1 Dá ni̱ ku̱ꞌu Jesús ñoo káꞌano naní Jericó, dá ni̱ chi̱kaꞌanda na̱ kuaꞌa̱n na̱ me̱ꞌí ñoo ñoó. 2 Ta ñoó ió iin ta̱a naní Zaqueo, ta kúú rá ta̱a saꞌándá choon no̱ó ta̱a kíꞌin ya̱ꞌi saꞌa̱ ñóꞌo̱, ta kuíká nda̱ꞌo ra, 3 ta kóni̱ ra̱ kande̱ꞌé rá ndá yoo kúú Jesús, tído ko̱ ku̱ú taꞌon koni ñaá rá kée ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó, chi̱ iin ta̱a latáꞌí vá kúú rá. 4 Sa̱ꞌá ño̱ó kánkono ra ni̱ saꞌa̱n ra̱ cháá ka̱ noo̱. Dá ni̱ kaa ra doko̱ iin yíto̱, dá kuu koni ñaá rá, chi̱ ñoó kánian ya̱ꞌa na. 5 Tá ni̱ kasa̱ndaá na̱ noo̱ íin yíto̱ ñoó, dá ni̱ na̱koto ndaa na̱, dá ni̱ xini na̱ kánóo ra, dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín rá:

―Zaqueo, kuaꞌán noo kíi̱, chi̱ kuu̱ víti kánian katuu tóoi veꞌón.

6 Ta kúú kaon ni̱ noo ra yíto̱ ñoó, ta ni̱ na̱tiin ra Jesús veꞌe ra xíꞌa̱n kádii̱ iní ra̱. 7 Tá ni̱ xini ña̱yuu ñoó ña̱ ni̱ ku̱ꞌu Jesús veꞌe ra, kúú ni̱ ka̱sáꞌá ná káꞌa̱n na̱ saꞌa̱ Jesús, chi̱ kaá na̱ ña̱ kuaꞌa̱n na̱ koo tóo na veꞌe iin ta̱a kómí kua̱chi.

8 Ta xía̱n tein ió Jesús veꞌe Zaqueo ñoó, dá ni̱ nda̱kuíi̱n ndichi ra̱, dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín ná:

―Kande̱ꞌé ní viti, tatá, chi̱ koꞌi̱n kaꞌanda daoi̱ ña̱ kui̱ká kómíí, ta kaꞌandai̱ ñá no̱ó ña̱yuu kúndaꞌí. Tá ni̱ ya̱ꞌi ni̱ kiꞌin kuíꞌínáí ña̱ꞌa iin ña̱yuu xi̱ꞌín, dá kía̱n koꞌi̱n nandió néꞌi komi̱ cháá ka̱ taꞌándá no̱ó ña̱ ni̱ ya̱ꞌi ni̱ kiꞌin.

9 Dá ni̱ kaa Jesús:

―Kuu̱ víti ni̱ na̱tiin ta̱a yóꞌo ña̱ ka̱ki ra no̱ó kua̱chi ra̱, chi̱ kúú taꞌani ra ta̱ kuendá na̱ veꞌe Abraham. 10 Chi̱ na̱ ni̱ nduu ta̱a ñayuú yóꞌo kúú na̱ ve̱i nandukú, ta dáka̱ki na ña̱yuu ndíta xíká noo̱ Ndios.

11 Xía̱n nani ndéi ña̱yuu ñoó seídóꞌo na ña̱ ni̱ kaꞌa̱n Jesús, dá ni̱ da̱kíꞌin táꞌan na dao ña̱ꞌa xíꞌín to̱ꞌon ni̱ da̱náꞌa̱ na̱. Chi̱ sa̱ꞌá ña̱ sa̱ kuaꞌa̱n kuyati na ñoo Jerusalén, sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ kaꞌán ña̱yuu ñoó ña̱ yachi̱ va kasaa̱ Ndios xíꞌín ndée̱ dándáki na ña̱yuu na̱. 12 Sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ kaa Jesús diꞌa:

―Iin kuu̱ ni̱ sa̱ io iin ta̱a, ta kúú rá de̱ꞌe ta̱a sa̱ kuu rey, ta ni̱ kee ra kuaꞌa̱n xi̱ká rá iin ka̱ ñoo natiin ra choon kakuu ra rey, dá ndisaa̱ ra̱. 13 Tído tá ko̱ ñáꞌa̱ koꞌo̱n ra̱, dá ni̱ kana ra uxi̱ ta̱a kéchóon noo̱ rá. Dá ni̱ xi̱ꞌo ra iin di̱ꞌón ndáya̱ꞌi noo̱ iin rá iin ra. Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín rá: “Nakaꞌán ndaꞌi̱ ndo̱ di̱ꞌón xaa̱n nani kuaꞌi̱n”, kaá ra̱. 14 Tído xiní uꞌu̱ ñaá na̱ ñoo ra̱. Sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ ta̱ndaꞌá ná dao ta̱a kuaꞌa̱n kaꞌa̱n noo̱ táꞌa̱nda̱ choon ñoó ña̱ ko̱ kóni̱ taꞌon na ña̱ kakuu ta̱a yóꞌo rey ñoo na̱.

15 ’Tído ni̱ na̱tiin va ra choon. Dá tá ni̱ ndi̱sáa̱ ra̱ ñoo ra̱, dá ni̱ kana ra ta̱a kéchóon ñoó, táꞌa̱n ra̱ ni̱ xi̱ꞌo ra di̱ꞌón ra̱ noo̱, chi̱ kóni̱ ra̱ kandaa̱ ini ra̱ ndidaa ni̱ nduu di̱ꞌón ni̱ na̱kaꞌán ndaꞌi̱ iin rá iin ra. 16 Dá ni̱ kaa ta̱a ni̱ ka̱sáa̱ mií no̱ó ñoó: “Tatá, iin di̱ꞌón ni̱ xi̱ꞌo ní no̱ói̱, ta ni̱ ni̱ꞌí uxi̱ ka̱a̱n.” 17 Dá ni̱ kaa rey ñoó: “Va̱ꞌa nda̱ꞌo ni̱ keeón, chi̱ kúú yoꞌó iin ta̱ kéchóon va̱ꞌa. Ta sa̱ꞌá ña̱ ni̱ ke̱chóon ndaa̱o̱n noo̱ lúꞌu̱ di̱ꞌón ni̱ xi̱ꞌoi noo̱o̱n, sa̱ꞌá ño̱ó ki̱ꞌoi ña̱ dándákón uxi̱ ñoo.”

18 ’Dá ni̱ ka̱sáa̱ iin ka̱ ta̱a kéchóon ñoó. Dá ni̱ kaa ra̱: “Tatá, ni̱ ni̱ꞌí oꞌo̱n ka̱ di̱ꞌón noo̱ iin di̱ꞌón ni̱ xi̱ꞌo ní no̱ói̱.” 19 Dá ni̱ kaa rey ñoó: “Koꞌi̱n ki̱ꞌoi ña̱ dándákón oꞌo̱n ñoo.”

20 ’Dá ni̱ ka̱sáa̱ iin ka̱ ta̱a kéchóon ñoó, dá ni̱ kaa ra̱: “Tatá, yóꞌo ió di̱ꞌón ni̱ xi̱ꞌo ní noo̱í, chi̱ ni̱ chi̱káa̱ va̱ꞌi ña̱ noo̱ peñitoi̱, 21 chi̱ yuꞌíi̱ mií ní, chi̱ kúú ní iin ta̱a to̱ndó, ta nákiꞌin ní ña̱ꞌa ko̱ ní chínóo ní, ta dákée ní no̱ó ko̱ ní xíti ní.” 22 Dá ni̱ kaa rey ñoó: “Yoꞌó kúú iin ta̱ kéchóon kini, ta xíꞌín to̱ꞌon ni̱ kaꞌo̱n xaa̱n keyíko̱i̱ sa̱ꞌo̱n. Ta sa̱ náꞌá yoꞌó ña̱ kúú yuꞌu̱ ta̱a to̱ndó, ña̱ nákiꞌin yuꞌu̱ ña̱ꞌa ko̱ ní chínóoi, ta dákéei no̱ó ko̱ ní xítii, 23 sa̱ꞌá ño̱ó, ¿ndiva̱ꞌa ko̱ ní saꞌo̱n chikaa̱o̱n di̱ꞌón yuꞌu̱ banco, dá tá ná ndusaa̱i̱, dá natiiin ña xíꞌín lúꞌu̱ sa̱tán, ní kúu?”

24 ’Dá ni̱ kaa ra̱ xíꞌín ta̱a ndíta yati ñoó: “Kuio ndaa ndo̱ di̱ꞌón néꞌe ra xaa̱n, ta kuaꞌán ndo̱ ki̱ꞌo ndóa̱n no̱ó ra̱ ni̱ ka̱ndeé ni̱ niꞌi̱ uxi̱ ka̱a̱n ñoó.” 25 Dá ni̱ kaa ta̱a ñoó: “Tatá, sa̱ kómí vá ro̱ón uxi̱ di̱ꞌón.” 26 Dá ni̱ kaa rey ñoó: “Káꞌa̱n yuꞌu̱ xíꞌín ndó ña̱ na̱ sa̱ ió ña̱ꞌa noo̱, no̱ón kúú na̱ niꞌi̱ cháá ka̱a̱n. Ta na̱ ko̱ó ña̱ꞌa noo̱, diꞌa di̱tá ná lúꞌu̱ ña̱ kómí ná. 27 Ta kandaka taꞌani ndó ndidaá ta̱a xiní uꞌu̱ ñaá, táꞌa̱n ra̱ ko̱ kóni̱ kakuu yuꞌu̱ rey, ná kii ra noo̱í, ta kaꞌanda ndo̱ diko̱ rá”, kaá rey ñoó ―kaá Jesús.

28 Tá ni̱ ndiꞌi ni̱ kaꞌa̱n na̱ ña̱ yóꞌo, dá ni̱ kee na ko̱kaa na kuaꞌa̱n na̱ ñoo Jerusalén. 29 Dá tá ni̱ kasa̱ndaá yati na ñoo naní Betfagé xíꞌín ñoo Betania, yati noo̱ íin iin yúku̱ naní Olivos, dá ni̱ saꞌanda na̱ choon no̱ó uu̱ ta̱a xíonoo xíꞌín ná, 30 ta ni̱ kaa na̱ xíꞌín rá:

―Kuaꞌán ndo̱ ñoo lóꞌo̱ nákaa̱ chí noo̱ káa. Tá ni̱ saa̱ ndo̱ ni̱ ku̱ꞌu ndó ñoo ñoó, dá naniꞌi̱ ndo̱ noo̱ ndíko̱ iin burro, kirí ko̱ ñáꞌa̱ kandodó ná. Ta ndaxí ndó ri̱ kandaka ndó kii ndó. 31 Tá ndáa na̱ ndato̱ꞌón ñaá: “¿Ndiva̱ꞌa ndáxí ndó ri̱?”, dá kaa ndo̱ xíꞌín ná: “Dá chi̱ xínñóꞌó na̱ kúú satoꞌo ndu̱ rí”, kaa ndo̱.

32 Dá ni̱ kee ra kuaꞌa̱n ra̱. Ta kúú ni̱ na̱níꞌi̱ rá burro ñoó táto̱ꞌon ki̱ꞌo ni̱ kaꞌa̱n Jesús xíꞌín rá. 33 Dá tá ni̱ ndaxí rá burro ñoó, dá ni̱ kaa na̱ kúú satoꞌo ri̱:

―¿Ndiva̱ꞌa ndáxí ndó burro xaa̱n?

34 Dá ni̱ kaa ta̱a ñoó:

―Dá chi̱ xínñóꞌó na̱ kúú satoꞌo nduꞌu̱ ri̱.

35 Dá ndáka ra burro ñoó ni̱ saa̱ ra̱ no̱ó ni̱ ka̱ndo̱o Jesús. Dá ni̱ chi̱kodó rá kotó ra̱ sata̱ ri̱. Dá ni̱ kaa Jesús kánóo na kuaꞌa̱n na̱.

36 Dá ni̱ ka̱sáꞌá ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó chíndei na kotó na̱ íchi̱ no̱ó ve̱i Jesús. 37 Dá tá ni̱ ku̱yati na kuaꞌa̱n na̱ noo̱ kásáꞌá noo na ndi̱ka yúku̱ naní Olivos, dá ni̱ ka̱sáꞌá ña̱yuu kuáꞌa̱ xíonoo xíꞌín ná ñoó káyuꞌú ná kékáꞌano na Ndios xíꞌa̱n kádii̱ ini na̱ saꞌa̱ ndidaá kúú ña̱ꞌa ndato ni̱ xini na̱ ni̱ kee Jesús, 38 ta kaá na̱:

―¡Na̱ káꞌano kúú rey yóꞌo, chi̱ ve̱i na xíꞌín choon satoꞌo yo̱ Ndios! ¡Ná kandei va̱ꞌa na̱ ndéi induú! ¡Ta ná natiin Ndios ña̱ñóꞌó nda̱ noo̱ ió na̱ noo̱ dikó!

39 Dá ni̱ kaa dao ta̱ fariseo ñóꞌo tein ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó:

―Maestro, dána̱ni ní ña̱yuu xíonoo xíꞌín ní, dá ná dáꞌa ni kaꞌa̱n na̱ dión.

40 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:

―Káꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ tá ná kadi na̱ yóꞌo yúꞌu̱ ná, dá kía̱n kasáꞌá yuu̱ káa kekáꞌanoan yuꞌu̱.

41 Tá ni̱ kasa̱ndaá yati na ñoo Jerusalén, ndaꞌí ni̱ saki na tá ni̱ xini na̱ ñoo ñoó, 42 ta kaá na̱:

―Ndeé ví kóni̱ yuꞌu̱ ña̱ kandaa̱ ini ndo̱ kuu̱ víti ndí ki̱án kee ndó, dá kía̱n kuu kandei va̱ꞌa ndó. Tído ndadí vá noo̱ ndo̱, sa̱ꞌá ño̱ó o̱ kúu taꞌon kandaa̱ ini ndo̱án viti. 43 Tído kasandaá iin kuu̱, dá kasaa̱ kua̱ꞌá ta̱a xiní uꞌu̱ táꞌan xíꞌín ndó, ta kao̱ noo ra iin níí yúꞌu̱ ñoo yóꞌo, ta chikorrá ra̱ ndo̱ꞌó, ta kasáꞌá rá nakoꞌoni ra̱ ndo̱ꞌó, 44 ta koon ra ndo̱ꞌó nda̱ no̱ñóꞌo̱, ta kaꞌání rá ndo̱ꞌó xíꞌín de̱ꞌe ndó. Ta ni iin ka̱ yuu̱ o̱ kándo̱oan kandodó táꞌan. Dión ndoꞌo ndó sa̱ꞌá ña̱ ko̱ ní nákoni ndo̱ na̱ ni̱ ta̱ndaꞌá Ndios ve̱i dáka̱ki ñaá ―kaá Jesús.

45 Dá tá ni̱ saa̱ na̱, ni̱ ku̱ꞌu na yéꞌé ño̱ꞌo káꞌano. Dá ni̱ ka̱sáꞌá ná taó ndíꞌi na ta̱ díkó, xíꞌín ta̱ xíin kuaꞌa̱n ra̱ sata̱ véꞌe. 46 Dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín ña̱yuu ñoó:

―Diꞌa va kaá tuti ii̱ Ndios: “Veꞌe yuꞌu̱ kúú iin veꞌe noo̱ kánian nataka ña̱yuu kaꞌa̱n na̱ xíꞌín yuꞌu̱.” Tído ndoꞌó kúú na̱ ndéi kéean táto̱ꞌon iin káo̱ ta̱ kui̱ꞌíná.

47 Ta ndidaá kuu̱ ni̱ sa̱ káa̱ Jesús sa̱ da̱náꞌa̱ na̱ no̱ó ña̱yuu yéꞌé ño̱ꞌo káꞌano ñoó. Tído ta̱ duti̱ sakua̱ꞌa̱, xíꞌín ta̱ dánaꞌa̱ ley, xíꞌín ta̱ néꞌe choon ndúkú rá ndí ki̱án kee ra, dá kaꞌání ñaá rá. 48 Tído ko̱ ní niꞌi̱ taꞌon ra ndi kee ra, dá chi̱ ndidaá ña̱yuu ndéi toon na seídóꞌo na ña̱ dánaꞌa̱ Jesús.