7
Etiɛnn len' ki jin' Sufmbɛ ya buur ya cɛkl yaab
1 Nɛn saan nɛ bitɔtuɔrciɛnb ya ciɛn niire' Etiɛnn ki ye: «Bi len' ma nɔ, tù te-ee?» 2 Nɛ Etiɛnn jiin' ki ye: «Nʼbaambɛ nin nʼninjiɛbɛ, li cengeh mɛn. Uyo wà tiʼyaajɛ *Abraham laan là kɔ Mesopotami ya du ni, ka laan jon' ki tì kɔn' Haraan ya du ni nnɔ, nɛ Uwien wà ŋmɔbe ukpiɛke puɔ' uʼsaan, 3 ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Ñɛ aʼdu ni nin aʼyaab ni, kí jo n li wuɔn ŋɛ udu wà nnɔ ni.› 4 Nɛn saan nɛ u fii' Kalde yaab ya du ni, ki tì kɔn' Haraan ya du ni. U te wun ni nɛ haali uʼbaa tì kpo', nɛ Uwien cère' u baa' ki kɔn' udu wà ni kɔ uʼni fɛnfɛnnɔ nɔ. 5 Uwien ŋa de' wɔ tink kiba udu wuu ni, wa de' wɔ tink kì kpɛ nin kutɛpɛnku ya pìɛn mɔnɔn, ama u pùon' ki ye u li taa udu wuu kí de wɔn nin uʼyaabii nɛ, wù ń li yé biʼyu uyo kɛ. Uyo wà Uwien pùon' lipuonl liɛ nnɔ, ki laa' *Abraham ŋa laan ŋmɔbe buk. 6 Nɛ Uwien tɔke' wɔ ki ye: ‹Aʼyaabii lá li tien bicɛnb udutɔ ni, nɛ uʼnib ń taa bɛ kí tien iyonbe, kí jɛ̀nde bɛ ibin kobiinan. 7 Ama min Uwien nɛ li dɛre bi li yé udu wà ya nib ya yonbe nnɔ ya tub. Ni ya puoli bó nɛ aʼyaabii li ñɛ udu nnɔ ni, kí baa kí lá li pukeh nni niɛ saan.› 8 Nɛ Uwien cuo' nin *Abraham kujɔtieku ki tɔke' wɔ ki ye upunjiɛ nɛ yé kudìɛku kùa wɔngeh biʼjɔtieku nnɔ. Nɛn bo nɛ *Abraham maa' *Isaak, nɛ ki jiɛ' uʼpunl wienniin daali. *Isaak mɔ maa' Sakɔb, ki mɔ jiɛ uʼpunl. Sakɔk mɔ tien' nnɔ uʼbijiɛb. Bɛn nɛ yé tiʼyaajɛb piik nin bile nnɔ.
9 «Tiʼyaajɛb nnɔ taa' iponponbe biʼwaakɛ Yosɛf bo, nɛ ki kuɔre' wɔ binib bo wɔ ń tì ń li yé uyonb Esipt bó. Ama Uwien là te nin wɔ, 10 nɛ ki ñɛn' wɔ uʼjɛnd kɛ ni, ki juoke' wɔ, ki de' wɔ miyɛnfuom, ki cère' Esipt ya bɛrciɛn Farahɔn yíe uʼgbɛr; nɛ ki taa' wɔ ki tien' udu nnɔ nin uʼden kɛ ya ciɛn. 11 Tɔ, mikònm miba ya bol lu' Esipt nin Kanaan ya du ni niʼkɛ saan. Nì là yé micɛcɛkciɛnm nɛ binib bo. Tiʼyaajɛb ŋa ji là ŋmɔbe bi li ji bà. 12 Sakɔb cii' tijier te Esipt ni, nɛ u cère' uʼbijiɛb jon' miba ki tì dɛ'. 13 Bi jon' nle ma nnɔ, nɛ Yosɛf cère' uʼninjiɛb bɛnde' wɔ, nɛ Farahɔn mɔ bɛnde' Yosɛf ya bol si là. 14 Nɛn saan nɛ Yosɛf sɔn' bɛ ń tì taa uʼbaa Sakɔb nin uʼden yaab kɛ ní Esipt ni. Bi là te binib pilole nin biŋun nɛ. 15 Sakɔb nin uʼden yaab kɛ jon' ki tì kɔ Esipt ni, nɛ u tì kpo'. Nì tete nɛ uʼbijiɛb, tiʼyaajɛb mɔ tì kpo', 16 nɛ bi taa' bɛ ki tì sube' ufɛle uba ni Sikɛm ya du ni. *Abraham nɛ là taa' ilike ki dɛ' ufɛle nnɔ Sikɛm ni, Hemɔr yaab saan.
17 «Uyo wà Uwien li tien u là pùon' lipuonl là ki de' *Abraham nnɔ nɛkn' ní. U ya yo nɛ tiʼbol ya nib pɔ̀re' ki yɛbre' Esipt ni, 18 ki tì baa' uyo wà ubɛrtɔ teke' libɛl Esipt ni. Wɔn ŋa tu' Yosɛf. 19 U là lɛre' tiʼbol ya nib, ki jɛ̀nde' tiʼyaajɛb, ki wɔbn' bɛ bɛ ń taa biʼcɛnfɛndmu kí tì wiɛ mù ń kpo. 20 U ya yo nɛ bi maa' Moyis, u là yé kibuk kà mɔn Uwien ya nun bó nɛ. Bi wube' kɛ̀ kiʼbaa den iŋmaale ita nɛ. 21 Bi taa' kɛ̀ ki tì wiɛ' uyo wà nnɔ, nɛ Farahɔn ya bisɛ lɛke' kiʼbo, ki yuure' kɛ̀, ki wube' kɛ̀ tɛn uʼtiɛma buk. 22 Bi wɔkn' Moyis Esipt yaab ya yɛnfuom kɛ. U là yé unil wà ŋmɔbe mituɔm uʼlenm ni nin uʼtùon ni nɛ.
23 «Tɔ, uyo wà u laa' ibin pinan nnɔ, nɛ u taa' iyɛnmaale ki jon' wɔ ń tì fuonde uʼyaab Israyɛl yaab. 24 U tì baa' ki laa' Esipt ya nil uba ŋmɔbe Israyɛl yɔ uba ki jɛ̀ndeh, nɛ u teke' Israyɛl yɔ bo, ki ñi' ki ku' Esipt yɔ nnɔ. 25 U tien' nnɔ ki maaleh ki teh uʼyaab li bɛnde kí ye Uwien li cère wɔn nɛ ń ñɛn bɛ biʼnɛnnɛndb ya nuɔ ni, ama ba bɛnde'. 26 Kutaaku faa' sɔ u laa' Israyɛl yaab bile kɔnh. U yíe wɔ ń pàa bɛ, nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: ‹Niʼninjiɛl nɛ, bɛ tien' ni ŋmɔbe tɔb ki jɛ̀ndeh?› 27 Ama wà ŋmɔbe uʼtɔ ki jɛ̀ndeh nnɔ pe' Moyis ki jɛnde', ki tɔke' wɔ ki ye: ‹Ŋmɛ nɛ kàan' ŋɛ tiʼbɛr ŋɔ a li buh tɛ tibuur-i? 28 A yíe á ku nni tɛn a wun ku' Esipt yɔ ma nnɔ nɛ-a!› 29 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ Moyis sɛn' ki jon' Madiyan ya du ni, ki tì kɔ, nɛ ki maa' mubujɛbumu mule niʼbó.
30 «Ibin pinan gɛ̀bre', nɛ Uwien ya tond uba baa' Moyis saan kupenpelku ni, Sinayi ya juɔl saan, ki te kufɛtuku kuba ni kù teknh umu ka wih. 31 Moyis laa' nɛ̀ ma nnɔ, nɛ nì cuo' wɔ miyɔkm. Uyo wà u nɛkndeh wɔ ń liike nnɔ, nɛ ki cii' Yonbdaan len' ki ye: 32 ‹Min nɛ yé aʼyaajɛb ya Wien, ki yé *Abraham nin *Isaak nin Sakɔb ya Wien.› Bujɛwaanbu cuo' Moyis, uʼgbɛnɛnt ŋɔh, nɛ wa ji kaabe' ki liike'. 33 Nɛn saan nɛ Yonbdaan tɔke' wɔ ki ye: ‹Cɛkre aʼtacaan, kimɛ a se nà saan nɔ n te niʼsaan nɛ. 34 Imɔ̀n, n laa' nʼnib Israyɛl yaab ya cɛcɛkm kpɛ ma bo Esipt ni, ki cii' biʼkpiɛnde bó, nɛ ki jiire' ní ń ŋmiɛn bɛ. Fɛnfɛnnɔ li joh, n sɔn' ŋɛ Esipt bó, á tì ñɛn bɛ len nɛ.›
35 «Moyis wà Israyɛl yaab là yìe' wɔ, ki tɔke' ki ye ŋmɛ kàan' wɔ ubɛr wɔ ń li buh bɛ tibuur nnɔ, Uwien tien' wɔn nɛ ubɛr nin Uŋmiɛnl, ki sɔn' wɔ, ki cère' uʼtond wà là baa' uʼsaan kufɛtuku kuba ni nnɔ toreh wɔ. 36 Wɔn nɛ ñɛn' bɛ Esipt ni. U tien' miyɔkm ya bont udu nnɔ ni nin miñunciɛnmɔ́nmɔ́nm saan nin kupenpelku ni ibin pinan. 37 Wɔn Moyis nɛ tɔke' Israyɛl yaab ki ye: ‹Uwien li cère niʼni uba ń ñɛ uñɔbonsɔknl niʼbo tɛn min.› 38 Israyɛl yaab là taan' kupenpelku ni uyo wà nnɔ, wɔn nɛ là te tiʼyaajɛb nin Uwien ya tond wà lienh nin wɔ nnɔ ya siik ni. Utond nnɔ là tɔke' wɔ tigbɛr tà dienh limiɛl Sinayi ya juɔl bo wɔ ń lá tɔke tɛ nɛ. 39 Nin nɛn kɛ tiʼyaajɛb ŋa tuo' ki bon' wɔ. Bi yìe' uʼñɔbu bó, nɛ ki yíe bɛ ń liɛbe Esipt ni, 40 nɛ ki tɔke' Arɔn ki ye: ‹Mɛ tɛ ibule yì ń li le tɛ usɛn, kimɛ Moyis wà ñɛn' tɛ Esipt ni nnɔ, ta bɛn nà tu' wɔ.› 41 U ya yo nɛ bi mɛn' ubul uba u naan kinabuk, ki tùɔre' lituɔrl ki de' wɔ, nɛ ki jele' kunacenku ki pokn' bi mɛn' ubul wà nnɔ bo ki gbien'. 42 Nɛn nɛ cère' Uwien búle' bɛ ibuɔn, ki sɛln' bɛ bi pukeh tiwenwent tà te kutaaku bo nnɔ, tɛn *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛle' ma *Uwien ya gbɔnku ni. Bi kɛle' ki ye:
‹Israyɛl yaabɛ, ni là kòre' tiwɛnt ki tien' ituɔrɛ yà
nin ni tien' ituɔrtɔ yà kupenpelku ni ibin pinan nnɔ,
ni là tien' ki de' min nɛ-ɛɛ?
43 Na là tien' ki de' min,
ama ni là yuure' ubul Molok ya ninbonl nɛ ki tuke',
ki yuure' ubul wà naan liŋmaabil bi yih wɔ Erefann nnɔ mɔ.
Ni là mɛn' ibule nnɔ ki ye ni li gbaandeh ki pukeh yin nɛ.
Nɛn bo nɛ n li cère bɛ ń cuo nɛ tiyonbt
kí jon nà bó fɔke ki cɛn' nin *Babilonn.›
44 «Tiʼyaajɛb là te kupenpelku ni ma nnɔ bi là ŋmɔbe bɛn nin Uwien cendeh lininbonl là ni nɛ. Kujɔtieku ya gbɔnku mɔ là te lɛn ni nɛ. Uwien nɛ là tɔke' Moyis ki ye wɔ ń tien lininbonl nnɔ. Nɛ Moyis tien' lɛ̀ Uwien wuɔn' wɔ ki ye lɛ̀ ń li naan ma bo nnɔ. 45 Tiʼyaajɛb là taa' lininbonl nnɔ ki de' biʼyaabii. Nɛ bi teke' lɛ̀ ki ŋuuke ki tì baa' uyo wà Sosuwe yé biʼsɛnlierl nnɔ. Bɛn nin Sosuwe là joh bɛ ń tì teke udu wà, bɛn bo Uwien là ŋɔre' inibol uʼni nnɔ ma nnɔ, bi là tuke lɛ̀ nɛ. Lininbonl nnɔ là te nɛn saan nɛ, ki tì baa' ubɛr *Dafid ya yo. 46 Uwien ya yɛnm sɔnge *Dafid bo, nɛ *Dafid miɛ' wɔ usɛn wɔ ń mɛ kuduku ki de' wɔn Uwien wà yé uʼyaajɛ Sakɔb ya Wien nnɔ* Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni, nì kɛle' ki ye kí mɛ kuduku kí de Sakɔb nɛ.. 47 Uʼbijɛ Salomɔn nɛ mɛn' Uwien kuduku.
48 «Ama Uwien wà ŋa ŋmɔbe Nacentɔ ŋa kɔh nib mɛn' tidur tà ni tɛn *Uwien ya ñɔbonsɔknl là len' ma ki ye Uwien ye:
49 ‹Kutaaku nɛ yé nʼbɛrbiɛk,
kitink yé nʼtàan taanh nà bo nɛ,
ni li mɛ bɛ ya dubol nɛ kí de nni,
ŋɔ ń li kɔh kuʼni ki fuoreh?
50 Na yé min nɛ ñɛn' tibont kɛ-ɛɛ?› »
51 Etiɛnn tí len' ki ye: «Niʼyul faa, nɛ niʼfɛ̀l bo te tɛn binib bà ŋa pɛ Wien bo, ka cengeh uʼgbɛr, ki yìenh *Mifuoñaanm uyo kɛ. Ni te tɛn niʼyaajɛb nɛ. 52 Niʼyaajɛb là jɛ̀nde' *Uwien ya ñɔbonsɔknb kɛ, ki ku' binib bà tɔkeh ki teh Uwien ya Gbɛmɔ̀ndaan li baa ní nnɔ. Fɛnfɛnnɔ, u baa' ní, nɛ ni kuɔre' wɔ, ki ku' wɔ. 53 Uwien là sɔn' uʼtondb bi lá de' ninbi nɛ uʼyiko, nɛ na bon' wɔ.»
Bi yèke' Etiɛnn itɛn ki ku' wɔ
54 Etiɛnn len' nnɔ ma nnɔ nɛ biʼbenku ni ben' ki tì kɛnde', nɛ bi gbiɛnh uʼbo inɔbii. 55 Ama *Mifuoñaanm te Etiɛnn bo ma nnɔ, nɛ u yaare' ki liike' kutaaku bo, ki laa' Uwien ya wenwenku windeh, ki laa' *Yesu se Uwien ya jie bó. 56 Nɛ u ye: «Liike mɛn, n laa' kutaaku yɛ, nɛ ki laa' Unil ya Bijɛ† Bi liɛbe' ki yih Yesu nɛ Unil ya Bijɛ. se Uwien ya jie bó.»
57 U len' nnɔ ma nnɔ nɛ bi wuure' ufaa bo, ki pipi' biʼtub, nɛ ki taan' ki bere' ki tì cuo' wɔ, 58 ki ñɛn' wɔ udu nnɔ ni, bɛ ń tì yèke wɔ itɛn kí ku wɔ, nɛ ki gore' biʼliɛrcɛnciɛn ki ble' ki guun' unacenfaan uba bi yih wɔ Sɔl. 59 Bi yèkreh wɔ itɛn uyo wà nnɔ, nɛ u kàareh ki teh: «Yonbdaan Yesu, teke nʼnaank.» 60 Nɛ ki gbaan', ki wuure' ufaa bo ki ye: «Yonbdaan, la tɔnge biʼbiɛre yii nɔ.» U len' nnɔ ki gben', nɛ ki kpo'.