ROM MANDE
Polndo Nga So Uyiga Rom Merako Oni Simoo Bare, Nguro Nakangoyingo
Romro Mande Tabango
Polndo nga so uyiga nga nakangoro, nowoondoyemo hamoo teyingo oni Rom endemo oorootenggoku, ngu yunoyingo. Pol, ene Korind endemo ootooro, ngunonggo nga so uyiga nga nakangoro ngu, bare gura inoyingo. Ngu barega ngu oowooyi Pibi, ngu barega, ngundo Polro so uyi yoro, Rom ende oorowuyingo. Ngu Itali merangga ngu, Rom merako nguno ende urungga Gabumanro ko oni nguno bibitetenggo. Asa, enengo oni urungga ngu oowooyi Sisa, ene nguya ngu mera gumisina bibiteyingo.
Nga so uyigano ngano ngu, Polndo oni simoo bareno etuyeroro, ngandiro ete. Noore merako oni simoo bare oorootetoku nga ngu, noore Anut doongeyimo weti mbumbuwadodo oorooteto. Ngundiromu ngu, ene noore gome metemi nenengo, Anut doongeyimo ma tunootewato. Kini, noorengo ko guradiro guradiro, ko, noorengo murinani nguya guradiro guradiro teteto. Ene noore Yisas Krayisro ingootooye, nowoondonanimo hamoo tero ngu, asa, Anutdo ngu noore oni simoo baredoya, nenengo oni, ero ngu, asa, enendo noorengo mbumbuwa andangeyunowa.
Polndo ngu Rom merako nguno oorowuwero gome ingoote. Ene nguno oororo, Anutro Mandeni Keta Mesarango ngu wesiyoro yunoro, ko oni nowoondoyemo hamoo teyingo. Ngu mera gidesina oorootenggoku, ngu yanggango yunowero eyingo. Asa, ngu mera gidesina oni oorootenggoku, ngu Yuda oni simoo bare, ko gidega ngu ene Girik oni simoo bare oorootenggo. Asa, nga so uyigano ngano ngu, oni simoo bareno Polndo ko tero endeyootoni, oni simoo baredo ene hoorooweyingomu nguro ete.
Arisa, mande gumi ngu nga so uyigano ngandiro ooroote:
* Kambayeroyingo mande ko so uyiga ngaro ingonduduni nguya ooroote. 1:1-17.
* Oni simoo bare bidodo biyomi oodoyi ngu, asa, Anutdo noore yomburiyerowa. 1:18-3:20.
* Roogo keyoweroyi, nguro oo muringga ngundo ngu, mete noore mbumbuwanonggo yoyowa. Kini, ngu nowoondoye ebe ino ino teweroyi nguro muri, asa, Krayisro nowoondoyemo hamoo tero oodoyi ngu, asa, ngu muringgano ngunonggo ngu noore yoyowa.3:21-4:25
* Noore ngu komo Krayisya yowuruwoowatoku, ngunonggo ngu noore keta sugi sugi suwooyi sano oruweroyiga, ngu yowato. 5:1-8:39.
* Iserel oni simoo baredo ngu Anut kootu inoyingo. Ene kootuyisina Anut enengombo ko yoyoro, enengo nowoondoyemo hamoo teyingo pawa newendemo ko yoyowero ombuwa. 9:1-11:36.
* Kristen oni simoo barero muri gome nenengo.12:1-15:13.
* Polndo kambayeroyingo mande ero, enengo ingonduduye ngu yokutuyeroyingo. 15:14-16:27.
1
Aposel Polndo Ko Teyingo, Nguro Muri
1 No Polndo, no Krayis Yisasro kirikiri oni. Yisasdo no noyoro, enengo ko oni kirarongo (Aposel), rogoneroro noyewo. No nguno Anutro Mande Keta Mesarango ngaro koyi teweroyi noyewo.
2-3 Kurimi oorengo, Anutdo enengo Mande Keta Mesarangongga ngu ero gosiyoro, ngu enengo Nangoni Yisas Krayis, nguro eyingo. Ngu enengo ingondudu eyingo onino etoni nakangoyingo. Yo, ene Dewit oni urungga nguro sowenimonggo oni oorengo tunooteyingo. 4 Ene Anutro nangoni yanggangonidodo, ene Yuka Kundingiyimbo yeni tunooteyingo. Yo, Anutdo merenonggo Yisas yokutuwooyingo naruno, nguno yootunoro etuyeroote. Ngu hamoo, ene noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, ngu Anutro nangoni. 5 Anutdo, Yisas Krayisnonggo sumange yoro yunowo. Krayis oowooyimonggo noyoro, enengo ko oni kirarongo (Aposel), enengo kono ngano yoyewo. Ene ngundiro tetoni, oni simoo bare mera bidodomonggo negoyerootoni ngu, Yisasro nowoondoyemo hamoo tero, enengo mandeni keyowanggo. 6 Ye Rom merako oni simoo bare nguya Anutdo ye negoyerowoku, nguro ye Yisas Krayisro menongga ngu kuri ingowonggoku, ngu ye keyoyi.
7 Ye simoo bare Romno oorootenggoku, ye Anutdo kuri newende ye yunoro enengo ero negoyerootoni, nondo mande nga, yengo nakangooteno. Anut noorengo awanani, nguno yemboongetoowe, nguya noorengo Oo Bidodo Simburi Simbunani, Yisas Krayis, ngundo sumange noore suwooyi sano yunorootoni, nguno ye nowoondoye imakeyingomo oriyi.
Polndo Rom Merako Oni Simoo Bare Ngu Yeyowero Ingoyingo
8 Mera bidodomo, oni simoo bare yengo nowoondoyemo hamoo teyingo gomengga ngu mande ingootoyi, nguro no ngu oni oni tero, Anutno Yisas Krayis oowooyimo, esosootero yemboongeteno. 9 Nowoondone bidodo Anut Nangonimboro Mande Keta Mesarango wesiyoro yunoro ngu, ngu no Anutro ko oni nenengo tunooteteno. Nguro ngu, Anut kuri ingowoku ngu, suwooyi sano no yengo ingondudu tero, Anutno yemboongeteno. 10 No yeno omburo, yeyowero ingondudu urungga teteno. Nguro ngu, no suwooyi sano yemboongetenoku ngu, Anutno mete tetoni ngu, ene oore gura etunerootoni, nguwoore omburo yeyowano. 11 No ye yeyowero nowoondone gome ingoro hahangeteno. Ndadiro nguro, nondo ye Yuka Kundingiyi, ngundo oo kingo duwoo yunootenoku, nguro ye nowoondoyemo hamoo teyingo, ngu yanggango teyunowa. 12 Ngu ngandiro. Yengo nowoondoyemo hamoo teyingo, ngundo no hooroowenerootoni, ngundiro nangge, no nowoondonemo hamoo teyingo, ngundo ye hoorooweyerowano. Ngundiro tewatoku, ngundo noorengo bidodo Yisasro nowoondonanimo hamoo teyingo ngu, yanggango teyinowa.
13 Ye Kristen dobookurine, ye komo gome ingoyi, ero ingooteno. Naru oowooyingga, no yeno oorowuwero ingootoowe, ene oo oowooyinggado noro oore ukingoote. Noro kone oorengo, ngundo oni simoo bare sowe gidarega, Yuda oni kini hoorooweyerootoni, Yisasro simoo bare tetenggo. Ngundiro nguro, no ye nguya hoorooweyeroro, yengo nowoondoyemo hamoo teyingo ngu, yanggango teyunowero ingooteno. 14 Anutdo oo gome no nunowoku, nguro no Anutno wetidodo. Nguro ngu, no komo oni simoo bare bidodo hoorooweyerowano. Ngundiro nguro, no tuko oni, konggi oni nguya, ingondududodo oni, ko, ingonduduye kini oni nguya, no komo ngu bidodo hoorooweyerowero ingooteno. 15 Ngundiro nguro, no nowoondonemonggo ngu, ye Rom merako oorootenggoku, nguro nguya, mande keta gome nga yeno ewero ingondudu teteno.
Mande Keta Mesarango Ngu Anutro Yanggangoni
16 No Anutro Mande Keta Mesarango ngaro ma oyimoneroote. Ndadiro nguro, Mande Keta Mesarango ngu Anutro yanggangoni. Ngundo ngu, ene mete yoyeni, Anutdo oni simoo bare nguro nowoondoyemo hamoo tewanggoku ngu, ngu yoyowa. Koretero, Yuda oni yoyoro, kootuyisina, oni sowe gidarega nguya yoyowa. 17 Anutro mande, ngundo oni yoyeni, oni gome nenengo oorengo tunootewanggo. Oni nenengo yeni tunooteweroyi ngu, Anutro murini tunootero oruweroyi ngu, oo bidodo Yisasno nowoondoyemo hamoo teyingo, ngundo nangge yeni tunootete. Anutro mandeno, ngu kuri ngundiro eyingo.
Oni ene Mande Keta Mesarango ngu gome ingoro, nguro ene nowoondoyemo hamoo tewanggoku ngu, asa, ene oni nenengo tunootero, suwooyi sano keta oruweroyi ngu yowanggo, ero eyingo. (Habakuk 2:4)
Oni Simoo Bare Bidodo Anut Kootu Inootenggo
18 Noore ingooteto. Anutro sanggirini, ngundo oni bidodo merakono muri biyomi, ko, weti mbumbuwa tetenggoku, nguro sambo endemonggo omburo, ngano tunooteroroote. Oniro weti mbumbuwaye, ngundo Anutro mande wiriyoro, yoro oongootenggoku, nguro Anutro sanggirini, ngu oni nguno tunootewa. 19 Oni bidodo Anutro murini ingootenggo. Anutro hamoo ingoweroyi, ngu mandeni tunoo oorengo oorooteku ngu, Anut enengombo kuri etuyeroyingo. 20 Kurimi oorengo oo bidodo yeyingo naruno, Anut ene suwooyi sano, yanggangonidodo, enengo murini ootootoni, ngu bidodo onindo kenoro ingootenggo. Yo, oni ene Anutdo mera nga oo bidodo yeyingo, ngu kenoro, nguno ngu, Anutro murini nguro yanggangoni oo nguya kenoro ingootenggo. Ngundiro nangge, kootuyisina, onindo enengo weti mbumbuwaye oongooweroyi oore gura kini. Nguro ngu, ene ma ingooteto, ero ma ewanggo.
21 Oni ene Anutdo mera ngano oo yeyingo, ngu kenoro ingootenggo. Ene Anut hamoo oorengo, ero ma ingoro, nguro bingami ma okooyingo. Eneno oni oni nguya ma teyingo. Kini, ene Anut kabetero, ene kingo oo godagodange nguno ingonduduye nguno nangge yero, nowoondoye ooreriko oorootenggo. 22 Ngundiro nguro, ene ingondududodo oni, ero etenggoku ngu, ene Anut doongeyimo, ene oni ingonduduye kini tunootetenggo. 23 Anut duridarinidodoga ngu ma kumooteku, ene ngu kootu inoro, nguno nguya yambo mande ma tetenggo. Ene ngu merako ngano oo kumootenggoku, ngu gabogaboyi tero, ngu bingamiye okooro, nguno yambo mande teyingo. Oo kumootenggoku ngu ngandiro: oni, nu, nusako, siresoombaraku, oo kekandeyedodomu endeyootenggoku, ngu gabogaboyemo tero, nguno yambo mande tetenggo.
Muri Biyomi Gura Gura
24 Ngundiro nguro, Anutdo yoyokootoni, enengo muriye biyomi, ngundo yoyoro, nowoondoye sugabododo teyunootoni, ngunonggo enengombo buribari endeyootenggokuno, goweye yeyi, biyomi oorengo yetenggo. Nguno goweye yomburiyoro, nguno oyimo yootenggo. 25 Ngundiro oni simoo bare ngu, ene Anutro hamoo mande ngu ma keyoro, ene Setanro godange ngu nangge keyoyingo. Yo, ene Anut mera ngano oo bidodo yeni tunooteyingongga, ngu kootu inoyingo. Yo, ene Anut oowooyi bingami ma ero okooyingo. Kini, ene Anutno yambo mande teweroyi ngu ma tero, ene Anutdo oo merako ngano yeyingo, oo nguno nangge yambo mande teyingo.
26 Ngundiro nguro, Anutdo yoyokootoni, ene muri biyomimo oodoyi, enengo baresumooye ngu kame nenengo teweroyi muri ngu yokoro, bare gidarega ngu sebobarese tero, muri biyomi ngu, keyororootenggo. 27 Simoo nguya ngundiro nangge, baresumooye yoyokoro, ene simoo gidaregaya enengo nangge sebobarese terorootenggo. Nowoondoyemo muri biyomingga, nguro nangge, hahangerorootenggo. Ene oni dobookuriyeboya muri biyomi ngu nangge tewonggo. Simoo enengo nangge oyimo mande ngu oni gurano tetenggo. Oni enengombo enengo muriye biyomi tetoyi, Anutdo nguro goweyemo kowuri urungga ngundiro nangge gumi yunoote.
28 Oni enengo ingonduduyemonggo, Anutro muri nenengo ngu yokoyingo. Ngundiro nguro, Anutdo yoyokootoni, enengo muriye biyomi, ngu nangge ingoro keyootenggo. Nguno ngu, ene ingondudu muriye gura gura, Anutdo oniya ma tewero, ero rogo teyingo, ngu teyingo. 29-30 Ene muri biyomi, ngundo nangge, nowoondoyemo angete. Ngu ngandiro: weti mbumbuwa biyomi; oniro oo kenomayingoweroyi; oni songomboya muri biyomi tetenggo; oni gidarega nguro sitowiye kenoro, nguro nowoondoye biyomi ingoweroyi; oni ureyi kumooweroyi; bigibogu ronggesambi; oni ganayeroro enengo oo sitowi yoweroyi; oni gidarega goweye sanggawero mande biyomi etenggo; ngundo nangge nowoondoye angetenggo. Yo, ene oni kootuyesina mande biyomi ero oowooyi yomburiyoweroyi; Anutya mundi tero manggaru teweroyi; windawinda tero, enengo oowooyi bingami okooweroyi; ene muri biyomi keta nguya yeyi tunootetoni; ko, oni ene awanamoyemboro mande ma keyootenggo. 31 Oni ene ingonduduye kini; ene oni mande etenggoku ngu, ene enengombo ngu ma keyootenggo. Ene dobookuriyeboro nowoondoyi ma tero, oni gidaregaro nguya nowoondoyi ma teyingo. 32 Anutro mamana mande nenengo ngu ngandiro ewoku, oni muri biyomi buribari ngundiro tetenggoku ngu, ene Setanro ende biyomi de nombo ma kumooweroyi nguno oororo oruwanggo. Ngundiro oni simoo bare ngu, ene komo ngu Anutro mamana mandega ngu gome ingoro, ene ngu yokoro, kootu inoro, muri biyomi nangge terorootenggo. Ene ngu muringgano nguno ootooro, ngunonggo oni gidarega nguya yoyoro, ngu muri biyomingga ngu etuyeroweroyimboro nguro oni oni tero, nowoondoye bidodo nguro nangge ingootenggo.