11
Jā ní stéhēn yā nāsa cācān táhvī dē
(Mt. 6.9‑13; 7.7‑11)
1 De iin quīvī íyó Jesús iin lugar, jícān táhvī yā. De tá nī ncuu nī jīcān táhvī yā, de iin tēe scuáha jíín yā, nī ncāhān dē: Señor, stéhēn ní nūū ndá sá nāsa cācān táhvī sá, tá cúu nūū ní stéhēn Juan nūū ndá tēe nī scuáha jíín dē, ncachī dē.
2 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jā cācān táhvī ndá nú, de suha cāhān nū:
Tatá ndá sá jā ndéē ní andiví,
níní ná cóo yíñúhún sá nūū ní, chi Yāā īī cúu ní.
De ñúhún inī sá jā ñamā ná quíji quīvī tatúnī ní níí ñayīví yáhá.
De ná cóo ndācá tiñu jā jétahān inī maá ní,
tá cúu nūū íyó inī andiví, suni súcuán ná cóo inī ñayīví.
3 Stāā jā técū ndá sá ndācá quīvī, cuāha ní nūū sá mitan.
4 De cune cáhnú inī ní nūū cuāchi jā sáhá ndá sá nūū ní,
tá cúu nūū née cáhnú inī ndá sá nūū nchivī jā sáhá cuāchi nūū sá.
De mā cuáha ní tūhun jā coto túnī tāchī sāán,
chi sa scácu ní sāán nūū ndācá jānēhén.
Cachī ndá nú, ncachī yā.
5 De nī ncāhān cā yā: Tú ní iin nú íyó iin amigo nū, de quīhīn nū vehe dē sava ñuú de cāhān nū jíín dē: Amigo, tanúú nú ūnī stāā nūū ni.
6 Chi iin amigo ni jā jíca viaje, nī nquenda dē vehe nī, de nduú nā cuá névāha nī jā cuāha nī cajī dē, cachī nū.
7 De cāhān tēe ndéē inī vehe: Mā stáhān nū nduhū, chi ja ndásī viéhé nī, de ja quíxīn ni jíín ndá sēhe nī, de mā cūú nacōo nī jā taji nī nūū nū, cachī dē.
8 De cáhān ni jíín ndá nú, vísō mā nácōo dē taji dē nūū nū sīquī jā cúu dē amigo nū, sochi sīquī jā stáhān ndasí nú dē, jā ñúcuán nacōo dē taji dē ndihi jā jíni ñúhún nú.
9 Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā suni súcuán cācān táhvī nū nūū Yāā Dios, de taji yā nūū nū. De nducú nú ndācá jā váha jā íyó nūū yā, de nīhīn nū. De cācān táhvī nū jondē nīhīn nū, tá cúu nūū sáhá nchivī jā scáján viéhé jondē nune quīvi ji.
10 Chi ndācá nchivī jā jícān, cuāha yā nūū ji. De nchivī ndúcú, chi nīhīn ji. De nchivī cáhān, nune yā ichi jā nīhīn ji jā cúnī ji.
11 ¿De ní iin nú cúu tatá, de tú sēhe nú jícān ji stāā nūū nū, de á cuāha nú iin yūū nūū ji? De tú jícān ji iin tiacá, ¿de á cuāha nú iin cōō nūū ji?
12 De tú jícān ji iin ndīvī, ¿de á cuāha nú iin tīsuhmā nūū ji? Nduú cuitī jā súcuán.
13 Túsaá de ndá máá nú vísō nchivī íyó cuāchi cúu nú, de jínī ndá nú cuāha nú jā váha nūū sēhe nú. De nā oncā cúu maá Tatá nú andiví jā má cuáha yā Espíritu Santo nūū nchivī jícān nūū yā, ncachī yā.
Jā ní ncāhān ndá dē jā sátíñú yā jíín fuerza Satanás
(Mt. 12.22‑30; Mr. 3.19‑27)
14 De távā yā iin tāchī inī iin tēe, jā ní ncuñíhín dē nī nsāhá. De tá nī nquee tāchī, de nī nacahān tēe jā ní ncuñíhín. De nī nsāhvi inī ndá nchivī ndéhé ji.
15 Sochi sava nchivī nī ncāhān ji: Jíín fuerza Satanás jā cúñáhnú nūū ndá tāchī, de távā tēe yáhá ndá tāchī inī nchivī, ncachī ji.
16 De sava cā ji cúnī ji coto túnī ji yā, de nī jīcān ji jā sāhá yā jā coo iin seña ichi andiví.
17 De maá yā chi jínī yā jā súcuán jáni inī ndá ji, de nī ncāhān yā: Ndācá nación jā sáhá síín maá de cánāá maá, túsaá de snáā jā íyó vāha maá. De tú nchivī iin vehe sáhá síín maá de cánāá maá, de mā cūú cā cundeē cāhnú ji.
18 De saá-ni Satanás, tú sáhá síín maá jíín ndá táhán tāchī, ¿de nāsa cuiñi nīhin jā tatúnī túsaá? Chi cáhān ndá nú jā jíín fuerza Satanás távā ni ndá tāchī.
19 De tú súcuán cúu de ndá nchivī scuáha jíín ndá nú, ¿nā jīín fuerza távā maá ji tāchī? Túsaá de ndá máá ji cachī ji jā ní stíví ndasí nú nī ncāhān nū jā távā ni tāchī jíín fuerza Satanás.
20 De nduú chi jíín fuerza Yāā Dios cúu jā távā ni tāchī. Túsaá de ja ndéē Yāā Dios māhñú ndá nú jā tátúnī yā.
21 De tú iin tēe ndacuī jíto dē vehe dē jíín tūjīí dē, túsaá de ni iin ndatíñú dē mā ndóñúhún.
22 De tú quiji incā tēe ndacuī cā, de cundeé jíín tēe ñúcuán, túsaá de candeē tūjīí dē jā jíto dē vehe dē, de sāhá dē nāsa cúnī maá dē jíín ndatíñú jā candeē dē. De tá nūū cúu tēe ndacuī cā ñúcuán, súcuán cúu maá nī nūū Satanás.
23 De nchivī jāá nduú íyó mānī jíín nī, túsaá de jínī ūhvī ji nduhū. De nchivī jāá nduú nástútú jíín nī, túsaá de sa scútē nuu ji nchivī jā váji nūū ni.
Tāchī jā nástútú táhán ndívi inī nchivī
(Mt. 12.43‑45)
24 Tú nī nquee iin tāchī inī iin tēe jāá nduú cándíja, de jíca nuu nūū ñuhun tíhá, ndúcú nūū natātú, de nduú níhīn, sá de jáni inī maá: Ná quínohōn ni vehe nūū ní nquee nī.
25 De tá nī nenda tucu, de jínī jā tēe jāá nduú cándíja, cúu dē tá cúu iin vehe jā ní ndundoo.
26 Ñúcuán de jéhēn jénacuēca ūjā cā tāchī nēhén cā nsūú cā maá. De quívi ndá inī tēe ñúcuán de jécundeē ndá. Túsaá de xēēn cā cundoho tēe ñúcuán jā sándīhí nsūú cā jā xíhna ñúhún, ncachī yā.
Nācā ndetū nchivī níni tūhun yā
27 De juni cáhān yā tūhun yáhá, de iin ñahan íñí māhñú nchivī cuāhā, nī ncāhān jee ña jíín yā: Nācā ndetū ñahan jā ní scácu ña ní de nī scáxīn ña ní, ncachī ña.
28 De nī ncāhān yā: Sa ndetū ndasí cā ndá nchivī níni tūhun Yāā Dios de squíncuu ji, ncachī yā.
Jā ní jīcān ndá nchivī jāá nduú cándíja iin tiñu ñáhnú
(Mt. 12.38‑42; Mr. 8.12)
29 De nī ntācā cuāhā cā nchivī nūū Jesús, de nī nquijéhé yā cáhān yā: Nchivī tiempo mitan chi maá-ni jā sáhá nēhén ji. De jícān ji iin tiñu ñáhnú jā stéhēn tú Yāā jā ní ntají Yāā Dios cúu nī. De nduú nā incā tiñu ñáhnú stéhēn ni nūū ji, chi maá-ni tiñu ñáhnú tá cúu nūū ní ncuu jíín Jonás, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán.
30 Chi tá cúu nūū ní jinī nchivī ñuū Nínive jā ní ncuu iin tiñu ñáhnú jíín Jonás, suni súcuán cunī nchivī tiempo yáhá jā coo iin tiñu ñáhnú jíín nduhū, Yāā nī nduu tēe, jā quétáhán jíín modo jā ní ndoho Jonás.
31 De reina jā ní ncuñáhnú nación ichi sur, natecū ña jíín nchivī tiempo yáhá, quīvī juicio jā sāhá ndāā yā cuāchi, de cāhān ña cuāchi sīquī ji. Chi jondē jícá ndasí nī nquiji ña nī nini ña ndá tūhun ndíchí jā ní ncāhān rey Salomón, de nī ncandíja ña. De mitan chi cúñáhnú cā nduhū, Yāā íyó yáhá, nsūú cā Salomón, de nduú cándíja ndá nú nduhū.
32 De ndá nchivī ñuū Nínive nūū ní nacani Jonás tūhun, natecū ji jíín nchivī tiempo yáhá, quīvī juicio jā sāhá ndāā yā cuāchi, de cāhān ji cuāchi sīquī nchivī yáhá. Chi ndá máá ji nī nacani inī ji nī sndóo ji cuāchi ji quīvī jā ní nacani Jonás tūhun nūū ji. De mitan chi cúñáhnú cā nduhū, Yāā íyó yáhá, nsūú cā Jonás, de nduú cándíja ndá nú nduhū.
Tūhun yátá sīquī lámpara
(Mt. 5.15; 6.22‑23)
33 Tá nástíin nchivī iin lámpara, de nduú chíyuhū ji, ni nduú chíhi ji chījin iin cajón. Chi sa jáni ji nūū sūcún, tácua cutūu nūū ndá nchivī jā quívi vehe.
34 De tīnūú ndá nú cúu tá cúu lámpara nūū yiqui cúñu nú. Túsaá de tú tīnūú nú íyó nijīn, de níí-ni yiqui cúñu nú cunijīn. Sochi tú nduú íyó nijīn tīnūú nú, de níí-ni yiqui cúñu nú íyó neē.
35 De suni súcuán cúu ánō nū, de coto ndá nú jā má cāní nēhén inī nū, tácua mā cōó neē inī ánō nū.
36 Chi tú sáhá ndá nú maá-ni tiñu váha, de nduú nā tiñu néhén sáhá nú, túsaá de luz yā cunijīn vāha inī ánō nū, tá nūū cúu iin lámpara jā sáhá jā cúnijīn vāha, ncachī yā.
Jā ní ncāhān yā jā íyó cuāchi ndá dē
(Mt. 23.1‑36; Mr. 12.38‑40; Lc. 20.45‑47)
37 De tá nī ncuu nī ncāhān yā, de iin tēe grupo fariseo nī ncana dē yā jā cajī yā stāā vehe dē. De nī nquīvi yā, de nī jēcundeē yā mesa jā cajī yā stāā.
38 De tēe fariseo nī nsāhvi inī dē ndéhé dē jāá nduú squíncuu yā costumbre jā nandahá yā de cajī yā stāā.
39 De nī ncāhān maá Jētohō ō jíín dē: Ndá ndóhó tēe fariseo, chi modo jā náquete nú yātā vásō jíín cōhō, cúu jā nándahá nú. De ichi ínī ndá nú chi ñúhún maá-ni tūhun cuíhná jíín tūhun nēhén.
40 Tēe naā cúu ndá nú. ¿A nduú jínī nū jā Yāā jā ní nsāhá yiqui cúñu nú, suni nī nsāhá yā ánō nū?
41 De jā jéhe ndá nú caridad nūū nchivī ndāhví, de sāhá nú sīquī jā cúndáhví ndija inī nū ji. De súcuán de coo ndaā ánō nū.
42 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe fariseo, chi squíncuu nú ndācá tiñu lúlí, de nduú squíncuu nú tiñu cánuú. Chi sáhá ndá nú ūxī ūxī nuhnī mīnu jíín ruda jíín ndācá yuvā, de sócō nū iin iin jā úxī nūū Yāā Dios. Sochi nduú sáhá cuitī nū tiñu ndāā, ni nduú íyó mānī nū jíín Yāā Dios. Ndācá yáhá cánuú jā sāhá nú nícu, de suni mā sndóo nú jā sōcō nū ndá yūcū ñúcuán.
43 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe fariseo, chi jétahān inī nū cundeē nū nūū silla yíñúhún cā inī vehe īī sinagoga, de jétahān inī nū jā cáhān yíñúhún nchivī jíín nú nūū yáhvi.
44 De nācā xēēn cundoho ndá nú tēe stéhēn ley janahán, jíín ndá nú tēe fariseo, chi tēe stáhví-ni cúu nú. Chi cúu nú tá cúu iin yavī ndīyi jāá nduú nijīn, chi snáā nū ánō nchivī, de nduú jínī ji jā súcuán sáhá nú ji, ncachī yā.
45 De nī ncāhān iin tēe stéhēn ley janahán: Maestro, jā cáhān ní ndācá tūhun yáhá, de suni sīquī ndá máá sá nī ncāhān ní, ncachī dē.
46 De nī ncāhān yā: Suni nācā xēēn cundoho ndá nú tēe stéhēn ley janahán. Chi suni stéhēn nū ndācá ley jā ní ntavā maá nú jā víjín sáhá, de nduú cúndeé nchivī squíncuu ji. De ndá máá nú chi ni iin xīnī ndāhá nú nduú scándā nū jā squíncuu nú.
47 Nācā xēēn cundoho ndá nú. Chi sáhá ndá nú namā ndá ndīyi tatā nū, tēe nī nacani tūhun Yāā Dios janahán. De suni ndá tatā nū nī jahnī ndá tēe ñúcuán.
48 De jā sáhá nú súcuán cúu jā quétáhán nú jíín ndá dē sīquī tiñu jā ní nsāhá dē. Chi ndá máá dē nī jahnī ndá tēe ñúcuán, de ndá máá nú chi sáhá nú namā sīquī dē.
49 Jā ñúcuán cúu jā jondē janahán nī ncāhān Yāā Dios iin tūhun ndíchí: Tají nī ndá tēe nacani tūhun nī jíín ndá tēe cúu apóstol quīhīn dē nūū ndá ji. De sava dē cahnī ji, de sava cā dē cunī ūhvī ji, ncachī Yāā Dios.
50 De súcuán de sīquī nchivī tiempo yáhá ná cúndeē cuāchi jā ní jahnī tatā ji ndá tēe nī nacani tūhun Yāā Dios, jondē tá nī jēcāva ñayīví jíín jondē mitan,
51 jondē Abel jíín jondē Zacarías, tēe jā ní jahnī ndá dē sava māhñú altar jíín cuarto īī inī templo. Túsaá de cáhān ni jíín ndá nú jā sīquī nchivī tiempo mitan cundeē ndācá cuāchi ñúcuán.
52 Nācā xēēn cundoho ndá nú, tēe stéhēn ley janahán, chi jásī nū ichi jā jīcūhun inī nchivī tūhun yā. De ni ndá máá nú nduú cúnī nū jīcūhun inī nū, de ni nduú jéhe nú tūhun jā jīcūhun inī nchivī jā cúnī, ncachī yā.
53 De jā ní ncāhān yā ndá tūhun yáhá, de ndá tēe stéhēn ley janahán jíín ndá tēe fariseo, nī nquītī ndasí inī dē nī jinī dē yā. De nī nquijéhé dē stíchī dē yā sīquī cuāhā cā tūhun.
54 De ndúcú ndá dē modo tú sanaā de stíví yā tūhun cāhān yā, tácua nīhīn dē cuāchi sīquī yā.