2 TIMOTEO
1. Kay cartatari, ¿pitaq escribiran? Kay cartataqa apóstol Pablon escribiran Timoteoman apachinanpaq (2 Tim 1.1-2). Apóstol Pabloqa Cilicia provincia ukhupi kaq Tarso llaqtapin naceran (Hech 21.39; 22.13). Pablopa papanqa ishkay nacionniyoqmi karan: Israel nacionniyoq hinallataq Roma nacionniyoq ima. Chayraykun Pablopas chay ishkay nacionniyoq karan (Filip 3.4-5). Pabloqa ishkay sutiyoqmi karan: Hebreo rimaypin karan Saulo, Roma nacionniyoq runakunapa rimayninpitaqmi karan Pablo (Hech 13.9). Pabloqa Moisespa escribisqan leykunamanta allin yachaq runan karan. Señor Jesucristopi manaraq iñishaspaqa, Jesucristopi creeq runakunatan nishuta cheqnikuran (Hech 9.1, 2; 22.5). Ichaqa Jesucristopi iñispañan, Pabloqa huk law nacionniyoq runakunaman Jesucristomanta allin willakuykunata willananpaq riran (Hech 26.17-18; Gál 2.8).
2. Kay cartari, ¿hayk'aqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa kanman karan Señor Jesucristopa nacesqanpa qepanta 65 otaq 67 watakunapin. Hinaspapas Pabloqa kay cartataqa escribinman karan Roma nación llaqtapi carcelpi kashaspanmi (2 Tim 1.8, 16).
3. Kay cartari, ¿pipaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan Jesucristopi creeq joven Timoteomanmi (2 Tim 1.2). Timoteoqa apóstol Pablopa khuyakusqan wawan hinan karan (1 Tim 1.1-2; 2 Tim 1.2; 2.1). Paytaqa apóstol Pablon Éfeso llaqtapi pastor kananpaq saqeran Macedonia llaqtaman rishaspa (1 Tim 1.3).
4. Kay cartari, ¿imapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan, joven Timoteo iñiyninpi allinta kallpanchakuspa, huk soldado hina ñawpaqman purinanpaqmi (2 Tim 1.6 asta 2.13). Saynallataqmi apóstol Pabloqa carcelpi wañuchinankuta yachakuspa, Timoteomanta despedikuran kay cartapi, tukuy consejokunata qospa, saynapi Diosmanta allin willakuy qallarisqanta ñawpaqman Timoteo puririchinanpaq (2 Tim 2.14 asta 4.18).
5. Kay cartapiri, ¿mayqen versiculotaq aswan más importante yuyanapaq? Kay versiculon aswan más importante yuyanapaqqa: “Chayraykuyá Timoteo, qanqa kallpanchakuspa, Señorninchis Jesucristomanta cheqaq kaqta mana imatapas cambiaspa, allinta yachachiy. Saynata yachachispaykiqa manan ni imamantapas p'enqakunkichu…” (2 Tim 2.15).
6. Kay cartari, ¿imayna dividisqataq kashan? Kay cartaqa khayna dividisqan kashan:
(1) Jesucristomanta ama p'enqakuspa willakunamanta (2 Tim 1.1-18).
(2) Jesucristopa soldadon kanamanta (2 Tim 2.1-13).
(3) Diospa aprobasqan obrero kanamanta (2 Tim 2.14-26).
(4) Juicio p'unchaw manaraq chayamushaqtin imayna kawsanamanta (2 Tim 3.1-17).
(5) Diospa palabran yachachinamanta (2 Tim 4.1-8).
(6) Apóstol Pablo Timoteoman consejasqanmanta (2 Tim 4.9-22).
1
Cartapa qallariyninmanta
1 Ancha khuyasqay wawqéy Timoteo, noqa Pablon Jesucristopa apostolnin kaspay kay cartata qanman escribimushayki. Noqaqa Diospa munasqanman hinan akllasqa karani, Señor Jesucristopa apostolnin kanaypaq, saynapi paypa wiñay kawsay prometesqanmanta runakunaman willanaypaq, saynapi paypi creespanku, chay wiñay kawsayta chashkinankupaq. 2 Qanqa waway hinan kanki. Chaymi noqaqa qanta saludaykamuyki tukuy khuyakuywan. Noqaqa tukuy sonqoywanmi Diosmanta, hinallataq Señorninchis Jesucristomantapas mañakushani, khuyakuypi hinallataq hawkayaypipas kawsachisunaykipaq, saynallataq tukuy imapipas yanapasunaykipaq ima.
Apóstol Pablo graciasta Diosman qosqanmanta
3 Noqaqa tuta p'unchaw mañakuspaymi, qanmanta yuyarispay, Diosman graciasta qoni. Hinaspapas noqaqa ñawpaq abueloykuna hinan, ch'uya sonqoywan Diosta servikushani. 4 Noqaqa sapa kutinmi yuyarini qanpa kasqaykimanta ripuqtiy, waqaspa llakisqallaña qepakusqaykita. Chaymi noqaqa qanwan tupayuyta munani, ancha kusisqa kanaypaq. 5 Saynallataqmi noqaqa allintapuni yuyashani, Diospi cheqaqtapuni iñisqaykita. Saynallataqmi noqaqa yuyashani abuelayki Loidapas, hinallataq mamitayki Eunicepas, qanpa ñawpaqniykitaraq tukuy sonqonkuwan Diospi iñisqankuta. Hinaspapas noqaqa allintan yachani, qanpas paykuna hina cheqaqtapuni Diospi iñisqaykita.
Jesucristomanta ama p'enqakuspa willakunamanta
6 Noqan umaykiman makiyta churayuspa, Diosmanta mañakurani; hinaspan Dios atiyta qosuranki, payta allinta servinaykipaq. Saynaqa chay atiytayá ninata hina sonqoykipi sansarichispa, astawan kallpanchakuy, saynapi Diosta allinta servinaykipaq. 7 Diosqa Santo Espirituntaqa qowaranchis manan cobarde kananchispaqchu, aswanqa atiyniyoq, munakuyniyoq, hinallataq allinta controlakuspa kawsananchispaqmi. 8 Chayraykuyá qanqa Señorninchis Jesucristomanta ama p'enqakuspa, allinta willakuy. Saynallataqyá noqamantapas ama p'enqakuychu, Señorninchis Jesucristota servisqayrayku preso kashaqtiypas. Aswanyá qanpas listo kay, Señorninchis Jesucristomanta allin noticiata willakusqaykirayku ñak'arinaykipaq. Hinaspapas Diosmi qantaqa kallpanchasunki, tukuy ñak'ariykunata soportanaykipaq. 9 Diosmi noqanchistaqa salvawaranchis. Hinaspan waqyawaranchis, huchamanta karunchakuspa, paypa munasqanman hina kawsananchispaq. Ichaqa manan ni imatapas noqanchisqa ruwaranchishchu, paypa wawankuna kananchispaqqa. Aswanqa Dios kikinpunin manaraq kay pachata unanchashaspan, munakuwaranchis. Chaymi piensaran Señor Jesucristota kay pachaman mandamuspa, salvawananchispaq. 10 Kunanmi Diosqa ña rikuchiwanchishña munakuyninta, Salvawaqninchis Señor Jesucristota mandamusqanwan. Paymi wañusqanmanta kawsarimuspa wañuytapas venceran, saynapi pipas paypa allin yachachisqanpi creeqkunaqa, wiña-wiñay kawsayniyoq kanankupaq.
11 Diosmi noqataqa akllawaran, apostolnin kanaypaq. Hinaspan encargawaran Señorninchis Jesucristomanta allin willakuykunata {huk law nación llaqtakunapi} willamunaypaq, hinallataq yachachimunaypaq ima. 12 Chayraykun noqaqa kunan ñak'arishani. Ichaqa manan noqaqa chay ñak'arisqaykunawanqa p'enqakunichu. Aswanmi noqaqa yachakuni Señor Jesucristopi cheqaqtapuni creesqayta. Hinaspapas noqaqa seguron kashani Señor Jesucristo atiyninwan yanapawananmanta, saynapi asta kutimunan p'unchawkama, paypi allinta creenaypaq.
13 Qanqa chay cheqaq yachachisqaykunatayá allinta kasukuy. Hinaspa iñiyniykipi qaqa hina sayaspayki, runakunata khuyakuspa kawsay, Jesucristowan huk sonqolla kasqaykirayku. 14 (Qanqa amayá permitinkichu Jesucristopa contranpi yachachiq runakuna, creyentekunata engañanankutaqa). Aswanqa Diosmi qanman encargasuranki, noqanchispi tiyaq Santo Espiritupa yanapayninwan, Jesucristomanta allin willakuykunamanta runakunaman allinta yachachimunaykipaq.
15 Timoteo, qanqa ñan yachankiña, llapallan creyentekuna Asia provincia lawpi sapallaytaña saqeruwasqankuta. Paykuna ukhumantan kanku Figelowan hinallataq Hermogenespiwan ima. 16 Wawqenchis Onesiforoqa carcelpi sapallay kashaqtiymi, watukamuwaqniy hamuran. Hinaspapas payqa preso kasqaymantapas manan p'enqakuranchu. Aswanmi payqa kallpanchawaran. Chaymi noqaqa Diosmanta mañakushani, Onesiforota, hinallataq familiantawan yanapananpaq. 17 Chay wawqenchis Onesiforoqa Roma llaqtaman chayaramuspanmi, asta tariwanankama mashkawaran. 18 Chaykunata ruwasqanraykuyá, Señorninchis Jesucristoqa payta anchata khuyapayaykuchun, juicio p'unchaw chayamuqtin. Yachasqaykiman hinan, Onesiforoqa anchata yanapawaranchis Éfeso llaqtapi kashaqtinchis.