JESUS CRISTO MUWẼG̃APTUP LUCAS EMUDUPMUBARARAKTUP
1
1-2 Teofilo, ẽn a'õbuyxi soat xe ocexe. Õn ijudup mubararag̃ ewebeaptum―apẽn cuk adi Jesus Cristo o'e'e wuyetabutpe iaptup. Kuy bima warara'acayũ apẽn ixe Jesus Cristo o'e'e iaptup o'tupmubararak. Koap o'jekawẽn ip ixe eju oekuku'iayũ eju ixe e'eap o'jojojo'iayũ eju dak. Ixeyũ a'õbi juk ixe e'eaptup o'tupmubararak ip. 3 Õn pit cuk oce owebe ma:
— Õn tak cuy ocekawẽn ceweju ip — i. — Soat eju ixeyũ ejujuy ocekawẽn — i juk oce owebe ma. — “Apẽn ixe Jesus o'e'e?” i juy oce cebe ip — i juk oce owebe ma.
Imẽnpuye ixeyũ eju juk ocekawẽn. Soat cuk o'g̃uwẽn ip owebe. Õn tak apẽn o'e'e ip iaptup otupmubararak ewebeaptum g̃asũ bit, Teófilo. 4 Ijudup co buje, ẽn tak ece:
— Ixeyũ juk adi icẽmãn omutaybitbin apẽn Jesus Cristo o'e'e iam — i.
5 Teófilo, koam apẽn o'jebapuk Zacarias pe iap og̃uwẽn ewebe, apẽn o'jebapuk itayxi be iap tak. Herodes Judéia eipi watwat kukukat pima, Zacarias itabẽg̃ osunuy. Judeuyũ epaĩ osunuy ixe Zacarias. Kapikpik'uk osunuy Abias ebekitkit eju Deus eju kawẽnwẽnap'a be. Abias ebekitkit tak paĩyũ osodop ip. Zacarias tayxi Arão badip osunuy―paĩyũ kukukat badip. Itayxi butet Isabel i osunuy. 6 Ixeyũ xepxepayũ cũg̃ ma ip osodop Deus xe. Kũyjobit ip osodop soat Deus a'õ kay. Deus bikuyap tag̃ jekuku'uk ip osodop. 7 Bekicat kug̃ g̃u ip osodop, itayxi i'it ta ba'ore buye. Yabut osunuy. Zacarias tak aypa osunuy.
8 G̃ebuje Zacarias o'ju Deus eju kawẽnwẽnap'a kay―yabog̃at'a kay. Ibo'a be kapikpig̃ osunuy Deus etabixe paĩ buye. Kapikpig̃ osunuy Abias ebekitkit eju. 9 Jebabi dag̃ ibadipyũ juk Zacarias o'taẽ iõm ãm badiat'a be. 10 Oõm tõmte'oatõm mupik am Deus etabixe. Adeayũ dak Deus eju kawẽnwẽnap'a eakiju ip osodop. Akiju kawẽnwẽn ip osodop Deus eju, Zacarias badi tõmte'oatõm mupikupig̃ pima.
11 G̃ebuje Deus ekawẽn tojotjot'ukat oajẽm Zacarias kay. Cũg̃'i osunuy tõmte'oatõm mupikupikap'a ba'at kadi―caixa'a jo'iat'a ba'at kadi. 12 Zacarias yag̃uy'ũm o'e ixe Deus ekawẽn tojotjot'ukat co buje. Iparara jĩjã o'e.
13 G̃ebuje Deus ekawẽn tojotjot'ukat o'jekawẽn Zacarias pe.
— Tapu, epararam g̃u juy eg̃uy — io'e. — Apẽn cuk adi ece cebe iap o'ya'ĩjojo Deus — io'e. — G̃asũ ma emumuojuy je'g̃ũm ewebe — io'e. — Etayxi ekpon g̃ukap. João i juy ibuten je'e — io'e. 14 — Eycokcog̃ cĩcã ma epesop bekicat kap puje. Adeayũ dak icokcok cĩcã je'e eyweju. 15 Ekpot ya'õbuyxian je'e Deus xe. Uva'abidi juy idikõn g̃u, wuymuka'o'onapti dak. Ibiõg̃buk xipacat a'õbi ixe jeku jekap'isum piap — io'e. 16-17 — Ekpot Judeuyũ ag̃uymuwarururun je'e ixeyũ be Deus kay am, wuykukukat kay am tak. Deus biõg̃buk a'õbacaap kug̃ ixe jeku Elias ekukuap puxim. Ka'ũma buk ocejojojoiap mubapukpug̃ jeku. Ixe omuyku wuykukukat ajẽm awap. Ixe cebayũ ag̃uymuwarururun je'e ixeyũ be waram g̃uto jebekitkiyũ kay am. Ixe Deus a'õ kay'ũmayũ ag̃uymuwarururun je'e ixeyũ be waram g̃uto kawẽn icẽmat tag̃ jeku am. Ixe ijodiacat g̃ubikuy wuykukukat ajẽmap wiwi am — io'e.
Imẽn Deus ekawẽn tojotjot'ukat o'jekawẽn Zacarias pe.
18 G̃ebuje Zacarias o'jekawẽn Deus ekawẽn tojotjot'ukat pe.
— Iba'ore ma owebe okpotpet am — io'e. — Kuy aypa oce. Otayxi dak yabut kuy — io'e.
19 — Gabriel i obutet — io'e. — Deus etabixe cũg̃'i õn nuynuy. Deus ma omudot jekawẽn ãm eweju. Ixe omudot iboap awẽg̃ muwẽn ãm ewebe―yawẽg̃ tipatawẽg̃ muwẽn ãm ewebe. 20 Ẽn pit etabut g̃u wa'õ kay — io'e. — Imẽnpuye ekõmbicaca ecesũy. Ede ba'ore ecesũy. Wekawẽn tag̃ cebapuk puje bit, waram g̃uto ede but ece'e. Soat ma je'bapuk ixe kabia be apẽn õn e'em ewebe iap tag̃ — io'e.
21 Adeayũ dak Deus eju kawẽnwẽnap'a bewi Zacarias jẽmap wiwim ip osodop.
— Apẽnpuye dak Zacarias ibun cĩcã Deus eju kawẽnwẽnap'a be? — io'e ip jewewebe kakijuayũ.
22 G̃ebuje Zacarias oajẽm akijuayũ kay. Cekawẽn pa'ore o'e cebe ip. Imẽnpuye itaybit ip o'e Deus eju kawẽnwẽnap'a be bima Zacarias jexey jo'iat o'jojojo iam. Jekawẽn ojuy akijuayũ eju. Cekawẽn pa'ore bit o'e. Imẽnpuye jebum acã o'jekawẽn ceweju ip.
23 Deus eju kawẽnwẽnap'a be jekapikap epere buje, Zacarias o'jepit jeduk'a kay.
24 G̃uyjom ma itayxi o'yukreg̃―Isabel. Pũg̃põg̃bi kaxi jeduk'a be ma osunuy Isabel.
25 — Okukukat xipat cĩcã oxe! — io'e Isabel. — Koap cuk adi og̃uy osũsũn, o'it'et'ũm puye — io'e. — G̃asũ bit osũsũn g̃u oce o'ukreg̃ puye — io'e Isabel jewebe ma.
26-27 G̃ebuje Deus jekawẽn tojotjot'ukat o'g̃uju yaypan'isuat kay―ag̃okatkat eju o'jepo g̃u'iat kay. O'g̃uju cekay Isabel 6 kaxi yukeg̃ puje. Deus ekawẽn tojotjot'ukat putet Gabriel i osunuy. Oajẽm ag̃okatkat eju o'jepo g̃u'iat kay. Ixe ayacat Galiléia eipi be osunuy. Nazaré ka be osunuy. Maria i ibutet osunuy. José wadip osunuy. José Davi badip osunuy. 28 Oajẽm Deus ekawẽn tojotjot'ukat Maria kay.
— Tũ'ũ, ecokcog̃ cuy eg̃uy — io'e. — Deus xipat cĩcãat je'g̃ũm ewebe. Wuykukukat soat em jekukum eweju — Gabriel o'e.
29 Maria yag̃uybabi'ũm o'e cekawẽn co buje.
— Apẽnpuye dak imẽn teku odobededem? — io'e Maria jewebe ma.
30 — Tũ'ũ, epararam g̃u juy eg̃uy — io'e. — Deus xe ekukpin cĩcã — io'e. 31 — Je'ukreg̃. Ag̃okatkat eceg̃ukap e'in. Jesus i juy esubuteta — io'e. 32 — Ya'õbuyxian je'e e'it — io'e. — “Deus ipot teku,” i je'e soat ijodiat. “Soat podi ya'õbacaat ipot teku,” i je'e ip. Deus ixe jomuy Judeuyũ kukukan. Kuy bima Davi Judeuyũ kukukat osunuy―Jesus eajot. Imẽnpuxim Jesus Judeuyũ kukukan je'e. 33 Soat em ma imẽn Jacó naxeg̃ebitbit kukukan jeenuy. Wara'at g̃u jomuy ixe dieg̃ ixeyũ kukukan — Gabriel o'e Maria be.
34 — Apẽn xe'e dak osu'itkap? Ocepo g̃u mabuk a'g̃u ag̃okatkat eju — io'e Maria Deus ekawẽn tojotjot'ukat pe.
35 — Ibiõg̃buk xipacat jajẽm ekay — io'e. — Je'ukreg̃ soat podi ma ya'õbacaat a'õbi―Deus a'õbi. Imẽnpuye bekicat ikẽrẽat kug̃ g̃u je'e. Deus ipon je'e. 36 G̃ebum cuy eg̃uy ebadip kay―Isabel kay — io'e. — Ixe Isabel o'yukreg̃ yabut ma'g̃u. Kuy ag̃okatkat opop yuk pe. “I'it ta ba'ore teku,” io'e'e ip kuy bima. G̃asũ bit 6 kaxi yukreg̃. 37 Ka'ũma ma iba'ore Deus pe — io'e.
38 — Ha'a — Maria o'e. — Deus okukukat. Deus a'õbi soat je'bapuk owebe apẽn ẽn e'em owebe iap tag̃ — Maria o'e. Deus ekawẽn tojotjot'ukat o'jẽm cexewi.
39 G̃axĩn ma Maria o'ju Isabel kay. Dao ma o'ju co'a'uat kapẽn pe. Judéia eipi be o'ju. Isabel ka be o'ju. Jay. Oajẽm. 40 Oõm Zacarias duk'a be―Isabel duk'a be. Isabel o'tobede. 41 Joroh. Isabel ukpeat o'jejoro yuk pe Maria be Isabel dobede buje. Ibiõg̃buk xipacat a'õbacaap kug̃ osunuy Isabel.
42 G̃ebuje Isabel o'jekawẽn ya'õberen Maria eju.
— Deus xipat cĩcã! — io'e. — Deus xipacat ũmũm ewebe. Ecokcok soat cokcokap podi ma―aoyũ cokcokap podi ma. “Ẽn xipat cĩcã,” i je'e adeayũ e'uk peat pe. 43 Deus xipacan e'em owebeam tak! Ẽn okukukat xi. Inaka okay ajẽm, wa'õbuyxi g̃u ma'g̃u — io'e. 44 — Ewebe odobede buje, o'uk peat o'jejoro jecokcok pibun — io'e. 45 — “Soat je'bapuk owebe apẽn okukukat e'em owebe iap tag̃,” i ẽn e'em. Imẽnpuye Deus xipacan e'em ewebeam — Isabel o'e.
46 G̃ebuje Maria o'jekawẽn Isabel eju.
— “Wuykukukat soat podi ma xipat,” i õn e'em — io'e.
47 — Ocokcok cĩcã Deus xipan okug̃ puye―odaxijojo'ukat xipan okug̃ puye — io'e.
48 — Ixe acã okukukat. Odadaybot ma dak. Imẽnpit ixe soat em ag̃ okay — Maria o'e. — “Deus xipacan ixe ayacat o'jukuk,” i je'e soat ka watwat omuwẽnuwẽn — io'e. — G̃asũ imẽn je'e ip, g̃uyjom tak — io'e.
49 — Ixe ka'ũma buk ocejojojoiap o'g̃ubapuk owebe. Soat podi ma ixe ya'õbaca — io'e. — Ibuyxim cuy ibutet ajukuk — io'e.
50 — Deus itabotaidabotbot cĩcã ibuyxim jekukayũ kay. Wuydobuyũ'ũm'ũm kay itabotaidabotbot cĩcã osunuynuy. G̃asũayũ kay dak itabotaidabotbot―soat kay. G̃uyjomayũ kay dak itabotaidabotbon jeedop — io'e.
51 — Deus ja'õbacaap o'g̃ubapukpuk. Yobog̃an pinayũ o'g̃uypõg̃põg̃. Ixeyũ e'eap o'g̃u'ũm — io'e.
52 — Ika kukukayũ o'g̃ujẽm jenuyap pewi. Ya'õbuyxi'ũmayũm o'e ip. Ya'õbuyxi'ũmayũ o'jomuy ixeyũ nuyap pe. Ya'õbuyxiayũm o'e ip — io'e.
53 — Tadaybotbocayũ be xipat cĩcãat o'g̃ũmg̃ũm. Soat kug̃ ip o'e. Ibubut adeayũ bit ibuipuk o'g̃ujẽmjẽm — io'e.
54 — Ixe Israel naxeg̃ebitbit o'subuywatwan cĩcã―ja'õ kay kũyjobicayũ o'subuywatwan cĩcã. Xipan wuydobuyũ'ũm'ũm o'jukukuk apẽn cuk adi o'e'e iap tag̃ — io'e.
55 — Xipan wuydobuyũ'ũm'ũm o'jukukuk―Abraão'ũm o'jukukuk, cenaxeg̃ebitbit'ũm'ũm tak o'jukukuk. Ja'õ dag̃ soat em g̃ebum osunuy ixeyũ kay. Soat em ixe g̃ebum osunuy ixeyũ kay xipan ikuk am — io'e―Maria o'e.
56 Ebapũg̃ kaxi Maria Isabel xe osunuy.
Ibocewi o'jepit jeduk'a be.
57 Ija kaxi ajẽm puje, Isabel o'su'itkap ag̃okatkat.
58-59 Bekicat 8 kabia bima ibadipyũ oajẽm ixe duk'a xeayũ dak. Oajẽm ip ikap'isuat taypu'ag̃obixeedakat am “Deus ebekit teku” i'e am. Soat ibadipyũ icokcok cĩcã o'e ip.
— Deus xipan cĩcã ija xi o'jukuk — io'e ip. Ibutetaat ojuy ip.
— Zacarias i juy asubutetaat cebay butet kadin ma — io'e ip jewewebe.
60 — Ap! — ixi bit o'e. — Ibo g̃u je'e ibutet―João i acã — io'e ixi.
61 — Ebadipyũ butet João i'ũmg̃u — io'e ip ixi be.
62 G̃ebuje o'jekawẽn ip cebay eju.
— Apẽn ekpot puten je'e? — io'e ip cebay be.
Jebum acã o'jekawẽn cebay, cekawẽn pa'ore buye. 63 “Taperadup cuy etupũm owebe” iape, cebay o'e jebum cebe ip. O'tupũm ip cebe.
Ibocewi o'tupmubararak cebay. Ibutet João i iaptup o'tupmubararak. Soat ip itabẽg̃bẽg̃ o'e ijojom. Zacarias i cebay je'e tũybe iãn o'e ip.
64 Cebay cekawẽn put o'e g̃ebuje bit. Xipan o'jekawẽn g̃uto.
— Deus xipat cĩcã — io'e. — Ka'ũma ma ixe jo'iat ya'õbuyxiat — io'e.
65 Imẽneju yag̃uybabi'ũm o'e ip tuk'a xeayũ. João kapap awẽg̃ o'yawẽg̃muwẽnuwẽn ip soat ka dag̃―Judéia eipi dag̃, co'a'uat kapẽn tag̃ tak. 66 O'yawẽg̃tobuxik'iayũ jewag̃uydadam ip osodop João kapap awẽg̃ kay.
— Apẽn xe'e je'e ite bekicat yaypan pima? — io'e ip jewewebe. Imẽn o'jekawẽn ip, João Deus a'õbacaap kug̃ oeku buye.
67 G̃ebuje Zacarias apẽn g̃uyjom je'bapuk iap o'g̃uwẽn―ikap'isuat ebay. Iboap o'g̃uwẽn Ibiõg̃buk xipacat a'õbi.
68 — G̃a'a ace Deus pe “Ka'ũmg̃u ejo'iat,” i. Ixe Deus kay itabut ip osodop Israel naxeg̃ebitbit. Jebekitkiyũ o'subuywan. Jebekitkiyũ o'taxijo — io'e.
69 — Deus wuydaxijojo'ukat o'g̃udot wuykay. Ya'õbacaat o'g̃udot wuykay. Wuydaxijojo'ukat Davi naxeg̃ebit―Deus a'õ kay kũyjobicat naxeg̃ebit — io'e.
70 — Ixe wuydaxijojo'ukat ya'õbacat jĩjã. Ka'ũma ma ixe jo'i ya'õbaca. Imẽnpuxim kuyje Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukayũ o'e'e Deus a'õbi―soat tag̃ iisuayũ o'e'e — io'e.
71 — “Deus wuydaxijo wuykay itakomaayũ be wuyaokaap puxim. Ixe wuykay'ũmayũ a'õbacaap g̃u'ũm ixeyũ be wuyaokaap puxim,” i'e'e'uk osodop ip — io'e Zacarias.
72 — Deus itabotaidabotbot osunuy wuydobuyũ'ũm'ũm kay apẽn kuy o'e'e iap tag̃. “Wekawẽn tag̃ oce,” io'e Deus. Jekawẽn tag̃ o'e'e soat em ma. Cekawẽnkẽrẽ g̃u osunuy―cekawẽntip cĩcã — io'e.
73 — Ixe o'jekawẽn wuydobu'ũm eju―Abraão'ũm eju. “Jedaxijo õn ekay itakomaayũ bewi; ebekitkiyũ dak otaxijo,” io'e Abraão be — io'e.
74 — “Jeybuywan õn eypararam g̃u kapik am owebeam,” io'e Abraão be — io'e.
75 — “Cũg̃ ma epesop oxe,” io'e. “Ikẽrẽat kug̃ g̃u epesop oxe,” io'e. “Soat em epesop oxe eyetait,” io'e. Ixe o'e apẽn cuk adi o'e'e iap tag̃ — io'e Zacarias.
76 — Bekit — Zacarias o'e jekpot pe―ikap'isuat pe — Wuykukukat wap eceju soat muxipan am ixe mudot am. Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukan ece'e―soat podi ma ya'õbacaat ekawẽn muwẽnuwẽn'ukan — io'e.
77 — Adeayũ be ece'e “Deus ikẽrẽat ju'uk eywebewi,” i. “Deus jeydaxijo,” i ece'e cebe ip — io'e Zacarias.
78 — Imẽn Deus itabotaidabotbot cĩcã wuykay. Yukpiceg̃ẽ g̃u wuykay. Wuydaxijojoap kabia jajẽm ixe a'õbi. Ixe jajẽm kabia buxim.
79 — Ixe kabiok pe jekuku'ukat puximayũ g̃ukabia. Je'ũap puxim ipararaayũ g̃ukabia. Ixe wuymutaybitbin je'e wuywebe xipan jewewekuk am. Kaba'ũm acesop wuyeweweju.
— Imẽneju adeayũ je'e ewebe: “Ẽn Deus ekawẽn muwẽnuwẽn'ukat,” — io'e ikap'isuat ebay.
Imẽn Zacarias apẽn g̃uyjom je'bapuk iap o'g̃uwẽn Deus a'õbi.
80 Bekicat o'yaypan. Kũyjobit osunuy Deus a'õ kay. Uk'a'ũmat pe osunuy Judeuyũ kay jeju'ũm pima―Judeuyũ mutaybitbin'ũm pima.