5
Jisusmi yach'achikurqan suq lumapi
1 Chay achka ch'ayamuqkunata rikashpam, Jisusqa suq lumaman rishpa, tiyashpa, paykunata yach'achirqan. Chaymi payman shamuqkunaqa chay punta yach'akuqningunawan Jisuspa rridurninman tandakarqanllapa. 2 Chaypim Jisusqa kayshina yach'achikurqan:
Kayshina kawsaqkunatam Dyusqa rin yanapaq
(Lk 6.20-23)
3 —Tayta Dyusta nisitaqkunar kushikunqallapa. Chaqa Dyus allita kamachikushpa, paykunata shumaqta rin ch'askiq, paywanna kawsananllapa.
4 ’Waqaqkunar kushikunqallapa. Chaqa Dyusmi paykunataqa rin kunswilaq.
5 ’Umildi shunqoyuqkunar kushikunqallapa. Chaqa Tayta Dyus kay mundupi shumaqta kamachikuptinmi, paykunapis paywan pulla rinllapa kamachikuq.
6 ’Dyusta ancha munaq kasuqkunar kushikunqallapa. Chaqa Dyusmi paykunataqa ancha rin yanapaq, pay nishqanda allita kasushpa kawsananllapa.
7 ’Runa masinda llakipaqkunar kushikunqallapa. Chaqa paykuna llakipashqanshinam Taytanchiq Dyuspis paykunata rin llakipaq.
8 ’Limpyu shunqoyuqkunar kushikunqallapa. Chaqa Dyuswanmi rinllapa kawsaq.
9 ’Suqkunata alliyachiqkunar kushikunqallapa. Chaqa paykunapaqmi Dyusqa ninqa: “Kaykunam wambraykunaqa”, nishpa.
10 ’Qesachadukunapisri kushikunqallapa. Chaqa paykunaqam Dyus munashqanda rurashqanrayku padisiykanllapa. Chaymi Tayta Dyusqa shumaqta kamachikushpa, paykunata rin washaq, paywan kawsananllapa.
11-12 ’Chayri noqapi yuyakushqaykirayku musyashushpa, qamkunata qesachashuptinqa, kushikuyllapa. Yanqakunata rimashuptinllapaqa, masta kushikuyllapa. Chaqa Dyusmi ancha allin primyuykita syilupi rin qoshuqllapa. Chay qesachadu kashqaykishina Dyuspaq chay unay rimaqkunapis qesachadu karqanllapa.
Jisusta kasuqkunam kach'ishina, michashina
(Mk 9.50; Lk 14.34-35)
13 Jisukristuqam nirqambis:
—Kay mundupi kawsashpaqam, qamkunaqa kach'ishina kangillapa. Piru kach'i lambaqyaptinqam, manana atinchu kach'ipaq tikrakaytaqa. Chaymi chay mana baliq kach'itaqa wichukunchiqna. Chaypinam runakuna sarrun, ¿manachu?
14 ’Qamkunaqam kay mundupi tiyaqkunapaqqa michashinapis kangillapa, paykuna Dyusman ch'ayananllapaqa. Chaymi allita kawsaptikillapa, suq michatashina das rikashungillapa, suq llaqta qaqap sawambi kaqta das rikashqanllapashina. 15 Chayshinallam suq michata syindishpa, mana kajumba waranmanqa ruranchiqchu. Ashwanmi altupi ruranchiqqa, chay wasipi yumbay kaqta achikchawananchiq, ¿manachu? 16 Qamkunapisri michashina kashpa, allitalla rurashpa kawsayllapa. Chayshina allita ruraptikillapam, chay rikashuqkuna alabanqallapa Taytanchiq Dyusta.
Jisusmi nirqan, Dyus kamachikushqanda kasunanchiq
17 Jisusqam kayshinapis yach'achikurqan:
—Kinsapch'i wakinniki yuyangillapa: Jisukristum rin chingachiq Muysis kamachikushqanda, Dyuspaq chay suq rimaqkuna kamachikushqanda, nishpa. Amakish chayshinaqa yuyangillapachu. Manam chingachiqchu shamushqaqa kani. Ashwanmi shamushqaqa kani, tukuy ima nishqanda kumpliq. 18 Alliptam niykillapa, Dyuspa Santu Librumbi kaq liyningunaqam mana nimapis rinllapachu chingaq, kay pachawan syilu ushyakanangaman. Chay liyningunamandaqam mana rinchu chingaq ni suq litra ni suq puntitupis, tukuy ima nishqan kumplinangaman. 19 Chaqa Dyuspa yumbay liyningunam ancha balin. Chayri yumbay chay liyningunata kasushunllapa. Chaymi suq runa suq taksha liysituta mana kasushpachu, suqkunatapis animachiptin ama kasunanllapaqa, Dyuspaqqa mana nimapis balinchu. Taytanchiq Dyus shumaqta kamachiwaptinchiqqam, chay laya uchayuqqa mana nimapaqpis rinchu baliq. Piru suq runa ichu suq warmi Dyus nishqanda allita kasushpa, suqkunata kasunambaq yach'achishpaqam, syilupiqa ancha rinllapa baliq. 20 Chaymi ancha klaruta niykillapa, Tayta Dyus munashqandar tukuy shunqo rurayllapa. Chaqa mayqanniki chay farisiyu duktrinayuqshina ichu Muysispa liyningunata chay yach'achikuq runakunashina Dyus munashqanda ashlitatalla rurashpaqam, ringillapa chingaq. Piru paykunamanda mas allita Dyusta kasuptikillapaqam, payqa rin washashuqllapa, shumaqta kamachikuptin, paywan kawsanaykillapa.
Jisusmi nirqan, ama piñakunanchiq
(Lk 12.57-59)
21 Jisusqam nirqambis:
—Qamkunaqam yach'angillapa chay unay agwiluykikunata Tayta Dyus kamachishqanda: “Ama pitapis wanchiychu. Mayqan wanchikuqqam dimandadu rin kaq, juyiskuna sintinsyashpa kastigananllapa”, nishpa. 22 Piru kananqam noqaqa niykillapa, runa masikipaq piñakushpaqam, uchayuq kangi. Chaymi sintinsyadu ringi kaq. Chayshinallam suq runata musyashpapis, ancha kastigadu ringi kaq chay Mas Kamachikuq Tandakaq Juyiskunapa ñawpambi. Runa masikita: “Ancha tuntum kangi” nishpaqam, ancha kastigadu ringi kaq infyirnupa ninambi.
23 ’Chayri ufrindaykita apashpa pata altarman Dyusta aduranaykiqa, piru yuyashpa: Suq runa masiytam piñachishqa kani, nishpaqa, 24 amaraq ufrindaykita qoychu. Ashwanri chay uraslla pata altarpa ñawpambi ufrindaykita dijashpa, kutishpa chay runa masikiman, paywan allichay. Chayshina allichashparaqmi, atingi ufrindaykita qoytaqa.
25 ’Chayshina suq runata mana allita ruraptiki, juyisman riykaptin dimandashuqqa, payman das rishpa, ñambilla allichay, amana dimandashunambaq. Mana chayta ruraptikikish, apashungiman juyisman. Chaykish juyisqa kach'ashungiman suldadukunaman karsilachishunan. 26 ¡Alliptam niykillapa, karsilmandaqam mana ringichu lluqshiq, tukuy ima dibirashqaykita payta pagaranaykikaman!
Jisusmi nirqan: “Suqpa warminda ama munakuychu”, nishpa
27 Jisusqam nirqambis:
—Qamkunaqam uyakushqallapa kangi unay tyimpupi kayshina kamachikushqanda: “Suq runapa warminwan ama puñuyllapachu”, niqta.* Éxodo 20.14 28 Piru kananqam noqaqa kaytapis niykillapa, mayqan runa chapashpa suqpa warminda, paywan puñunambaqqam ancha uchayuqna. Chaqa chayshina shunqombilla yuyashpaqam, alabis puñuykanmanshinana chay warmiwanqa.
29 ’Chayri ama nima laya uchata ruraychu. Piru chay allin ladu ñawiki inkitashuptin uchata ruranaykiqa, surqoshpa wichukuy. Mas allim suq parti kwirpuykilla chinganambaq, ama yumbay kwirpuykita infyirnuman wichukunambaq. 30 Chayshinallar chay allin ladu makiki ancha qawch'u kaptin uchata ruranambaqpis, kuchushpa wichukuy. Mas allim suq parti kwirpuykilla chinganambaq, ama yumbay kwirpuykita infyirnuman wichukunambaq.
Jisusmi nirqan: “Rrispitu warmikimanda ama akrakaychu”, nishpa
(Mt 19.9; Mk 10.11-12; Lk 16.18)
31 ’Unayqam nirqanllapapis: “Mayqan runa warminmanda akrakaqqa, suq dukumintuta qonqa, amana warmin kanambaq”, nishpa. 32 Piru kananqam noqaqa niykillapa, suq runa warminmanda akrakashpa, ancha uchayuqna. Piru mayqan warmi runanda traysyunda rurashpa, suq runawan kaptinllam, qosanqa atin akrakaytaqa. Manaqa manam balinchu warminda qatinanqa. Chaqa chay qatishqa warmiqa suq runawan kashpam, uchatana ruranman. Piru chay punta runan qatishpam, chay uchataqa rurachinman. Kanan chay qatishqa warmita mayqan tandaqpismi uchayuqna.
Jisusmi nirqan, ama jurashpa rimananchiq
33 ’Unay liykunaqam agwiluykikunata kayshinapis nirqan: “Amakish yanqata rimashpaqa: ‘purdyusitu’ ningichu. Imata Tayta Dyuspa ñawpambi ufrisikushpa, ‘purdyusitu’ nishpaqa, allipta kumpliy. Amakish llullakungichu”, nishpa, ¿manachu? 34 Piru kananqam noqaqa niykillapa, amar nimapaqpis “purdyusitu” nishpaqa, jurayllapachu. Amakish Dyuspa tiyanan syiluta myintashpaqa jurangillapachu. 35 Amakish kay pacha allpata myintashpaqa jurangillapachu. Chaqa kay pacha allpaqam Dyuspa ch'akin sarrukushqan lugar. Amakish ni Dyus akrashqan Jirusalin llaqtata myintashpaqa jurangillapachu. 36 Amakish ni umaykita myintashpa jurangillapachu. Chaqa Dyusllam rurashqa umaykitaqa. Qamqam mana ni suq aqchaykita atingichu yuraqyachiyta ni yanayachiyta. 37 Chayri ama jurayllapachu. Ashwan imatapis ufrisikushpaqa kumpliy. Chaqa qamkuna jurashpa ufrisikuptikiqam, dyablu chayshinaqa rimachishungillapa.
Jisusmi nirqan, ama pitapis bingananchiq
(Lk 6.29-30)
38 ’Unay nishqanllapatapismi uyashqallapa kangi: “Mayqan runa masinda suq ladu ñawinda sarkuyachiptinqa, chayshinalla paytapis dimandashpa, suq ladu ñawindalla sarkuyachinqa. Mayqan runa masinda suq kirunda surqoptinqa, dimandashpa, chayshinalla paytapis suq kirundalla surqonqallapa”, nishpa.* Éxodo 21.24 39 Piru kananqam noqaqa niykillapa, suq malutaqa ama bingayllapachu. Ashwan kayshina rurayllapa: Mayqan allin ladu qaqllaykipi takashuptinqa, tikrakay, chay suq ladu qaqllaykipipis maqashunambaq. 40 Ichu mayqan dimandashushpa munaptin kushmaykita qoch'ishuytaqa, punchuykitapis dijay apanambaq. 41 Mayqan qamkunata kamachishuptin, trastinda suq kilumitru y midyukaman apanaykipaqqa, kimsa kilumitrukaman apay. 42 Mayqan imata mañashuptimbis, qoy. Mayqan pristanayki munaqtaqa, ama fyirusyashpachu, pristay ima munashqanda, nishpa.
Jisusmi yach'achikurqan, kuntrawaqninchiqta kuyananchiq
(Lk 6.27-28, 32-36)
43 Jisusqam kayshinapis nirqan:
—Unay nishqanllapatam kayshina yach'akushqallapa kangi: “Kuyashuqkunata kuyay. Kuntrashuqkunataqa ch'iqniy”, nishpa, ¿manachu? 44 Piru kananqam chaypaqqa niykillapa, kuntrashuqkunata kuyayllapa. Maldisyashuqkunapaq Dyusman mañakuyllapa, paykunata yanapanambaq. Ch'iqnishuqkunata allita rurayllapa. Musyashushpa, qesachashuqkunapaq Dyusman mañakuyllapa, paykunata tukuy imapi yanapanambaq. 45 Chaqa chay Taytaykillapa Dyusmi ancha allin yumbaywan. Chaymi rupayta lluqshichin, tamyachikun yumbay allingunapaq, malukunapaqpis. Chayri qamkunapis yumbaywan shumaqta kawsayllapa, chay rikashuqkuna ninambaq: “Waq kriyiqkunaqam allipta Dyuspa wambranguna”, nishpa. 46 Chaqa kuyashuqkunatalla kuyashpaqam, mana ancha allitaqa ruraykangillapachu. Chaymi chay layata ruraqqa ¿ima laya pagutaraq Dyusmandaqa rinllapa ch'askiq? Chaqa chay uchayuq kuntribusyunda kubrakuqkunapismi chayshina kuyaq masingunatalla kuyanllapa, ¿manachu? 47 Chayri qamkunaqa uyawayllapa, kriyiq masikikunatalla napaykushpaqam, chay uchayuq runakunamandaqa mana mas allitachu ruraykangillapa. Chaqa chayshina kuyashpaqam, Dyuspi chay mana kriyiqkunashinalla kawsaykangillapa. Chayshinallam chay mana kriyiqkunaqa kuyaqkunatalla shumaqta napaykunllapa. 48 Chayri allita uyawayllapa: Taytaykillapa Dyusqam ancha allin kashpa, mana nima maluta ruranchu. Chayri qamkunapis Dyusshina kawsayllapa, ama nima maluta rurashpachu.