1 Uun ntuvi ne, tuví Jesuu, kakaꞌan ntâꞌví ña. Dā kúvi kaꞌan ntâꞌví ña ne, uun ñaꞌa ña ntɨniꞌi ñā ne, kakaꞌan ñá ni ñā:

—Tōꞌó, nañeꞌē ntó ntɨ nté koo kaꞌan ntâꞌví ntɨ vatā o nañéꞌe Juaan Bautista ñaꞌa, ña ntɨníꞌi ñā —kaꞌan ña.

2 Kakaꞌan Jésuu ni ña:

—Dā ntákaꞌan ntâꞌví nto ne, duꞌva koo kaꞌan nto:

5 Kakaꞌan xtúku Jesuu ni ña:

—Vií ka o kuēntá ni: Te ūun ntó īó ña dóo váꞌa tiin niꞌi ntō ne, kɨ́ꞌɨn nto dava ñūu nú viꞌi ña kān, káꞌan ntō: “Ña táꞌxi kudii nto uni íta nto te nākiꞌi nteé u, 6 Tsí uun ñaꞌa ña dóo váꞌa tiin niꞌī ú ne, dā ve xee ña nú viꞌī kó kān é vēꞌxí ña itsi kān ne, ña túvī neé kueꞌen tsi é kuēꞌe ú kaꞌxí ña”, koo kaꞌan nto. 7 ¿Vá kāꞌan ntú ña tuvi má viꞌi kān: “Ñá ku natēku duꞌxen ntó ko, tsi xiꞌí ko ne, é kantiꞌu. E tuví ntāá u ni īꞌxá ko. Ña kúvi nākuntítsi u é tāꞌxi u é ntio nto”, koo kaꞌan ña? 8 Ntá tsi kakaꞌán u ni ntō tsí, kuān té ña ntio ña nakuntítsi ña é kuēꞌé ña é kaikán ña váꞌa tiin niꞌi ñā ne, kuéꞌe ña vata kaa é kantio ña vata koo é ña natekú duꞌxen ká ña ña. 9 Dukuān é kākaꞌán u ni ntō: Kákan ntō ne, níꞌi ntō. Nantuku ntō ne, naniꞌi ntó dɨ. Te nakeꞌxen ntō xiꞌí ne, nakaán ña. 10 Tsí xoo é kaikan ī ne, níꞌi i. Xoo é kanantuku ī ne, naniꞌi í dɨ. Xoo é kanakeꞌxen ī xiꞌí ne, nakaán ña dɨ.

11 ʼTe ūun nto é uva īꞌxá nto ne, tē kaikan iꞌxá nto tsákā é kāꞌxí ne, ¿vá kuēꞌé ntu nto i koo é kāꞌxi? 12 O tē kaikan ntɨ́vi é kāꞌxí ne, ¿vá kuēꞌé ntu nto i tduꞌme é kāꞌxi tɨ? 13 Ntá tsi ntōꞌo é kini ntáa ntō ne, ini nto é kuēꞌé nto é vāꞌá iña iꞌxá nto. ¿Ñā ntu te dií dií ka ini Xúva kō, ña é tuví e dukún kān, é kuēꞌé ña un tsi nte Espíritū Sántū san xoo é kaikan i ntáꞌa ña? —kaꞌan Jésuu.

14 Uun ntuvi ne, kanakuītá Jesuu é ña váꞌā san e dé ñɨꞌɨ uun ñaꞌa ñatīi. Dā ntíi ne, kūvi nákaꞌan ñá ñɨꞌɨ̄ san. Koó dā kúduꞌva ñaꞌa san. 15 Ntá tsi iō ñá ne, ntákaꞌan ña:

—Ñatīí saꞌá ne, kanakuitā ñá é ña váꞌā san tsí kaxeꞌe Belsēbuu, tóꞌō e ña váꞌā, é kūvi vií ña nakūnu ña i —kaꞌan ña.

16 Iō ñá ne, ncho koto nteé ña ña. Íkan ñā é viī ñá nuu i e dóo kaꞌnu é vēꞌxí e dukún kān. 17 Ntá tsi kutuni Jésuu nee e ntádē kuení ñaꞌa sán ne, kakaꞌan ñá ni ñā:

—Dā míꞌī ká ñuú mi ntánāa núu ña ni tāꞌan ña ne, kunaá ñuú ña. Tē ntánāa núu mii ña nī ña viꞌi ña ne, kɨɨn viꞌi ña. 18 Dukuān né, tē tóꞌō e ña váꞌā sán naa ni tāꞌan í ne, ¿nté ntu koo kuvi vii? Sáꞌa kakāꞌán u ni ntō, tsi ntákaꞌan nto tsí kataꞌxi Belsebuú san é kūvi vií u nákuīta ú e ña váꞌā san. 19 Ntá tsi te kuān ó ne, ¿xoó ntu kaxéꞌe ī é kūvi vií ñaꞌa nto é nakuitā ñá é ña váꞌā san? Dukuān né, mii ñā ntánañēꞌe ña tsí ña te nuu é ntaā i e ntákaꞌan ntó iñá ko. 20 Ntá tsi te Xuva ko kātaꞌxi ña é kākuvi vií u é kanakuītá u é ña váꞌā san ne, kani túꞌun tsi é xee Xúva kō mí ntoo nto é kadā kúꞌvē ñá iña nto.

21 ʼTe uun ñatīí, ña e dóo ntii inī í ne, dōó iō tuꞌvé ña é kade ña kuenta víꞌi ña ne, ñá te neé kuvi iña ña. 22 Ntá tsi te vēꞌxí uun ñaꞌa, ña é dií ka ntii īní ka xtúku i é naā ñá ni ñā ne, kuvi vií ña ni ñā. Kidáā ne, nakuido ña un ntɨꞌɨ káā é kanadaꞌan nūu ña kúñu ña nī é un ntɨꞌɨ īña ñá, dá kuēꞌé xio ña é ido ñā san.

23 ʼXoo é ña kañéꞌe i da xeꞌe kó ne, kakaꞌan ntée ña ko. Xoo é ña kaxntíī ko é natāká u ne, da dií ka kaeté xaa ña.

24 ʼTē ntíi uun é ña váꞌā nima ñáꞌa sán ne, kaika ñuu itsí kān, kantukū míꞌi kūtuví daꞌna. Tē ña ni naníꞌi í ne, kada kuení i: “Ntiko kōó u, núꞌū u nú viꞌī kó kān mí kii u”, koo kada kuení i. 25 Te nāxeé ne, naniꞌí i nima ñátīí san vata kaa uun viꞌi mí dóo váꞌa ntúntoo, mí dóo váꞌā o ntúvaꞌa. 26 Kidáā ne, kɨ́ꞌɨn xtūku kínakueka úꞌxē ká e ña váꞌā e dií dií ka kini ntáa. Kidáā ne, un ntɨꞌɨ̄ é ūná san kɨ́ꞌvi é kuꞌun nima ñátīí san. Kidáa ne, dā dií dií ka natɨ́vi ña é vata kaa díꞌna —kaꞌan ña.

27 Nɨɨ dukuan kākaꞌan Jésuu sáꞌā né, uun ñaꞌa ñadɨ̄ꞌɨ́, ña tuvi méꞌñū ñaꞌa sán ne, kachuꞌu ntáa ña:

—¡Nté kui váꞌa ñadɨ̄ꞌɨ, ña é nakáku nto, ña é nātsitsí nto! —kaꞌan ña.

28 Ntá tsi dɨvi ñā ne, kakaꞌan ña:

—¡Nté kui dóo váꞌā o xoo é kainí i túꞌūn é kākaꞌan Xúva ko ne, dē ntaa ña! —kaꞌan Jésuu ni ñáꞌa san.

29 Dā dóo nátaká nuu ñaꞌa san mí tuví Jesuú ne, eni ntuꞌu ña kākaꞌan ña:

—Ñaꞌa, ña ntoo vevií ne, dōó kini ntáa ña. Ntaíkān ñá nuu i e dóo kaꞌnu, ntá tsi ña kuéꞌe Xuva ko ña nuu i san, mii tsi é kuēꞌé ña nuu i é vata ō kúvi nī ña kaꞌán naa Xuva ko, ñá nani Jōnaa. 30 Tsí vata ō kúvi Jonaa nuu i iña ñaꞌa, ña intóo ñuú Nínive kidáā ne, xuꞌu é vēxkúvi ú ñatīí ne, kuan kōo kuvi ú nuu i iña ñá ntoo iꞌa vevii. 31 Tē xee ntúvī é kōto nteé Xuva ko ñāꞌa, ne ñáꞌa ña ne, nakuntítsi reina iña ñuu é tuví nte díñɨ i kān e dóo ikā ne, tsiꞌi kuétsi ña ña, tsí reiná san ne, un váꞌa tsi ika vēꞌxí ña é kīni ñá un ntɨꞌɨ̄ é īní rei Salamuún san. Koto nto ve, tsí e xee úun ñaꞌa, ña é dií ka kaꞌnu ñaꞌa é Salāmuun. 32 Ña intóo ñuu Nínive kidáā ne, nakuntáñɨ̄ ñá tē xee ntúvi é koto nteé Xuva ko ñāꞌa sán ne, tsiꞌi kuétsi ña ña ntoo vevii. Tsí ña ñuu Nínive sán ne, nātɨvi iní ña kuétsi ña dā téku ña túꞌūn é kākaꞌan Jonaá san. Koto nto, tsí e xée ūun ñaꞌa, ña é dií ka kaꞌnu ñaꞌa é Jonaa.

33 ʼNté uun xoxo natúun i ñuꞌu é kutuvī xuꞌu, nte é kutuvi má ētún san, tsí kuntekū dukun vata koo é naxīꞌi nuu mí kɨ̄ꞌví ñaꞌa san. 34 Tsí ntuxnuu kó ne, vata kaa ñuꞌu é kāxiꞌí nuu kúñu kō kaa. Te vāꞌá ntuxnuu kó ne, kanɨɨ̄ kúñu ko kāxiꞌí nuu. Tē ña váꞌa ntuxnuu kó ne, kūñú ko ne, kutuví nee. 35 Kuenta tsí viin tsí dā née ini o ne, ñúꞌū é īo íña o ne, kūnee. 36 Te kanɨɨ tsī kúñu o īó ñuꞌu ne, nté un siin ña kákunee ne, kinin un ntɨꞌɨ̄ é vāꞌá ne, vata kaa te ñuꞌu kaxiꞌí nuu kúñu ō —kaꞌan Jésuu.

37 Dā kúvi kaꞌan Jésuú ne, kāna uun ñaꞌa ña fariseú ña é kīkáꞌxi ña nú viꞌi ña kān. Kúkɨ̄ꞌví ña, itúvi ña nú mesa kán ne, 38 dā kúduꞌva ña fariseú san dá ini ña tsí ña ni dē ntáa Jesuu vátā xkoó ini ña é ntaꞌa ña dīꞌna dá kaꞌxí ña. 39 Ntá tsi Jesuú ne, kakaꞌan ña:

—Ntōꞌó, ña fariseú ne, ntánakate nto ata vásu ntó ni kōꞌo nto, ntá tsi nima ntó ne, nuu tsitu nuū i é kīni kaa e ntáde nto, e ntadúꞌu nto. 40 ¡Nté kui kuān nte túntu ntú nto! ¿Vá ña íni ntu nto tsí ña é de kúꞌve ata i kān ne, dɨvi tsi ñā é idé kúꞌvē ña iní i kān dɨ? 41 Ntá tsi kuéꞌe nto ña ntāꞌvi é nuu nima ntó ne, dukuān né, ntuntoo ntiꞌxe kanɨɨ̄ kúñu ntō.

42 ʼNtá tsi ¡ña ntaꞌví ide ntú nto, ña fariseu! Ntōꞌó ne, dōó kuenta ntáde nto ntánakii xio nto uun taꞌvi ī é ūꞌxí san iña é un ntɨꞌɨ nuū i xuku choꞌo nto é nakuéꞌe nto ntaꞌa Xuva kō vata tsī o é kākaꞌan leí san, ntá tsi ña ntáde nto kuenta táꞌan nto te viī nto é vāꞌá ni ñā; ntē ña ntákuinima ntó Xuva kō. Sáꞌā é kantio é viī ntó da ntánakuéꞌe nto ntaꞌa Xuva kō é kāduku ntée ña.

43 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto, ña fariseu!, tsi nú viꞌī mí ntánataká nuu nto ne, dōó ntio nto é kuntōo nto nte nuu i kán ne, dōó ntio nto é kuiko ñuꞌu ñaꞌa san nto itsi mí ntaíka nto.

44 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto! tsí ntōꞌó ne, vata ntáa ñañā é ña dîtó tuvi má ñuꞌu kān ntáa nto. Dā nêní tsi ñaꞌa san, ntaído ntíta ña —kaꞌan Jésuu.

45 Kidáā ne, nantíko kōó uun mastrú leí san, kakaꞌan ña ni Jésuu:

—Mastru, dá kuān ó kakaꞌan ntó ni ña tsīkán ne, vata te kakaꞌan kíni nto nī ntɨ́ dɨ —kaꞌan ña.

46 Ntá tsi kakaꞌan Jésuu:

—¡Ña ntaꞌví ide ntú nto dɨ, é mastrú lei nto! tsí ntánakuído nto ñaꞌa san da nte koo é ña kutíi ká ña. Ntá tsi ntōꞌó ne, nté un siin ña nchó tɨɨn ntaꞌa nto.

47 ʼ¡Ña ntaꞌví ide ntú nto! tsí vatā o dé ñata ntō, ña intóo kídaā e éꞌní ña ña ntákaꞌán naa Xuva ko ne, kuan tsī ó ntáde nto dɨ e ntáde váꞌa nto ñaña ñā. 48 Sáꞌā é kataꞌxi kuenta é kūtuni tsí dadɨɨ tsi nima ntó ni ñata ntō, ña intóo kídaā. Dɨvi ñata ntō san éꞌní ña ña ne, dɨvi ntō ntáde váꞌa nto ñaña ñā.

49 ʼTsí kakaꞌan Xúva kō, ña dóo kiꞌin inī: “Taxnūu ú ña kaꞌán naa kó ni pūstrú ko mí ntoo ña. Iō ñá ne, kaꞌní ñaꞌa san ña. Iō ñá ne, kada xení ñaꞌa san ni ñā.” Kuan ō kaꞌan ña. 50 Dukuān é vevií ne, Xuva kō ne, ntákan ñá kuenta ñáꞌa, ña ntoo vevii, kuenta iña nɨ́ñɨ e étɨ un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ña kaꞌán naa Xuva ko, ña é xiꞌi un tsi nté da iñɨ ntuꞌu ñúxiví sa. 51 Ēꞌní ña ña ntákaꞌán naa Xuva ko nte ntúvi diꞌna da éꞌni ña Abeé san un tsi da nte rkontûvi da éꞌni ña Zacaria. Ēꞌní ña ña má ūkún kān méꞌñū nú naa kan ni má viꞌī e dóo kuíkó san. Dukuān é kākaꞌán u tsí Xuva kō ne, ntákan ña kuenta íña ñá xiꞌí san nī ña é ntoo vevii.

52 ʼ¡Ña ntaꞌví ntu nto, mastrú lei!, tsi dóo kutu niꞌi nto ntakāá xiꞌi mí ntákūtúꞌve ñaꞌa san. Ntē ña ntakɨ́ꞌvi mii nto, ntē ña da váꞌa nto é kɨ̄ꞌví ñaꞌa, ña é ntio i é kūtúꞌve i —kaꞌan Jésuu.

53 Dá kakāꞌan Jésuu nuu i sáꞌā ne, mastrú leí san nī ña fariseú san ne, dōó kudiin ñá ni ñā. Eni ntuꞌu ñā ntánakutsuꞌun ña ñā é ña te da díi nuu i tsixeꞌe ña ñā. 54 Ini xuꞌū ñá te neé nuū i é kūvi xnteé ixi ñá ña kuenta iña túꞌūn é kākaꞌan ña.