Rongamwahu me Ntingdier sang rehn
LUK
Oaralap en Pwuhk wet
Rongamwahu en Luk kasalehda duwen Sises eh Sounkomourpen Israel me inoupe wiawiher kawao oh pil Sounkomourpen aramas koaros. Luk kasalehda duwen Ngenen Kaun-o eh ketin malipe Sises pwe en “kapahrengkihong me semwehmwe kan Rongamwahu;” ihme pwuhk wet pil kasalehda duwen Rongamwahu en Sises eh kin sewese aramas akan me kin mihmi nan soangen anahn koaros. Irair en peren me pil dehde mwahu nan Luk, ahpw mehlel nan ire laud kan nin tapi, wasa me pakairpen ketidohn Sises wiawi ie, oh pil ni imwi, ahnsou me Sises ketidahla nanleng. Sounntingpen pwuhk wet pil ntingihedi Wiewiahn Wahnpoaron kan, me koasoia duwen pwoson Krais eh keirada oh parpeseng mwurin Sises eh ketidahla nanleng.
Pali 2 oh 6 (tehk nan audepe ni oaralap me mi pah) audaukidahr ire tohto me sohte kin dierek nan pwuken Rongamwahu teikan ahpw ihte nan Rongamwahu wet, me duwehte koasoiepen tohnleng ko ar kokoul ni ipwidien Sises oh silepen sihpw ko ar pasalahng rehn Sises; koasoiepen pwutak Sises ni eh ketiket nanpwungen sounkawehwehn Kosonnedo ko nan Tehnpas Sarawi nan Serusalem; oh karasaras en Mehn Sameria Kadeko oh pil karasaras en Pwutak me Salongalahro. Pwuhk wet kin kesempwalki mehlel padahk duwen kapakap, duwen Ngehn Sarawi, duwen en lih akan ar sawas ong Sises nan sapwellime padahk, oh pil duwen en Koht eh kin ketin mahkikihong dipen aramas akan.
Audepe ni Oaralap
1. Tepin sakaradahn sounnting Luk 1.1-4
2. Ipwidien oh tikdahn Sohn Sounpapidais oh Sises 1.5—2.52
3. Doadoahk en Sohn Sounpapidais 3.1-20
4. Sises ketin papidaisla oh ale songosong pahn Sehdan 3.21— 4.13
5. Sapwellimen Sises doadoahk nan Kalili 4.14—9.50
6. Sises ketisang Kalili ketilahng Serusalem 9.51—19.27
7. Kaimwiseklahn wihk nan Serusalem oh limwah 19.28—23.56
8. Kaun Sises ketin iasada, pwarohng sapwellime kan, oh ketidahla nanleng 24.1-53
1
Tepin Sakaradahn Sounnting Luk
1 Kompoakepahi Diopwulos:
Aramas ngeder song nantihong ntingihedi duwen koasoiepen mehkan me pweidahr rehtail. 2 Re ntingihedi dahme se alesangehr rehn irail ko me kilangki masarail kan oh pil padahkihong aramas akan soahng pwukat sang nin tapio kohdo. 3 Eri, maing Diopwulos, ni ei medemedewe mwahu duwen mengihtik en mepwukat koaros sang nin tapio, I lemehda me e pahn mwahu mehlel ma I wiahda ehu pwuhken poadopoad ong komwi duwen mepwukat. 4 Eri, I lemedahr met pwe komwi en wehwehkihla mehlel soahng koaros me komw aleier padahkpe.
Pakairpen Ipwidien Sohn Sounpapidais
5 Ni mwehin Erod, nanmwarkien Sudia,* SUDIA: Met wehwehki sapwen Israel pwon. mie samworo men, mware Sekaraia, kisehn pelien samworo me adaneki Apaisa. Eh pwoud, me mwarenki Elisapet, pil kisehn kadaudok en samworo ieu. 1 Kron. 24.10. 6 Ira koaros inenen mour poadidi mwohn silangin Koht, oh ira kin kapwaiada mwahu mahsen oh kosonned koaros en Kaun-o. 7 Ahpw sohte neira seri, pwe Elisapet lih depwen emen, oh ira koaros likeilapalahr.
8 Rahn ehu Sekaraia ahpw pwaisanki wia doadoahk en samworo nan Tehnpas Sarawio. 9 Nin duwen me kin wiawi rehn samworo ko, e pilipildahr en wia meirong en isik warpwohmwahu nan Tehnpas en Kaun-o. Ih eri pedolongala wasao, 10 a pokon kalaimwun ehu mihmi liki wie kapakap ni ahnsoun isihso. 11 Tohnleng en Kaun-o men ahpw pwarohng Sekaraia, uh ni palimaun en mwoalen meirongo wasa me warpwohmwahu wie edied ie. 12 Ni Sekaraia eh kilangada tohnlengo, e ahpw luskihda oh masepwehkada kowahlap. 13 Tohnlengo eri mahsanihong, “Sekaraia, ke dehr masak, pwe omw kapakap pweidahr rehn Koht! Omw pwoud, Elisapet, pahn naitikihada pwutak emen, me ke pahn kihong mware Sohn. 14 E pahn kahrehiong uhk peren laud oh popohl, oh me ngeder pahn perenda ni eh pahn ipwidi! 15 Pwe e pahn lapalap mwohn silangin Koht. E sohte pahn sair wain de sakau kehlail. Mwohn eh pahn ipwidi e pahn direkihla Ngehn Sarawi. Nempe 6.3. 16 E pahn kasapahldohng mehn Israel ngeder rehn Kaun-o, arail Koht. 17 E pahn tieng mwowe nin duwen meninkeder en Koht, ni roson oh manaman duwehte soukohp Elaisa. E pahn kamwahwihla nanpwungen pahpa kan oh nair seri kan; e pahn wekidohng aramas sapeik kan ong ni elen me pwung kan, oh kaunopada sapwellimen Kaun-o aramas ong Kaun-o.” Mal. 4.5-6; Sir. 48.10-11.
18 Sekaraia ahpw patohwanohng tohnlengo, “Dahme I pahn esehki me mahsen wet pahn pweida rehi, pwe ngehi oh ei pwoud kiht koaros likeilapalahr?”
19 A tohnlengo sapeng, mahsanih, “Ngehi Kapriel, I kin aririh Koht, oh I pekederdohng kairehkin uhk rohng mwahu pwoatet. Dan. 8.16; 9.21; Dop. 12.15. 20 Ahpw pwehki omw sohte kamehlele ei pakair me pahn pweida ni ahnsawi, ke pahn lohtengla; ke sohla pahn kak lokaia lao lel ni rahn me mepwukat pahn pweida.”
21 Ni ahnsowo pokono awiawih Sekaraia, ahpw pwonopwonkihda dahme e wereikilahr loaleo. 22 Ni eh pedoisang nan Tehnpas Sarawio e solahr kak lokaiaiong irail. Irail eri esehkihda me e udiahlehr mehkot kapwuriamwei loaleo. E ahpw uh mwohrail oaloahlki eh men lokaia, ahpw sohte kak pwe e lohtenglahr.
23 Kedekedeo, ni eh pwaisen papah nan Tehnpas Sarawio eh erala, e ahpw pwuralahng ni imweo. 24 Mwurin ahnsou kis, eh pwoud, Elisapet, ahpw liseianda oh mihmihte ni imweo erein sounpwong limau. 25 E ahpw kin nda, “Ih duwen Kaun-o me ketin sewesehkin ie met, ni eh ketikihsang ie kanamenekpei rehn aramas akan!”
Pakairpen Ipwidien Sises
26 Ni en Elisapet eh keweneun sounpwong, Koht ahpw ketin poaronedohng tohnleng Kapriel nan kahnimw en Kalili ehu me ede Nasaret, 27 rehn serepein meipwon emen me kisinihniong ohl emen, mware Sosep, kisehn kadaudok en Nanmwarki Depit. Eri, serepein meipwono mwarenki Mery. Mad. 1.18. 28 Tohnlengo eri ketila reh oh rahnmwahwih, mahsanih, “Mery, popohl ong komwi! Kaun-o ketiket rehmwi oh ketin kapaikomwidahr!”
29 Mery eri salohkihda kowahlap mahsen wet, e ahpw mengimengloalki ia pahn wehwehn mahsen pwoatet. 30 Tohnlengo ahpw mahsanihong, “Mery, komw dehr perki mehkot, pwe kalahngan en Koht me uhdahn laud rehmwi. 31 Komw pahn liseianda oh naitikihada pwutak emen me komw pahn ketikihong mware Sises. Mad. 1.21. 32 E pahn lapalap oh e pahn mwarenki Sapwellimen Koht, Wasa Lapalahpie. Kaun-o Koht pahn ketin kasapwilada en nanmwarki duwehte seme Depit, 2 Sam. 7.12,13,16; Ais. 9.7. 33 oh e pahn nanmwarkien kadaudok en Seikop kan kohkohlahte; oh sapwellime wehi sohte pahn imwisekla!”
34 Mery ahpw mahsanihong tohnlengo, “A ia duwen met eh kak wiawi, nan ei meipwon?”
35 Tohnlengo ahpw sapeng, mahsanih, “Ngehn Sarawi pahn ti pohmwi oh roson en Koht pahn kipeikomwihdi, ihme kahrehda seri sarawio pahn mwarenki Sapwellimen Koht. 36 Komw tamataman kisehmwi Elisapet, duwen aramas akan ar wiahki lih depwen emen; a met e liseiandahr oh miher nan eh keweneun sounpwong, mehnda ma e likeilapalahr. 37 Pwe sohte mehkot me sohte kak pahn Koht.” Sen. 18.14.
38 Mery ahpw mahsanihong tohnlengo, “Eri, iet sapwellimen Kaun-o lidu ngehi; en wiawihiong ie duwen me komwi mahsanih.” Tohnlengo eri ketiketla sang reh.
Mery Pas Rehn Sawi Elisapet
39 Eri, mwurin mepwukat Mery ketin kaunopada mehkoaros oh mwadang mwesellahng nan kahnimw en Sudia ehu me mi ni keilen nahna ieu, 40 ni imwen Sekaraia pwe en rahnmwahwih Elisapet. 41 Ni Elisapet eh rongada en Mery eh rahnmwahwo, serio pa mwekidida nan kapehde. Elisapet eri direkihla Ngehn Sarawi 42 oh ngihl laudida, patohwanohng Mery, “Komw meid pai rehn lih akan! Meid iasenei seri me komw pahn kaipwidi! Sudid 13.18. 43 Dahme soahng kapwuriamwei wet wiawihkihong ie, me inen ei Kaun ketin paskidohng rehi? 44 Pwe ni ahnsowohte me komw rahnmwahwih ie, seri pwelel en nan kapehdiet pa mwekidkihda eh peren. 45 Komw meid pai pwehki omwi pwoson me mahsen en Kaun-o pahn pweikihda rehmwi!”
En Mery eh Koulen Kaping
46 Mery ahpw mahsanih,
“Ngeniet kin kapinga Kaun-o; 1 Sam. 2.1-10.
47 loaleiet kin perenki Koht, ei Sounkomour,
48 pwehki eh ketin kupwurehla sapwellime lidu tikitik menet!
Sang met kohla dih koaros pahn kapikapinga ie 1 Sam. 1.11.
49 pwehki soahng kapwuriamwei kan me Koht, Wasa Lapalahpie, ketin wiadahr rehi.
Mware iei me sarawi;
50 sapwellime kalahngan kin sansal ong koaros me kin wauneki,
sang ehu dih lelohng ehu dih.
51 E ketin kapawehr lime roson,
oh ketin kamwomwala kupwur en me aklapalap akan koaros.
52 E ketin sikendi nanmwarki lapalap akan sang nan mwoalehr akan,
oh uhd kasapwilada me tikitik kan. Sohp 5.11; 12.19; Sir. 10.14.
53 E kin ketin kamadkihla kisin tungoal mwahu me duhpeklahr akan,
oh ketin kadarpeseng me kepwehpwe kan kahiep.
54 E ketin tamatamante sapwellime inou ong samatail ko,
oh ketidohn sewese sapwellime ladu Israel;
55 E sohte ketin meliehla kalahngan me e ketin wiahiong Eipraam
oh kadaudoke ko koaros kohkohlahte!” Sen. 17.7.
56 Mery eri ketikette rehn Elisapet sounpwong siluh; mwuhr, e ahpw ketin sapahllahng ni tehnpese.
Duwen Ipwidien Sohn Sounpapidais
57 Eri, e lelehr ahnsoun en Elisapet eh pahn neitik; e ahpw naitikihada kisin pwutak kis. 58 Ni mehn mpe ko oh sawi ko ar rongada duwen kalahngan en Koht eh pweidahr reh, irail koaros ahpw iang perenkihda kowahlap.
59 Ni kawaluhn rahn mwurin serio eh ipwidi, re ahpw patohwanla pwe re en sirkumsaisihala oh kihong mwaren semeo, Sekaraia. Lip. 12.3. 60 Ineo ahpw sapeng irail, patohwan, “Soh! Kaidehk Sekaraia me e pahn mwarenki, pwe Sohn.”
61 Irail ahpw ndahng, “A ia duwe? Sohte soumw men mwarenki Sohn!” 62 Irail eri oalehki semen serio oh kalelapak mwar da me e men kihong serio.
63 Sekaraia eri pekihda sileit ehu oh ntingihedi powe, “E pahn mwarenki Sohn.” Irail koaros eri pwuriamweikihla mehlel! 64 Ni ahnsowohte Sekaraia pa pwurehng lokaiahda, oh tapihada kapikapinga Koht. 65 Tohn wasa koaros ahpw masakada kowahlap, oh rongen mepwukat ahpw lelpeseng wasa koaros pohn sahpw nahnahn Sudia. 66 Oh koaros me iang rong mepwukat ahpw kin medemedewe oh mengimengloalki, “Dahme pahn pwaisen seri menet?” Pwe me uhdahn dehde duwen nin limen Koht eh ketin ieiang serio.
En Sekaraia eh Kokohp
67 Eri, semen Sohn, Sekaraia, ahpw direkihla Ngehn Sarawi oh kohpada nin duwe met:
68 “Kitail kapinga Kaun-o, Koht en Israel!
Pwehki eh ketidohr pwe en sewese sapwellime kan oh komourirailla.
69 E ketin kasapwiladahng kitail Sounkomour manaman emen,
sang ni kadaudok en Depit, sapwellime ladu.
70 E ketin inoukidahr rehn sapwellime soukohp sarawien kawa ko
71 me e pahn ketin doarehsang kitail atail imwintihti kan,
oh sang ni manaman en irail koaros me kin kailongkin kitail.
72 E mahsanih me e pahn ketin kalahngan ong samatail ko,
oh kupwukupwurehte sapwellime inou lap sarawio.
73-74 E ketin kahukihong samatail Eipraam,
oh inoukihong me e pahn ketin kapitkitailsang atail imwintihti kan,
oh ketin mweidohng pwe kitail en kin papah ih oh dehr perki mehkot;
75 pwe kitail en kin mwakelekel oh pwung mwohn silangi rahn koaros en atail mour.
76 “A kowe, nei kisin seri, ke pahn mwarenki soukohp en Koht, Wasa Lapalahpie.
Ke pahn tiengla mwohn Kaun-o,
pwe ke en kaunopada mwowe sapwellime ahl akan; Mal. 3.1.
77 pwe ke en padahkihong sapwellime kan duwen ar pahn mourla
ni ar pahn ale lapwepen diparail kan.
78 Pwe atail Koht me kupwurkalahngan oh kadek.
E pahn ketin kamarainihkin kitail marain en komour,
79 oh serehki marain sang nanleng irail koaros me kin mihmi nan rotorot en mehla,
pwe en kahkahluwei kitail nan elen popohl.” Ais. 9.2.
80 Serio eri keirda oh ngene koahiekla mehlel; e kin koukousoan nan sapwtehn lao lel rahn me e pwarada ni pokon sansal mwohn aramas en wehin Israel.
*1:5: SUDIA: Met wehwehki sapwen Israel pwon.
1:5: 1 Kron. 24.10.
1:15: Nempe 6.3.
1:17: Mal. 4.5-6; Sir. 48.10-11.
1:19: Dan. 8.16; 9.21; Dop. 12.15.
1:27: Mad. 1.18.
1:31: Mad. 1.21.
1:32: 2 Sam. 7.12,13,16; Ais. 9.7.
1:37: Sen. 18.14.
1:42: Sudid 13.18.
1:46: 1 Sam. 2.1-10.
1:48: 1 Sam. 1.11.
1:52: Sohp 5.11; 12.19; Sir. 10.14.
1:55: Sen. 17.7.
1:59: Lip. 12.3.
1:76: Mal. 3.1.
1:79: Ais. 9.2.