1 CORINTIOS
1. Kay cartatari, ¿pitaq escribiran? Kay cartataqa apóstol Pablon escribiran, Corinto llaqtapi kaq creyentekunaman apachinanpaq (1 Cor 1.1-2; 16.21; Hech 19.21; 20.1). Apóstol Pabloqa Cilicia provincia ukhupi kaq Tarso llaqtapin naceran (Hech 21.39; 22.13). Pablopa papanqa ishkay nacionniyoqmi karan: Israel nacionniyoq hinallataq Roma nacionniyoq ima. Chayraykun Pablopas chay ishkay nacionniyoq karan (Filip 3.4-5). Pabloqa ishkay sutiyoqmi karan: Hebreo rimaypin karan Saulo, Roma nacionniyoq runakunapa rimayninpitaqmi karan Pablo (Hech 13.9). Pabloqa Moisespa escribisqan leykunamanta allin yachaq runan karan. Señor Jesucristopi manaraq iñishaspaqa, Jesucristopi creeq runakunatan nishuta cheqnikuran (Hech 9.1-2; 22.5). Ichaqa Jesucristopi iñispañan, Pabloqa huk law nacionniyoq runakunaman Jesucristomanta allin willakuykunata willananpaq riran (Hech 26.17-18; Gál 2.8).
2. Kay cartari, ¿hayk'aqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa kanman karan Señor Jesucristopa nacesqanpa qepanta 53 otaq 55 watakunapin. Hinaspapas kay cartaqa escribisqa kanman karan Éfeso llaqtapin (Hech 19.10; Hech 20.31).
3. Kay cartari, ¿pikunapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan Corinto llaqtapi creyentekunapaqmi (1 Cor 1.1-2). Chay Corinto llaqtaqa Grecia nacionpin karan.
4. Kay cartari, ¿imapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan Corinto llaqtapi creyentekuna nishu problemakunapi, hinallataq ashka clase huchakunapi kawsasqankuraykun (1 Cor 1.11-12; 3.4; 5.1; 11.17-22; Hech 18.1-17).
5. Kay cartapiri, ¿mayqen versiculotaq aswan más importante yuyanapaq? Kay versiculon aswan más importanteqa: “Qankunaqa cheqaqtapuniyá tukuy sonqoykichiswan khuyanakuychis. Hinaspa mañakuychis, Santo Espiritupa qosqan oficiokuna chashkinaykichispaq…” (1 Cor 14.1).
6. Kay cartari, ¿imayna dividisqataq kashan? Kay cartan khayna dividisqa kashan:
(1) Diosman graciasta Pablo qosqanmanta (1 Cor 1.1-9).
(2) Jesucristopi creeq runakuna iglesiapi ch'aqwa ruwanakusqankumanta (1 Cor 1.10 asta 4.21).
(3) Iglesiapi problemakuna imayna arreglanamanta (1 Cor 5.1 asta 7.40).
(4) Runakunapa ruwasqan idolokunata ama adoranamanta (1 Cor 8.1 asta 10.33).
(5) Diospa templonpi imaynatas warmikuna kanankumanta, hinallataq Santa Cenata imayna ruwanamantawan (1 Cor 11.1-34).
(6) Santo Espíritu tukuy oficiokuna qowasqanchismanta (1 Cor 12.1 asta 14.40).
(7) Jesucristopa kawsarinpusqanmanta (1 Cor 15.1-58).
(8) Pablo viajananpaq piensasqanmanta (1 Cor 16.1-24).
1
Cartapa qallariyninmanta
1 Ancha khuyasqay wawqe panaykuna, noqa Pablon Diospa munayninman hina akllasqa karani, Señor Jesucristopa apostolnin kanaypaq. Chaymi noqaqa kunan wawqenchis Sostenespiwan kushka 2 qankunata saludamuykichis. Qankunatapas Señorninchis Jesucriston waqyasurankichis. Hinaspan ch'uyanchasurankichis, paypa llaqtan kanaykichispaq. Chaymi qankunapas, hinallataq enteron mundontinpi Jesucristopi creeqkunapas, Diospa waqyasqankuna kankichis. Chayraykun Jesucristoqa qankunapapas Señorniykichis, hinallataq enteron mundontinpi pikunachus Jesucristopi creeqkunapapas Señornin. 3 Noqaqa Dios Taytanchismantan, hinallataq Señorninchis Jesucristomantawanmi mañakushani, hawkallata kawsachisunaykichispaq, hinallataq tukuy imapi yanapasunaykichispaq ima.
Pablo graciasta Diosman qosqanmanta
4 Noqaqa sapa kutinmi qankunamanta Diosman graciasta qoni. Paymi qankunataqa anchata munakususqaykichisrayku, Señorninchis Jesucristontakama tukuy imapi yanapasurankichis, 5 Diosmanta allin willakuykunata allinta entiendenaykichispaq, hinallataq chay allin willakuykunata hukkunaman allinta yachachimunaykichispaq. 6 Saynapin qankunapas, Diosmanta allin willakuykunata uyarispaykichis, Señorninchis Jesucristopi cheqaqtapuni tukuy sonqoykichiswan creerankichis. 7 Chayraykun qankunamanqa Diosmanta tukuy clase bendicionkunaqa mana faltasunkichishchu asta Señorninchis Jesucristopa kutimunan p'unchawkama. 8 Hinaspapas qankunataqa kikin Diospunin yanapasunkichis iñiyniykichispi mana pisiyaspa qaqa hina sayanaykichispaq. Saynata iñiqtiykichismi, chay kutimusqan p'unchawpiqa mana ni pipas ni imamantapas acusayta atisunkichishchu. 9 Diosmi qankunataqa waqyasurankichis, Wawan Señorninchis Jesucristowan kushka kawsanaykichispaq. Hinaspapas Diosqa, prometesqankunataqa cumplinqapunin.
Jesucristopi creeq runakuna ch'aqwa ruwanakusqankumanta
10 Wawqe panaykuna, Señorninchis Jesucristopa sutinpin kaykunata ruegakuykichis. Qankuna ukhupiqa amayá ch'aqwatachu hatarichiychis, nitaq dividinakuspachu kawsaychispas. Aswanqa ch'ulla runa hinallayá huk piensayllayoq kaychis, hukllata rimaychis, hinallataq acuerdoman haykuspa hukllata imatapas ruwaychis. 11 Kaykunatan qankunamanqa nishaykichis, qankuna ukhupi ch'aqwata ruwanakuspa discutinakuykuna kasqanrayku. Chaykunatan noqaqa yachani, Cloé sutiyoq hermanapa familianmanta noqaman willawasqankurayku. 12 Chaymi qankuna ukhumanta wakinniykichisqa khaynata rimashankichis:
“Noqaqa Pablopa partenmantan kani”, nispa. Wakinniykichistaq: “Noqaqa Apolospa partenmantan kani”, nispa. Wakinniykichishñataq: “Noqaqa Pedropa partenmantan kani”, nispa. Saynallataq wakinniykichispas nillashankichistaq: “Noqaqa Señor Jesucristopa partenmantan kani”, nispa.
13 ¡Ichaqa manan saynachu chaykunaqa! ¿Acaso Señor Jesucristori dividisqachu kashan? Hinaspapas manan noqa Pablochu, huchaykichiskunaraykuqa cruzpi chakatasqa wañurani. Hinaspapas qankunaqa manan noqapa sutiypichu bautizasqaqa karankichis. (Chaymi noqapa sutiypiqa huk grupotaqa mana formanaykichishchu). 14 Noqaqa Diosmanmi graciasta qoni, qankuna ukhumantaqa mana ni mayqenniykichistapas bautizasqayrayku. Aswanmi noqaqa Crispo sutiyoq runata, hinallataq Gayo sutiyoq runallatawan bautizarani. 15 Saynaqa manan qankuna ukhumantaqa ni mayqenniykichispas niwaqchishchu: “Noqaqa Pablopa sutinpin bautizasqa karani”, nispaqa. 16 Hinaspapas noqaqa qankuna ukhumantaqa bautizarani Estefanaspa familiallantawanmi. Wakinniykichistan ichaqa mana bautizaranichu, nitaqmi yuyanipashchu hukkuna bautizasqaytaqa. 17 Ichaqa Señorninchis Jesucristoqa manan noqataqa mandamuwaran bautizanaypaqchu, aswanqa Diosmanta allin willakuykunata runakunaman willanaypaqmi. Chay allin willakuykunataqa manan noqaqa kikiypa yachaynillaymantachu willashani, nitaqmi rimasqaywan runakuna admirakunanpaqchu rimashanipas. Sichus saynata ruwayman chayqa, Señor Jesucristopa cruzpi wañusqantachá mana valeqman tukuchiyman.
Jesucristoqa ancha atiyniyoq kasqanmanta
18 Jesucristopi mana creeq runakunaqa, huchallapi kawsasqankuraykun chinkasqa hina kashanku. Chaymi paykunaqa Jesucristopa cruzpi wañusqanmanta allin willakuykunataqa huk tonterías mana imapaq valeq kananpaq piensanku. Ichaqa Señor Jesucristopi creespa, salvasqa kaqkunapaqqa, Jesucristomanta chay allin willakuykunaqa ancha atiyniyoqmi. 19 Chaykunamantan Bibliapiqa Diospa nisqan khayna escribisqa kashan:
“Kay pachapi yachaysapa runakunapa yachaynintan mana imaman tukuchisaq.
Kay pachapi entiendeq runakunapa piensaynintan pantachisaq”, nispa [Isaías 29.14].
20 Kunanyá tapusqaykichis, ¿maypitaq kashan yachayniyoq runarí? ¿Maypitaq kashan runakunata yachachiq runarí? ¿Maypitaq kashan kay tiempokunapi tukuy imatapas yachaq tukuq runarí? Ichaqa Diosmi kay mundopi runakunapa tukuy ima yachasqantapas mana ima valeqman tukuchin. 21 Chaymi Diosqa ancha yachayniyoq kaspa, mana permitiranchu kay pachapi runakuna yachayninkuman hina salvasqa kanankutaqa. Aswanmi Diosqa ancha yachayniyoq kaspa, Jesucristomanta willakuqtiyku, chay willakusqaykupi creeqkunallata salvananpaq decidiran, chay willakusqayku mana valeq tonterías hina mana creeq runakunapaq kashaqtinpas.
22 Israel nacionniyoq runakunaqa milagrokunallatan rikuyta munanku, Jesucristopi creenankupaqqa. Saynallataqmi Grecia nacionniyoq runakunapas, aswan más yachayniyoq kayta munaspanku, mosoq yachachikuykunallata mashkanku, Jesucristopi creenankupaqqa. 23 Noqaykun ichaqa, cruzpi Jesucristo wañusqanmanta runakunaman willashayku. Chay allin willakuymi Israel nacionniyoq runakunapaqqa, ñanpi laq'apakunapaq rumi hina. Ichaqa huk law nacionniyoq runakunapaqtaqmi, Diosmanta allin willakuykunaqa, mana imapaq valeq tonterías hina. 24 Ichaqa Diosmi waqyasqan runakunamanqa, Israel nacionniyoq runakunamanpas, hinallataq huk law nacionniyoq runakunamanpas, yachachiwanchis, Jesucristoqa Diosmanta hamuspa ancha atiyniyoq kasqanta, hinallataq ancha yachayniyoq kasqanta ima. 25 Ichaqa kay pachapi runakunaqa piensanku Jesucristopa cruzpi wañusqanqa mana imapaq valeq kananpaqmi. Chayqa manan saynachu. Diosqa ancha yachayniyoqmi, hinaspapas ancha atiyniyoqmi kay pachapi llapallan runakunamantaqa.
26 Chayraykuyá qankunaqa, wawqe panaykuna, yuyariychis, imayna condicionpis Dios waqyasusqaykichista. Qankunaqa runakunapa piensasqanman hinaqa, chikachallanmi yachayniyoq runakunaqa karankichis. Hinaspapas chikachallanmi reqsisqa runakunaqa karankichis, hinaspapas chikachallanmi reqsisqa kaq familiamantapas karankichis. 27 Chaymi kay pachapi runakuna qankunamantaqa khaynata piensanku: “Llapa inútil mana yachayniyoq sonso runakunan kanku”, nispanku. Saynata piensashaqtinkupas, Diosmi qankunataqa akllakusurankichis, kay pachapi yachaq tukuq runakunata p'enqayman churaspa, mana yachayniyoq kasqankuta rikuchinanpaq. Saynallataqmi kay pachapi mana importante runakunata akllaran, kay pachapi importante runakunata p'enqayman churananpaq. 28 Hinaspan Diosqa aswan akllaran kay pachapi runakunapa despreciasqan runakunata, mana importante kaq runakunata, hinallataq mana imayoq kaq runakunata ima, saynapi llapallan yachaq tukuq, hinallataq importante creekuq runakunata p'enqayman churananpaq. 29 Chaykunatan Diosqa ruwaran, paypa ñawpaqninpi imapas ruwasqanmanta, pipas ama alabakunanpaq. 30 Chayraykun qankunataqa kikin Diospuni waqyasurankichis, Wawan Jesucristowan huklla kanaykichispaq. Chaymi Jesucristowan huklla kasqanchisrayku, payqa yachachiwanchis, yachayniyoq kananchispaq. Chaymi noqanchistaqa, Jesucristopi creesqanchisrayku, Diosqa tukuy huchanchiskunata perdonaspa, ch'uyanchawanchis; hinallataq aprobaspa wiñay kawsaytapas qowanchis. 31 Chaymantan Bibliapiqa khayna escribisqa kashan:
“Sichus pipas alabakuyta munan chayqa, aswanyá Señorninchis Diospa ruwasqanwan alabakuchun”, nispa.