7
Jesús sana al siervo de un oficial romano
E Jesús 'ma mü o nguarü o zopjü c'o nte, cjanu o ma c'ua cja 'naja jñiñi c'ü mi chjũ a Capernaum. Cja c'e jñiñi mi bübü nu 'naja bëzo c'ü mi manda c'o tropa romano. Mi 'ñeje 'na mbëpji c'ü mi s'iya, c'ü mi sö'dyë, ya mi ngue ro ndũ. Nuc'ua c'ü mi manda c'o tropa, o dyärä c'o mi cja e Jesús mi jocü c'o mi sö'dyë. O tsja c'ua c'e bëzo o zopjü ja nzi c'o pje mi pjëzhi cja c'o menzumü a Israel, o xipjiji:
―Möji, ma dyötüji favor e Jesús rí xipjiji ra ẽjẽ ra 'ñe jocü nu ín mbëpji.
C'o pje mi pjëzhi o möji c'ua cja e Jesús, o ma xipjiji:
―Rvá 'ne ö'tc'üjme favor. Sö'dyë c'ü o̱ mbëpji c'e bëzo c'ü manda cja c'o tropa; va pen'c'e 'na jña c'e bëzo rí mague, rí ma tsjapü ra ndis'i c'ü o̱ mbëpji. Na jo rí mague. Na ngue zö dya ín menzumügöji c'e bëzo, pero s'iyazügöji nutscöji rí menzumüji a Israel. Nutscöjme o jyäpcäjme ín nintsjimijme, embeji e Jesús.
O ndünrü c'ua e Jesús o xipjiji:
―Mö.
Cjanu o möji c'ua. 'Ma ya mi ngue ro zät'äji cja c'ü o̱ ngumü c'e bëzo c'ü mi manda c'o tropa, cjanu o tsja c'e bëzo o xipji ja nzi c'o o̱ dyoji:
―Möji ma chjünrüji e Jesús.
Cjanu o möji c'ua. 'Ma mü o chjëji e Jesús 'ñe c'o pje mi pjëzhi, o xipjiji c'ua e Jesús c'ua ja nzi va mama c'e bëzo:
―Rvá 'ñe tjün'c'üjme rá xi'ts'ijme c'ü mama c'e bëzo c'ü manda c'o tropa. Nuc'ü, mama a cjava: “Perdonaozü ró ö'tc'ü favor ri mague ín nzumügö, pero dya ni jyodü. Nu'tsc'e me na jotsc'e, nuzgö rí tũgö ín nzhubü. Nguec'ua dya rí tsjogü cja ín nzumü. Nguec'ua dya rvá ma nu ja mi bünc'e ro ö'tc'ü ri ma tsjapü ra ndis'i c'ü ín mbëpjigö. Pero 'ma rí mamague c'ü ra jogü c'ü ín mbëpji, rí pãrãgö ra jogü 'ma. Nza cjazgö, o ch'acügö rí manda cja c'o tropa. 'Ma rí xipjigö 'na tropa ra ma'a ra ma tsja 'na bëpji, jo rrũ ma c'ua. 'Ma rí xipji c'ü 'na tropa ra ẽjẽ, ra ẽjẽ c'ua. Y 'ma rí xipji c'ü ín mbëpji ra tsja 'na bëpji, ra tsja c'ua. Nguec'ua rí pãrãgö 'ma rí mamague c'ü ra jogü c'ü ín mbëpji, ra jogü 'ma”, eñe c'e bëzo va penpe 'na jña e Jesús.
E Jesús 'ma mü o dyärä c'e jña c'ü vi pejñe c'e bëzo, me co mäjä na ngue c'e bëzo mi junt'ü o̱ mü'bü c'ü ro tsja e Jesús ro jocü c'e mbëpji. Cjanu o ñezhe c'ua e Jesús o xipji c'o nte c'o mi pöji:
―Dyäräji na jo c'ü rá xi'ts'iji. Nutscöji rí menzumüji a Israel rí ma't'üji Mizhocjimi, pero dya cjó rí töt'ügö yo ín menzumüji c'ü ri ench'e o̱ mü'bü Mizhocjimi c'ua ja nzi ga tsja c'e bëzo c'ü junt'ü o̱ mü'bü c'ü rá cjapü ra ndis'i c'ü o̱ mbëpji, eñe e Jesús.
10 C'o vi ma ndünrü e Jesús, cjanu o nzhogüji c'ua cja o̱ ngumü c'e bëzo, o 'ñe chöt'üji c'ü ya vi ndis'i c'e mbëpji c'ü mi sö'dyë.
Jesús resucita al hijo de una viuda
11 'Na nu pa, o mbedye e Jesús nu ja mi bübü, ro ma cja 'naja jñiñi c'ü mi chjũ'ũ a Naín. Mi pöji angueze na puncjü c'o o̱ discípulo 'ñe na puncjü c'o nte. 12 'Ma ya mi ngue ro zät'äji cja o̱ ngoxtji c'e jñiñi a Naín, o jñandaji c'ua ma pedye o nte ma tuns'üji 'na añima ro ma dyögüji. Mi nguextjo c'e t'i c'ü mi 'ñeje c'ü nu nana. Ya vi ndũ c'ü nu xĩra c'e ndixũ. Mi pöji c'e ndixũ na puncjü c'o o̱ menzumüji. 13 Nuc'ua e Jesús c'ü ín Jmugöji, 'ma mü o jñanda me mi huë c'e ndixũ, me go sentio o xipji c'ua:
―Dya rí huë, eñe.
14 Cjanu o ẽjẽ c'ua e Jesús a jmi cja c'e caja, cjanu o 'ñe's'e o̱ dyë. C'e caja, dya mi cjo'bü. C'o mi tuns'ü c'e caja o böbüji. Cjanu o mama c'ua e Jesús o xipji c'e añima:
―Nu'tsc'e sẽ, rí xi'tsc'ö rí ñanga.
15 Go nanga go mimi c'ua c'e t'i c'ü mi añima, y cjanu o ña c'ua. O mama c'ua e Jesús o xipji c'e ndixũ:
―Bübü dya va nin ch'igue, eñe.
16 C'o nte, me go pizhiji c'ua texeji o mamaji:
―Me na nojo Mizhocjimi. Ya ndo bübüzgöji 'na profeta nu me na nojo. Nujnu, o 'ñeme Mizhocjimi ra mböxcüji nutscöji o̱ ntezgöji, eñe c'o nte.
17 Me mi näntji c'ua e Jesús texe a Judea, na ngue vi tsjapü o te c'e t'i c'ü vi ndũ, o bübütjo na yeje. Xo mi näntji e Jesús texe cja c'o jñiñi c'o mi chäjtjoji.
Los enviados de Juan el Bautista
18 Nuc'ua c'o o̱ discípulo e Juan o möji, o ma xipjiji e Juan c'o mi cja e Jesús. Nuc'ua e Juan o juajnü yeje c'o discípulo c'o vi säjä. 19 Cjanu o xipjivi:
―Mëvi cja e Jesús, rí ma dyönüvi a cjava: “¿Cjo ngue'tsc'e c'ü rí te'bejme ra ẽjẽ, o rá te'bejme c'ü 'naja”, rí 'ñembevi c'ü.
20 Nuc'ua cjanu o ma c'ua c'o bëzo o zät'ävi cja e Jesús, cjanu o xipjivi:
―C'ü rvá ẽgöbe; e Juan c'ü mi jichi yo nte cja c'e ndare a Jordán o xitsibe ro 'ñe önnc'übe, ¿cjo ngue'tsc'e c'ü rí te'bejme, o rá te'bejme c'ü 'naja?
21 C'e ndajme 'ma mi bübü nu c'o o̱ discípulo e Juan, e Jesús mi jocü na puncjü o nte c'o me mi sufre o ngueme. Xo mi cãrã nu na puncjü o nte c'o vi zürü o̱ s'ondajma e Satanás c'ü dya jo. E Jesús o tsjapü o mbedye c'o s'ondajma c'o. Y na puncjü c'o mi ndëzhö, o jocü e Jesús ngue c'ua va jñanda c'o mi ndëzhö. 22 Nuc'ua e Jesús cjanu o xipji c'o yeje o̱ discípulo e Juan:
―Nzhogü rí mëvi cja e Juan, rí ma xipjivi nu yo i̱ jñandavi ró cjagö. Xo rí xipjivi yo i̱ dyärävi ró xipjigö yo nte. Xipjivi ya janda yo mi ndëzhö, 'ñe yo mi me'dye ya nzhodüji na jo. Xipjivi e Juan, yo mi sö o lepra c'ü vi pëgaji, ya jogü yo. Xipjivi, yo mi ngogõ, ya äräji dya. Y bübü c'o ya vi ndũ y go tetjoji, ya bübütjoji dya. Xipjivi e Juan c'ü rí zopjügö yo pöbre rí xipjiji ja rgá jogü o̱ mü'büji cja Mizhocjimi. 23 Xipjivi, 'ma cjó c'o ra sido ra 'ñejmezü y dya ra yembeñe c'ü rguí xõgü co nutscö, ngue c'ü rguí mäjä c'o, eñe e Jesús va xipji c'o o̱ discípulo e Juan.
24 O ma c'ua c'o o̱ discípulo e Juan. Nuc'ua e Jesús o zopjü c'o nte o xipjiji ja ma cja e Juan, o dyönüji:
―'Ma i̱ möcjeji a ma cja c'e majyadü i̱ ma ñuji e Juan, pe mi cjijñiji rvi chöt'üji 'na bëzo c'ü ri pötpü o̱ jña, nza cja ga pötü o̱ lugar 'na xitji 'ma juant'ü e ndajma. 25 Pe mi cjijñigueji rvi chöt'üji 'na bëzo c'ü ri je'e bitu c'o me ni muvi. Tsjijñiji; c'o je'e bitu c'o me ni muvi, ngue c'o rey 'ñe c'o cãrã cja o̱ palacio. 26 'Ma i̱ ma ñuji e Juan, pe mi cjijñiji rvi chöt'üji 'naja profeta. Jã, rí mangö ngue 'na profeta e Juan. Pero xenda ni muvi o̱ bëpji angueze que na ngue c'o 'ñaja profeta. 27 Je t'opjü o̱ jña Mizhocjimi ja ga cja e Juan c'ü mama a cjava:
Dyärä, ró juajnügö 'na bëzo ra zopjü yo nte ra xipjiji ín jñagö.
Ra ot'ü in xo'ñigue ngue c'ua 'ma rí mague, ya rguí bübü dispuesto yo nte ra recibidots'üji, eñe.
28 Rí xi'tsc'öji, cja yo nte, dya cjó ch'unü 'na bëpji c'ü rrĩ muvi nza cja c'ü o unü Mizhocjimi e Juan. Zö me ma nojo c'e bëpji c'ü mi pë's'i e Juan, 'ñe me ma zö, pero xenda na zö 'ma cjó c'o ra tsjapü Mizhocjimi o̱ nte, eñe e Jesús.
29 C'o nte 'ma mü o dyäräji c'e jña c'ü vi mama e Jesús, o unüji ' na pöjö Mizhocjimi. Xo 'ñe c'o mi cobra o contribución. Na ngue vi möji cja e Juan, vi ma ji'iji y vi nzhogü o̱ mü'büji cja Mizhocjimi. 30 Pero c'o fariseo 'ñe c'o mi xöpü c'o ley, iyö c'o. Vi tsjapüji c'ü dya mi muvi c'e bëpji c'ü vi ch'unü e Juan, dya go ma jiji. Maco Mizhocjimi vi mbeñe ro perdonao texe c'o nte. 31 O mama c'ua e Jesús:
―Rá xi'tsc'öji ja ga cja yo nte yo cjë yo rí cãrãji dya, c'o dya dyätä e Juan ni ri nguetscö. 32 Anguezeji chjëntjui nza cja yo ts'it'i yo junrü cja chõjmü yo eñe cjaji o mbaxua, ma't'üji o̱ dyoji mamaji: “Ró pjë'pc'ijme o flauta, pero nu'tsc'eji dya i̱ nemeji”, embeji yo nu dyoji. O 'ma jiyö, eñeji cjaji como que ya vi ndũ 'na nte, eñe pa ögüji c'e añima, xipjiji nu mit'iji: “Me ró nzhumüjme rvá xörüjme, pero nu'tsc'eji, dya i̱ huëgueji”, eñeji. 33 C'ua ja nzi ga cja yo ts'it'i, je xo ga cjatjonu yo nte yo cãrã yo cjë dya. 'Ma o mbürü e Juan o mbëpi Mizhocjimi, o xõgü, dya cjó go zivi o xëdyi c'ü rví mäjä. Nguec'ua yo nte mamaji: “E Juan pë's'i 'naja o̱ s'ondajma c'ü dya jo”, eñeji. 34 Nuc'ua nutscö rvá ẽcjö cja Mizhocjimi, rí mäjä rgá sigöji o xëdyi. Nguec'ua ga mama c'o nte c'o dya ne ra dyärä o̱ jña Mizhocjimi: “Chjã, 'naja bëzo nu me ñõnü, y me si o vinu. Me xo joji yo cobra o contribución, 'ñe yo 'ñaja yo xiji na s'o”, eñeji. 35 Pero rí xi'tsc'öji, c'o ätä Mizhocjimi unüji na jo ngüenda Mizhocjimi me cjijñi na jo o̱ ñi, me pãrã na jo c'ü cja'a; nguec'ua nde nan'ño bëpji va dyacöbe e Juan.
Jesús en la casa de Simón el fariseo
36 'Na nu pa, 'naja c'o fariseo o mbita e Jesús ro ma o̱ ngumü ro ziji o xëdyi. O ma c'ua e Jesús o zät'ä cja o̱ ngumü c'e bëzo, o cjogü a mbo cjanu o ziji o xëdyi c'e bëzo c'ü vi mbita. 37 Cja c'e jñiñi mi bübü ' na ndixũ c'ü mi cja na puncjü c'o na s'o. O mbãrã c'ua c'e ndixũ c'ü mi bübü e Jesús cja o̱ ngumü c'e bëzo mi siji o xëdyi. Cjanu o ẽjẽ c'ua c'e ndixũ cja o̱ ngumü c'e bëzo, ma tũ'ũ 'na ts'ibotia de ndojo c'ü mi po'o o aceite c'o ma jo ma jyärä. 38 Cjanu o ẽ ndüñijõmü cja o̱ ngua e Jesús. Me mi huë c'e ndixũ, me co mbögü o̱ nguizhö va mbe'chp'e o̱ ngua e Jesús. Nuc'ua co c'o o̱ ñixte, cjanu o ndintspi o̱ ngua, y me co zü'tp'ü o̱ ngua. Cjanu o ndũ c'ua c'e aceite c'ü vi tũ, o ngosp'ü o̱ ngua. 39 C'e fariseo c'ü vi mbita e Jesús, 'ma mü o jñanda c'o mi cja c'e ndixũ, cjanu o nguijñitsjë c'ua: “Ne bëzo, 'ma na cjuana ri profeta nu, ro mbãrã 'ma cjó ngue ne ndixũ nu na tjörü. Ro mbãrã pje ma ndixũ nu, ro mbãrã c'ü me cja na s'o nu.” 40 O mama c'ua e Jesús o xipji c'e fariseo:
―Simón, bübü 'na jña c'ü rí ne rá xi'ts'i.
O ndünrü c'ua c'e bëzo:
―Xitsigö, xöpüte.
41 O mama c'ua e Jesús:
―Mi bübü yeje bëzo c'o mi tũ ngüenda mi tunpüji 'na bëzo. C'ü 'naja mi tũ cuatro mil o mbëxo; c'ü 'naja mi tũ cuatro ciento. 42 Dya mi jünvi pje rví ngõt'üvi. Nguec'ua c'e bëzo o perdonaovi nza yejui. ¿Ja gui tsjijñi yo yeje bëzo yo o perdonaoji? ¿Ja va ngue c'ü xenda ra gradecido ra ne'e c'e bëzo c'ü ya perdonaovi?
43 O ndünrü c'ua e Simón o xipji:
―Pe ngue c'e bëzo c'ü xenda mi tũ na puncjü o merio, xenda ra gradecido c'e bëzo c'ü vi perdonao texe c'o mi tunpü.
E Jesús o xipji c'ua:
―Na cjuana c'ua ja vi tsjijñi.
44 Nuc'ua e Jesús o jñanda c'e ndixũ, cjanu o xipji c'ua e Simón:
―¿Cjo i̱ unü na jo ngüenda c'ü o tsja ne ndixũ? Ró säcjö cja in nzumügue, nu'tsc'e, dya i̱ dyacö ndeje c'ü ro pe'ch'e ín cua, c'ua ja nzi ga cja ín chjũrügöji. Pero ne ndixũ o mbechque ín cua co o̱ nguizhö, cjanu o ndintsqui ín cua co o̱ ñixte. 45 Nu'tsc'e, dya i̱ sütcü ín jmi; pero ne ndixũ, me sütcü ín cua. 46 Nu'tsc'e, dya pje i̱ xisqui ín ñi; pero ne ndixũ o ngoscü ín cua o aceite yo na jo ga jyärä. 47 C'ü vi tsja a cjanu ne ndixũ, ixi 'ñetse c'ü o unü ngüenda c'ü tũ na puncjü o̱ nzhubü y ya nzhogü o̱ mü'bü. Nguec'ua Mizhocjimi ra perdonao c'o na puncjü o tsja c'o na s'o. Pero 'ma cjó c'o dya ra unü ngüenda cjo ri tũ o̱ nzhubü, 'ma dya ra unü ngüenda c'ü ni jyodü ra perdonao Mizhocjimi c'ü, nu'ma, dya xo ra neze 'ma c'ü.
48 Nuc'ua e Jesús o xipji c'e ndixũ:
―Rí perdonaots'ü c'o na s'o c'o i̱ tsja, eñe.
49 C'o nte c'o ma siji o xëdyi e Jesús 'ñe e Simón, mi pötma mamaji:
―¿Cjó ngue ne bëzo nu? A poco sö ra perdonaozgöji c'o na s'o.
50 Nuc'ua e Jesús o xipji c'ua c'e ndixũ:
―Ya jogü in mü'bügue, na ngue i̱ 'ñench'ezü in mü'bü, i̱ creo c'ü ro perdonaots'ü Mizhocjimi. Ma dya, dya cja rí mbeñe c'o na s'o.