GÁLATAS
1. Kay cartatari, ¿pitaq escribiran? Kay cartataqa apóstol Pablon escribiran, Galacia provincia lawpi creyentekunaman apachinanpaq (Gál 1.1; 5.2). Apóstol Pabloqa Cilicia provincia ukhupi kaq Tarso llaqtapin naceran (Hech 21.39; 22.13). Pablopa papanqa ishkay nacionniyoqmi karan: Israel nacionniyoq hinallataq Roma nacionniyoq ima. Chayraykun Pablopas chay ishkay nacionniyoq karan (Filip 3.4-5). Pabloqa ishkay sutiyoqmi karan: Hebreo rimaypin karan Saulo, Roma nacionniyoq runakunapa rimayninpitaqmi karan Pablo (Hech 13.9). Pabloqa Moisespa escribisqan leykunamanta allin yachaq runan karan. Señor Jesucristopi manaraq iñishaspaqa, Jesucristopi creeq runakunatan nishuta cheqnikuran (Hech 9.1, 2; 22.5). Ichaqa Jesucristopi iñispañan, Pabloqa huk law nacionniyoq runakunaman Jesucristomanta allin willakuykunata willananpaq riran (Hech 26.17-18; Gál 2.8).
2. Kay cartari, ¿hayk'aqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa kanman karan Señor Jesucristopa nacesqanpa qepanta 48 otaq 58 watakunapin.
3. Kay cartari, ¿pikunapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan Galacia provincia lawpi mana Israel nacionniyoq creyentekunapaqmi (Gál 1.1). Chay Galacia provincia lawpiqa kay reqsisqa llaqtakunan karan: Pisidia llaqta (Hech 13.14), Iconio distrito (Hech 14.1), Listra llaqta, hinallataq Derbe nisqa llaqtapiwan ima (Hech 16.1-5). Chay Galacia provinciapi wakin runakunamanqa apóstol Pablon Bernabeypiwan Jesucristomanta willaranku primer kaq viaje risqankupi (Gál 4.13; Hech 16.6).
4. Kay cartari, ¿imapaqtaq escribisqa karan? Kay cartaqa escribisqa karan, Galacia provinciapi creyente runakuna Jesucristopi allinta iñispanku salvasqa kasqankuta yachanankupaqmi. Paykunaqa piensarankun Moisespa escribisqan leykunata kasukusqankurayku salvasqa kanankupaqmi (Gál 1.6-7; 3.24; 4.10; 5.2).
5. Kay cartapiri, ¿mayqen versiculotaq aswan más importante yuyanapaq? Kay versiculon aswan más importanteqa: “Señor Jesucristo salvawasqanchisraykun noqanchisqa libreña kanchis. Chayraykun Moisespa escribisqan yachachikuy leykunamanqa manaña kutinaykichishchu, kaqmanta esclavo hina kanaykichispaqqa” (Gál 5.1).
6. Kay cartari, ¿imayna dividisqataq kashan? Kay cartaqa khayna dividisqan kashan:
(1) Señor Jesucristopa yachachisqan evangelio ch'ullalla kasqanmanta (Gál 1.1-10).
(2) Imaynanpis Pablo apóstol kasqanmanta (Gál 1.11 asta 2.21).
(3) Manan leykunata cumplispachu, aswanqa Jesucristopi creespa, salvasqa kananchismanta (Gál 3.1-29).
(4) Diospa wawanña kasqanchismanta (Gál 4.1 asta 5.26).
(5) Tukuy imapi yanapanakunamanta (Gál 6.1-18).
1
Cartapa qallariyninmanta
1 Khuyasqay wawqe panaykuna, noqaqa Señor Jesucristopa akllasqan apóstol Pablon kani. Noqataqa manan runakunachu akllawaran, nitaqmi runakunachu mandamuwaranpas. Aswanmi noqataqa kikin Señor Jesucristo, hinallataq wañusqanmanta Señor Jesucristota kawsarichimuq Dios Taytan, noqataqa akllawaspa mandamuwan. 2 Chaymi noqaqa, hinallataq noqawan kushka kaq wawqe pananchiskunapiwan saludamuykichis Galacia provincia lawkunapi llapallan tarikuq wawqe pananchiskunata. 3 Qankunawanyá kachun Dios Taytanchispa, hinallataq Señor Jesucristopa ancha munakuynin, hinallataq hawkalla kayninpas. 4 Dios Taytanchispa munayninman hinan, Señorninchis Jesucristoqa cruzpi wañunanpaq vidanta entregaran, saynapi llapallan huchanchiskunata perdonawananchispaq, hinallataq kay pachapi tukuy mana allinkuna ruwaykunamantapas librawananchispaq ima. 5 Chayraykuyá Dios Taytanchisqa wiña-wiñaypaq alabasqa kachun. Amén.
Señorninchis Jesucristolla salvawaqninchis kasqanmanta
6 Señorninchis Jesucristontakaman Diosqa rikuchisurankichis munakuyninta. Ichaqa ancha admirasqan noqaqa kashani, waqyasuqniykichis Diosmanta manaraq unaypi hukniraq clase yachachikuykunata qatikuspa, karunchakusqaykichiswan. 7 Cheqaqtapunin niykichis, Jesucristomanta hukniraq yachachikuykunaqa manan kanchu. Ichaqa kaytaqa niykichis, qankuna ukhupi, Señor Jesucristomanta llullarikuspa pantachiy mañayoq runakuna kasqankuraykun. 8 (Noqaykuqa manan llullarikuspachu Diospa palabranmantaqa yachachiraykichis). Chayraykun niykichis, sichus noqaykuña otaq huk angelña Señor Jesucristomanta huk clase yachachikuyta willakunqa chayqa, chay huk clase yachachikuymanta willakuqkunatayá Diosqa maldecispa, wiña-wiñaypaq castigachun. 9 Kaykuna pasananmantaqa ñan willaraykichishña. Chaymi kaqmanta kunanpas nimushaykichis kayta: Sichus qankunaman yachachisqaykumanta pipas hukniraq yachachikuy evangeliota yachachisunkichis chayqa, ¡Diospa maldecisqanyá chay runaqa kachun!
10 Kay nisqaywanri, ¿runakuna alabawanantachu mashkashaní? Manan. Noqaqa mashkashani Dioswan allinpi qepaytan. Noqari, ¿runakunawan allinpi qepaytachu mashkashaní? Manan. Sichus runakunawan allinpi qepayta munaspayqa, manan Señor Jesucristopa serviqninchu kayman.
Pablo imaynanpis apóstol kasqanmanta
11 Wawqe panaykuna, kaytan yachanaykichis: Señor Jesucristomanta allin willakuyta qankunaman willaspa yachachisqaykunaqa manan runakunapa inventasqanchu. 12 Hinaspapas chay willakuytaqa manan ni mayqen runakunapashchu willawaran, nitaq yachachiwaranpas. Aswanqa kikin Señor Jesucriston noqamanqa revelaykuwaran chay cheqaq allin willakuymantaqa.
13 Qankunaqa ñan yachankichishña Israel nacionpi fariseo runakunapa religionninman pertenecespa imaynas ñawpaq kasqaytaqa. Hinaspapas noqaqa anchallatañan Señor Jesucristopi creeq runakunataqa qatikacharani. Hinaspan tukuy imaymanakunata ruwaspay, paykunataqa chinkachipuyta munarani. 14 Hinaspapas noqaqa Israel nacionpi wiñaymasiy kaq runakunamantapas, hinallataq llapallan llaqtamasiykunamantapas, aswan mastaraqmi chay fariseo religionniymanqa dedicakurani. Chayraykun noqaqa ñawpaq abuelonchiskunapa yachachisqanku costumbrekunatapas ancha manchakuywanraq allinta kasukurani. Chaymi noqaqa paykunamantapas aswan mastaraq cumplirani. 15 Ichaqa sayna kashaqtiypas, Diosmi noqataqa anchata munakuwaspa, manaraq naceshaqtiy akllawaran, payta servinaypaq. 16 Noqamanqa kikin Diosmi Wawan Jesucristota rikuchiwaran, paymanta allin yachaykunata yachanaypaq. Hinaspan Diosqa akllawaspan huk law nacionniyoq runakunaman Jesucristomanta allin willakuykunata willamunaypaq mandawaran. Hinaspapas noqaqa manan ni pi runatapas mashkaranichu yachachiwananpaqqa. 17 Hinaspapas noqaqa Jerusalén llaqtapi ñawpaqmantaraq kaq apostolkunamanpas manan tapukuqqa riranichu. Aswanmi chay kasqan ratolla pasatamurani Arabia nisqa lawman; hinaspan chaymantaña Damasco llaqtaman kaqmanta kutimurani.
18 Jesucristopi iñisqaymanta kinsa wata pasaruqtinmi, Jerusalén llaqtaman rirani apóstol Pedrota reqsinaypaq. Hinaspan noqaqa apóstol Pedrowan chunka pishqayoq p'unchaw qepakurani. 19 Ichaqa manan wakin apostolkunataqa ni mayqentapas rikuranichu. Aswanqa Señor Jesuspa hermanon Jacobollawanmi tuparani. 20 Kaykunamantaqa cheqaqtan willashaykichis. ¡Hinaspapas Diosmi yachan mana llullakusqayta!
21 Chaymantañataqmi noqaqa rirani Siria provincia lawkunaman, hinallataq Cilicia provincia lawkunamanwan ima. 22 Chay tiempopin Judea provincia lawpi kaq hermanokunaqa manaraq reqsiwarankuchu. 23 Aswanmi paykunaqa, noqamanta khayna rimasqankuta uyariranku: “Ñawpaq castigawananchispaq qatikachawaqninchis, hinallataq contranchispi kaq runan, kunanqa Señor Jesucristopa palabranmanta willakuspa purishan”, nisqankuta. 24 Chaymi Señor Jesucristopi creeq runakunaqa Diosta alabaranku, noqapa vidayta Dios cambiasqanrayku.