19
Sukan ni kúu ja ni kenda Pablo ma ñuu Éfeso ma
1 Nani Apolos ma, iyo de ñuu Corinto ma, Pablo ma, ni ja'an de ndaka‑ka ñuu ka iyo onde yuku sukun‑ka ma, sani te kuan no'o tuku de ñuu Éfeso ma. Te ni ndani'i de jaku ñayii ka ndikin ka sa'a i sukan ká'an tnu'u Jesús ma ja ka iyo i ñuu yukan.
2 Te jiña'a de:
―¿Ni ka kuta'vi ni Xtumani Ndios ma, kii nuu ni ka kandija ni tnu'u Su'si ma? ―kúu de jiña'a de.
Te ni ka ndakone'e i:
―¡Ñatuu vi! Vaa ni masu nama ka jiniso'o sa ja iyo Xtumani Ndios ma ―ka kuu i ka jiña'a i.
3 Sani te ni jiña'a Pablo ma:
―¿Naxe ni ka jandute ni? ―kúu de jiña'a de.
Te ka jiña'a i:
―Sukan ni skuandute Juan ma ―ka kuu i ka jiña'a i.
4 Te jiña'a Pablo ma:
―Sukan ni skuandute Juan ma chi ja jin ndakani jin ndaka'vi ini ñayii ma kúu. Te jin xndoo i ja u'vi ka sa'a i ma, te jin ndakokuiñi i nuu Su'si ma. Te Juan ma suni ni yo jiña'a de nuu ñayii ma ja jin kandija i iya kenda kuee‑ka ma sana maa de ma. Iya ya'a kúu Jesús iya ni tetniñu Su'si ma ―kúu de jiña'a de.
5 Ja ni ka jiniso'o i sukan ma, sani te ni ka jandute i ja maa Jesús ma ja kúu ya Iya Tátnuni ma.
6 Te nuu ni sonee Pablo ma nda'a de siki ñayii ya'a ma, sani te ni ka kuta'vi i Xtumani Ndios ma, sani te ni ka keja'a i ka ka'an i in in sa'an, te ka ndakaxtnu'u i tnu'u ni wa'a Su'si ma nuu in in i ma.
7 Te ja ndaka‑ni tee ma chi uxi uu de kúu ne'un ndaka i ma.
8 Te Pablo ma, ni kivi de ini veñu'u luluu nuu ka ndatna'a ñayii judío ma, te ni masu ni yu'u de, su'va ni‑yu'u ni‑ini de ni yo ka'an de siki ja sukan tátnuni Su'si ma. Te sa'a ni yo sa'a de uni yoo, vaa kúni de ja jin kandija ñayii ma tnu'u Su'si ma.
9 Kovaa jaku i ma, masu ni ka kandija i, su'va ni ka ndundee‑ka ini i, te ka ka'an ndeva'a i ja kuu ichi Su'si ma nuu ndaka‑ka ñayii ka iyo ma. Chukan kúu ja Pablo ma, ni sa'a siin de ndaka ñayii ni ka kandija tnu'u Su'si ma, te ni ka yo ndatna'a de ini skuela tee nani Tirano ma, te ndi‑kivi ndi‑kivi ñukuun kuiti káxtnu'u de tnu'u Su'si ma nuu ñayii ma, sukan‑va'a jin jaku'ni ini i.
10 Sukan ni yo sa'a, ni yo sa'a de uu kuiya, te onde ndaka ñayii ka iyo ni‑ka'nu ñuu Asia ma, ja ka kuu i judío ma ji'in griego ma, ni ka jiniso'o i tnu'u vii tnu'u va'a Jesús Iya Tátnuni ma.
11 Te ja maa Su'si ma, te ni yo sa'a Pablo ma milagru ja masu nama ni ka yo jini i ma,
12 ja onde pañu Pablo ma xi sa'ma ne'nu de ma, ndeva'a‑ni na in ku'u ma te na kaki'i i ma chi ni ka yo nduva'a i ndeva'a‑ni na kue'e ka ndo'o i ma, te onde tachi ka yinee ñayii ma, ni ka yo nde koo i te kuan koo maa i. Te sa'a ni yo kuu, vaa tnu'u ndee tnu'u ndatnu maa Su'si ma ni yo iyo ji'in Pablo ma.
13 Kovaa jaku tna tee ka kuu judío ma, ni ka nduku ini tna de ja jin kene'e de tachi ma, te ka ndakune'e tna de Jesús Iya Tátnuni ma, te sa'a ka jiña'a tna de:
―¡Ja maa Jesús iya káxtnu'u Pablo ma, te tátnuni ri ja kee ro te má koo‑ka ro ini anua ñayii jiña! ―ka kuu de ka jiña'a de.
14 Sa'a ni ka yo sa'a ndi‑uja sa'ya tee kúu Esceva ma in tee tátnuni nuu sutu ñayii judío ma.
15 Kovaa ni ndakone'e tachi ma, te jiña'a i:
―Jesús ma chi jini sa ya, te jini sa na in kúu Pablo ma, kovaa ndijin, ¿na in ka kuu ni? ―kúu i jiña'a i.
16 Te tee yinee ña'a tachi ma, ni kandava de siki ndaka suchi ya'a, te ni kundee de ni kani de i, te ni sa'a ndeva'a xeen de i, te ni xtavichi de i, te ni xtnakue'e de i, te ka jinu yakua ndaka sa'ya tee kúu Esceva ma, ni ka nde koo i ve'e ma.
17 Te ndaka ñayii judío ma ji'in ñayii griego ma ja ka iyo i ñuu Éfeso ma, nuu ni ka jini i ja sukan ni kuu ma ja masu ndeva'a‑ni ñayii kuu sa'a sukan ma, te ni ka yu'u xeen i, te ni ka ndakunitnuni i ja Jesús Iya Tátnuni ma, Su'si ndija kúu ya.
18 Te kua'a ñayii ni ka kandija tnu'u Su'si ma, te ni ka kenda koo i nuu ka ndatna'a Pablo ma ji'in ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma, te ni ka ndaka'an, ni ka ndakachi i ja u'vi ni ka yo sa'a, ni ka yo kuu i ma.
19 Te kua'a xeen ñayii tasi ma, ka yinda'a i libru ni ka yo jatniñu i ma, te ni ka ja'mi i nuu ndaka ñayii ka iyo ma. Te ni ka ndatava i kuenda na saa xu'un ni ka chiya'vi i libru ni ka yo jatniñu i ma, te uu xiko uxi (50) mil xu'un plata kúu.
20 Te ja sukan ka jini ñayii ma ja iyo tnu'u ndee tnu'u ndatnu Su'si ma, te ve jin kukua'a‑ka i ka kandija, te ve kuitenuu‑ka tnu'u Su'si ma.
21 Ja ni ya'a ndaka cha'a ma, sani te Pablo ma, ni jani ini de ja no'o de ñuu Jerusalén ma, te ichi kuan no'o de ma, te ki'in de jin koto de ñayii ni ka nduu sa'ya Su'si ma ja ka iyo i ñuu Macedonia ma ji'in ñuu Acaya ma. Te jinu koo de ñuu Jerusalén ma, te ki'in de ñuu Roma ma.
22 Sani te ni tetniñu de uu tee ka chindee ña'a ma, ja jin jakoxtnuu de jin koo de ñuu Macedonia ma. Tee ya'a ka kuu Timoteo ma, ji'in Erasto ma. Te ni kendoo‑ka maa de jaku kivi ñuu Asia ma.
Sukan ni ka ndaskanda tna'a ñayii ñuu Éfeso ma
23 Ne'un kii yukan ni ka ndakiti xeen ini ñayii ma kuechi ja sukan ni kaxtnu'u Pablo ma naxe kondikin o ichi Su'si ma.
24 Te tee nani Demetrio tee satniñu ji'in kaa kúu plata ma, te ni yo ndane'e de veñu'u lilikin sukan kaa veñu'u nuu yinee ja nani Diana ma, te ndaka tee ni ka yo satniñu tniñu yukan ma, ni ka yo ni'i kua'a de xu'un.
25 Chukan kúu ja tee kúu Demetrio ma, ni ndaxtutu de ndaka tee ka satniñu tniñu yukan ma, te sa'a jiña'a de:
―Ka jini maa ni ja ja tniñu ka sa'a o a, te ka ni'i kua'a o xu'un.
26 Kovaa ka jini o te ka jiniso'o o ja tee kúu Pablo ma, masu yika‑ni ja ñuu Éfeso a, nú masu ja ni‑ka'nu ñuu Asia a, káxtnu'u de ja masu nawa ka kuu ja ka sa'a ñayii ma ji'in nda'a i ma, te ni kundee de ni ndaxsama de ja ka jani ini kua'a ñayii ma.
27 Masu yika‑ni ja tniñu ka sa'a o a ma koo‑ka, nú masu ja suni veñu'u nuu yinee su'si nani Diana ma, masu na in‑ka ndachiñu'u‑ka, te keja'a naa jayiñu'u su'si yukan ja ka ndachiñu'u ndaka ñayii ñuu Asia a ji'in ni‑ka'nu ñuu ñayivi a ―kúu de jiña'a de.
28 Nuu ni ka jiniso'o de sukan ká'an tee kúu Demetrio ma ja sukan sa'a Pablo ma, te ni ka ndakiti xeen ini de, te ka kayu'u de ka ka'an de:
―¡Ka'nu xeen‑ka Diana iya ka chiñu'u ñayii ñuu Éfeso a! ―ka kuu de ka ka'an de.
29 Te ndaka ñayii ñuu ma, ñatuu ka ni'i ini i nawa jin sa'a i. Te ndaka i, ûni ka jinu i ka jexni'ni tna'a i ni ka kivi koo i nuu ka ndatna'a ñayii ñuu ma ja nú iyo nawa ka ndatnu'u tna'a i ma. Ni ka ndaxtandee i tee kúu Gayo ma, ji'in Aristarco ma, te tee ya'a chi tee ñuu Macedonia ma ka kuu de, te ka ndikin tna'a de ji'in Pablo ma.
30 Pablo ma, ni kuu ini de ja kee de ki'in de nuu ka iyo ñayii ma. Kovaa ñatuu ni ka wa'a tee ka ndikin Jesús ma tnu'u.
31 Onde jaku tee ka netniñu ñuu Asia ma tee ka ketna'a ini ji'in Pablo ma, ni ka tetniñu de tutu ká'an ja máko ki'in de nuu ka iyo ñayii ma, nasa jin sa'a ndeva'a ña'a i.
32 Jaku ñayii ma, in ja ka kayu'u i ka ka'an i, te jaku‑ka ñayii ma, in‑ka ja ka kayu'u i ka ka'an i, te ndaka‑ka i ma, ni masu ka jini i nava'a ni ka ndatna'a i ma.
33 Te ñayii judío ma, ni ka tunda'a i in tee nani Alejandro ma, ja na kee de ka'an de nuu ñayii ma. Te ni sa'a de ji'in nda'a de ma seña ja na jin kasiyu'u ñayii ma, sukan‑va'a kuu ka'an de nava'a ka iyo de yukan.
34 Kovaa nuu ni ka jini i ja in tee judío ma kúu de, te ndaka i ni ka kayu'u inuu kuiti jâ yatni uu ora:
―¡Ka'nu xeen‑ka Diana iya ka chiñu'u ñayii ñuu Éfeso a! ―ka kuu i ka ka'an i.
35 In tee tee tutu ñuu yukan, ni kundee de ja ni ka ndunañii ñayii ma, te jiña'a de:
―Ndijin ja ka kuu ni ñayii ñuu Éfeso a, ñayii ni‑ka'nu ñuu ñayivi a, ka jini i ja ñuu Éfeso a ka jito o veñu'u Diana su'si ka chiñu'u o ma, ja ka ka'an i ja onde sukun ma ni kuun vee ma.
36 Masu kuu na in ka'an ja masu ja ndaa kúu. Jiniñu'u ja jin ndunañii ni. Má jin ko kuyachi ni ja jin sa'a ni in ja masu ka jini ni.
37 Vaa ni ka tnii ni tee ya'a, te vitna ja masu nawa ka sa'a ndeva'a ña'a de a, ni masu nawa ka ka'an ndeva'a de ja kuu su'si ka chiñu'u o a.
38 Te tee kúu Demetrio a ji'in jaku‑ka tee ka satniñu ji'in kaa kúu plata a, nú iyo in ja ñatuu ka jatna ini ni ji'in de, ka iyo tee ka ja'nde tniñu ma, te jin koo ni nuu de, te jin kuña'a ni nawa kúu ja ñatuu ka jatna ini ni ma.
39 Te nú iyo in‑ka ja ñatuu ka jatna ini ni, jin ndaka'an ni kivi ka ndatna'a ñukuun o ma.
40 Vaa ja sukan ka sa'a o vitna a, iyo yika ja jin ndaxtekuechi ña'a i ja maa o ni ka ndaskanda tna'a ja sa'a ka sa'a ka kuu o a, te masu jin ni'i ini o naxe jin kuña'a o ja nava'a ni ka ndututu o ya'a ―kúu de jiña'a de.
41 Nuu ni ka'an de sa'a, sani te ni jiña'a de nuu ñayii ni ka ndututu ma ja na jin ndakuitenuu i.