1 Pɛ ra̱ Jesús bi̱ map'ʉ bí ja ra̱ nyu̱ni̱ ja ra̱ mbonza ja yø olivos. 2 Mi̱ hyaxpʉya, ya nɛ̱ca̱häi, bá̱ pengui̱, bi zøp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱. Bi guat'i gätho yø ja̱'i̱ p'ʉ ha 'bʉi. Bi̱ mi̱hra̱ Jesús ngue bi xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱. 3 A nu̱'ʉ yø xännba̱te ngue ra̱ ley conyø fariseo, bi zispa̱bi̱ n'na ra̱ xisu xi̱ ma ma̱bɛnt'i̱, ngue xi thi̱nnba̱bi̱ n'na ra̱ n'yohʉ hi̱ngra̱ ndø. Bi̱ ma ma̱'bä'mi̱ p'ʉ ma̱de na̱ ra̱ xisu p'ʉya. 4 Bi t'ɛ̱mbra̱ Jesús:

―Ague grá̱ xännba̱te, nu̱na̱ ra̱ xisu 'bʉcua, bi̱ ma ma̱bɛnt'i̱ 'mø mi̱ thi̱nnba̱bi̱ n'na ra̱ n'yohʉ ngue hi̱ngra̱ ndø. 5 A nu̱p'ʉ ja ra̱ ley bi 'yotra̱ Moisés, ja mma̱mp'ʉ ngue da̱ tho ya yø xisu njap'ʉ, ngue da̱ 'bʉndo. Xi'i, ¿te guí̱ mma̱nna̱ ra̱ hya̱ na̱ya?

6 Bi xihna̱ ra̱ hya̱ na̱, porque nne da̱ nu̱rpi̱ ngue'mø hi̱nga̱ gue'a̱ ra̱ hya̱ da̱ ma̱nna̱ Jesús, para ngue da̱ zä di ya̱pi̱. Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi̱ ndoqui, ot'a̱ häi conná̱ saha. 7 Pɛ hi̱ngui̱ säya'ʉ ya̱ui ngue änni̱ tema̱ hya̱ da̱ ma̱. Bi̱ m'mä p'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱ua guí 'bʉhmʉ ya, nu̱'mø 'bʉcua n'na nc'ɛ̱i̱ ngue hi̱nja̱m'mø di øtra̱ ts'oqui, gue'a̱ rá̱ mʉdi da̱ mʉndo ra̱ xisu'a̱ ―bi 'yɛ̱mbi̱.

8 Bi̱ ndojtho ma̱høn'a̱ p'ʉya, ngue ot'a̱ häi conná̱ saha. 9 Pɛ mi̱ 'yø'a̱ ra̱ hya̱ sihyø ja̱'i̱ p'ʉya, bi där'ma̱n'ʉ yø mmʉi yø ja'i̱ porque pa̱di̱ ngue gä ja yø ts'oqui. Bi bøni̱ 'da mi̱'da p'ʉya. Rá̱ mʉdi bi bønyø da̱ja̱'i̱. Nu̱'mø mi̱ bøni̱ gätho p'ʉya, bi gosɛ p'ʉ ra̱ Jesús co 'nɛ̱hra̱ xisu ma̱ ya̱pi̱ bi gosɛui p'ʉ. 10 Mi̱ gʉxrá̱ ya̱ ra̱ Jesús, bi̱ nu̱ ngue hi̱njongui̱ 'bʉp'ʉ, ya ma̱høndra̱ xisu 'bʉp'ʉ. Bi 'yɛ̱mbʉya:

―Ague grá̱ xisu, ¿hapʉ 'bʉ'ʉ ma̱di̱ ya̱p'a̱'i̱ ya? Ya hi̱njombi̱ zänni̱ ngue da̱ tho'i ya 'mø.

11 Mi̱ da̱hra̱ xisu, bi 'yɛ̱na̱:

―Ya hi̱n'na̱ ya, grá̱ hmu̱.

Bi 'yɛ̱mbra̱ xisu ma̱høn'a̱ ra̱ Jesús:

―Ni̱ xi̱nga̱ guecä ga̱ sänni̱ ngue da̱ tho'i ya. Ni̱ ma ya, pɛ 'yoni̱ mantho hønguí̱ øtra̱ ts'oqui.

12 Nu̱na̱ ra̱ Jesús, ma̱hømbi̱ zohyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱gä ga̱ øt'e ngue da̱ xohyø mmʉi yø ja̱'i̱. Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ da̱ dɛnngui̱, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ di̱ nja ra̱ 'da'yo te na̱, pɛ ya hi̱nni̱ mantho di̱ n'yo ma̱nts'o ra̱ ja̱'i̱.

13 Yø fariseo bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:

―Nu̱'i̱ ga̱di jasɛ ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ guí̱ mma̱. Hi̱nte di̱ mu̱ui ra̱ hya̱ guí̱ mma̱.

14 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱na̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä, di̱ mu̱ui na̱, ma̱da̱gue'a̱ da̱di jasɛ ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱. Pɛ nu̱gä dí pa̱di̱ ha dá̱ ɛ̱hɛ̱, 'nɛ̱ dí pa̱di̱ ha nná̱ ma. Pɛ nu̱'a̱hʉ hi̱nguí̱ pa̱hmʉ ha dá̱ ɛ̱cä, ni̱ xi̱nguí̱ pa̱hmʉ ha nná̱ magä. 15 Nu̱'a̱hʉ guí ha̱xhʉ ra̱ güɛnda tengu̱tho ga̱ hya̱xra̱ güɛnda yø ja̱'i̱ ua ja ra̱ xi̱mhäi. Nu̱gä hi̱njondí̱ ha̱spa̱ ra̱ güɛnda. 16 A nu̱'mø xi̱nga̱ ha̱xä ra̱ güɛnda, nu̱ te ga̱ sännä ngue di̱ nja, pɛgue dra̱ hya̱ njua̱ntho ga̱ sänni̱. Porque hi̱ndi̱ 'dasɛ ga̱ ha̱xä ra̱ güɛnda. Nu̱na̱ ra̱ Papá bá̱ pɛnnga̱gui̱, guehna̱ 'da gda̱ ha̱xä'be ra̱ güɛnda na̱. 17 Nu̱p'ʉ ja ra̱ ley guí ca̱hʉ, nt'ot'i p'ʉ ra̱ hya̱ ngue nu̱'mø yoho yø testigo 'da'igu̱ mma̱, jatho ngue da̱ t'ɛ̱c'ɛ̱i̱ te mma̱. 18 A nu̱yá, guecä da̱di jasɛ ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä. Nu̱na̱ ra̱ Papá bá̱ pɛnngui̱, 'nɛ̱hna̱ di ja ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä na̱.

19 Bi t'ɛ̱mbʉya:

―¿Hapʉ go 'bʉhni̱ Papá?

Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱na̱:

―Nu̱'a̱hʉ hi̱nguí̱ pa̱cjʉ, ni̱ xi̱nga̱ guehna̱ ma̱ Papágä guí pa̱hmʉ. Nu̱'mø ngue gdi pa̱cjʉ, xquet'a̱ 'nɛ̱hma̱ Papágä gdi pa̱hmʉ 'mø.

20 Nu̱'mø mi̱ xännba̱ ra̱ hya̱ yø ja̱'i̱ p'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱ ra̱ Jesús, guehya yø hya̱ ja ua bi xifi. Bi̱ m'mä p'ʉ ja yø njʉmɛ̱nyu̱ ngue ra̱ ofrenda. Pɛ hi̱njombi̱ bɛnt'i̱ ngue xta̱ ngot'i, porque tobe hi̱m ma̱ni̱ zønna̱ ora.

21 Ma̱hømbi̱ 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱ ra̱ Jesús:

―Ga̱ mmagä, 'nɛ̱ gui hyonjʉ. Gui tu̱hʉ, pɛ hi̱mma̱ hoquitho ni̱ ts'oquihʉ. Nu̱p'ʉ ha gda̱ magä, hi̱nda̱ zä guí tɛnnga̱hʉ.

22 Yø judío p'ʉya, di̱ n'yɛ̱mbi̱:

―¿Ua da̱ zä di̱ nhyosɛ nʉ, ngue hi̱nda̱ zä ga̱ tɛnhnʉ ha di̱ ma?

23 Mi̱ nya̱ ra̱ Jesús, ma̱hømbi̱ 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱'a̱hʉ, gyø mmɛ̱ngu̱hʉ ua ja ra̱ xi̱mhäi. Pɛ nu̱gä drá̱ mmɛ̱ngu̱gä ma̱hɛ̱ts'i̱. Nu̱'a̱hʉ gyø mmɛ̱ngu̱hʉ ua ja ra̱ häi, pɛ nu̱gä hi̱ndrá̱ mmɛ̱ngu̱gä ua ja ra̱ xi̱mhäi. 24 Ja̱na̱ngue nu̱gä dí xi'a̱hʉ ngue guí tu̱hʉ 'nɛ̱ hi̱mma̱ hoquitho ni̱ ts'oquihʉ. Guehna̱ hi̱ngui̱ nhohni̱ ts'oquihʉ na̱ ngue hi̱nguí̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ga̱hʉ ngue dí̱ mma̱ te'ogui.

25 Bi t'ännbʉya, bi t'ɛ̱mbi̱:

―¿Pɛ te'o'i p'ʉya?

Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Ya xtá̱ xi'a̱hʉ m'mɛt'o te'ogä. 26 Xa̱ngu̱ mi̱'da yø hya̱ da̱ zä ga̱ xi'a̱hʉ, 'nɛ̱ da̱ zä ga̱ ha̱ts'a̱hʉ ra̱ güɛnda. Pɛ nu̱na̱ ra̱ hya̱ dí xicä yø ja̱'i̱ ua ja ra̱ xi̱mhäi, guehna̱ ra̱ hya̱ dí øde mma̱n'a̱ to bá̱ pɛnngui̱, pɛ gue ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ mma̱n'a̱.

27 Pɛ hi̱mbi̱ di̱nyø mmʉi yø ja̱'i̱ ngue guehna̱ rá̱ Papá i̱ mma̱. 28 Ja̱na̱ngue bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱'mø gá̱ cuathʉ ra̱ pont'i̱ ra̱ N'yohʉ bí 'yɛ̱ ma̱hɛ̱ts'i̱, guí pa̱hmʉ te'ogä p'ʉya. Hi̱nda̱ zä ga̱ sänsɛ ra̱ hya̱ ga̱ mma̱. Nu̱na̱ ra̱ hya̱ xännga̱gui̱ ra̱ Papá, guehna̱ dí̱ mma̱ngä na̱. 29 Porque dí̱ n'yogä'be'a̱ to bá̱ pɛnngui̱. Nu̱gä hi̱ngui̱ hɛga̱sɛ ma̱ Papá, porque nu̱ te nnu̱ ma̱nho, que'a̱ za̱nt'a̱ dí øt'a̱.

30 Mi̱ ma̱nna̱ ra̱ hya̱ na̱ p'ʉya, xa̱ngu̱ yø ja̱'i̱ bi 'yɛ̱c'ɛ̱i̱ ra̱ Jesús.

31 Ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbyø judío xi 'yɛ̱c'ɛ̱i̱:

―Nu̱'mø hi̱ngui̱ hyɛhmʉ na̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ ya, ma̱jua̱ni̱ ngue gue'a̱hʉ ma̱ xädi'a̱hʉ 'mø. 32 'Nɛ̱ gui pa̱hmʉ xa̱nho na̱ ra̱ hya̱ ma̱jua̱ni̱. Nu̱na̱ ra̱ hya̱ ma̱jua̱ni̱ p'ʉya, guehna̱ da̱ ya̱n'a̱hʉ na̱.

33 Mi̱ da̱hyø ja̱'i̱, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱gähe yø mbom'mɛto gähe ra̱ Abraham. 'Nɛ̱ hi̱nja̱m'mø to xtá̱ øt'e ngue ma̱ hmu̱he. ¿Hanja'a̱ guí̱ mma̱ ngue guí ɛ̱na̱ da̱ ma nhya̱ni̱gähe?

34 Nu̱na̱ ra̱ Jesús bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:

―Ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ to gä øtra̱ ts'oqui, guehya ya xa̱ mbɛnt'ui ra̱ ts'oqui ya. 35 Nu̱ ra̱ ja̱'i̱ ngue ra̱ hmi̱qui̱tho, 'bʉp'ʉ ja rá̱ ngu̱ rá̱ hmu̱, hi̱ngui̱ za̱mp'ʉ ja ra̱ ngu̱ na̱ ra̱ hmi̱qui̱. Pɛ nu̱'a̱ ngue rá̱ ts'ʉnt'ʉ ra̱ hmu̱, za̱mp'ʉ ja rá̱ ngu̱'a̱. 36 Ja̱na̱ngue nu̱yá, nu̱'mø ngue da̱ ya̱n'a̱hʉ rá̱ Ts'ʉnt'ʉ Oja̱, ya ma̱jua̱ni̱ gá̱ nya̱mhmʉ 'mø. 37 Nu̱gä dí pa̱di̱ ngue yø mbom'mɛto'a̱hʉ ra̱ Abraham. Pɛ guí̱ nne gui hyojʉ, porque hi̱nguí̱ nnu̱ ma̱nhohʉ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä. 38 Ya dá̱ xi'a̱hʉ te gä dí̱ nnu̱gä p'ʉ bí 'bʉhma̱ Papá. Pɛ nu̱'a̱hʉ ga̱di siguetho guí øthʉ'a̱ te xi'a̱ ni̱ papáhʉ.

39 Mi̱ da̱hyø ja̱'i̱ p'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Nu̱'a̱ ma̱ papágähe gue'a̱ ra̱ Abraham.

Ma̱hømbi̱ 'yɛ̱nna̱ Jesús:

―Nu̱'mø ngue dyø ba̱si̱'a̱hʉ ra̱ Abraham, da̱gue'a̱ te bi 'yøtra̱ Abraham gui 'yøthʉ 'mø. 40 Pɛ nu̱ya guí̱ nne gui hyojʉ. Conque dí xi'a̱hʉ ra̱ hya̱ ma̱jua̱ni̱, nu̱na̱ ra̱ hya̱ dí øcä mma̱n'Oja̱, guehna̱ dí xi'a̱hʉ na̱. Pɛ nu̱'a̱ guí̱ nne gui 'yøthʉ ya, hi̱nga̱ ngu̱'a̱ bi 'yøtra̱ Abraham. 41 Nu̱'a̱hʉ guí øthʉ tengu̱tho ø'ni̱ papáhʉ.

Ma̱hømbi̱ 'yɛ̱nyø ja̱'i̱ p'ʉya:

―Nu̱gähe, hi̱ndyø thi̱mba̱si̱tho gähe. N'nat'a ma̱ papágähe 'bʉi, gue'a̱ Oja̱'a̱.

42 Ma̱hømbi̱ 'yɛ̱nna̱ Jesús:

―Nu̱'mø ngue nma̱jua̱ni̱ ngue guehna̱ Oja̱ ni̱ papáhʉ, ga̱di̱ ma̱cjʉ 'mø. Porque nu̱gä dá̱ ɛ̱cä p'ʉ 'bʉ Oja̱, 'nɛ̱ ya dí 'bʉcua ya. Hi̱ndá̱ sänsɛ ngue dá̱ ɛ̱cua, sinoque Oja̱ bá̱ bɛnngui̱. 43 ¿Hanja ngue hi̱ngui̱ sä gui ti̱mhmʉ na̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä? Hi̱ngui̱ ti̱mhmʉ hanja ra̱ hya̱, porque hi̱nguí̱ nne gui 'yøhmʉ na̱ ra̱ hya̱ dí xän'na̱hʉ. 44 Nu̱'a̱ gui̱ nnøpa̱ papáhʉ, gue'a̱ ra̱ zithu̱'a̱. Nu̱'a̱ ra̱ hya̱ nnu̱ ma̱nho na̱ p'ʉya, guehna̱ guí̱ nne gui 'yøthʉ na̱. Nu̱na̱ ra̱ zithu̱, guehna̱ ra̱ hyote na̱ asta̱ guep'ʉ bá̱ fʉdi. Hi̱nja̱m'mø di̱ mma̱n'a̱ te ma̱jua̱ni̱. Nu̱'mø ya̱, gä ra̱ fɛhni̱ ga̱ ya̱. Gä rá̱ hya̱sɛ ga̱ ya̱ porque ra̱ fɛhni̱. 'Nɛ̱ guehna̱ nnøpa̱ papá'ʉ to mma̱nna̱ fɛhni̱ na̱. 45 Pɛ nu̱gä ngue ma̱jua̱ni̱ na̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ, hi̱nguí̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ga̱hʉ. 46 Gätho'a̱hʉ ya, hi̱njonda̱ bøni̱ da 'yɛ̱ngui̱ ngue ja ma̱ ts'oqui. Xi'mø ngue ma̱jua̱ni̱ ra̱ hya̱ dí xi'a̱hʉ, ¿hanja ngue hi̱nguí̱ ɛ̱c'ɛ̱i̱ga̱hʉ 'mø? 47 Nu̱'a̱ rá̱ ba̱si̱ Oja̱ ya, gue'a̱ di ho da̱ 'yøde te mma̱n'Oja̱'a̱. Pɛ nu̱'a̱hʉ ngue hi̱ngyø ba̱si̱'a̱hʉ Oja̱, ja̱na̱ngue hi̱nguí̱ nne gui 'yøhmʉ ra̱ hya̱ mma̱n'Oja̱.

48 Mi̱ da̱hyø judío p'ʉya, bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:

―Ni̱ 'yu̱p'ʉ te dí̱ mma̱ngähe ngue grá̱ mmɛ̱ngu̱ p'ʉ ja ra̱ häi Samaria, nu̱'i̱ guí̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱.

49 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbi̱:

―Hi̱n teni̱ ts'oqui dí̱ n'yogä'be. Nu̱'a̱ te dí øt'ä, dí̱ nnu̱ ma̱nsu̱gä ma̱ Papá. Pɛ nu̱'a̱hʉ hi̱nguí̱ nnu̱ ma̱nsu̱jʉ. 50 Nu̱gä hi̱ndí̱ honi̱ ha di̱ nu̱ ma̱nsu̱gyø ja̱'i̱. Nu̱na̱ Oja̱ go honngui̱ ha di̱ nu̱ ma̱nsu̱gä yø ja̱'i̱ na̱. 'Nɛ̱ ha̱xta̱ ra̱ güɛnda Oja̱ ya, te'o ngue hi̱ngui̱ su̱gui̱. 51 Nu̱gä ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue nu̱ to ørpa̱ ma̱su̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ hi̱nja̱m'mø da̱ du̱ na̱.

52 Mi̱ da̱hyø judío p'ʉya, bi 'yɛ̱mbi̱:

―A nu̱yá, da̱di seguragähe ya ngue guí̱ n'youi ra̱ ts'onthi̱. Xi ra̱ Abraham 'nɛ̱ gätho mi̱'da yø pønga̱hya̱ xa̱ m'mʉi, gä xa̱ ndu̱. Nu̱'i̱ p'ʉya guí ɛ̱na̱: “Nu̱'a̱ to da̱ 'yørpa̱ ma̱su̱ ra̱ hya̱ dí̱ mma̱ngä, guehna̱ ra̱ ja̱'i̱ hi̱nja̱m'mø da̱ du̱ na̱”, guí ɛ̱na̱. 53 ¿Ua ma̱n'na go ma̱ da̱'i̱ ngue'a̱ ma̱ papágähe Abraham? A nu̱na̱ bi du̱. 'Nɛ̱hyø pønga̱hya̱ xa̱ m'mʉi gä xa̱ ndu̱. ¿Te'o guí ɛ̱na̱ ngue gue'e 'mø?

54 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:

―Nu̱'mø ngue go gdi honi̱ ha di̱ nu̱ ma̱nsu̱gä yø ja̱'i̱, hi̱nte di̱ mu̱ui 'mø ɛ̱scä yø ja̱'i̱ 'mø. Pɛ nu̱'a̱ honi̱ ha di hnu̱ ma̱nsu̱gä, guehna̱ ma̱ Papágä na̱. Nu̱ná̱ guí ɛ̱na̱ ngue ni̱ Oja̱hʉ. 55 Pɛ hi̱nguí̱ pa̱hmʉ na̱ p'ʉya. Nu̱gä go dí pa̱cä na̱. Nu̱'mø ga̱ ɛ̱na̱ ngue hi̱ndí̱ pa̱cä Oja̱, xquet'a̱ dí fɛhni̱gä 'mø tengu̱tho'a̱hʉ ngue gyø fɛhni̱hʉ. Pɛ nu̱gä ma̱jua̱ni̱ dí pa̱cä na̱, 'nɛ̱ dí ørpa̱ ma̱su̱ te xiqui. 56 A nu̱na̱ ma̱ mboxitahʉ ra̱ Abraham, bi johya na̱ ngue ma̱mbá̱ ɛ̱p'ʉ ra̱ pa ga̱ søcä ua. Bi ba̱di̱ hanja, ja̱na̱ngue ɛ̱mmɛ̱i̱ bi johya.

57 Mi̱ da̱hyø judío p'ʉya, bi 'yɛ̱mbra̱ Jesús:

―Tobe hi̱nguí̱ 'bʉ'a̱ nyote ma̱'dɛt'a njɛya, 'nɛ̱ go gui 'yɛ̱na̱ gá̱ nu̱ ra̱ Abraham.

58 Mi̱ da̱hra̱ Jesús, bi 'yɛ̱mbyø ja̱'i̱:

―Ma̱jua̱ni̱ dí xi'a̱hʉ ngue ya nmi̱ 'bʉcä hante di̱ m'mʉhra̱ Abraham.

59 Bi gʉxyø do yø ja̱'i̱ p'ʉya, ngue da̱ mʉndo ra̱ Jesús. Pɛ ra̱ Jesús bi thop'ʉ ma̱de ha 'bʉhyø ja̱'i̱, bi bømp'ʉ ja ra̱ ni̱ja̱, bi̱ ma.