10
Jisasi Iqueqä kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä ändowatkqä iquauqä yoqeyi* Makä 3:13-19; Lukä 6:12-16
Jisasi Iqu, Iqueqä wäuŋuäŋqä ämotquamiŋqä 12 iquau tääqä ätuätumeqe, dŋä quvqe huätä ändowatäpu, täŋä-yaqä hiutaŋä-huitaŋä-täŋä iquau äŋguä wimäkpŋqä diŋqä, yäŋänäqŋqetä yoqä naqetä äwikqe. Ämaqä kukŋuä awä tuäkiqäpŋqä dowatätŋqä 12 iquauqä yoqe, tiinji. Kiŋganäŋi Saimonä, iqueqä yoqä huizi Pitä iquvi. Itaŋga käŋguequ, Endru iquvi. Itaŋi Sepri iqueqä hikŋä iquaqu, Jemisi iqutä Jonä iqutänji. 3-4 Itaŋga Pilipä ique, Batromi ique, Tomasi ique, Matiu mbqä motauqä ique, Jemisi Aläpiyasi iqueqä hikŋä ique, Tatiyusi ique, Saimonä ämaqä Selotqä iutaŋä ique, itaŋga Jutasi Iskarioti, Näqŋqä-täŋä kuapänä iqua, kŋuä tiiŋä indqänätqäŋä. Yoqe Iskarioti, kiqä quati, ‘ämaqä aŋä-himqä Karioti iquesaŋä ique’. ämaqä qänaknda Jisasi Ique ämaqä huiziuqä hipa iu qui imäkpŋqä väniqŋqä iquvi.
Jisasi Iqu, Iqueqä ämaqä iqua wäuŋuä imäkpŋqä, näqŋqä äwikqeŋqä Makä 6:6b-13; Lukä 9:1-6
Ämaqä 12 iquauŋi, Jisasi Iqu wäuŋuäŋqä ändowatätä tii ätukqe. “Ämaqä Israitqä iqune qäyä etaŋgi huiziquauŋqä mäwqä pambiyä. Sämaliya pmeqä iquauqä aŋä-himqä iuŋi, mäpaquvqä pambiyä. Oeyqä. He Israitqä iquauŋqänä upŋqeqä. Qu sipsipqä, hänaqä qäyunäŋiŋqä maqŋqä eŋqä-paŋä-quai. He äwäpu kukŋuä awi, ‘Goti Qäukuä Yätutaŋä Iqunä miqe, qäukuä yätuta qäqi täqi ae äquvepqeqä’ tupŋqeqä. Ämaqä täŋä-yaqä-täŋä iquau äŋguä iwimäkäpu, ämaqä ae äpäkoŋguwä iquau ävauqumuatäpu, ämaqä wänyimäŋqä-täŋä iquau äŋguä iwimäkäpu, dŋä quvqä peŋqä, ämaqä iquau ätqäuŋqe, huätä dowatäpu iqäupiyä. Nätmatqä he ämeŋuwi, mbqä mävqä ipu hiŋgi ämequwitaŋi, ämaqä iuŋi, hiŋgi wipiyä” ätukqe.
9-10 “He qaŋä äwäpiyäŋgaŋi, mbqä-qatä, yquayä qa-mŋqetä, gquä tŋäŋqä hŋqutä, yukä iu ämuasmäuqetä, qaŋä uwqä yäkqetä, qäsä mämeqä pambiyä. Oeyä. Ii tiiŋä hitaŋgiyi. Ämaqä wäuŋuä iqaŋgpqä iquauŋi, ämaqä quwqä yätamäkqä ämetqäŋuwä iqua buayi äwipŋqäuä.
11 He aŋä-himqä hŋque äpaquväpiyäŋgaŋi, ämaqä suqä äŋguä-täŋä hŋquenyqä qävqä ipu, aŋä-himqä iu ävämepiyäŋgaŋqe, ämaqä iqueqä aŋiunä pmeqäpŋqä. 12 He iqueqä aŋiu äpaquväpiyäŋgaŋi, iqi pmamitpqä iquauŋi, ‘Goti Hanjuwä Iqu äŋguänä emäkäŋqiyä’ tquäpŋqä. 13 Iqua aquvänä ipu he etmeqaŋgpqe, hiyaqä kukŋuä äŋgui, iquatä witäniqeqä. I etaŋgqä-qe, qu he etmapŋqe aquvänä miqä iqaŋgpqe, hiqä kukŋuä ii iquau yätamäkqä mävqä da yäŋqiyä. 14 Ämaqä hŋqu he etmetä iqueqä aŋä iuŋqä etma mäwqä itä, hiyaqä kukŋui qätä maeyqä iqaŋgutqe, he aŋä-himqä ique ävämepiyäŋgaŋi, qua hinoqukuä yukä iu täka emäkmitätqe, ptä quväteqämä emä uwqäpŋqä. 15 Nyi naqä-qakuä etqänä. Hiunji Goti Hanjuwä Iqu ämaqä kukŋuä mitäniqäŋgaŋi, qokä-apäkä aŋä-himqä iquesaŋi iquauqä kimaŋi haŋä-iqe, Sotomä iutä Gomora iutä äpmamiŋuwä iquauqeuŋi,§ Ipäqäkqä 18:16-19:29 aaŋä ämäwqätäuniqeqä.”
Jisasi Iqueqä wäuŋuä imäkqä iquauŋi, haŋä-iqä wimeniŋqeŋqä* Makä 13:9-13; Lukä 21:12-19
16 “Nyi endowatqe, tiinjqä. Sipsipqä iqua, hiveqä hiqiyqä iquauqä awä imä äwquwä eŋqä-paŋä iiŋä endowatqänä. Ämaqä hui he qui emäkpŋqä iqäpŋqäuä. Iŋi he qämakä iquauqä suqä iunä qänaknä ipu, kŋuä äŋguä ganä indqämbiyi imäkqäpŋqä. Iŋäqe yŋŋä-heeqe, suqä quvqä mimäkqä itqäŋuwä-pa, he-pqe asä ii iqäpŋqeqä. 17 He ämaqä iquauŋi äŋguänä wimasipiyä. Qu quwqä ämiqä iquauä hiŋuä iqiŋi kukŋuä metpnuwiqä. Quwqä aŋä aquväqŋqä iuŋi, täua hitäwipnuwiqä. 18 Qu Nyi mändi äŋgittqiyäpu, ämiqä Romätaŋä iquauŋqätä, aŋä-himqä naqä ämiqä iquauŋqätä, heŋi eyqiyäma upnuwiqä. Iŋgaŋi he ämaqä naqä iiŋä iquautä, ämaqä Israitqä qäyä etaŋgi huizi iquautäŋi, kukŋuä äŋgui awä tupnuwäŋqeqä. 19 Qu heŋi, kukŋuäŋqä eyqiyäma uwqaŋguwäŋgaŋi, ‘Ne kukŋui, äki taŋquatiyä? Ä kimaŋi, äänä tuaŋquatiyä?’ kŋuä mindqäŋqä pa iqäpŋqä. Oeyä. He kukŋuä tpŋqäŋgaŋi, Goti Hanjuwä Iqu he kukŋuä tupŋqe, ämetqueŋqiyä. 20 Ii tiiŋiqä. Kukŋui, hiqä-hiuä matqä ipŋqäuä. Hiniqueqä Dŋä Äŋguä Iqu hiyaqä maŋä iuta awä tuäŋqiyä.
21 Ämaqä hui quwqä käta-käŋgueque, huiziqua ique pizqä päkpŋqä iiŋqe, quwqä hipa iu wipnuwiqä. Itaŋi kaniqukua, quwqä ymeqä iquauŋi-pqe, suqä asitaŋi itquapnuwiqä. Itaŋga ymeqä iqua, kunaqä-kunuŋuau-pqe, mäkä äunäpu asä inä ipnuwiqä. 22 He Nyaqä yoqä-täŋuenä etaŋgi, ämaqä eeqänäŋi äwqä quvqä emäkqäpnuwiqä. Iŋäqe qokä-apäkä haŋä-iqä qäpu etqäŋgaŋqä yäŋä äqämbu äpmamitpqä iqua, Goti Hanjuwä Iqu häŋä iqumuatäniqeqä.
23 Ämaqä aŋä-himqä hŋquesaŋi quvqä etqueqaŋgpqe, he ävämepu, aŋä-himqä hŋquenyqä zä uwqäpŋqä. Nyi naqänä etqänä. He Israitqä iquauqä aŋä-himqä eeqänäŋä iuŋi änyä mikiqäŋga, Ämaqeuqä Ymeqä Ekqä Iqu äpäniqeqä.
24 Ämaqä näqŋqä ämetqäŋuwä iqua, näqŋqä ävätŋqä iqueŋi, mämäwqätäuqä ipŋqäuä. Itaŋga ämaqä wäuŋuä imäkätqäŋuwä iqua, iquauqä naqä iqueŋi, mämäwqätäuqä ipŋqäuä. 25 Näqŋqä ämetqäŋuwä iqua, ämotquetŋqä iqutäŋi, asänäŋä eäŋuwi, ii qäyunjqä. Wäuŋuä imäkätqäŋuwä iqua, naqä iqutä asänä eäŋuwi, ii-pqe qäyunjqä. Iŋi ämaqä ämiqä iquenyqe, qu ‘Iqu dŋä quvqä Belsäpulä iqueqä’ ätpqe, Matiu 9:34 iqueqä yäpä iqi itqäŋuwä iquauŋqe, yoqä quvqänäŋä asä inä tpŋqäuä.
Zä tquenyqä wiŋqeŋqä? Lukä 12:2-7
26 He ämaqä iiŋä etqueqaŋgpqä iquauŋqe, zä miqä pambiyä. Nätmatqä eeqänäŋi huäqä äutnmitätqe, ätnäŋä iqi timäuŋqiyä. Nätmatqä eeqänäŋi zä äwämitätqe, ämaqe näqŋqä hipŋqäuä. 27 Kukŋuä Nyi ämaqeu mätquä henyä etätŋqe, he ätnäŋäqi tquäpŋqe. Kukŋuä Nyi qeiqinyä etqe, he ämaqeuqä hiŋuä iqi ätqäupu awä tquäpŋqe. 28 Ämaqä hiqä huiwä iunä päsqä iquauŋqe, zä miqä pambiyä. Qu quuvqe, pizqä mapäsqä ipŋqäuä. Goti Hanjuwä Iqu, huiwitä, quuvqetä, tä iuŋqä dowatätä, qui Imäkqä-qu etaŋgi, he ze Iquenyqänä iqäpŋqeqä. 29 He näqŋqeqä. Yŋŋä wäŋqä isuauŋqe, ämaqe, qu hnjuaquinyqä mbqä wäŋqä hŋqunä itqäŋä. Iŋäqe hiqä Hiniqu, isuau äŋguä ämitäqetaŋi, Iqu hiŋuinä mäquŋquä iqaŋgutqe, isuautaŋä hmbu qua mäŋi mapäkŋqä iŋqiyä. 30-31 Goti Hanjuwä Iqueqä hiŋuä iqiŋi, he yŋŋä isuauŋi, ämäwqätäuŋäuä. Hiyaqä dä nyuäŋä iuŋi, Iqu a ae ätäuqeqä. Iiŋä etaŋgi he haŋä-iqä emeqaŋgutqeŋqä, zä miqä pambiyä.
Jisasi Iquenyqä kuapänä wiŋgaŋgi, Iquenyqä awä-tqeŋqä§ Lukä 12:8-9
32 Ämaqä hŋqu, ämaqä iuŋi, ‘Nyi Jisasi Iquesaŋunjqä’ tquaŋgutqe, ga Nyi-pqe iqueŋqe, Apiqu Qäukuä Yätu Äpmeŋqä Iqueä hiŋuä iqiŋi, ‘Ämaqä tqu, Ŋqeqä’ tumniqeqä. 33 Itaŋga ämaqä hŋqu, ‘Nyi Jisasi Iquesaŋunä manä’ tquaŋgutqe, ga Nyi-pqe iqueŋqe, Apiqu Qäukuä Yätu Äpmeŋqä Iqueä hiŋuä iqiŋi, ‘Ämaqä tqu, Nyitaŋu manä’ tumniqeqä.
34 He Nyinyqe, ‘Iqu mäkä eeqäpnäŋi, mändi kittqiyätŋqä äpqeqä’ kŋuä maeyqä pa inä. Oeyä. Nyi ämaqe, äwqä haŋuä iŋqä pmetpnuwä diŋqe, mäma mapqä, ipäqäyuŋä äma äpqeqä. 35 Nyi tiiŋiŋqä äpqe.
Hikŋuiqu, kanique mäkäŋqä vqä iiŋqätä, meqi, känäu mäkäŋqä vqä iiŋqätä, hikŋueqä apäki, keeŋqä mäkäŋqä vqä iiŋqätä, äpqeqä. 36  Itaŋga ämaqä hŋqueqä käyämaqä iquautaŋä hŋqua, iqueŋi himä-wiuŋqä wipnuwiqä.* Maika 7:6
37 Ämaqä hŋqu kaniquenyqätä, känäuŋqätä kuapänä äwinyätä, Nyinyqe wäŋqäpu äwinymitätqe, iqu Nyaqä näueqä-qu hmanjqä. Ämaqä hŋqu iqueqä ymeqä qokä iquauŋqätä, apäkä iuauŋqätä kuapänä äwinyätä, Nyinyqe wäŋqäpu äwinymitätqe, iqu Nyaqä näueqä-qu hmanjqä. 38 Itaŋga ämaqä hŋqu haŋä-iqä Nyaqä yoqeta wimeqaŋgutqe mämeqä itä, Nyinyqä qänaknä miqä imitätqe, iqu Nyaqä näueqä-qu manä. Lukä 14:26-27 39 Ämaqä häŋä-pmeqä äŋgui ämäqumuetä, a yäŋänäqŋqä äqätmitätqä iqu, iqueqä häŋä-pmeqe qui imäknäŋqiyä. Itaŋgi ämaqä Nyinyqä kŋuä indqänätä, iqueqä häŋä-pmeqe huätä ävquatämäumitätqä iqu, häŋä-pmeqä naqä-qakuänäŋi ämeniqeqä” ätukqe.
Yätamäkqä vqä iqua, kima äŋguä mapnuwäŋqä
40 “Ämaqä hŋqu, he etmetä äŋguänä emäkqaŋgutqe, iqu Nyi-pqe inä inyimäkqiyä. Ämaqä Nyi indmetqä iqu, Nyi änändowatkqä Ique-pqe inä itmeqiyä. 41 Ämaqä hŋque, Goti Iqueqä kukŋuiŋqä hiŋuä-tqä hŋqu ique wimeqaŋga, iqu iquenyqe, ‘Hiŋuä-tqä-queqä’ kŋuä indqänätä, iqueŋi itmetä äŋguä iwimäkätqä iqu, Goti Hanjuwä Iqu ämaqä iqueŋi, nätmatqä äŋgui, hiŋuä-tqä iquau ävätŋqä-pa väniqeqä. Itaŋga ämaqä hŋque, ämaqä jänäŋä hŋqu ique wimeqaŋga, iqu iquenyqe, ‘Ämaqä jänäŋä-queqä’ kŋuä indqänätä, iqueŋi itmetä äŋguä iwimäkätqä iqu, Goti Hanjuwä Iqu ämaqä iqueŋi, nätmatqä äŋguä, ämaqä jänäŋä iquau ävätŋqä-paŋi väniqeqä. 42 Itaŋgaŋi ämaqä hŋqu, Nyaqä ämaqä tquautaŋä yoqä naqä-täŋä maeqä hŋquenyqe, ‘Iqu Jisasi Iquenyqä qänaknä itŋqä-queqä’ kŋuä indqänätä, ique eqä isqä ävätqä iqu, Nyi iquenyqe, ‘Ämaqä tqueqä wäuŋuä äŋguä iutaŋä kimaŋi, ämeniqeqä’ naqä-qakuänäŋä etqänä” ätukqe.

*^ Makä 3:13-19; Lukä 6:12-16

10:3-4 Näqŋqä-täŋä kuapänä iqua, kŋuä tiiŋä indqänätqäŋä. Yoqe Iskarioti, kiqä quati, ‘ämaqä aŋä-himqä Karioti iquesaŋä ique’.

10:3-4 Makä 6:6b-13; Lukä 9:1-6

§10:15 Ipäqäkqä 18:16-19:29

*10:15 Makä 13:9-13; Lukä 21:12-19

10:25 Matiu 9:34

10:25 Lukä 12:2-7

§10:30-31 Lukä 12:8-9

*10:36 Maika 7:6

10:38 Lukä 14:26-27