13
Tūhun yátá tēe jítē tatā
(Mr. 4.1‑9; Lc. 8.4‑8)
1 De quīvī ñúcuán nī nquee Jesús vehe cuāhān yā, de nī nquenda yā nī jēcundeē yā yuhú mar.
2 De nī ncutútú cuāhā ndasí nchivī nūū yā. De nī nquīvi yā inī iin barco, de nī jēcundeē yā. De ndá nchivī ñúcuán ndéē ji yuhú mar.
3 De jíín tūhun yátá nī stéhēn yā cuāhā tūhun nūū ji, de súcuán nī ncāhān yā: Iin tēe jítē tatā, nī nquee dē jā cutē dē.
4 De tá nī nquijéhé dē jítē dē, de jacū tatā nī jītē yuhú íchí. De nī nquenda ndá saā, de nī nchajī tī.
5 De jacū cā tatā nī jītē nūū ñuhun yúū, nūū nduú íyó cócón ñuhun. De ñamā-ni nī ntāhvī, chi nduú íyó cócón.
6 De tá nī nquenda ncandiī, de nī nchīchī-ni, de nī ncasūn, chi nduú ní níhīn nūū quíhīn yoho.
7 De jacū cā tatā nī jītē māhñú nūū cáá niquin iñu. De nī jahnu iñu, de nī jasī nūū.
8 De jacū cā nī jītē nūū ñuhun váha, de nī jēhe cuāhā nūnī. Sava nī jēhe ciento jā iin iin, de sava nī jēhe ūnī xico, de sava cā nī jēhe ōcō ūxī.
9 De ndá ndóhó jā níni, tee sōho vāha nú, ncachī yā.
Nājēhē cúu jā cáhān yā maá-ni tūhun yátá
(Mr. 4.10‑12; Lc. 8.9‑10; 10.23‑24)
10 Ñúcuán de ndá tēe scuáha jíín yā nī nquenda dē nūū yā, de nī jīcā tūhún dē yā: ¿Nājēhē cúu jā maá-ni tūhun yátá cáhān ní jíín nchivī? ncachī ndá dē.
11 De nī ncāhān yā: Ndá ndóhó chi sáhá yā jā cuu jīcūhun inī nū ndá tūhun yáhá jā ní nchiyuhū, nāsa quívi nchivī ndahá Yāā andiví jā tatúnī yā nūū ji. Sochi nchivī yáhá jāá nduú cándíja, chi mā jícūhun inī ji.
12 Chi nchivī ja jícūhun inī, stéhēn cā yā nūū ji, de víhí cā cunī ji. Sochi nchivī jāá nduú cándíja, vísō ja jínī ji jacū, de sa naā.
13 Jā ñúcuán cúu jā cáhān ni tūhun yátá jíín ndá ji. Chi vísō ndéhé ndá ji, de modo jāá nduú jínī ji. De vísō jíni jíín sóho ji, de mā jícūhun inī ji, chi modo jāá nduú ní jíni ji-ni.
14 Túsaá de sīquī nchivī yáhá nī nquee ndaā tūhun jā ní ncachī Yāā Dios de nī ntee Isaías, tēe nī nacani tūhun yā jondē janahán:
Vísō cunini ndá nú, de mā jícūhun inī nū,
de vísō cūndēhé nú, de mā cūní nú.
15 Chi ndá nchivī yáhá ndasí nī ncunīhin inī ji,
de ūhvī ndasí tée sōho ji,
de modo jā jásī ji tīnūú ji,
tácua mā cúndēhé ji,
de ni mā cúnini ji,
de ni mā jícūhun inī ji,
de ni mā ndīcó cóo inī ji nūū ni
jā nasāhá vāha nī ánō ji nūū cuáchi ji.
Cáchī Yāā Dios, cáchī tutū.
16 Sochi ndá máá nú, nācā ndetū nū, chi ndéhé nú jíín tīnūú nú, de tée sōho nú.
17 Chi ndāā cáhān ni jíín nú jā cuāhā ndá tēe janahán jā ní nacani tūhun Yāā Dios, jíín cuāhā ndá tēe ndāā, nī ncuu inī dē jā cūndēhé dē jā ndéhé ndá nú, de nduú ní ndéhé dē. De nī ncuu inī dē cunini dē jā níni ndá nú, de nduú ní jíni dē, ncachī yā.
Jā ní ncachī cājí yā tūhun yátá tēe jítē tatā
(Mr. 4.13‑20; Lc. 8.11‑15)
18 Túsaá de cunini ndá nú nā cuá cúu tūhun yátá tēe jítē tatā. Tatā ñúcuán cúu tūhun Yāā Dios.
19 De nchivī jā jíni tūhun nāsa tátúnī Yāā Dios, de tú nduú jícūhun inī ji, de cúu ji tá cúu tatā jā ní jītē yuhú íchí. Sá de quénda tāchī cúñáhnú de cándeē-ni tūhun inī ánō ji.
20 De tatā jā ní jītē nūū ñuhun yúū cúu tá cúu nchivī jíni tūhun, de ñamā-ni jétáhví ji de cúsiī inī ji jíín.
21 Sochi nduú cúcutú tūhun inī ánō ji, de jacū-ni quīvī jétáhví ji. De tá quíji tūndóhó, á jā jínī ūhvī nchivī ji jā síquī tūhun ñúcuán, sá de quíjéhé nácani yátá inī ji.
22 De jā ní jītē māhñú iñu cúu ndá nchivī jíni tūhun, sochi ndíhvī inī ji sīquī jā íyó inī ñayīví yáhá, de cúnī ji cucuícá ji, de stáhví ndá ñúcuán jā cútéñú ji jíín. De ndācá ñúcuán jásī nūū tūhun yā, de nduú jíja ji jíín tūhun yā.
23 De tatā jā ní jītē nūū ñuhun váha cúu ndá nchivī jíni tūhun yā, de jícūhun inī ji, de jíja ji jíín. De sava ji cúu tá cúu tatā jā jéhe ciento jā iin iin, de sava cā ji jéhe ūnī xico, de sava cā ji jéhe ōcō ūxī, ncachī yā.
Tūhun yátá sīquī itē lásū
24 De nī ncāhān yā incā tūhun yátá jíín ndá dē: Jā tátúnī Yāā andiví cúu tá cúu iin tēe jā ní jitē dē trigo vāha nūū ñūhún dē.
25 De íyó iin tēe jínī ūhvī dē tēe xíí trigo. De juni quíxīn tēe xíí trigo jíín ndá táhán dē, de nī jēhēn tēe ñúcuán, de nī jitē niquin itē lásū nūū trigo, de cuāhān.
26 De tá nī ntāhvī trigo, de nī nquene yoco, de suni súcuán nī jahnu itē lásū.
27 Ñúcuán de nī nquenda ndá mozo, de nī ncāhān ji jíín patrón: Señor, ¿á nsūú trigo vāha ní jítē ní nūū ñūhún ní? ¿De nūcu nī nquene itē lásū nūū?
28 De nī ncāhān dē jíín ji: Iin tēe jínī ūhvī nduhū nī nsāhá yáhá, ncachī dē. De nī ncāhān ndá mozo jíín dē: ¿Túsaá de á cúnī ní jā quīhīn ndá sá de tuhun sā?
29 De nī ncāhān dē: Nduú, chi tú tuhun nú itē lásū ñúcuán de sanaā de tuhun nú jondē jíín trigo.
30 Vāha cā ná cuáhnu maá jondē quīvī tēhndē. De quīvī ñúcuán de cachī ni nūū ndá tēe quehndē jā xihna cā itē lásū quehndē dē, de caquīn tūtú dē tácua cāyū. Ñúcuán de trigo chi quehndē dē ndīvi inī yacā ni, ncachī dē, ncachī yā.
Tūhun yátá sīquī niquin mostaza
(Mr. 4.30‑32; Lc. 13.18‑19)
31 De suni nī ncāhān yā incā tūhun yátá yáhá: Nchivī jā tátúnī Yāā andiví nūū, ndúcuahā ji tá cúu nūū jáhnu iin niquin mostaza jā ní jaquīn iin tēe nūū ñuhun dē.
32 De ndāā jā iin niquin lúlí cā cúu nsūú cā ndá cā niquin. Sochi tá nī jahnu, de cúu cáhnú cā nsūú cā ndá cā yūcū, chi ndúu iin ñutun. De quénda ndá saā, de sáhá tī tacā tī chījin ndahá yúcū, ncachī yā.
Tūhun yátá sīquī levadura
(Lc. 13.20‑21)
33 De incā tūhun yátá nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jā tátúnī Yāā andiví nūū nchivī cúu tá cúu levadura jā ní nquehen iin ñahan. De nī nsacā ña jíín ūnī kilo harina, de nī ndaa ndihi ñujan nī nsāhá, ncachī yā.
Jā maá-ni tūhun yátá cáhān yā jíín ji
(Mr. 4.33‑34)
34 Ndācá tūhun yáhá nī ncāhān Jesús jíín ndá nchivī cuāhā. De ndācá jā ní stéhēn yā, de maá-ni tūhun yátá nī ncāhān yā jíín ji.
35 Súcuán nī nsāhá yā tácua quee ndaā tūhun nī ncāhān tēe jā ní nacani tūhun Yāā Dios jondē janahán:
Cāhān ni ndá tūhun yátá jíín nchivī,
de cachī ni ndá tūhun yuhū jā íyó jondē tá nī jēcāva ñayīví.
Cachī Jesús, ncachī tēe nī nacani tūhun.
Jā ní ncachī cājí yā tūhun itē lásū
36 Ñúcuán de nī nacuetáhví Jesús nūū nchivī. De nī ndīvi yā inī vehe. De ndá tēe scuáha nī nquenda dē nūū yā, de nī ncāhān dē jíín yā: Cachī cājí ní tūhun yátá itē lásū nūū sá, ncachī dē.
37 De nī ncāhān yā jíín ndá dē: Jā jítē trigo vāha ñúcuán cúu nduhū, Yāā nī nduu tēe.
38 De ñuhun ñúcuán cúu ñayīví. De tatā vāha cúu ndá nchivī yíhí ndahá Yāā Dios jā tátúnī yā nūū ji. De itē lásū cúu ndá nchivī yíhí ndahá tāchī cúñáhnú.
39 De tēe jínī ūhvī jā ní jitē niquin itē lásū cúu maá tāchī cúñáhnú. De quīvī tēhndē cúu quīvī jīnu ñayīví. De ndá tēe quehndē cúu ndá ángel Yāā Dios.
40 De tá cúu jā tēhndē itē lásū de cāyū nūū ñúhūn, súcuán coo quīvī jīnu ñayīví.
41 Chi nduhū, Yāā nī nduu tēe, tají nī ndá ángel ni quīhīn. De nastútú yā ndācá nchivī squívi táhán nūū cuáchi, jíín nchivī sáhá tiñu néhén, tavā yā ji māhñú nchivī jā tátúnī ni nūū.
42 De taān yā ndá ji cāyū ji nūū ñúhūn. De ñúcuán cuacu ji de nacayīhí ji ñii yúhú ji jā ndoho ndasí ji.
43 Sá de nchivī jā squíncuu nūū yā chi cuēndūtē ji modo ncandiī, de cundeē ji nūū tátúnī maá Tatá ji Yāā Dios. Ndá ndóhó jā níni, tee sōho vāha nú.
Tūhun yátá sīquī jātūn xūhún jā yíyuhū
44 De jā quívi nchivī ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji, suu cúu tá cúu iin jātūn xūhún jā yíyuhū chījin iin ñuhun. De nī nanihīn iin tēe, de nī nacasī tucu dē sīquī. De jā cúsiī inī dē jíín, de cuāhān dē cuāxīcó ndihi dē jā névāha dē, de nī jeen dē ñuhun ñúcuán.
Tūhun yátá sīquī perla jā ndéē yāhvi
45 De jā quívi nchivī ndahá Yāā Dios jā tatúnī yā nūū ji, suni cúu tá cúu iin tēe jéen de náxīcó, de ndúcú dē perla vāha.
46 De nī jinī dē iin perla jā ndéē yāhvi ndasí, de nī jēhēn dē nī yīcó ndihi dē jā névāha dē, de nī jeen dē perla ñúcuán.
Tūhun yátá sīquī ñunu tíin tiacá
47 De jā tátúnī Yāā andiví nūū nchivī, suni cúu tá cúu iin ñunu jā chúndaji ndá dē nūū mar, de quívi ndācá nūū tiacá.
48 De tá nī nchitú ñunu, de távā ndá dē yuhú ndúté. De jécundeē dē, de nácāji dē tiacá. De tiacá váha táān dē inī tīcá, de tiacá jāá nduú íyó vāha squéne dē.
49 De suni súcuán coo quīvī jīnu ñayīví. Chi quenda ndá ángel yā, de sāhá síín yā ndá nchivī sáhá tiñu néhén māhñú nchivī vāha.
50 De nchivī nēhén chi taān yā ji cāyū ji nūū ñúhūn. De ñúcuán cuacu ji de nacayīhí ji ñii yúhú ji jā ndoho ndasí ji, ncachī yā.
Tūhun yátá sīquī ndatíñú ndéē yāhvi
51 De nī jīcā tūhún yā ndá dē: ¿A nī jīcūhun inī ndá nú ndá tūhun yáhá, á nduú? ncachī yā. De nī ncāhān ndá dē jíín yā: Nī jīcūhun inī sá, Señor.
52 De nī ncāhān yā jíín dē: Iyó vāha túsaá. De iin tēe stéhēn ley janahán, tú ja nī ncutūha dē nāsa tátúnī Yāā andiví, de cuu stéhēn dē ndá tūhun sīquī ñúcuán. Chi cúu dē tá cúu iin tēe xívéhe. De inī jātūn dē távā dē ndatíñú ndéē yāhvi, sava jā jēé jíín sava jā ní ncunahán íyó, ncachī yā.
Jā cuánohōn yā ñuū Nazaret
(Mr. 6.1‑6; Lc. 4.16‑30)
53 De tá nī ncuu nī ncāhān Jesús ndá tūhun yátá yáhá, de nī nquee yā ñúcuán cuāhān yā.
54 De nī nenda yā ñuū yā Nazaret. De nī stéhēn yā tūhun inī vehe īī sinagoga. De nī nsāhvi inī ndá nchivī nī jini ji, de nī ncāhān ji: ¿Ní cúu nūū ní ncutūha tēe yáhá ndá tūhun ndíchí yáhá? ¿De nāsa cúu sáhá dē ndá tiñu ñáhnú yáhá?
55 Chi sēhe carpintero cúu tēe yáhá, de naná dē cúu María, de ndá ñanī dē cúu Jacobo, José, Simón, jíín Judas.
56 De suni ndéē ndá cuāha dē jíín ó yáhá. ¿De nāsa jínī dē ndācá tūhun yáhá túsaá? ncachī ndá nchivī.
57 De súcuán nī nsāhá jéhe inī ndá ji nūū Jesús. De nī ncāhān yā jíín ji: Ndācá tēe nácani tūhun Yāā Dios, íyó yíñúhún nchivī jíín dē, chi maá-ni nchivī ñuū dē jíín nchivī vehe dē cúu jāá nduú íyó yíñúhún jíín dē, ncachī yā.
58 De nduú ní nsáhá yā cuāhā tiñu ñáhnú ñúcuán, chi nduú ní ncándíja ndá ji.