə́ ŋkáál itɔw dɨ́ yɛ́ mə́ ká bə kú nyíi mpumbɛ́d, a yida kə kyey zhɨ́ɨ́ shúsʉ́d, kə ntɔ̧ kɔ́ɔ́gʉ́lə́d gwɔ̂w, nyɨ́nɨ múúd jisə juwâl, a jisə zhilʉŋgaanə́. 2 Muud nywáá mə́ nyíi mpumbɛ́ dɨ́ yɛ́, mbaagʉlə itɔw wə́ ɛ́nɛ. 3 Í dʉ bə, muud mə́ dʉ baagʉsə mpumbɛ́ yɛ́ juw nyə mpumbɛ́, itɔw í mú gwág mbaagʉlə wáŋ kə̂l. A mú ŋgə jɔ̂w itɔw byé, jɔ̂w tɔw jɛ̂sh nə jínə́ dɛ́, a mú kə nə byo tɔ́ɔ́n. 4  10.27; Mbʉ́ 14.4Ja á mə́ shîn cúwâl byɛ̂sh tɔ́ɔ́n yí, a kə tɔ̂w byo shwóg, í ka ŋgə bɛ̧ nyə nəcé í ŋgə yag kə́l dɛ́. 5 Itɔw í cúgɛ́ nə ŋkul bwɛlɛ bɛ̧ njínə muud, í yida ŋgə túb nyə, nəcé í ádɛ́ yag mə́kə̂l mə́ ójínə ɔ búúd.» 6  16.25Yésus nyə á ŋwa bwo mpwokwoond nɨ, njɨ bwə́ á shígɛ́ wámbʉlə sâ nyə á ŋgə cɛɛl cɨ yí.

7 Nə́ ndɛɛ́, a mú ka nyiŋgə cɨ nə́: «Bʉ́bə́lɛ́, mə́ jaaw bɨ́ nə́, mɛɛ wə́ jísə́ mpumbɛ́ ŋkáál itɔw. 8  Zhe 23.1-2; Eze 34.2-3Buud bɛ̂sh bwə́ á tɛ́ɛ́d zə nə mə wá bʉ́sə ijúwâl, izhilʉŋgaanə́, itɔw í áshígɛ́ gwágʉlə bwo. 9  14.6; Sôm 23.2; Eze 34.14Mə wə́ jísə́ mpumbɛ́. Muud mə kyéy mə́dɨ́ yɛ́ nyə e dʉ́g cʉg; nyə é dʉ nyíi, dʉ cúwo, a kwey ídʉ̂w. 10 Juwâl í dʉ zə njɨ nə́ í zə́ júwo, zə gwú, zə caam. Mɛɛ mə á zə shú nə́ buud bwə́ bə́g nə cʉg, bwə́ bə́g nə gwo kú nə minjɨ.

11  jɔ̧jɔ̧ mbaagʉlə itɔw: Sôm 23.1; Eze 34.11-16; Zhe 23.3; Mat 18.12-14; Heb 13.20; Mbʉ́ 7.1 kɛɛnzh cʉg jé: 15.13; Rom 5.8; 1Yn 3.16«Mə wə́ jísə́ jɔ̧jɔ̧ mbaagʉlə itɔw. Jɔ̧jɔ̧ mbaagʉlə mə́ dʉ kɛɛnzh cʉg jé shú ítɔw byé. 12  Mis 20.29Nyɔɔŋg mbaagʉlə mə sɛ́y njɨ shú *mwaanɛ̂ yɛ́, a cugɛ́ fwámɛ́ mbaagʉlə itɔw, a mpú nə́ itɔw í cúgɛ́ nyə byé yí; á dʉ bə, á ká dʉ́g ŋkweny ŋgə́ zə, a myaas ítɔw, a túb; ŋkweny mú zə ŋgə bii itɔw, itɔw í ŋgə́ cɨɨma. 13 A sá ntɔ́ nəcé a ŋgə sɛ̂y ibamba, itɔw í acɛ́yɛ́ nyə lámʉ́d.

14  10.27; 2Tm 2.19«Mɛɛ wə́ jísə́ jɔ̧jɔ̧ mbaagʉlə itɔw, mə mpú ítɔw byâm, itɔw byâm mpu mə, 15  Mat 11.27nə́mə́ nda Dâ mə mpú mə, mə mpu nə́mə́ nyə nə́. Mə́ kɛɛnzh cʉg jâm shú ítɔw. 16  11.52; Iza 56.8; Eze 34.23-24; 1Pr 2.25Mə jɨ nə́mə́ nə bíl ítɔw, byâŋ í cúgɛ́ wa ŋkáál gaád. Í jɨɨ nə́ mə kyéyʉg nə́mə́ nə byo, í é gwágʉlə kə́l dâm nə́ ndɛɛ́ sɔɔnz mú bə ŋgwúdʉ̂, mbaagʉlə nə́mə́ ŋgwúdʉ̂. 17  3.35; 5.18Dâ mə́ cɛɛl mə nəcé mə kɛɛnzh cʉg jâm nə́ mə bá nyiŋgə ŋwa gwo. 18  4.34Muud nyə adɛ́ɛ́gɛ́ mə cʉg jâm; məmɛ́fwó wə́ mə́ kɛɛnzh gwo. Mə jɨ nə ŋkul mə kɛɛnzh cʉg jâm, mə nə ŋkul mə nyíŋgə́ ŋwa gwo: wáda Dâ nyə á yə mə wə́ cɨ́.»

19  9.16Lə́sʉ́ Yésus nyə á ŋgə lás nɨ í á sá mbɛ́ɛ́gí mpə́dʉ́gá *Oyúdɛn. 20  8.48Bɔ́ɔ́lʉ́gá ŋkí bulya bwə́ á ŋgə cɨ nə́: «Jamb í mə́ bii nyə, í mú ŋgə sá nə́ a lásʉ́g ilɨ́s-lɨ́s; kúgá ná ŋgə gwágʉlə nyə.» 21 Bɔ́ɔ́lʉ́gá nə́: «Ilɨ́s-lɨ́s í jamb dɨ́ ínɨ; jamb í cúgɛ́ nə ŋkul bwɛlɛ bɛ̂ny áncím-ncîm mísh.»

22 Zaŋ ifúb mpáánzə́* Bwə́ á dʉ tə́dʉga jwɔ́w Yúdas Makabé nyə á nyiŋgə fúb alatâr á Mpáánzə́ yí, nyə a sá gwo ŋgɛɛ́ mbú 164 Yésus kú fwo byɛ̂l. í á ŋgə sɨ̂y Yurʉ́səlɛm, í á bə fwála lʉ ŋkwân. 23  Mis 3.11Yésus nyə á ka bə *Luŋ mə́ Zɛmbî, a ŋgə́ kyey kʉ́l bwə́ á gwiid nə́ Nyíŋgʉ́lé† Sâ sə́ ŋgə́ jɔ̂w nə́ nyíŋgʉ́lé nɨ í cúgɛ́ zhizhe mpumbɛ́; jísə milwoŋ mí mə́mpiŋ mimbá, bwə́ ka wá kwáminʉ́ gwɔ́w nə́ gúgʉ́wá bə́g. mə́ Sə́lʉmun dɨ́, a kə, a zə, a kə, a zə. 24  Luk 22.67Oyúdɛn bwə́ á ka kə lyɛ̧ nyə, kə jî nyə nə́: «Wo é ka bá səl sə́ milâm shí jáyɛ́ ja? Ŋkí wo wə́ jísə́ *Krîst, jaawʉg sə́ nə́ kpwɔɔ́.» 25  5.36Yésus mú bɛ̧sa bwo nə́: «Mə a shí bwey jaaw bɨ́ njɨ bɨ ŋgə́ shwána. Misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mə́ ŋgə́ sá jínə́ mə́ Dâ dɨ̂ myá mí ŋgə nə́mə́ lwágʉlə ntɔ́. 26  16.9Mí ŋgə tɛɛm lwágʉlə ntɔ́, bɨ́ ŋgə shwána shwánág, nəcé bɨ́ cugɛ́ mə́dɨ́ sɔɔnz ítɔw dɨ̂. 27  8.47; 10.3, 14Itɔw byâm í dʉ gwágʉlə kə́l dâm; mə mpú byo, í dʉ bɛ̧ mə. 28  5.24; 6.39Mɛɛ ŋgə ntâg yə byo cʉg á kandʉgə kandʉgə, í ábʉ́lɛ́ bwɛlɛ yə, muud nyə abʉ́lɛ nə́mə́ bwɛlɛ dɛ́ɛ́g mə byo mbwə́d. 29 Dâ muud nyə á yə mə byo yɛ́ mə́ ntɔ̧ múúd yɛ̂sh ŋkúlʉd; muud cugɛ́ nə ŋkul dɛ́ɛ́g nyə sâ mbwə́d. 30  5.18; 17.21Sá Dâ sə́ bʉ́sə nda muud ŋgwûd.»

31  11.8Oyúdɛn bwə́ mú nyiŋgə ŋkɛ̂ny mə́kwóógʉ́ nə́ bwə́ gwú nyə nə ndɨ̂. 32 Njɨ, Yésus mú jî bwo nə́: «Mə mə́ lwágʉlə bɨ́ jɔ̧jɔ̧ mísɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí ŋgə́ zhu wə́ Dâ myá, bɨ mə́ cɛɛl gwú mə nə wáyɛ́?» 33  Ləv 24.16; Mat 26.65Oyúdɛn bwə́ mú bɛ̧sa nə nyə nə́: «Sə́ acɛ́ɛ́lɛ́ gwú wo nə jɔ̧jɔ̧ sɔ́ɔ́lʉ́gʉ́; sə́ mə́ yida cɛɛl gwú wo nəcé wo ŋgə lás nə Zɛmbî *bwaasʉ́lə mpu; wɛɛ njúl muud, wo ŋgə bə́lɛ cɨ nə́ wo jɨ Zɛmbî.» 34  Sôm 82.6Yésus mú fɛɛl nə́: «Ŋgaá cilyá wúsə bɨ́dɨ́ kálaad məcɛ̧ɛ̧́d nə́: “Bɨ bʉ́sə ozɛmbî” 35 Na mə lwágʉlə nə́ buud Zɛmbî nyə á ŋgə lás nə ndɨ́ wá, Kálaad Zɛmbî mə jɔ̂w bwo nə́ ozɛmbî. Ká jɨ? Muud nyə ajə́láyɛ́ nə yîl sâ Kálaad Zɛmbî ŋgə́ cɨ yí. 36  1.34Bɨ bâŋ bɨ mə sá nə́, mə muud Zɛmbî nyə a fɛ́ɛ́sh, a mú ntɨ shí ga dɨ́ yɛ́, bɨ mə́ cɨ nə́ mə ŋgə *lás nə Zɛmbî bwaasʉ́lə mpu nəcé mə ŋgə́lə bwaagʉlə nə́ mə jɨ Mwân mə Zɛmbî. 37 Ŋkí mə aŋgɛ̂ nə sá misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́ mí Dâ, shwánágá mə. 38  10.25Njɨ, ŋkí mə ŋgə sá myo, bɨ́ tɛɛm ŋgə shwána mə, *magʉləgá misɔ́ɔ́lʉ́gʉ́; bɨ́ mə́ ká magʉlə myo, bɨ́ yag, bɨ́ mpu nə́mə́ nə́ Dâ njul mə́dɨ́, mə njúl wə́ Dâ.» 39  7.30; 8.20Njɨ bwə́ á gwág ntʉ́nɨ yí, bwə́ mú nyiŋgə sɔ̧ nə́ bwə́ bii nyə, a mú faam.

40  1.28A mú nyiŋgə lɨ́ɨ́na kə Zhurdɛ̧̂ faŋwíny, kʉ́l Yuánɛs nyə á fwo ŋgə duu buud yí, a mú kə ji wu. 41  1.29-34; 3.27-28Zhwog buud bwə́ mú dʉ zə nyə́dɨ́. Bwə́ mú dʉ cɨ nə́: «Yuánɛs nyə a shígɛ́ bwɛlɛ sá tɔɔ *shimbá; njɨ, sâ jɛ̂sh nyə á cɨ shú mə́ múúd ɛ́ga yí jísə bʉ́bə́lɛ́.» 42  2.23Zhwog buud bwə́ mú *búgʉla Yésus kʉ́kʉ́l jɔɔŋgʉ́d.