11
Yesu wɔkn' uʼpanpaankaab bi li kàareh ma bo
(Matie 6:9-13; 7:7-11)
1 Lidaali liba nɛ *Yesu te niba saan ki kàareh. U kàare' ki tì gben', nɛ uʼpanpaankaab ya uba tɔke' wɔ ki ye: «Yonbdaan, San wà siih binib Uwien ya ñunm wɔkn' uʼpanpaankaab bi li kàareh ma bo nɛ, aʼmɔ ń wɔkn tɛ ti li kàareh ma bo.» 2 Nɛ *Yesu tɔke' bɛ ki ye: «Ni kàareh la, ní li teh:
‹TiʼBaa,
cère binib kɛ ń li boh aʼyel,
cère' aʼbɛl ń baa ní,
3 Li dienh tɛ daanl kɛ daanl ya wentunl ya jier.
4 Fère tɛ tiʼbiɛre, kimɛ tiʼmɔ fèreh bà kɛ biih tɛ nnɔ nɛ.
La cère tí lu mibiikm ni.› »
5 *Yesu tí tɔke' bɛ ki ye: «Tɛntɛn, niʼni uba ń li ŋmɔbe jɔ, nɛ uʼjɔ nnɔ ń baa uʼden kuyɔku ya siik kí len kí ye: ‹Nʼjɔ, kpende nni kpɔnɔ uta, 6 kimɛ nʼjɔ uba nɛ ñɛn' usɛn ki baa' nʼden, nɛ ma ŋmɔbe jier ń de wɔ.› 7 Nɛ uʼjɔ nnɔ ń jiin kuduku ni ki ye: ‹La ŋmɔbe nni yɛnŋaabe, min nin nʼbumu kɛ duɔn' ki piin'-a, ma ń fre kí fii kí de ŋɛ.› 8 N tɔkeh nɛ nɛ, wa ń fii kí de wɔ kujɔtieku bo mɔnɔn la, u li fii kí de wɔ u yíe nà kɛ, u gbien' wɔ uyɛnŋaabe ma nnɔ bo. 9 Nɛn bo nɛ n tɔkeh nɛ, li miɛh mɛn, bi li pu nɛ; li nuunh mɛn, ni li lɛ; li ñih mɛn kunagɛnku, bi li pìire. 10 Kimɛ wà kɛ miɛh la, bi punh wɔ nɛ. Wà kɛ nuunh la, u lɛnh nɛ. Wà kɛ mɔ ñih kunagɛnku la, bi pìireh nɛ. 11 Niʼni uba ya buk miɛ' wɔ ujɛn la, u li de kɛ̀ uwɛ-ɛɛ?* Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni nì kɛle' ki ye: Niʼni uba ya buk miɛ' wɔ kpɔnɔ la, u li de kɛ̀ litɛnl-ii? 12 Bii kì miɛ' wɔ lijènl la, u li de kɛ̀ unɛn-ii? 13 Ninbi bibiɛrdɛnb, ni bɛn ki dienh niʼbumu nà mɔn la, bɛ li tien niʼBaa wà te paaki bó ŋa ń cère *Mifuoñaanm ń jiire ní binib bà miɛh wɔ mɛ̀ nnɔ bo!»
Biba ye Yesu ŋmɔbe Bɛlsebul ya tuɔm nɛ
(Matie 12:22-30; Mark 3:20-27)
14 Ujɛ uba nɛ là te usɛnpol cère' uʼlɛnl tɛbe. *Yesu ŋɔre' usɛnpol nnɔ uʼsaan, nɛ u ji freh ki lienh. Nì bɛke' linigol cɛɛn. 15 Ama biʼni biba lienh ki teh u taah isɛnpol ya ciɛn Bɛlsebul ya tuɔm nɛ ki ŋuɔh isɛnpol binib saan.
16 Bitɔb mɔ yíe bɛ ń biike wɔ, nɛ ki tɔke' wɔ ki ye wɔ ń tien miyɔkm ya bonn nà li wuɔn kí ye uʼtuɔm ñɛn' Uwien saan nɛ. 17 Ama u bɛn biʼyɛnmaale ma nnɔ nɛ ki tɔke' bɛ ki ye: «Libɛl là kɛ ya nib bore' tɔb ki kɔnh biʼŋmiɛl ni la, libɛl nnɔ li juore fɛnm nɛ, nɛ liʼnib ya dur ń lulu tuʼtɔr bo. 18 Ni lienh ki teh n taah isɛnpol ya ciɛn Bɛlsebul ya tuɔm nɛ ki ŋuɔh isɛnpol binib saan bii ba? *Satan ya nib tɔh lituɔl biʼŋmiɛl ni la, uʼbɛl li tien mila ka ń juore fɛnm-i? 19 Ni ye min taah isɛnpol ya ciɛn Bɛlsebul ya tuɔm nɛ ki ŋuɔh isɛnpol binib saan la, niʼyaab taa' ŋmɛ ya tuɔm ki ŋuɔh isɛnpol binib saan? Niʼyaab teh ma bo nɛ li wuɔn kí ye na ŋmɔbe mɔ̀n. 20 Ama min taa' Uwien ya tuɔm nɛ ki ŋuɔh isɛnpol binib saan. Nɛn nɛ wuɔn' ki ye *Uwien ya bɛl baa' ní niʼsaan.
21 «Ufɛfaa bɛ̀le' uʼjɛkɔnwɛnt, ki kɛ ki gu uʼden la, niba ŋa ń tien uʼfaal. 22 Ama wà mɔ faa ki cɛn' wɔn pi' wɔ ki faake' nin wɔ la, u li fie uʼjɛkɔnwɛnt tà u du tuʼbo nnɔ kɛ, kí fie uʼfaal mɔ kí gbigbiire binib.
23 «Wà kɛ ŋa se nʼciɛk bó la, u nɛn nni nɛ. Wà kɛ ŋa taakeh ki toreh nni la, u kpiɛndeh nɛ.»
Isɛnpol liɛbe' unil saan la, nì bre uʼbo ma bo
(Matie 12:43-45)
24 «Usɛnpol siere' ki dàan unil la, u cuonh ki lindeh kupenpelku ni nɛ, ki nuunh u li kɛ̀le nà saan kí fuore. U tì luo' la, nɛ wɔ ń ye u li liɛbe kí tì ŋɛkn u là siere' ki dàan wà nnɔ nɛ. 25 U li liɛbe ní kí lɛ bi tùɔre' ki ŋɛ̀ŋɛ̀re' uʼkɔnkuɔn nnɔ, ki tien' tibonmɔnmɔnt len. 26 Nɛn saan nɛ u li jo kí tì taa ní isɛnpol ilole yà bre ki cɛn' wɔn, iʼkɛ ń lá ŋɛkn unil nnɔ kí li te, kí cère wɔ ń juore fɛnm kí cɛn u là te mikpiɛkm ma bo.»
Uwien ya mɔnm li te binib bà bo
27 *Yesu laan biɛ ki lienh, nɛ upii uba len' ufaa bo linigol nnɔ ni ki ye: «Upii wà maa' ŋɛ ki ŋaan' ŋɛ nnɔ Uwien ya mɔnm te uʼbo.» 28 Nɛ *Yesu ye: «Binib bà cengeh Uwien ya gbɛr, ki boh tù nnɔ, Uwien ya mɔnm te bɛn bo nɛ.»
Bi yíe Yesu ń tien miyɔkm ya bonn
(Matie 12:38-42)
29 Binib taakeh *Yesu saan ki yɛbreh, nɛ u len' ki ye: «Fɛnfɛnnɔ ya nib biɛ yé bibiɛrdɛnb nɛ, ki nuunh bɛ ń lɛ miyɔkm ya bonn. *Uwien ya ñɔbonsɔknl Sonas ya yɔkm ya bonn baba ŋa ñí la, ba ji li lɛ yɔkm ya bontɔnn niba. 30 Uwien là tien' Sonas nà nnɔ là yé kudìɛku nɛ Ninif yaab bo. Nnɔ nɛ, u li tien Unil ya Bijɛ nà nnɔ mɔ li yé kudìɛku fɛnfɛnnɔ ya nib bo. 31 Uwien li bu binib tibuur lidaali là nnɔ, Seba ya piibɛr li fii kí biin fɛnfɛnnɔ ya nib, kimɛ u là ñɛn' ní fɔnfɔkm nɛ wɔ ń lá cenge Salomɔn ya yɛnfogbɛr. Ama unil uba te niɛ saan nɔ ki cɛn' Salomɔn. 32 Uwien li bu binib tibuur lidaali là nnɔ, Ninif ya nib mɔ li fii kí biin fɛnfɛnnɔ ya nib, kimɛ Sonas là tɔke' bɛ Uwien ya gbɛr, nɛ bi lèbre' biʼtetem. Ama unil te niɛ saan nɔ ki cɛn' Sonas.»
Inun yé tigbɛnɛnt ya frl nɛ
(Matie 5:15; 6:22-23)
33 «Uba ŋa ń sɛ frl kí taa lɛ̀ kí bɔle bii kí taa kusɛnku kí cubn liʼbo, ama u li taa lɛ̀ kí tuɔn likpɛnkpɛnl bo nɛ ŋɔ bà kɛ kɔh ní iden ni ń li lɛnh. 34 Aʼnunbu yé aʼgbɛnɛnt ya frl nɛ. Aʼnun mɔn la, aʼgbɛnɛnt kɛ te kuwenwenku ni nɛ. Aʼnun ŋa mɔn la, aʼgbɛnɛnt kɛ te licinñunl ni nɛ. 35 Nɛn bo, fìin kí liike kuwenwenku kùa te aʼbo nnɔ la li yé licinñunl-a! 36 Kuwenwenku wendeh ŋɛ, ka sìen' niba saan la, aʼgbɛnɛnt kɛ te kuʼni nɛ. Nì te tɛn lifrl là wien cɛɛn nɛ wendeh ŋɛ.»
Yesu biin' Farisiɛnmbɛ nin Yiko ya wɔnwɔknb
(Matie 23:1-36; Mark 12:38-40)
37 *Yesu len' ki gben', nɛ Farisiɛn uba yin' wɔ wɔ ń baa kí lá ji uʼden, nɛ u jon' Farisiɛn nnɔ den ki tì kɛ ki jinh. 38 Farisiɛn nnɔ laa' *Yesu jinh ka nire' ki paan' iyaajɛbok ye ma bo, nɛ nì cuo' wɔ miyɔkm. 39 Nɛ Yonbdaan tɔke' wɔ ki ye: «*Farisiɛnmbɛ, liike mɛn ni naan ma, ni ñikndeh ki cɛndeh isɛ̀n nin tiyer ya puoli nɛ, ama inasuyɛnmaale nin mibiɛrm nɛ gbe niʼfɛ̀l ni. 40 Ijɔr ninbi, na bɛn ki ye Uwien wà ñɛn' tibont tà ni lɛnh tù nnɔ, wɔn nɛ tien' unisaal ya fɛ̀l mɔ-ɔɔ? 41 Nɛn bo, taa mɛn ni ŋmɔbe tibont tà, kí pu bijiinb ŋɔ niʼbont kɛ la li ŋmɔbe jɔknt.
42 «Ninbi *Farisiɛnmbɛ, nì bre niʼbo, kimɛ ni gbiinh niʼninjo nin niʼgɔ̀nt nin niʼkpinfɛtɔr bolm piik nɛ, ki taah miba ki dienh Uwien, ama ka tɔnge ní li cuube, ka yíe Wien mɔ. Ni bi li teh nɛn nɛ, ki la sunde tibontɔr tà sìen' nnɔ mɔ bó.
43 «Ninbi *Farisiɛnmbɛ, nì bre niʼbo, kimɛ ni yíe ní li kaah binikpɛkpiɛkb ya kànkàan nɛ itáan ya dur ni, ki yíe binib ń li gbaandeh ki fuondeh nɛ mudaamu ni. 44 Nì bre niʼbo, kimɛ ni naan ikul yà bere' nib ŋa ji lɛnh yɛ̀, ki cuonh ki taanh iʼbo ka bɛn nɛ.»
45 Nɛ bà bɛn *yiko mɔnmɔnm nnɔ ya uba tɔke' wɔ ki ye: «Uwɔnwɔknlɔ, a lienh nnɔ ma nɔ, a sukreh tiʼmɔ nɛ-a!» 46 Nɛ *Yesu ye: «Ninbi bà bɛn *yiko mɔnmɔnm nnɔ, nì bre niʼmɔ bo, kimɛ ni cèreh binib tukeh itukkpɛkpiɛk nɛ ka toh niʼbugbɛn ń taa niʼnɔbil mɔnɔn kí mɛ yɛ̀. 47 Nì bre niʼbo, kimɛ ni mɛh *Uwien ya ñɔbonsɔknb bà là te uyo bo nnɔ ya kul nɛ, ki sunde'-a ki ye ni ya yaajɛb nɛ là ku' bɛ. 48 Ni teh nà nɛ wɔngeh ki teh ni tuo' niʼyaajɛb là tien' nà nnɔ nɛ, kimɛ bi là ku' *Uwien ya ñɔbonsɔknb, nɛ ninbi ji mɛh biʼkul. 49 Nɛn bo nɛ Uwien len' nin miyɛnfuom ki ye: ‹N li sɔn nʼñɔbonsɔknb nin bitondb biʼsaan. Bi li ku biʼni biba kí jɛ̀nde bitɔb.› 50 Nɛn nɛ li cère Uwien ń dɛre fɛnfɛnnɔ ya nib ya tub haali uŋɛndun ya cincinyo bi là ku' *Uwien ya ñɔbonsɔknb bà kɛ nnɔ bo ki lá tu fɛnfɛnnɔ, 51 kí cin Abɛl, ki tì baa' Sakari, wà bi là ku' wɔ Uwien ya duku ya luo bo nnɔ. N tɔkeh nɛ imɔ̀n nɛ, Uwien li dɛre fɛnfɛnnɔ ya nib ya tub binib nnɔ kɛ ya kuum bo.
52 «Ninbi bà bɛn *yiko mɔnmɔnm nnɔ, nì bre niʼbo, kimɛ na dienh nib sɛn bɛ ń bɛnde Uwien. Ninbi ŋa pɛ Uwien ya sɛn bo, nɛ ki piendeh binib bà yíe bɛ ń paan uʼbo nnɔ mɔ.»
53 *Yesu ñɛn' uyo wà nnɔ, nɛ *Yiko ya wɔnwɔknb nin *Farisiɛnmbɛ taa' uʼbo ubenpiebe nɛ ki niireh wɔ iniire tigbɛr kɛ ya bol bo, 54 ki nuunh bɛ ń dɛle kí cuo wɔ uʼlenm ni.
*11:11 Bi kpiɛ' ki kɛle' tigbɔnt tà nnɔ ya tuba ni nì kɛle' ki ye: Niʼni uba ya buk miɛ' wɔ kpɔnɔ la, u li de kɛ̀ litɛnl-ii?