1 Tsihin nyɨvɨ tsa yɨhɨ́ cuenda ra Cristo ñuu Antioquía yɨhɨ́ ra tsa cuví ndusu yuhu Nyoo. Tan yucú tucu ra tsa jacuahá tuhun Nyoo tsi nyɨvɨ. Tan ra ican naha ra cuví ra ihya naha ra: Ra Bernabé, ra Simón Tuun, ra Lucio ra ñuu Cirene, ra Manaén tsa tsahnu̱ iin nducu ñi tsihin ra Herodes tsa cuví rey ityi Galilea, tan ra Saulo. 2 Tan iin quɨvɨ yucú tandɨhɨ ra naha tan jacahnú ra naha tsi Jutu Mañi yo. Tan iyó nyitya ra naha. Tacan tan caha̱n Tatyi Ii Nyoo tsihin ra naha:

―Ta̱va sɨɨn ndo tsi ra Bernabé tsihin ra Saulo tsa cuenda tyiñu tsa caná yu tsi ra naha ―catyí Tatyi Ii Nyoo can tsihin ra naha.

3 Tacan tan tsa ndɨhɨ̱ tsicoo̱ nyitya ra naha, tan tyiso̱ ndaha ra naha jiñi ra Bernabé tsihin ra Saulo, tan tsica̱n tahvi ra naha tsi Nyoo tsa cuenda ra naha. Tan caha̱n tsihin tahan ra naha, tsahan cuahán ra naha.

4 Yaha̱ can tan jacuhu̱n Tatyi Ii Nyoo tsi ra Bernabé tan tsihin ra Saulo ñuu Seleucia. Tacan tan cuahán ra naha. Tan ican quɨhvɨ̱ ra naha tsitsi iin yutun ndoo tan cuahán ra naha nda ñuhu Chipre tsa canyií mahñu ndutya ñuhu. 5 Tacan tan tsaa̱ ra naha ñuu Salamina tsa canyií yuhu ndutya ñuhu. Tan quitsaha̱ caahán ra naha tuhun Nyoo vehe ñuhu ra Israel. Cuahán tucu ra Juan tsihin ra naha tyin cua jatyinyee ra tsi ra naha. 6 Tacan tan cuahán ra naha caahán ra naha tuhun Nyoo tan iin tan iin ñuu tsa cayucú Chipre can nda cuanda tsa tsaa̱ ra naha ñuu tsa nañí Pafos. Tan ican nañihi̱ ra naha tsi iin ra ñuu Israel tsa nañí Barjesús. Tan tsitó ra tuhun tasɨ. Cuví ra iin ra jandaví ñaha tyin catyí ra tyin cuenda Nyoo caahán ra. 7 Tan ra tasɨ can nyaá ra tsihin ra cumí tyiñu Sergio Paulo. Tan ra Sergio cuví ra iin ra catsi iñi. Tan cana̱ ra tsi ra Bernabé tsihin ra Saulo, tyin cuñí ra tyaa soho ra tuhun Nyoo tsa caahán ra can naha ra. 8 Tan ra tasɨ can nañí tucu ra Elimas, tan tyasɨ́ xaan ra nu tsinu iñi ra cumí tyiñu can tsi ra Cristo. 9 Tacan tan ra Saulo tsa nañí tucu Pablo, tsitú ra tsihin Tatyi Ii Nyoo. Tan ñihi xaan nanyehe̱ ra tsi ra Elimas can. 10 Tan catyí ra tsihin ra:

―Yooho ra jandaví ñaha, ra vatya. Sehe cuihna cuví tsi un. Tan cuñí un jatɨvɨ un tandɨhɨ tsa vaha. Tan tacan ñi tyasɨ́ un ityi vaha Jutu Mañi yo. 11 Tan vityin Jutu Mañi yo cua tatsi tuñi ra tsi un, tyin cua cuaa un. Tan ña cua cuvi nyehe un ñuhu̱ ñicanyii juhva quɨvɨ ―catyí ra Pablo tsihin ra Elimas.

Tacan tan juvin ñi cuhva can cuaa̱ ra. Tan ndoo̱ ra nu naa. Tan nducu̱ ra iin ra tɨɨn ndaha ra tyin ña nditsin nyehé ra. 12 Tsa nyehe̱ ra cumí tyiñu can tsa cuvi̱ tsi ra Elimas, tan natsinu̱ iñi ra tsi ra Jesucristo. Tyin iyo cuñí ra nyehé ra tsa javahá Jutu Mañi yo.

13 Ra Pablo tan ra vaha iñi tsi ra quɨhvɨ̱ ra naha tsitsi iin yutun ndoo ñuu Pafos. Tan cuahán ra naha nda ñuu Perge tsa canyií Panfilia. Maa tyin ra Juan Marcos nacoo̱ ihñi ra tsi ra naha tan cuanuhu̱ ra nda ñuu Jerusalén. 14 Yaha̱ can tan quee̱ ra naha Perge can, tan cuahán ra naha ñuu Antioquía tsa canyií Pisidia. Ican quɨhvɨ̱ ra naha tsitsi vehe ñuhu nyɨvɨ Israel tan cuví tsi iin quɨvɨ quitatú ñi. Tan tsinyecu̱ ra naha. 15 Tacan tan quitsaha̱ cahví nyɨvɨ nu libru ley Nyoo tsa tyaa̱ ra Moisés. Tan cahví tucu ñi libru tsa tyaa̱ ra cuví ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha. Yaha̱ can tan ra cuví ityi nu vehe ñuhu naha ra catyí ra naha tsihin ra hermano tsa nyecú ican, tyin tatun cuñí ra naha cahan ra naha tsihin nyɨvɨ, cuví cahan ra naha. 16 Tacan tan nduvita̱ ra Pablo tan javaha̱ ra iin seña tsihin ndaha ra tyin na cutaxin ñi. Tan catyí ra:

―Tya̱a soho nyooho, ra ñuu Israel, tan nyooho nyɨvɨ tsa tyaá yahvi tsi Nyoo. 17 Nyoo cuenda yo, tsa cuví yo nyɨvɨ Israel, nacatsi̱ vaha ra tsi tsii tsaahnu yo. Tan quɨvɨ tsa iyó ca ra naha Egipto, javaha̱ ra iin ñuu cahnu tsi ra naha. Vasu ñavin nyɨvɨ ñuu can cuví ra naha, maa tyin janducuaha̱ ra tsi ra naha. Yaha̱ can tan tava̱ ra tsi ra naha ityi can tsihin tunyee iñi tsa iyó tsi ra. 18 Tan cunyee̱ iñi Nyoo tandɨhɨ cuhva tsicoo̱ ra naha nu tsica̱ nuu ra naha nu tsɨquɨ tsitsi tsa uvi xico cuiya. 19 Tan janaa̱ ra utsa taahan ñuu nahnu tsa cayucú nɨɨ cahnu Canaán, tyin tsaha̱ ra ñuhu can tsi tsii tsaahnu yo. 20 Yaha̱ can tan quitsaha̱ ndacá ñaha juez tsi nyɨvɨ can jaha̱ Nyoo. Tumaa cumi cientu sasava cuiya tsindaca̱ ñaha juez tsi ñi, nda cuanda quɨvɨ tsindaca̱ ñaha ra Samuel ra cuví ndusu yuhu Nyoo tsi ñi. 21 Tacan tan maa ñi tsica̱n ñi iin rey tsa cundaca ñaha tsi ñi. Tan Nyoo tsaha̱ ra tsi ra Saúl, sehe ra Cis tsi ñi, tyin cundaca ñaha ra tsi ñi. Tan ra Saúl cuví ra tata ra Benjamín. Tan uvi xico cuiya tsindaca̱ ñaha ra tsi ñi. 22 Yaha̱ can tan Nyoo tava̱ ra tsi ra Saúl tsa cuví ra rey. Tan tsaha̱ ra tyiñu can tsi ra David. Tan catyí ra: “Nyehé yu tyin ra David, sehe ra Isaí, cuví ra iin rayɨɨ tsa taahán iñi yu cuhva iyó. Tan cua javaha ra tandɨhɨ tsa cuñí yu” catyi̱ Nyoo tuhun ra David. 23 Tan iin ra tsa cuví tata ra David can, juvin ra cuví ra Jesús. Tan maa Nyoo jaquitsi̱ tsi ra tyin jacacu ra tsi yo tsa cuví yo nyɨvɨ Israel, tumaa catyi̱ ra tsihin tsii tsaahnu yo taha̱n tsanaha. 24 Tan ndi cumañi ca quitsi ra Jesús, ra Juan, ra jacoondutya̱ tsi nyɨvɨ, caha̱n ra tsihin tandɨhɨ nyɨvɨ Israel. Tan catyí ra tsihin ñi tyin cuñí tsi tsa ndu uvi iñi ñi cuatyi ñi, tan coondutya ñi. 25 Tan tsa cua ndɨhɨ tyiñu jahá ra Juan tan catyí ra: “¿A cuñí maa ndo tyin yuhu cuví ra cahnu xaan tsa ndatú ndo? Ñavin yuhu cuví ra cahnu can. Tyin tsata tsa yaha yuhu tan vatsí inga ra. Tan ndi nditsan tsa nyaá tsaha ra, nduve yahvi nyaá yu tan tava yu itsi. Tyin cahnu xaan ra cuví ra”, catyi̱ ra Juan.

26 Tan caahán ca ra Pablo tan catyí ra:

―Yañi, nyooho nyɨvɨ tata ra Abraham tan tandɨhɨ inga ndo tsa tyaá yahvi tsi Nyoo. Tsa cuenda nyooho cuví tuhun ihya tyin jacuahá Nyoo tsi yo nácaa cacu yo. 27 Nyɨvɨ ñuu Jerusalén tan ra cuví ityi nuu tsihin ñi ña tsitó ñi tyin ra Jesús jacacú ra tsi yo. Tan ndi ña cutuñí iñi ñi tuhun tsa tyaa̱ ra cuví ndusu yuhu Nyoo taha̱n tsanaha, vasu jacuahá xaan ñi tuhun can tandɨhɨ quɨvɨ tsa quitatu ñi, maa tyin ña cutuñí iñi ñi. Tan quɨvɨ tsahñi̱ ñi tsi ra Jesús cuvi̱ tsi tumaa cuhva catyi̱ ra cuví ndusu yuhu Nyoo. 28 Tyin vasu nduve cuatyi ra Jesús nañihi̱ ñi, maa tyin tsica̱n ñi tsi ra Pilato na tyihi ra tyiñu tyin cahñi ra naha tsi ra Jesús. 29 Tan tsa yaha̱ janyehe̱ ñi tundoho tsi ra tumaa catyí maa tuhun ra nu libru, tan tsihi̱ ra. Tacan tan januu̱ ñi tsi ra nu cruu. Tan tsicutsi̱ ñi tsi ra. 30 Maa tyin Nyoo janandoto̱ ra tsi ra inga tsaha. 31 Tan tsitsi tsa cuaha quɨvɨ tan quituvi̱ ra nuu ra tsa cuahán tsihin ra quɨvɨ quita̱ ra ityi Galilea, tan tsaa̱ ra Jerusalén. Tan ra ican naha ra cuví ra tsa caahán tuhun ra tsihin nyɨvɨ vityin. 32 Tan yacan cuenda nyuhu caahán ndi tuhun vaha tsa catyi̱ Nyoo tsihin tsii tsaahnu yo tyin cuhva ra tsi yo. 33 Tyin tsa cuenda tsa vaha tsi maa yo tsa cuví yo nyɨvɨ tata ñi, javaha̱ maa Nyoo tsa catyi̱ ra. Tyin janandoto̱ ra tsi ra Jesús tumaa cuhva nyaá nu tsinu uvi salmo nu catyi̱ ra tyehen: “Sehe yu cuví tsi un, tan yuhu tsahá yu ñayɨvɨ coo un vityin” catyi̱ Nyoo tsihin ra. 34 Nyoo tyaa̱ ra cuhva tyin janandoto ra tsi ra, tyin tacan tan ña cua tyahyu cuñu ñuhu ra. Tyin catyí nu tutu Nyoo: “Tsi nyooho cua cuhva yu tsa vaha tsa caha̱n yu tsihin ra David tyin cua cuhva yu tsi ndo.” 35 Yacan cuenda catyí tucu nu inga salmo tyehen. “Ña cua cuhva un tsa tyahyu cuñu ñuhu Sehe ii un” catyí tsi. 36 Ra David jaha̱ tyiñu ra tsa cuenda nyɨvɨ tsa tsicoo̱ quɨvɨ tsicoo̱ ra, tandɨhɨ tsa catyi̱ Nyoo tsihin ra tyin javaha ra, javaha̱ ra. Yaha̱ can tan tsihi̱ ra tan tsicutsi̱ ñi tsi ra tumaa tsicutsi̱ ñi tsi jutu ra. Tan tyahyu̱ cuñu ñuhu ra. 37 Maa tyin ra tsa janandoto̱ Nyoo, ña tyahyu̱ cuñu ñuhu ra. 38 Yañi, cuñí tsi tsa coto ndo tyin tsa cuenda cuatyi yo tan quitsi̱ ra Jesús tan tsihi̱ ra tyin jahá ra tucahnu iñi cuatyi yo. 39 Tan tsa cuenda ra Jesús jahá Nyoo tucahnu iñi tsi tandɨhɨ ñi tsa tsinú iñi tsi ra, tyin ley Nyoo tsa tyaa̱ ra Moisés ña cuví janduvaha tsi tsi yo nuu Nyoo. 40 Ja̱ha ndo cuenda coto ndoo tsa tyaa̱ ra cuví ndusu yuhu Nyoo sɨquɨ ndo. Tyin catyí ra naha tyehen:

42 Ndɨhɨ̱ caha̱n ra Pablo tan quita̱ ra tsata vehe ñuhu can tsihin ra vaha iñi tsi ra. Tacan tan nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví quitsaha̱ catyí ñi tsihin ra, tyin na cahan nyico ra tuhun can tsihin ñi inga vitya quɨvɨ tsa quitatú ñi. 43 Cuhva tsa ndɨhɨ̱ ndu ii̱n ñi, cuaha xaan nyɨvɨ Israel tan nyɨvɨ tsa yɨhɨ́ cuenda ñi Israel, tsinyicu̱n ñi tsi ra Pablo tan tsi ra Bernabé. Tan catyí ra naha tsihin ñi tyin na cuhun ca ñi ityi nuu tsihin Nyoo. Tan na naquihin vaha ñi tumañi iñi tsa tsahá Nyoo tsi ñi.

44 Tsa inga vitya quɨvɨ quitatú ñi, ndu ii̱n nyico ñi. Tan tsa yatyin tandɨhɨ ña maa nyɨvɨ ñuu can ndu ii̱n tsihin ñi tan tyaá soho ñi tuhun Nyoo. 45 Maa tyin cuhva tsa nyehe̱ ra Israel naha ra, cuxaán ra naha tyin nyehé ra naha tyin cuaha nyɨvɨ nyicún tsi ra hermano can naha ra. Tan quitsaha̱ caahán ra naha tsi ra Pablo, tan caha̱n ra naha ndavaha ñi sɨquɨ ra. 46 Maa tyin ra Pablo tan tsihin ra Bernabé ña yuuhví maa ra naha tan quitsaha̱ caahán ñihi ra naha tsihin ra Israel can naha ra. Tan catyí ra naha:

―Cuñí tsi tsa cahan jihna ndi tuhun Nyoo tsihin nyooho tsa cuví ndo nyɨvɨ Israel. Maa tyin ña cuñí ndo naquihin ndo tsa caahán ndi. Tan nyooho ña cuñí ndo tsa coo ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa tsi ndo. Yacan cuenda cua cuhun ndi cucahan ndi tsihin nyɨvɨ tsa ñavin nyɨvɨ Israel cuví. 47 Tyin tacan catyi̱ Jutu Mañi yo tsihin ndi tan catyí ra tyehen:

48 Tsa tsiñi̱ ra tsa ñavin ra Israel cuví naha ra, sɨɨ xaan cuñí ra naha. Tan quitsaha̱ catyí ra naha tyin tuhun Nyoo vaha xaan tsi. Tan natsinu̱ iñi tandɨhɨ nyɨvɨ tsa nacatsi̱ maa Nyoo, tyin coo ñi ñayɨvɨ nyito tsa ña cua naa maa. 49 Tacan tan nducuaha̱ ca tuhun Nyoo tandɨhɨ ityi ñuu can. 50 Maa tyin ra Israel caha̱n ra naha tsihin juhva ñaha cuca tsa nyicún ley Nyoo tsa tyaa̱ ra Moisés. Catyí ra naha tsihin ñi tyin ña vaha tuhun caahán ra Pablo. Tan caahán tucu ra naha tsihin ra cumí tyiñu ñuu can. Tan ican cuví nu quitsaha̱ nyaá ndaha nyɨvɨ tsi ra Pablo tan ra Bernabé, nda cuanda tsa tava̱ ñi tsi ra naha ñuu can. 51 Tacan tan naquɨsɨ̱ ra naha nyaca tsaha ra naha tumaa iin seña tyin ndoo̱ cuatyi nyɨvɨ can sɨquɨ maa ñi. Tan cuahán ra naha ñuu Iconio. 52 Maa tyin ñi yɨhɨ́ cuenda ra Cristo ñuu Antioquía can sɨɨ xaan cuñí ñi. Tan tsitú ñi tsihin Tatyi Ii Nyoo.