31
Yekop Giti Mala Sangua Laban
Yekop xap haruanga ba Laban garang lupdi daharua ba, “Yekop xap tibura xalinging longgalo masup saing xap xalinging longgalo masok mana tibura xalingindi.” Baing Yekop bagu ba Laban ramramonoa xugia mana saing hatuminganoa wa rangua bila muga te.
Baing Toxoratamona harua na Yekop ba, “Ugoxoya mala muli mana tibum titinoa xaung rangua bakbagimdi, saing bagula ngawa ranguaung.”
Binabu Yekop sina haruanga mala rangua Retsel Lea tang ba tang disok ma mana longga morundi bakbagidingdi duwa mana ba. Harua na dingtang ba, “Ngabagu ba tibuim ramramonoa xugia manga saing hatuminganoa wa rangua nga bila muga te. Ne Urana tibugu inia wa rangua nga ba. Tang gaxabiau, ngatuxu oxatua mana angtang tibuim xaung haringingagu longgalo. Ne tibuim langua nga bila xugia giminagigua bunging 10. Ning Urana soxauti bu hanggalangia nga te. Nabu harua ba, ‘Mugixigixindi bagula duwa giminagima,’ bing bakbakkadi dahayau mugixigixindi. Baing bungina xugia hatuminganoa saing harua ba, ‘Maxixingamdi bagula duwa giminagima,’ bing bakbakkadi dahayau maxixingamdi. Bila balau Urana sasaxaki tibuim morundi saing sinadi nanga.
10 “Bunging tela mana sobak hagatangama, ngamip saing ngabagu meme moninadi dahaing mana hagaxandi duwa mugixigixindi. 11 Baing mana mibingagua Urana uleginama harua nanga ba, ‘Yekop.’ Ngahaxuya ba, ‘Ngawau.’ 12 Baing harua ba, ‘Ubagu mahaing, saing bagula ubagu ba meme moninadi dahaing mana hagaxandi duwa mugixigixindi. Wa bila ba namua na ngabagu masup axamang longgalo Laban libudi maung. 13 Nga Urana ngaowa masok maung mana Betel, longga urang sianga mali bu wa mogungua saing umatu guxenga etua mana, xaung longga uhau haruangua rangua nga. Unggutinga (Stat) 28:18-22 Tauna hata sibuna li umesa usauya titia li ugoxoya mala yabamia.’ ”
14 Baing Retsel Lea tang dahaxuya ba, “Bungina tibumam mati, bagula am gaxap xalinging (sinaging) tela te. Tegu sibuna! 15 Kubolunoa libu mamtam bila tam (haing) titi telamdi! Namua na gotigamam xap sanga mana te. Tegu. Sahi olang sianga ugim na mamtam xauna! 16 Axalaxala longgalo Urana uniadi sangua tibumam bing amiadi xaung garamamdi dingiadi. Binabu ulibu baraxing baraxinta Urana balaung mana ba.”
17 Binabu Yekop mesa saing ta hainindi garandi etua mana kameldi, 18 saing soxi sipsip meme bakbagidingdi dila dimuga mana, xaung axalaxaladi xapdi mana titia Padan-Aram. Baing haxa mala mana titia Kenan, titia tibuna Aisak wa mana ba.
19 Muga, bungina dibo ba dilauba, Laban ila bu xuxuya sipsibing buxandi, baing Retsel hanai tibuna babung numanamdi. 20 Xauna, Yekop tuxu muraga mana lipu Aramgam Laban, bila baxanga gitinganoa na te. 21 Binabu giti mala xaung xalinging longgalo, kisi Langga Yupretis, saing ila bila xaxagandi duwa mana titia Gileat.
Laban Xu Yekop Mala
22 Xaidap luwa hiliana, baing dibala Laban ba Yekop giti mala. 23 Binabu xap bakbagindi saing xu Yekop mala. Xaidap 7 baing sok haxek mana Yekop mana xaxagandi duwa mana titia Gileat. 24 Ne yambonga baguba Urana ma rangua lipua Aramgam Laban mibingia, saing harua na ba, “Umaxania. Labu uharua haruanga maxuwangam tela na Yekopku tai.”
25 Tauna, Yekop tongtongia tabalaxayanoa mana xaxagandi duwa mana titia Gileat bila bungina Laban sok mana. Baing Laban gabu bakbagindi ditongtongia tabalaxayadinga la ba xauna. 26 Baing Laban harua na Yekop ba, “Uraxata? Utuxu muraga manga, saing uxai nanuhangigudi mala bila haungingua salak yabanamdi! 27 Baruta ugiti mala hisangia, utuxu muraga manga bila ba? Nabu ubaxanga nanga, bing sanga ba ngayungaung daxangia xaung yahangua xaung duwaya dahali wagadi xaung hapdi? 28 Baing tegu. Usina gangana ba ngalibu garagu ranggindi xaung nanuhangigudi, ngayungadi daxangia te. Kuboluma kakahang sibuna! 29 Sanga ba ngahanggalangiang. Ne yambong Urana tibum inia harua nanga ba, ‘Umaxania. Labu uharua haruanga maxuwangam tela na Yekopku tai.’ 30 Ngaxabiau, ula namua na atima mana yabama. Ning uraxata uhanai urana ngayuadi babudingdi?”
31 Baing Yekop haxuya na Laban ba, “Ngagiti mala hisangia namua na ngamaxuwa. Nam usasaxaki nanuhangimadi sangua nga.” 32 Ne nabu ubagu ba amia tela tuxu urana ungiadi babudingdi, lipua ba walinganoa sup. Bakbagiradi maxadingia ung sibum usai mana axalaxala ungiadi. Nabu tela wa la li rangua nga, bing oxop mala.” Ne Yekop xabia ba Retsel hanai babuadi te.
33 Binabu Laban luxu mana Yekop numang mokiama xaung luxu mana Lea numang mokiama xaung luxu mana haing oxata olanggam luwa numading mokiama. Saisai sus. Baing ina naga, sok Lea numang mokiama ma saing luxu mana Retsel inia. 34 Ne Retsel xap babu numanamdi saing yamengdi maluxuʼm axamang rungingama ta etua mana kamel. Baing rung etua manadi bila ba. Tauna, Laban saisai maluxuʼm numa mokiama susu.
35 Retsel harua na tibuna ba, “Tibugu, ugamia ngau tai, ne sanga ba ngamesa (ngali) maxamia te, namua na ngadamu.” Binabu saisaiyu mana babung numanamdi, baing susu.
36 Baing Yekop atindi disala saing gamia Laban ba, “Ngalibu baru mauxanganta? Ngalibu baru kubolu dianta ba uxu nga? 37 Usaisai masup mana xalingigu longgalo saing ubagu baraxinta ungia? Nabu ubagu xalingim tela, bing uta masok sabasabia li bakbagimdi bakbagigudi maxadingia, bu sanga ba disuxuya kitam baruamta maring!
38 “Niani 20 li ngawa ranguaung. Sipsibindi xaung memeimdi dahayau doa te. Xauna, ngaxang memem monin tela te. 39 Adi asaxa abungindi disingsingdi ba, ngaxapdi ma ngahatangadi naung te. Tegu. Nga sibugu ngagimdi naung! Uhaxi ba ngagim asaxa baruamta dahanaidi, heku dahanai xaidap kimbo yambong. 40 Rungingagua bila li: Xaidap salianoa tatua nga, yambong xaringingoa bila balau, xaung kinunga xap nga te. 41 Bila balau niani 20 li ngawa numamia! Ngawaxata niani 14 bu ngaxap nanuhangim luwa, xaung naini 6 ngawaxata muli bu ngaxap sipsip meme bakbakkadi li. Baing uxugia giminagigua bunging 10! 42 Nabu Urana tibugu inia, Urana Ebraham inia xaung Urana Maxuwangam Aisak inia—nabu wa rangua nga te, bing maxuna bagula usoxi nga mala olang ngaxola. Ning Urana bagu salaga ngaxap xaung makasangagua, saing bunggu gamiaung.”
43 Laban haxuya na Yekop ba, “Hainggadi li nanuhangigudi, garuadi li garagudi, xaung asaxa bakbagidingdi ngayuadi. Xalaxaladi li ubagudi ngayuadi. Ne hatata daxanga te ba ngaxap nanuhangigudi kimbo garadi dahayaudi muli. 44 Binabu uma kitam tahau haruangua, xaung tatongtongia axamang tela ba hauli kitam tahatumia haruangua muli.”
45 Binabu Yekop xap siang maxaxaya tela saing rang mali bila mogungua. 46 Baing Yekop harua na sibindi ba, “Atagia siangdi.” Baing daxap siangdi ma dahaxurudi, saing daxang la ba haxarunga rubinia. 47 Laban uxu haxurunga ba Yegar-Sahaduta, ne Yekop uxu ba Galet.* Yaya Galet Hibru xuana, saing yaya Yegar-Sahaduta Aram xuana. Tang namuxidingdi haxurunga hauli tahatum muli.
48 Laban harua ba, “Haxurunga li mogungua hauli kitam tahatumia muli haruangua tahau hatata.” Namua naga duxu ba Galet. 49 Xauna, duxu ba Mispa, Mispa namuxinoa numa wasangam maxaxaya. namua na Laban harua ba, “Taxusunga Toxoratamona ba bagu kitam xai ba tasu mana haruanga li hatata saing ila, bungina tawa xauna te. 50 Nabu ulibu doa mana nanuhangigudi kimbo nabu oxop haing tela muli, bing uhatumia muli ba, heku lipu tela bagu kubolura te, Urana bagu!”
51 Baing Laban harua muli na Yekop ba, “Ubagu haxurunga li xaung siang maxaxaya ngarang mali liwe makitam. 52 Haxurunga li mogungua, xaung siang maxaxaya li mogungua. Tang duwa ragu. Bagula ngadali haxurunga li ngala rubima bu ngahanggalangiaung te, saing bagula udali haxurunga xaung siang maxaxaya li ula rubigu bu uhanggalangia nga te. 53 Taxusunga Urana mana mugangaradi—Urana mana Ebraham xaung Urana mana Nahor—ba wa lipu suxuyangam liwe makitam.”
Binabu Yekop haringia haruanganoa mana yaya mana Urana Maxuwangam tibuna Aisak inia saing harua maxung sibuna. 54 Hanania hananiangua la ba long xaxaganamia saing wagi bakbagindi ma taungia. Daxang masup, baing dikinu la ba.
55 Buragina buraraging sibuna Laban libu garang ranggindi xaung nanuhangindi saing sina guxama nadi. Sup, baing goxoya mala muli yabania.

31:13 Unggutinga (Stat) 28:18-22

*31:47 Yaya Galet Hibru xuana, saing yaya Yegar-Sahaduta Aram xuana. Tang namuxidingdi haxurunga hauli tahatum muli.

31:49 Mispa namuxinoa numa wasangam maxaxaya.