Ka Meupiya ne Panugtulen Sumale ki
Huwan
Igpewun-a
Ka migsulat te seini ne baseen iyan si Huwan ne sabeka te sapulu wey daruwa (12) ne hibateen ni Hisus. Sikandin ka hibateen ne miggeyinawaan amana ni Hisus, wey suled din si Santiyagu ne hibateen ded degma ni Hisus. Te ware pad neyimu ne me hibateen ensi Huwan ki Santiyagu, mangngengalap pad sikandan diye te lanew te Galiliya duma te amey ran ne si Sibidiyu. Te neyimu e sikandan ne me hibateen, layun sikandan egdumdumaa ni Hisus te me hipanawan din. Ka pegduma-ruma ni Huwan ki Hisus, sabeka ne pamalehet ne malehet iya ka nasulat te seini ne baseen.
Ka guhuren ni Huwan, diye migbunsud te pegpanengneng din ke nekey ka Lalag te Manama, ne neyimu e ne etew wey mig-ugpe e kayi te ampew te tane duma kanta. Nataman, nahuhud din e man-e ka meyitenged ki Huwan ne Talagbewutismu ne miggun-a miggendini ki Hisus eyew te peg-andam te keet-etawan te pegginguma ni Hisus.
Diye te kapitulu daruwa (2) peendiye te kapitulu sapulu wey daruwa (12) ka nalein-lein ne me kein-inuwan ne innimu ni Hisus ne migpeila ne sikandin iya ka Kristu ne insaad te Manama ne egluwas te me Hudiyu, wey te langun ne kene ne me Hudiyu ne egpalintutuu wey egsalig kandin. Egkatahaan ta kayi ne due me etew ne migpalintutuu wey migsalig kandin wey neyimu ne me hibateen din, wey due degma miggubabe kandin.
Diye te kapitulu sapulu wey tatelu (13) peendiye te kapitulu sapulu wey pitu (17), nasulat ka amana ne meupiya ne pegpaalukuyey enni Hisus te me hibateen din te ware pad dakepa sikandin. Impanpanayan din sikandan lalahi wey baggeta su natahaan din e ne mahaan e ka timpu ne iglansang e sikandin te krus.
Diye te katammanan ne me kapitulu, nahuhud ka pegdakep ki Hisus wey ka peggukum kandin, ka peglansang kandin diye te krus, ka pegkeuyag din, wey ka pegpakita rin te me hibateen din.
Impaay-ayaran degma ni Huwan te egpanengneng ne egkarawat ta ka dasag ne umul ne ware egtamanan pinaahi te pegpalintutuu wey pegsalig ta ki Hisu Kristu. Sikandin de ka dalan, ka kamalehetan, wey ka umul.
Ka nasulat te seini ne baseen
Igpewun-a 1:1-18
Si Huwan ne Talagbewutismu wey ka an-anayan ne me hibateen ni Hisus 1:19-51
Ka immangimu ni Hisus ne nakita te keet-etawan 2:1–12:50
Ka katammanan ne simana diye te Hirusalim wey diye te marani te Hirusalim 13:1–19:42
Ka pegkeuyag wey ka pegpakita te Magbebaye 20:1-31
Ka pegpakita ni Hisus te me hibateen din diye te Galiliya 21:1-25
1
Ka Lalag ne egbehey te umul
1 Te ware pad neyimu ne minsan nekey, duen e ka egngaranan te Lalag. Ka Lalag duma te Manama, wey iyan iya ka Manama. 2 Puun te an-anayan, ka Lalag dume e te Manama. 3 Neyimu ka langun pinaahi te Lalag, wey ware minsan sabeka ne neyimu ne kene ne pinaahi kandin. 4 Ne ka Lalag, iyan egpuunan te umul ne iyan miglayag te suman-suman te me etew. 5 Nakateng-ew te marusilem ka kalayag, wey ware seini nareeg te marusilem.
6 Mat 3:1; Mar 1:4; Luk 3:1-2. Na, due etew ne insuhu te Manama ne egngaranan ki Huwan. 7 Migpamalehet sikandin diye te me etew meyitenged te kalayag, su eyew egpakapalintutuu ka langun pinaahi te pegpamalehet din. 8 Ne kene ne si Huwan ka kalayag, piru miggendini sikandin eyew egpamalehet meyitenged kayi. 9 Ne seini se malehet ne kalayag, iyan ka miggendini te kalibutan ne egteng-ew te langun ne etew.
10 Ne miggendini sikandin te kalibutan, ne minsan neyimu ka kalibutan pinaahi kandin, piru ware mig-ila kandin ka nangugpe kayi. 11 Miggendini sikandin te kandin ne inged, piru ka kandin ne keet-etawan ware migdawat kandin. 12 Piru minsan hentew-a ne migdawat wey migpalintutuu kandin, imbehayan din te katenged ne egkeyimu ne anak te Manama. 13 Ware sikandan neyimu ne me anak te Manama pinaahi te pegpewulirey te alunggun wey te pegbuut naa te etew, ke kene, pinaahi te pegbuut te Manama.
14 Ne ka Lalag, neyimu ne etew wey miglemung mig-ugpe kanta. Amana sikandin ne meupiya wey hiid-uwen, wey malehet ka inlalag din. Nakita ney ka katelesan din, ka katelesan isip sabsabeka ne Anak te Manama ne Amey.
15 Ne migpamalehet si Huwan meyitenged kandin, wey migpanguleyi ka migkahi, “Sikandin ka ingkahi ku ne egpakasinundul keddi. Ne labew sikandin keddiey, su duen e sikandin te ware e pad miglesut.”
16 Ne puun te dakel ne keupiya wey keyid-u rin, ware tamanan te pegpanalangin din kanta. 17 Ka Balaud imbehey te Manama kanta pinaahi ki Muwisis, piru pinaahi ki Hisu Kristu ne migginguma ka keupiya wey keyid-u, wey ka kamalehetan. 18 Ware minsan sabeka ne nakakita te Manama. Piru ka Anak te Manama ne layun duma te Amey rin, sikandin ka migpeila te Manama kanta.
Ka guhuren ni Huwan ne Talagbewutismu
(Mat. 3:1-12; Mar. 1:1-8; Luk. 3:1-18)
19 Due me talagpanubad wey me Libita* Ka me Libita ka talagbulig te talagpanubad. ne insuhu te me pangulu te Hudiyu te Hirusalim ne egpeendiyeen ki Huwan su egpeinseen. Ne migkahi sikandan ka mig-inse, “Hentew kaa?”
20 Ne ware miggeeles si Huwan su migpangguhud sikandin te malehet ne migkahi, “Kene ne sikeddi ka Kristu.” † Ka igpasabut te Kristu, Insaad ne Manluluwas.
21 Mal 4:5; Diy 18:15,18. Ne mig-inse e man-e sikandan kandin, “Hentew ke naan iya? Si Ilyas ka?”
Ne migtabak si Huwan, “Kena a ne si Ilyas.”
Ne mig-inse e man-e sikandan, “Kema ke sikeykew ka Prupita ne egtetaharan ney?”
Ne migtabak e man-e si Huwan, “Kene ne sikeddiey.”
22 Seeye naa, migkahi sikandan, “Na, panugtuli key ke hentew kaa, su eyew due igkatabak ney te migsuhu kanami. Nekey-a ka igkalalag nu meyitenged te pegkeetew nu?”
23 Isa 40:3 (LXX). Ne migtabak si Huwan, “Sikeddiey ka egkahiyen ni prupita Isayas ne eggenendue:
‘Due egpanguleyi diye te mammara ne inged ne kene egkeugpaan ne egkahi,
Tul-ira niyu ka dalan te Magbebaye!’ ”
24 Ne iyan migsuhu te seeye ne me etew ka me Parisiyu. 25 Ne mig-insaan dan e man-e si Huwan, “Ne mania te egpamewutismu ka te kene ke bes ne Kristu wey ke si Ilyas naa, wey ke ka Prupita?”
26 Ne migtabak si Huwan, “Egpamewutismu e re te weyig, piru due duma niyu kayi kuntee ne ware niyu neileyi. 27 Egpakasinundul sikandin keddiey, piru kena a ne likes ne eggekad te hiket te sandal din.”
28 Neyitabu seini diye te Bitanya, diye te deyipag te weyig ne egngaranan te Hurdan ne egpamewutismuwan ni Huwan.
Ka migbayad te sale te me etew
29 Te seup ne aldew, nakita ni Huwan si Hisus ne eggendiye te kandin. Ne dutu, migkahi e si Huwan, “Pammineg kew, kayid e ka Nati ne Karniru te Manama ne eg-awe te me sale te me etew kayi te ampew te tane! 30 Sikandin ka egkahiyen ku ne egpakasinundul keddiey piru labew keddiey, su duen e sikandin te ware e pad ilesut. 31 Minsan sikeddi dengan, ware a nekeila ke hentew-a sikandin. Piru miggendini a ka egpamewutismu pinaahi te weyig su eyew egkeila sikandin te me kabuhalan ni Israil.
32 “Egpamalehet a ne nakita ku ka Panisingan te Manama ne miglene diye te kandin iling te seleppati puun diye te langit, wey migpalunggehaat seini diye te kandin. 33 Dengan, ware e pad nekeila ke hentew-a sikandin, piru ka Manama ne migsuhu keddi te pegpamewutismu pinaahi te weyig, tapey e migkahi keddi, ‘Ka etew ne egkakita nu ne eglenaan te Panisingan wey egpalunggehaat seini diye te kandin, sikandin naa ka egpamewutismu pinaahi te Panisingan.’ 34 Ne nakita kud en iya sika kuntee, sikan naa ka egpamalehet a te sikandin iya ka Anak te Manama.”
Ka an-anayan ne me hibateen ni Hisus
35 Te seup ne aldew, diyad e man-e si Huwan duma te daruwa ne hibateen din. 36 Ne nakita ni Huwan si Hisus ka eglihad, wey migkahi sikandin, “Seinid e ka Nati ne Karniru te Manama!”
37 Ne seeye se daruwa ne hibateen din nakarineg te ingkahi rin wey migsinundul e sikandan ki Hisus. 38 Te peglilingey ni Hisus, nakita rin sikandan ka egsinundul kandin. Ne mig-insaan din e sikandan, “Nekey-a ka egpammitawen niyu?”
Ne migtabak sikandan, “Rabi, hendei kaa mig-ugpe?” (Ka kaluwasan te Rabi, Talagpanulu.)
39 Ne migkahi si Hisus, “Kema, duma kew keddi eyew egkiteen niyu.” Purisu migdume e sikandan wey nakita ran e ka in-ugpaan din, wey migpalunggehaat sikandan duma kandin su me alas kuwatru‡ Te Grigu: mahaan e ka igkasapulu ne uras. e seeye te maapun.
40 Si Andris ne suled ni Simun Pidru ka sabeka te seeye se daruwa ne nakarineg te ingkahi ni Huwan wey ka migsinundul ki Hisus. 41 Migweil-weil si Andris, impammitew rin ka suled din ne si Simun Pidru wey ingkahiyan, “Nakita ney e ka Misiyas.” (Ka kaluwasan te Misiyas, Kristu.§ Ka igpasabut te Kristu, ka insaad ne Manluluwas.) 42 Ne induma rin e si Simun diye te ki Hisus.
Te pegginguma ran diye te ki Hisus, migmemetmetan sikandin ni Hisus wey migkahiyan, “Sikeykew si Simun ne anak ni Huwan. Piru puun kuntee, egngaranan kad e ki Sipas.” (Ka Sipas iling ded ka kaluwasan te Pidru ne iyan igpasabut se, “batu.”)
Ka peg-umew ni Hisus engki Pilipi ki Natanail
43 Te seup ne aldew, nakasuman-suman si Hisus ne eggendiye te Galiliya. Ne nalambag din si Pilipi diye wey migkahiyan din, “Ikul ka keddiey.” 44 (Si Pilipi, matig-Bitsayda. Ne diye degma te sikan siyudad nangugpe ensi Andris wey Pidru.) 45 Nataman, nakita ni Pilipi si Natanail wey migkahiyan din, “Nakita ney e ka etew ne nasulat diye te Balaud ni Muwisis wey nasulat ded degma te me prupita. Sikandin bes si Hisus ne matig-Nasarit ne anak ni Husi.”
46 Ne mig-insaan sikandin ni Natanail, “Duen bes ded meupiya ne etew ne matig-Nasarit?”
Ne migtabak si Pilipi, “Kema, egparumeey ki eyew egkakita nu.”
47 Te pegkakita ni Hisus te egparani e si Natanail diye te kandin, migkahi e sikandin, “Te, seinid e ka malehet ne kabuhalan ni Israil, wey kene mule sikandin egpanlimbung.”
48 Ne mig-inse si Natanail, “Immenu nu te eg-ila keddiey?”
Ne migtabak si Hisus, “Te ware ke pad umawa ni Pilipi, nakita kud e sikeykew diye te lebut te kayu ne egngaranan te iggira.”
49 Ne migkahi si Natanail, “Talagpanulu, sikeykew bes iya ka Anak te Manama! Sikeykew bes iya ka Hari te Israil!”
50 Ne migtabak si Hisus, “Kema ke migpalintutuu ke re puun te ingkahi ku ne nakita ku sikeykew diye te lebut te kayu? Subla pad kangkuwa due ka egkakita nu.” 51 Hin 28:12. Ne migkahiyan ni Hisus sikandan langun, “Egnangenan ku sikaniyu te malehet: egkakita niyu ka langit ne egkalukatan wey ka me panalihan te Manama ne egpamaneug wey egpamaneyik diye te Anak te Etew.”
1:6 Mat 3:1; Mar 1:4; Luk 3:1-2.
*1:19 Ka me Libita ka talagbulig te talagpanubad.
†1:20 Ka igpasabut te Kristu, Insaad ne Manluluwas.
1:21 Mal 4:5; Diy 18:15,18.
1:23 Isa 40:3 (LXX).
‡1:39 Te Grigu: mahaan e ka igkasapulu ne uras.
§1:41 Ka igpasabut te Kristu, ka insaad ne Manluluwas.
1:51 Hin 28:12.