Tii kà Paulo
tà
Philémon
Bétapoo popai
Wàilàapà na wii tii bèeni?
Wà Paulo, pwi *apostolo. Â é tâa jaaé wà Timotéo.
É wii wiidà?
Nabibiu kâra *naja 60 ma 62, na pai tapoo tâa kà Paulo na karapuu wâ *Roma (Apostolo 28.30–31). Na pwi pàara bèepwiri, âna é wii mwara tà tàpé Filipi ma tàpé Éféso, ma tàpé Kolosé.
É wii tâî?
Tà pwi jè a cèikî na nee Philémon naa na ville Kolosé. É pwi bérewakè kà Paulo (1.1), â é pwi âboro na wâru neemuruê, ba pwa ênawéna kîri kêe.
Cina é wii?
Wà Onésime, pwi ênawéna kîri (esclave) kà Philémon, âna é mura mwani kêe, â é uru. Â é tèepaa naa na ville Roma, â ipitiru ma wà Paulo naawê. Â gée goro ê popai kà Paulo, â é cèikî naa goo wà Iésu wà Onésime. Â wà Paulo, âna é gére panuâê pâ côwâ naa jaa wà Philémon. Â é wii tii têe, ba na é tòpi côwâ Onésime, pwacèwii pwi a cèikî bée naa goo wà Iésu.
Dà êre ê tii bèeni?
Naa na pàara na rà pitûâ na wà tèpa Roma, âna wâru tèpa âboro na pwa ênawéna kîri (esclaves) kàra. Naa na auniimiri kà tèpa âboro na wâru, âna piticèmuru naa goo tèpa ênawéna kîri kàra. Êco na é paari wà Paulo pâ, jè cibwaa niimiri pwiri, wàijè tèpa cèikî naa goo Iésu. Ba é ina tà Philémon pâ, wà Onésime, âna jèe câé caa pwi ênawéna kîri kêe co. É jèe pwi aéjii kêe mwara, naa na nee Kériso. Â wâdé na é tòpié wà Philémon naa na pimeaari (1.16), ma pwanauri ê èpà na ia é pwa.
É tâmogòori wà Paulo pâ, é putàmu wà Philémon, gée goo ê èpà na é pwa têe wà Onésime, êkaa na jè côo pâ, é patùraé ba moo, naa na pimeaari.
Naa na tii bèeni, âna jè côo mwara ucina naa goo pai pwa kà Kériso, tâjè tèpa âboro na jè pwa na èpà. Ba é pwanaurijè, â é tòpijè. É ina pâ, jè tèpa aéjii kêe. Â pwacèwii ê pwina é pwa ba kà Onésime wà Paulo (1.18–19), âna wà Kériso, âna é wâri diri ê kéredi kâjè goro pai bà kêe ba kâjè.
Pai pitàgoo tii tà Philémon
Ipwabwàcu (1.1–3)
Pimeaari ma cèikî kà Philémon (1.4–7)
Gà tòpi côwâ Onésime (1.8–21)
Ipicijii (1.22–25)
1
Ipwabwàcu
1 Wâgo* Wâgo—Grec: Wàibu. Wà Paulo na é pwa tii, êco na é paari pâ, caapwi pwâranümaru ma wà Timotéo na é tâa jaaé. Paulo na pwa tii tâgà, co Philémon, pwi béeò goro wakè, na dau wânümoo tâgà. Go tâa na karapuu ni, goro ê wakè kôo ba kà *Kériso Iésu. Â [é naa bwàcu'gà mwara] wà Timotéo, wà pwi a cèikî béeju. 2 Kolosé 4.17; 2 Timotéo 2.3Â [gà naa bwàcu kâbu] tà Appia, tô a cèikî béejè; ma Arkippe, pwi béejè goro paa ba kà Ukai kâjè Iésu. Â [gà pwabwàcu mwara] tà tèpa cèikî, na rà ipitiri na pwârawâ'gà. 3 Wâdé na tà tâgà ê *pimeaari imudi ma pinaanapô, na me gée goo Pwiduée kâjè ma Pwi Ukai kâjè Iésu Kériso. Cidòri nyuâagà!
Pimeaari ma cèikî kà Philémon
4 Nye diri kaa na pàara na go mu pwapwicîri na, co Philémon, âna go pi-ila ba kâgà, â go pwaolé tà Pwiduée googà. 5 Ba go têre ê jèkutâ, goro ê cèikî'gà, naa goo wà Pwi Ukai Iésu, bau ê pimeaari'gà, naa goo diri tèpa cèikî. 6 Go ilari jii Pwiduée pâ, wâdé na dau pimaina too ê pimeaari'gà, tà tèpa cèikî béegà† Ê pimeaari'gà, tà tèpa cèikî béegà—Grec: Ê picaatâa naa na cèikî, é, ê pai picémara ê cèikî.. Êkaa na, wà tèpa âboro‡ Tèpa âboro—é, Gà., âna rà o côoina bwàti, diri pâ na jèpapara muru na wâdé, na tâa tâjè gée goo Kériso§ É, Go ilari jii Pwiduée pâ, wâdé na gà tâmogòori diri ê pâ aupwényunyuâari na é naa tâjè, gée goo ê cèikî kâjè naa goo Kériso.. 7 2 Korénito 7.4Nye dau ipwàdée kaa ê pwâranümoo, co pwi gòrobéeò, goo ê pimeaari'gà. Ba gà patàmarù ê pwâranüma tèpa âboro kà Pwiduée, â êkaa pwiri pwina dau pagòo-o.
Gà tòpi côwâ Onésime
8 Gée goo ê pimeaari'gà, âna câgo caa piwâ, na go ilari jiigà [pâ, na gà tòpi bwàti pwi jè béeò]* Na gà tòpi bwàti pwi jè béeò—Popai me gée nee tii 17.. Nye pâri tôo, ma go tûâri tâgà pwiri, naa na nee Kériso. 9 Êco na go ilari jiigà co, ba dau wânümoo tâgà. Wâgo Paulo, na go jèe pwi âboro pwanümoo† Pwi âboro pwanümoo—é, Pwi âboro na é cùruo pâ wà Kériso., â go gére tâa na karapuu, gée goro ê wakè kôo, ba kà Kériso Iésu.
10 1 Korénito 4.15; Kolosé 4.9Wàéni ê pwina go ilari jiigà: Na gà tòpi côwâ pwi *ênawéna kîri'gà [na ia é uru jiigà]—wà pwini Onésime. Ba é jèe pâ nau pwi a cèikî, na pàara na go tâa ni, na karapuu. Â é jèe pwacèwii na é pwina naîô.
11 [Gà tâmogòori pâ, Onésime, âna pai ina wèe pâ ‘Pwi a pitu tâjè’.] Â wiàna câé caa pwi a pitu tâgà béaa; â nabàni, âna é jèe dau pitu tâju.
Go naaê paé côwâ darigà
12-13 Ba é pwi âboro na é té gée gooò. Â dau nümoo dàra tà cipaé naani jaao, na pàara bèeni, ba na é bwaa tàpo pitu tôo, na bwaa tiàugà. Ba go bwaa tâa na karapuu, gée goo [ê pai picémara kôo] ê *Picémara Wâdé kà Iésu Kériso. Êco na go o mwa naaê paé côwâ darigà, 14 wiàna wâdé tâgà. Êco na câgo caa panuâê paé darigà, wiàna câgà caa üuri. Ba wâdé na gà tòpié, gée na âji pwâranümagà, â càcaa gée goo ê pai tûâri kôo tâgà.
15 Âjupâra pâ, pwa cè ji pàara, cèna câgàu caa pitànaima na. Â matâra pâ wàrapwiri, ba na gàu o mwa nye pitànaima côwâ, dàra gòiri awé. 16 1 Timotéo 6.2Ba nabàni, âna jèe câé caa pwi ênawéna'gà co. É jèe pwi aéjii kâju mwara, naa na nee Kériso. Üu, é jèe pwi gòrobéeò, â wâgà, âna wâdé na gà dau meaarié. Ba é pwi ênawéna'gà, â jèpwi mwara, âna é pwi a cèikî béegà, naa goo Pwi Ukai.
Tòpié pwacèwii naa wâgo
17 Wiàna câbaâjupâra‡ Câbaâjupâra—Reconnaître la vérité, être convaincu (cèikî, tòpi, tâmogòori). pâ, bu tupédu bére wakè [ba kà Kériso] â gà tòpié côwâ, pwacèwii naa wâgo na gà tòpio. 18 Â wiàna é mura cè muru jiigà [na ia é uru] é wiàna é pwa tâgà cè jè muru cèna càcaa wâdé, â gà tòpò diri naa goro neeô. 19 Tii muru wii kôo ni: Wâgo, Paulo, na go mwa wâri tâgà. (Êco na wâgà mwara, co pwi béeò, âna wâdé na gà niimiri pâ, gée gooò, na ia gà tòpi ê *âji wâro!) 20 Gà pwa ê pwina go ilari jiigà, naa na nee Pwi Ukai, co Philémon, ba na o patàmarù ê pwâranümoo, ba ju tupédu a cèikî, naa goo Kériso.
21 Go jèe cèikî naa goo ê pai pitêre dàra'gà, êkaa na go pwa tii paé. Â go tâmogòori pâ, gà o pwa cè pwina piwéna jii ê pwina go ina paé.
Ipicijii
22 Filipi 1.25, 2.24Go niimiri pâ, wà Pwiduée, âna ée jèe nama go caiwà diri; wàrapwiri goo ê pwâra pwapwicîri kàwà. Êkaa na gà pwabwàti cè naditàrawâ, cèna go tâa na.
23 Kolosé 1.7É naa paé ê bwàcu'gà wà Épafras, pwi béeò goro tâa na karapuu, gée goro pai picémara kêe Kériso Iésu. 24 Kolosé 4.10–12,14; 1 Timotéo 4.10–11Â rà naa paé ê bwàcu'gà mwara, wà Maréko, ma Aristarque, ma Démas, ma Luka, wà tèpa béeò goro wakè.
25 Wâdé na é cau wâjaawà diri ê pimeaari imudi kà Pwi Ukai kâjè, Iésu Kériso!
Cidòri nyuâawà!
*1:1 Wâgo—Grec: Wàibu. Wà Paulo na é pwa tii, êco na é paari pâ, caapwi pwâranümaru ma wà Timotéo na é tâa jaaé.
1:2 Kolosé 4.17; 2 Timotéo 2.3
†1:6 Ê pimeaari'gà, tà tèpa cèikî béegà—Grec: Ê picaatâa naa na cèikî, é, ê pai picémara ê cèikî.
‡1:6 Tèpa âboro—é, Gà.
§1:6 É, Go ilari jii Pwiduée pâ, wâdé na gà tâmogòori diri ê pâ aupwényunyuâari na é naa tâjè, gée goo ê cèikî kâjè naa goo Kériso.
1:7 2 Korénito 7.4
*1:8 Na gà tòpi bwàti pwi jè béeò—Popai me gée nee tii 17.
†1:9 Pwi âboro pwanümoo—é, Pwi âboro na é cùruo pâ wà Kériso.
1:10 1 Korénito 4.15; Kolosé 4.9
1:16 1 Timotéo 6.2
‡1:17 Câbaâjupâra—Reconnaître la vérité, être convaincu (cèikî, tòpi, tâmogòori).
1:22 Filipi 1.25, 2.24
1:23 Kolosé 1.7
1:24 Kolosé 4.10–12,14; 1 Timotéo 4.10–11