1 Nxe³nxa²ha¹te¹ kxã³nhxĩ¹nai³kxai³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² khãuh³lxa³ti³hin¹sxã³ yxau²xai³lai¹nhĩ¹nu¹tai²na² Txa²wã¹sũ̱³na² nũ̱³kxũn³txi³ ã³wa²su¹tain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³hĩ¹nãn¹te²tu̱³ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txa² ha³lo²ai²na² ain³kxi²xi²nha²si¹hain¹jau³su² ãn³yã³nũ²kxain¹sxã³ yain³txi³nũ̱³xa² wa²lo¹lo¹nxa³tũ̱³xa² ĩ³wa¹kxi³la³ sa³wi¹hxa³tũ̱³xai²na² so¹lxi³ ĩ³yai³nain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la². Yãn³tai²na² ã³yã³nũ²kxain¹je³nãu³wa̱³kxa² ya̱u³son³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ye³ha¹li¹ a³la²ni¹xi²sxã³ ha³lo²a² hau³ko³nxa³ti̱³xa̱³lxa¹ sa²kxai³lu², wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka³txa² nũ̱³ka̱³txa² ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³su² tũ̱³ka̱³txa² whãi²na¹ a²hi²sen³su², ĩ³ne³wa³kon³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Je³su²jah³la² hãi²i³sxã³ ũ³tĩ̱¹kxi²sxã³ su²lhã³te³lhxã³ ĩ³ne³wa³kon³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 2 Nxe³ju³ta² ĩ³ye³kxi²nyhain¹te³nah¹lxi¹:

— Wa²lo¹lo¹nxa³tũ̱³xa² ĩ³yain³ki̱³sĩ¹na¹ hau³hau³kot3sxã³ Je³su²jah³la² i³ya³sah¹lxi³txa³hẽ¹li¹. A²nũ²a² yxo²ha³kxa¹ ã³nhe¹kxi²nẽ³lain¹kxa²ya̱n³ti³su² ki̱³nhai¹. Nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

3 Nxe³nxa²ha¹te¹, in³txa² Si³mãu²ah³la² khon³ta³kxi²sxã³ ka̱³lã̱un³ta³kxi²jah¹la² sxi²yhe³na² Be³tãn²ya³thĩ³na² yxau³ain¹to³jah¹lo²su² ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³jah¹lai²na² a²sxi²nhãu³ã¹ Je³su²jah³la² ã³wxe³sxã³ ĩ³yain³yain¹ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³tãu³a² ã³wxe³sxã³ ĩ³yai³nain¹tãu³a² txu¹ha³ka³lxa² ã³wxã³sxã³ tah³lxẽ¹na² wẽ³sa² a²ĩ³lxa² A³la³bas²tro³ẽ¹na², tẽ³sxã³ ã³wxã³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³tẽ³nai²na² hĩ³ne³kxa² ha³nẽ³jau³xa² wi¹lũ³khai¹nxe³jau³xa² a³lxi²khai¹nxe³jau³xa² a²ĩ³lxa² Nar²tu³yau³xa² wxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³nah¹lxi¹, txu¹ha³ka³lxai²na² sa²kxai³lu² tah³lxẽ¹nai²na² wxa²nãu²lxi³sxã³, wi¹lũ³jau³xai²na² sa²kxai³lu² Je³su²jah³la² ũ³nhe³kẽn¹kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 4 Nxe³ain¹ka³tu̱³ a²nũ²a² kwa² ĩ³yain³yain¹nũn³te²su² te²a² ĩ³xa̱n³ta³kxi²sxã³ a²ẽ¹nãu³a¹ ĩ³ye³kxi²nha²te³nah¹lxi¹:

— A²nxe³jau³xai²na² a³lxi²khaix1jau³xai²la¹wi¹. Txu¹ha³ka³lxai²na² ĩh¹nxe³kxa²ya̱n³ti³ta̱³ kwa² hxa³kxi²nha²tã²nxãn³khi³. Nha¹nhai¹. 5 Nxe³jau³xai²na² ũ³yho³hi²ki̱³ke³la³te²kxai³ ũ³yho³hi²ki̱³txã³nxa² sa²kxai³lu², a²nũ²a² yen³kxi³txa²te²su² te²a² ũ³hũ¹ai¹nhĩ̱³ki̱³tã³na¹. Ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹sxã³ ĩ³kwa̱i²ta³lxi³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 6 Yxãn¹ta¹ Je³su²jah³la² a²wãn³txi³kxai³lu¹ a²nũ²a²nãu³xai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Ta¹ka³lxai²na² hãix1nã¹jah³lxi³hẽ¹li¹. Ĩ³kwa̱i²kxah¹lxi³txa³hẽ¹li¹. Kãi³ũ¹sain¹ju³tai²na² wi¹khaix1na³li¹. 7 A²nũ²a² a²yen³kxi³txa²te²su² te²a² yxau²sa²tẽ³kxi²nyhah¹lxain¹te²ju²hẽ³li¹. Nxe³sxã³ ĩ²li³tãu³a² wi¹kãi³ũ¹hain¹yah³lxin¹ju³ta³nũ³a² yũ²na³li¹. Yxãn¹ta¹ Txai²na² yxau²sa²tẽ³nũ¹nx2ti³nxa³lho³li¹. 8 Ta¹ka³lxai²na² a²yen³kxa² yũ³ain¹kxa² yxo²ha³kxa¹ wxa²hau³kot3sain¹ten¹tu³wi¹. Nxe³ju³ta² txa²nũ²ai²na² ka³te̱n³sa²na¹kxa² ha³ta̱³nxãn²txi³ hĩ³ne³ki³yau³xai²na² wi¹lũ³te²yau³xa² tẽ³sxã³ txa²nũ²ãin²txi³ ũ³nhe³kẽn¹ya³sai¹nhĩ¹na¹ ya³lu²na¹ju³ta³nũ³su² ãu¹la³kxi²sain¹na²li¹.

9 A²ya³la³tu̱³ ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹wi¹. Sũ̱³na² wãn³txa² wi¹jau³xa² u²lxi³ ha³ta̱³nxe³tu¹wi¹. Yu̱h³xan¹ko³nãu³a² a²yxo²ha³kxa¹ ha³ta̱³nxe³tu¹wi¹. Nxe³tãu³a² txu¹hai²li² wi¹kãi³ũh¹sain¹ju³ta² te²yã¹nxe² u²lxi³ ha³ta̱³nxe³nu̱n³tu¹wi¹, sa²nẽn¹kxi²si¹jau³su¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

10 Nxe³nxa²ha¹te¹, yãn³tai²na² a²sa³wi³ha³lxa² ã³nhai¹tã³nũ³te²na² Ju³tas² Is³ka³ri³o²jah³lai²na² sa²kxai³lu² wã³nxĩn¹te² si³yxau³kxa³te²nãu³xa² ã³nxai³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te²na² hxi²ka² ãn³yã³yũ¹ain¹si¹hain¹jau³su² ĩ³ye³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 11 Nxe³jau³xai²na² ain³kxain¹ka³tu̱³ wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka³txa² nũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² ĩ³ka³li³kxi²khaix1nyhai¹nha²kxai³ ũ³yho³hi²txã³nxa² ũ³hũ¹kxi³nũ³su² e³hau³ko³nye²nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³hĩ¹nãn¹te²tu̱³ Ju³tas² Is³ka³ri³o²jah³lai²na² hi²sen³kxai³lu² Je³su²jah³la² ã³yũ¹ain¹si¹jau³nũ³su² o²la³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la².

12 Nxe³nxa²ha¹te¹ Ju³te²a² nũ̱³ka̱³txai²na² ãn³yã³nũ²kxain¹sxã³ yain³txa² wa²lo¹lo¹nxa³tũ̱³xai²na² ĩ³yai³nain¹nxa³je³na³ka² ye²ain¹ti³xa² o³ve²a² wẽ³sa² su²lain¹ti³wa³kwe³nxa² ãn³si³wxe³tãu³a¹ hau³ko³ni² Txa²wã¹sũ̱³na², kxã³nhxĩ¹nu¹tai²na² ã³wa²su¹tain¹ju³tu¹tai²na² ain³kxi²xain¹si¹hain¹jau³su² o³ve²a² wẽ³sa² ĩ³su²lhã³to³tãu³a¹ hau³kon³nũ³ni² ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³tãu³a¹ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Yain³txa² wa²lo¹lo¹nxa³tũ̱³xa² ĩ³wa¹ki³la³ sa²wi¹hxa³tũ̱³xai²na² yain³ni² o³ve²a² wẽ³sa² ĩ³so¹jĩ² nxe³ki̱³kxi³ju³ta² ĩ¹nhũ¹ãn¹thĩn³ta̱³ yain³kxi²thĩ³nũ³a² sa²hau³kot3sĩn¹te³la¹ji¹wi¹? Ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

13 Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²wãn³txi³kxai³lu¹ a²sa³wi³ha³lxa² a²ha¹lin¹ya³ti³xa² ĩ³sa²si¹hã³ain¹te²an¹jau³kxai³lu¹:

— Sxi²je³na² ã³nxai³ja¹hẽ¹li¹. ónxai³ya³hin¹kxai²nãn²tu̱³ in³txa² ĩ³ha¹txi¹nx2ti³tu¹wi¹. Nxe³jah¹la² ĩ̱³yau³xẽ¹na² ũ³whi¹so¹tẽ³na² sa²ka³la³ki²wxe³kxi²so¹nyhe¹nx2ti³tu¹wi¹. Nxe³jah¹la² ĩ³hi²txi¹jxa³hẽ¹li¹. 14 Ya³hin¹kxai²nãn²tu̱³ sxi²ha² a²wa³kxẽn³yah³la² ĩ³ye³kxi²txain¹ya³hẽ¹li¹: “Txa²wã¹yah³la² ĩ³ye³kxi¹nxa²si¹sa²sĩn¹jau³su² sa²si¹hã³sa²sĩn¹na²li¹. ‘Ĩh¹thĩn¹ta̱³ Txai²nãu¹xai²na² yain³txa² wa²lo¹lo¹nxa³tũ̱³xa² yai³na¹thĩ³nu³la³ sĩn¹te²la¹xã³?’ Nxe³sa²sĩ¹nhẽ²li¹.” Nxe³ja³hẽ¹li¹. 15 Ya³hin¹kxai²nãn²tu̱³ oh³xan¹thĩ³na², kãin²thĩ³na² wi¹thĩ³na² wã²na³ũh¹nx2ti³tu¹wi¹. A²nxe³thĩ³nãu³ai²na² a²yen³kxa² yxo²ha³kxa¹ wi¹lhau³kot3sxã³ sxa³tu¹wi¹. A²nxe³thĩ³nai²na² yain³txa² we¹ja¹hẽ¹li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

16 Nxe³ka³tu̱³ a²sa³wi³ha³lxa² a²ha¹lin¹ya³ti³xa² sxi²je³na² ã³wi¹hain¹ka³tu̱³, ha³lo²a² ĩ²ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹kxu¹jã¹nxe³ju³ta² ĩ²ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ju³ta² thĩ¹nai²na² yain³txa² wet1ja³ta¹hxai²hẽ¹la².

17 Nxe³nxa²ha¹te¹ ka³nxa³hi²tãu³a¹, Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xa² hxi²ka² hxan³sxã³ ha¹li¹ wxa²sa²so¹xi²nũn³tũ̱³ka̱³txa² whãi²na¹, ã³sa²so¹nũ²la² thĩ¹nai²na² ã³wi¹hain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 18 Nxe³ain¹ka³tu̱³ ã³wxe³sxã³ ĩ³yai³nain¹ka³tu̱³ Je³su²jah³lo²su² te²kxai³lu¹ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— A²ya³la³tu̱³ ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹wi¹. Ĩ³yain³kxi²sah¹lxin¹tũ̱³ka̱³txi³ ĩ̱³nxai²na² ka³na³ka³na³te²su² te² ĩ³nxa² ko¹ko¹xa² hxi²ka² ã³yũ³sa²yai¹nĩn¹tu¹wi¹. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

19 Nxe³ju³ta² a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² kãin² ĩ³ãin²txi³khaix1ain¹ka³tu̱³ ã³si³wi¹wi¹sxã³ Je³su²jah³la² ĩ³wã̱³tain¹te³nah¹lxi¹:

— Txai²la³ te³la¹ji¹? Txai²li² nxe²nx3tho³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

20 Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²wãn³txi³kxai³lu¹ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Wxãi²na² a²yain³txi³nũ̱³xai²na² so¹sxã³ a²yau³xai²na² ũ³hũ̱¹kxa² yain³kxi²sah²lxin¹ti²tu³wi¹. Wxa²yu³ta² hxi²ka²hxan³sxã³ ha¹li¹ wxa²sa²so¹xi²nũn³tũ̱³ka̱³txe² ĩ³nxa² ka³na³ka³na³te²su² te² ĩ³nxa², ko¹ko¹xa² hxi²ka² ã³yũ³sa²yai¹nĩn¹tu¹wi¹. 21 Ya²la³tu̱³ su²lhã³sain¹tu¹wi¹. Nxe³jau³xai²na² ũ³wha²li¹txã³nxu¹tai²na² nxe²ĩ³yau¹ũ³nẽ³ta¹hxai²hẽ¹li¹. Yxãn¹ta¹ ã³yũ³sain¹jah¹lai²na² sa²kxai³lu² ko̱³nxe³ti³hin¹khaix1jah¹lo²su² na³li¹. Hai³txi³ a³li³lah¹xa³sxã³ txo¹nxa³ke³la³te²kxai³ ã²la² wi¹lhĩ̱³nx2na³li¹, jah¹lo²su¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

22 Nxe³nxa²ha¹te¹ ĩ³yai³nain¹tãu³a² Je³su²jah³la² yain³txa³nũ̱³xai²na² wxa²sa²so¹sxã³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³wi¹lxon³kxi²si¹jau³xa² ĩ³ye³kxi²sãn²sxã³ wxa²nãu²lxi³sxã³ a²sa³wi³ha³lxa² ũ³hũ²xai³ain¹ka³tu̱³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Yain³tũ̱³xai²li² Txa²nũ²ai² yã¹nx2na³li¹. So¹kxi²sa²sxã³ yain³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

23 Nxe³nũ²la² ĩ³na²ki̱³tẽ³na² hxi²tẽ³nha²nũ²la² Txa²wã¹sũ̱³na² wi¹lxo³kxi²jau³nũ³a², ĩ³ye³kxi²sãn²sxã³ ũ³hũ¹xai³ain¹ka³tu̱³ a²nũ̱³ka̱³txai²na² yxo²ha³kxa¹ ĩ³na²xai³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 24 Nxe³ju³tai²na² sa²kxai³lu¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Jau¹xai²na² Txa²ti³ha²yxau³xa² yã¹nx2na³li¹. Wãn³txa² tah²yau³xa² ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹jau³xai³ jã¹nxe² kãi³ũh¹nx2ta¹jau³nũ³ai²la¹wi¹. A²nũ²a² ko̱³nxe³ti³ kãi³ju³ta² ã³wa²sut1si¹ha¹jau³nũ³su² Txa²ti³ha²yau³xa² ha³li³hxan³sa³tu¹wi¹. 25 Nxe³yãn¹ta¹ nxe³kxa² yã¹nxa¹ju³ta² ĩ³na²kxi²jau³xa² wa³su³txi³ ĩ³na²xi²nxa³lho³li¹. Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3sa²hĩ¹na¹ ĩ³na²xi²ki̱³tu¹wi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la². 26 Nxe³nxa²ha¹te¹ ĩ³yain³ta³lu²nain¹ni² ĩ³na²ta³lu²nain¹ni² nxain¹ka³tu̱³ ka³li³nhẽ³jau³xa² ĩ³hai³nain¹sãn²ka³tu̱³, wã³la³ka³txa² O³li³ve²ra³kat3su¹ nxe³hxai²na²hẽ³ nxe³ka³ka¹txai²na² ã³nxai³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

27 Nxe³te³na¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Txa²wã¹sũ̱³na² ũ³wha²li¹txã³nxu¹tai²na² wãn³txa² nxe³te³nah¹lxi¹:

“O³ve²a² nũ̱³ka̱³txa² a²wa³kxẽn³yah³la² ĩ³su²lhã³a¹tu¹wi¹. Na¹ha²kxai³ o³ve²a² nũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² ã³ni³sxã³ ĩ³hax3te̱¹hax3te̱n¹tain¹tu¹wi¹.” Nxe³ta¹hxai²ti³ai¹ti²tu³wi¹. Nxe³jau³kxa² yã¹nxe³kxe³hũ̱³nxe² wxa²nũ̱³ka̱³txai²na² hãi¹nxe³ti̱³xa² ĩ³yãu²lxi²syah¹lxin¹tu¹wi¹, Txai²na²su¹. Nxe³sxã³ ã³waix3sxã³ ã³nih³yah³lxin¹tu¹wi¹. 28 Yxãn¹ta¹ hã²wxãn³txa³ ka³te̱n³su² ĩ³sa²yxau³xi²na¹ka³tu̱³, Ka³li³le²a²ko³xa²nãu³a¹ ã³ne³ka²ta¹nx2ta¹tu¹wi¹. Je³su²jah³la³ ta¹hxai²hẽ¹la².

29 Nxe³nxa²ha¹te¹ Pe²jah³la² a²wãn³txi³kxai³lu¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Kwa²nxi¹lxi¹. Ãu²li¹nxa²sxã³ ã³nih²nxã²nxa³lho³li¹. A²nũ²a² ã̱³xa² ãu²li¹hxan³txain¹kxan²ti³nũ¹ txai²li² ti³he¹nxẽ²nxa²hxa³lho³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

30 Nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ĩ³wa²lũ³xi²te³nah¹lxi¹:

— A²ya³la³tu̱³ ĩ³ye³kxi¹nx2ta¹wi¹. Ka³nxah³tai²nãn²tu̱³ ka³la³ka³la²su² ye³ha¹li¹ ĩ³yai²lxi²nxa³ta̱³lxa¹ wxãi²na² sa²kxai³lu² Pe²jah³lo² ĩ̱³nxai²na² sa²kxai³lu² ten³si¹sa²nxãn³jau³nũ³su² ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ ĩ³ye³kxi²xin¹tu¹wi¹. “Je³su²jah³lai²na² ĩ²te²txã³wi¹.” Nxẽn¹jau³xai²na², ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ ĩ³ye³kxi²xin¹tu¹wi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

31 Yxãn¹ta¹ Pe²jah³lai²na² yxo²xũ̱n³txi³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Kox1ko¹su² ĩ³su²lhã³sain¹kxa² ha³ta̱³nxãn²txi³ hai³txi³ ten³nxa²hxa³jau³nũ³su² ĩ³ye³ti³he¹nxe²nxa³lho³li¹. Pe²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la². Te²yã¹nxe³sxã³ a²sa³wi³ha³lxa² hãi¹nxe³ti̱³xa¹ ĩ³ye³kxu¹jã¹xain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

32 Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²sa³wi³ha³lxa² whãi²na¹, ha³lo²a² Jet3se³ma³ni²ko³xa² ã³nxai³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³na¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Ti¹na² ha³lo³kxa² ã³wxe³jah³lxi³sã²nhẽ³li¹. Txai²na² Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxi²na¹tu¹wi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

33 Nxe³sxã³ Pe²jah³la², Ti³a²kah³la², Jo³ãu²ah³la² ã³sa²so¹sxã³ ã³nxai³ain¹ka³tu̱³ Je³su²jah³lai²na² kãin² hxi²waun³ta³kxi²nha²sxã³ ãin²ta³kxi²nha²khaix1ta¹hxai²hẽ¹la². 34 Nxe³te³nah¹lxi¹:

— Ãin²ti³ya³lu²te²hũ̱³sa³nhai¹. Ti¹na² ã³wxe²yxau³sxã³ wah³nxe³sah¹lxi³hẽ¹li¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

35 Nxe² e³kxi²nũ²la² jũ¹nxe² yan¹nãu³a² ã³nxai³sxã³ kĩ̱h³nũ̱³xa² ãn³yxo²thu²kxa¹sxã³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². Ha³lo²a² a²ko̱³nxe³ju³ta² ã³nxẽ̱³txi³nha²te³lhxã³ nxe³ju³ta² ã³wxe³sa²si¹ha¹jau³su² ĩ³ye³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 36 Nxe³te³nah¹lxi¹:

— Txa²wĩ³nãi³. A²yen³kxa² hãi¹nxe³ti̱³xa¹ hxi²kan¹te²si¹lxi¹. Nxe³ha²kxai³lu¹ a²ko̱³nxe³ju³tai²na² khãuh³lxa³ti³sa²ju³tai²na² sa²wa³to²kxi²sa²hẽ³li¹. Yxãn¹ta¹ ten³nxa²nxa³kxai²nãn²tu̱³ wxa²wãn³txa² so¹lxi³ we¹ti³ten³sa³nhai¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

37 Nxe²e³ta³lun²nũ²la² ã³wa̱³li²ka³tu̱³ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xa² ãu³xi²yain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ju³ta² sa²kxai³lu² Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Si³mãu²ah³lãi³. Ãu³xi¹lxi¹. Jũ¹nxe²ju³ta² he³la³ku³ hxi²kan¹ti³ ĩ³ye³ten³nha²sxã³ yxau²xai³lxan³ji¹wi¹? 38 Ye³ten³sxã³ yxau³jah¹lxi³sxã³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxi¹jah³lxi³hẽ¹li¹, ko̱³nxe³ju³ta³la³ ã³wih²kxi¹nxa²ti³kxa²ya̱n³ti³su¹. Wxa²ẽ¹nãu³a² a²wi¹ju³ta³la³ ten³khaix1yah³lxi¹lxi¹. Yxãn¹ta¹ wxa²sxĩ̱³nai²na² sĩ̱³wi¹lhin¹ju³ta² hau³ko³nxa²lxa³lxi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

39 Ĩ³ye³kxã¹ain¹ka³tu̱³ ã³nxai³ka³tu̱³ Txa²wã¹sũ̱³na² ĩ³ye³kxi²jau³xai³jau¹xain²txi³ ãh¹ ĩ³ye³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 40 Nxe² e³ta³lun²nũ²la² a²sa³wi³ha³lxa² ã³wa̱³li²xi²ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹ ãu³xain¹to³ta¹hxai²hẽ¹la², hxi²kan¹sxã³ ye³ten³sxã³ yxau³ai¹nxa³ha²kxai³la². Nxe³ha²kxai³la¹ ĩ³ye³wã³nã³wã³nãn³tai¹nha²kxai³ hxi²kan¹ti³ Je³su²jah³la² ĩ³wa²lũ³xin²tain¹ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

41 Nxe³sxã³ Je³su²jah³la² ãh¹ ã³nxai³ka³tu̱³ ã³wa̱³li² ãh¹ ã³ta³lo³hẽ²ti²to³ka³tu̱³ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Ãu³xi²sxã³ ĩ³ye¹nxĩ²sa²tẽ³ye²yah³lxin¹ta²lu¹wi¹. Hãi¹nxo¹nha¹jah³lxi³sã²nhẽ³li¹. Ha³lo²a² hau³kon³na³li¹. Hĩ¹nai²na² ko̱³nxe³thin¹te² hxi²ka²nãu³a² ã³yũ³sain¹tu¹wi¹. 42 Ĩ³sa²yxau³sxã³ ã³nxai³ya³sah¹lxi³wxi¹. A²nũ²a² ã³yã³yũ³sa²jah¹lo²su² te²a² ya̱u³son³nẽ³na³li¹. Je³su²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

43 Nxe³nxa²ha¹te¹ ĩ³ye³ta³lu²nxa³ta̱³lxa¹ a²sa³wi³ha³lxa² a²hãi¹nxũ³jah¹la² ka³na³ka³na³te²a² Ju³ta²sah³lo²kxai³lu² ã³tĩ̱³ta¹hxai²hẽ¹la². A²nũ²a² ka³lxa¹tũ̱³ka̱³txa² yu̱³la² kãin²te²a² tẽ³i², hi³ki²a³la² tẽ³i² nxain¹tũ̱³ka̱³txa² ãn³si³tẽ³kxa² ã³tĩ̱³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². A²nxe³tũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu², wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka³ta³nãu³xa², ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³sa²nãu³xã² a²nũ²a² hxi²kan¹te²nãu³xa² ĩ³sa²si¹hã³ain¹tũ̱³ka̱³txi³la³ ta¹hxai²hẽ¹la². 44 Jã¹nxe³ju³kxai³lu² a²kxã³nxai³tã² ã³yũ³so¹jah¹la² ĩ³ye³kxi²nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nyhain¹te³nah¹lxi¹:

— Nxe³jah³lxi³hẽ¹li¹. In³txa² ĩ³yxo²sai¹la³kxi²na¹tu¹wi¹. Nxe³na¹kxe³su² nẽ²na³na¹, kan²txi³ i³sxã³ sa²so¹sxã³ tẽ³jah¹lxi³hẽ¹li¹. Ju³ta²sah³la² a²kxã³nxai³tã² nxẽn³tain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

45 Nxe³nxa²ha¹te¹ Ju³ta²sah³lai²na² sa²kxai³lu² Je³su²jah³la² ã³tĩ̱³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Txa²hxi²kan¹jah¹lãi³. Nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nũ²la² ĩ³yxo²sai¹la³kxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 46 Nxe² e³ta³lun²nũ²la² a²nũ²a² ko̱¹ko̱¹xa²nũ̱³ka̱³txai²na² ã³tĩ̱³sxã³ i³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 47 Yxãn¹ta¹ a²nũ²a² kwa² yxau³nũn³te²su² te²a² yu̱³la² kãin²te²a² hxi²so¹nha²sxã³, wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka³txa² a²sa³wi³sa² ĩ³su²lhxã³ ĩ³ne³nxẽ³ni²lã³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 48 Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² a²wãn³txi³kxai³lu¹ a²nũ²a² kãi²lxi³tũ̱³ka̱³txai²na² ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Hi³sa³ka³txa² hi³ki²a³la² tẽ³sxã³ wxã³yah³lxin¹ti²ti¹. A²nũ²ai²na² yen³kxa² kãi³jah¹la² i³sxã³ sa²so¹kxa² yã¹nxe² i³sxã³ sa²so¹sah¹lxin¹ta²lu¹wi¹. 49 A³lan²ta² hãi¹nxe² Sũ̱³na² sxi²ha² ã³wxe³na¹sxã³ wãn³txa² wi¹jau³xa² ĩ³yau¹ũ¹nx2ti³ta¹tai¹ti²tu³wi¹. Nxe³na¹tãu³ai³tã² i³sxã³ sa²so¹sah¹lxan³nxa³tai¹ti²ti¹. Yxãn¹ta¹ Sũ̱³na² ũ³wha²li¹txã³nxu¹tai²na² we¹ta³lun²si¹jau³su² kãi³ũ¹sah³lxi¹lxi¹. Je³su²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la².

50 Ain¹ka³tu̱³ a²sa³wi³ha³lxi³nãu³xai²na² a²hãi¹nxe³ti³xa² ã³waix3sxã³ ih³sau³nain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

51 Yxãn¹ta¹ sa³nxe³la³kxa² ka³na³ka³na³te²su² te²a² wã²la²ka³lo³a² yxãi¹nxã²nxa³ka³lo³a² ã³wi²kxi²nha²te²su² te²a² ã³si³tẽ³kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Ain¹ka³tu̱³ ka³lxa¹tũ̱³ka̱³txai²na² sa²kxai³lu² ĩ³ye²nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 52 Ĩ³ye²nyhain¹ka³tu̱³ta¹ sa³nxe³la³kxah³lai²na² sa²kxai³lu² wã²la²ka³lo³ai²na² ã³na¹sxã³ a²nũ²so¹lxi³ ã³nih³ta¹hxai²hẽ¹la².

53 Nxe³nxa²ha¹te¹, wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka̱³ta³nãu³xa² a²nũ²a² a²hxi²kan¹te²nãu³xa² ha³te̱h³nxã³nxa² a²hoh³lxi³si²nãu³xa² whãi²na¹, ãn³yã³sa²ki³nũ²kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ain¹ka³tu̱³ Ju³ta²sah³lai²na² nũ̱³ka̱³txai²na² a²hi²sen³kxai³lu² Je³su²jah³la² tẽ³sxã³ wã³nxĩn¹te² si³yxau³khaix3ka̱² hxi²ka² ã³yũ³nyhain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

54 Nxe³yãn¹ta¹ Pe²jah³la² a²ha¹ u²la¹ ĩ³hit1xai³ta¹hxai²hẽ¹la². Ai³lhxã³ wã³nxĩn¹te² si³yxau³ka³txa² a²sxi²ha² wai²ha² yxo²tã̱³lxa² ã³wih¹ka³tu̱³ so³ta²to² nũ̱³ka̱³txa²kxai³ ã³wxe³ye²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³ ha³nxe²a² ã³yxo²wxe³kxi²sxã³ hxi²kẽ³lain¹ta¹hxai²hẽ¹la². 55 Nxe³ti̱³kxai³lu² wã³nxĩn¹ta² hxi²kan¹te²nãu³xai²na² sa²kxai³lu² hxi²kan¹ta² ã³nũ²kxi²tũ̱³ka̱³txa² sa²kxai³lu² a̱in³nha²ti³te³nain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Je³su²jah³lai²na² ĩ³su²lhã³ain¹si¹hain¹jau³su² a̱in³nha²ti³te³nain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹, hxi²kan¹ti³ a̱in³nha²ti³he¹nxain¹ta¹hxai²nxa³hẽ¹la². 56 Nxe³ju³ta² a²nũ²a² ka³lxa¹te²hi²sen³su² wãn³txa² ki³han³jau³xa² Je³su²jah³la² ĩ³ye³ki³ha¹kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Yxãn¹ta¹ hai³txi³ wãn³txa² ĩ³ye³ain¹jau³xai²na² ĩ³we¹nyhain¹ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

57 Jã¹nxe³ju³tai²na² a²nũ²a² ka³na³ku² te²a² ĩ³sa²yxau³ain¹ka³tu̱³ ĩ³ye³ki³ha¹kxain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

58 Ĩ³ye³ki³ha¹kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Je³su²jah³lai²na² a²wãn³txa² ain³kxi²sĩ¹na¹hẽ³li¹. Nxe³jau³xa²sa¹:

“Txa²wã¹sũ̱³na² sxi²hai²na², a²nũ²a² hxi²ka² to³nain³thĩ³nai²na² sa²nai¹a¹tu¹wi¹. Na¹kxai²nãn²tu̱³ ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ a³la²ni²sxã³ sxi²ha² ã̱³lxi³thĩ³na² txa²hĩ³na² sa²ton³ta³lu²na¹tu¹wi¹. A²nũ²a² hxi²ka² sa²to³nai¹nxa³thĩ³na², Txai²li² sa²to³na¹tu¹wi¹.” Nxe³na²hẽ³li¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

59 Nain¹ta¹ hai³txi³ we¹nyhain¹jau³la³ yũ³ti³hex1ta¹hxai²nxa³hẽ¹la².

60 Nxe³nxa²ha¹te¹ wã³nxĩn¹te²nãu³xa² a²hxi²kan¹jah¹lai²na² sa²kxai³lu² a²nũ²a² nũ̱³ka̱³txai²na² nxũ²kwa̱i³ye³ye³lo³tãu³a¹ ĩ³sa²yxau³sxã³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Je³su²jah³lãi³. Jau³jau¹xai²na² ĩ³wa²lũ³xi¹nxãn³ji¹wi¹? Ĩh¹nxe³jau³ta̱³ ko̱³te³kxi²nxain¹thi²li¹? Ta¹hxai²hẽ¹la².

61 Yxãn¹ta¹ Je³su²jah³lai²na² sa²kxai³lu² ka³nahx2nxe³sxã³ yxau³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³te³na¹ wã³nxĩn¹te²nãu³xa² a²hxi²kan¹jah¹lo²kxai³lu¹ ãh¹ ĩ³wã̱³txi³te³nah¹lxi¹:

— Wxãi²na² Txa²wã¹sũ̱³na² Tah²sin¹ji¹wi¹? Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lo³txa²jah¹lo²sin¹ji¹wi¹? Ta¹hxai²hẽ¹la².

62 Nxe³nxa²ha¹te¹ Je³su²jah³la² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Nxe³te²sa¹wi¹. Txa²wã¹sũ̱³na² A²hxi²kan¹ta² Si³yxau³tãu³lot3sa²jah¹lo²sa¹wi¹. Yxãn¹ta¹ Txa²wã¹sũ̱³na² Si³yxau³kah³lai²na² a²wi¹nẽ³tãu³a² wxi²kin³ti³ton³ti³hit1sain¹sxã³ ã³wxe³na¹ha²kxai³ oh³sĩ̱³nãu³a² wxa²kan³sxã³ wa̱³li²na¹ha²kxai³ nxe³na¹ju³ta² ĩ²sah²lxin¹tu¹wi¹. Je³su²jah³la² ta¹hxai²hẽ¹la².

63 Nxe³nxa²ha¹te¹ wã³nxĩn¹te²nãu³xa² a²hxi²kan¹jah¹lo²kxai³lu¹ ain³kxi²te³na¹ a²ha³la³se³nãn¹ka³lo³khai³xa² wxa²ten²txi³ta¹hxai²hẽ¹la². Wxa²ten²txi³te³nah¹lxi¹:

— Hãi¹nxã¹a³sah¹lxi³wxi¹. 64 Wãn³txai²li² Txa²wã¹sũ̱³na² ko̱³nxe³te²lo³jau³xai²na² ain³kxi²ki̱³ti²tu³wi¹. Nxe³ki̱³sa²kxai³ ĩh¹nxe³ki̱³te³ji¹wi¹? Nxe³yhain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³nxa²ha¹te¹ a²nũ²a² ã³ki³nũ²kxi²tũ̱³ka̱³txai²na² a²hãi¹nxe³ti³xa¹ ĩ³wa²lũ³xain¹te³nah¹lxi¹:

— Su²lhã³ain¹ju³ta² so¹lxi³ wain³na³li¹. Nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².

65 Ain¹ka³tu̱³ a²nũ²a² ĩ²li³te²a² hi²sen³su² Je³su²jah³la² ĩ³ye³ka³su³hẽn¹kxi²ha²kxai³ a²nũ²a² ã̱h¹ ĩ²li³nũn³te² hi²sen³su² Je³su²jah³la² ũ³yhe³tĩ̱¹sãn²sxã³ ĩ³wait1sxã³ ĩ³ye³kxain¹te³nah¹lxi¹:

— Ĩh¹nxe³te²ta̱³ ĩ³wai¹txain¹sĩn¹ji¹wi¹? Ĩ³ye³kxi²sa²sĩ¹nhẽ³li¹. Nxe³ain¹ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ju³ta² so³ta²to² nũ̱³ka̱³txa² wxa²wai¹tain¹nũn³ta¹hxai²hẽ¹la².

66 Nxe³ain¹ti̱³kxai³lu² Pe²jah³lai²na² sa²kxai³lu¹ sxi²ha² wai²ha² yxo²tã̱³lxa² ã³wih¹sxã³ ã³yxo²wxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³tãu³ãn²tu̱³ta¹ wã³nxĩn¹jah¹la² a²sa³wi³sxa² wãin²ta¹ka³lxu³na² wxã³ka³tu̱³ Pe²jah³lai²na² hxi²kẽ³li³ju³ta² ĩ²ka³tu̱³ ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹: 67 — Wxãi²na² Je³su²jah³la² Na³sa³re²thĩ³na² yxau³jah¹la² ãn³si³tẽ³kxain¹nũn³to³hin¹tai¹ti²ti¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

68 Yxãn¹ta¹ Pe²jah³lai²na² a²wãn³txi³kxai³lu¹ ĩ³ki³ha¹kxi²jau³su² ĩ³wa²lũ³xi²te³nah¹lxi¹:

— Jah¹lai²li² ĩ²te²txã³xĩ¹. Wxa²wãn³txai²na² ãn³ne³wxe³ti³hex1sa²nxãn³nhi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³sxã³, sxih²yxo²a² a³li³xi²ta¹hxai²hẽ¹la². A³li³xi²hĩ¹na¹ ka³la³ka³la²a² ĩ³yxai²lxi²ta¹hxai²hẽ¹la². 69 Nxe³ka³tu̱³ wãin²ta¹ka³lxai²na² sa²kxai³lu² Pe²jah³lai²na² ĩ²xi²tãu³ a²nũ²a² kwa² yxau²xai³lain¹te²a² ĩ³ye³kxa² ã³si³wxe³te³nah¹lxi¹:

— Jah¹lai²na² Je³su²jah³la² a²sa³wi³sxai²la¹wi¹. Wãin²ta¹ka³lxai²na² a²wãn³txa² ta¹hxai²hẽ¹la².

70 Jã¹nxa²ha¹te¹ ĩ³ki³ha¹kxi²jau³su² ĩ³wa²lũ³xi²te³nah¹lxi¹:

— Ti³he¹nx2nxa³xĩ¹. Pe²jah³la² nxe³ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ai¹nha²kxai³ a²ha¹ kwẽn¹tai²na² a²nũ²a² kwa² yxau²xai³te²a² a²wãn³txi³kxai³lu¹ Pe²jah³lai²na² ĩ³ye³kxi²te³nah¹lxi¹:

— Ka³li³le²a²ko³nãu³a¹ yxau³sxã³ to̱n¹khaix3nĩn¹ko³lxã²na³li¹. Nĩ¹nha²kxai³ Je³su²jah³la² nũ̱³ka̱³txa² ka³na³ka³na³te²si¹lxi¹. Ta¹hxai²hẽ¹la².

71 Yxãn¹ta¹ Pe²jah³lai²na² sa²kxai³lu² yxo²a̱n³ta³ti³ ĩ³ye³kxi²te²an¹jau³kxai³lu¹:

— Jah¹la² ĩ³ye³kxah²lxin¹kxah³lai²na² ĩ²ti³hex1te²txã³i¹. Txa²wãn³txai²na² e³a¹jau³xai²na² Txa²wã¹sũ̱³na² wi¹lain³kxi²sain¹na³li¹. Ki³ha¹kxi¹nx2ta¹ke³la³te²kxai³ a̱n³txi³ju³ta² ũ³hũ¹sai¹nhĩ̱³nx2na³li¹. Pe²jah³lo²su² ta¹hxai²hẽ¹la².

72 Nxe³ain¹tãu³ kwẽn¹ta²kxai³ ka³la³ka³lan¹ti² ye³ãn³ta³lo³hẽ²ti²sxã³ ĩ³yxai²lxi²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³ka³tu̱³ Pe²jah³lai²na² sa²kxai³lu² Je³su²jah³la² wãn³txa² ain³kxi²xi²ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³jau³xai²na²:

— Ka³la³ka³la²a² ye³ãn³ta³lo³hẽ²ti² ĩ³yxai²lxi²ta³lu²nxa³ta̱³lxa¹ wxãi²na² sa²kxai³lu² ye³ha¹li¹ ka³na³ki¹ ten³si¹sa²nxãn³jau³nũ³su² ĩ³ye³ta³lu²nĩn¹tu¹wi¹. Ha³la³je¹nai³tã² Je³su²jah³la² wãn³txa² ta¹hxai²hẽ¹la². Nxe³jau³xai²na² Pe²jah³lai²na² ain³kxi²xi²ka³tu̱³ kãin² ĩ³ãin²ta³kxi²sxã³ ĩ³nã̱n³khaix1ain¹ta¹hxai²hẽ¹la².