Heburuu
Sɛmɛ wemu wʼa tun Heburuu shi wu mu ge
Mii we sɛmɛ we dʼa yìri wɛ
Wèe ya ta we sɛmɛ we kavɔɔ tii cɛ wɛ. Ga lʼa fiinŋɛ na wu kavɔɔ wu bi Girɛkii jomɔ pu cɛ xuuni, na Yawutuu kalɛgɛɛ ki bɛ cɛ, na Kariɲɛɛgɛ Ɲɔmɛɛ Nilɛɛ li bɛ cɛ xuuni.
Mʼa jo Heburuu la, ma shiin ya jo Yawutuu la, yi bɛɛri ɲɛ nigin. Yawutu wu bye wii wemu ya dà Yesu Kirisa na ge, bani wʼa yu na «wèe sefɛlɛɛ» (Heburuu 1:1). Nʼa daa fɛɛ nizhiilee pu baraga ni wʼa Kilɛ Jozaama pu ta (Heburuu 2:3).
We sɛmɛ we kakana ɲuŋɔ
Yawutuu piimu pʼa bi giin pʼi guri Yesu nɔhɔ ni, pʼi ba daha Yawutuu wo kalɛgɛɛ ki fɛni sanha ge, pee mu wʼa we sɛmɛ we tun, kɔnhɔ pʼi gori yaha Yesu wo nʼa daa wu ni. Ga wèe ya cɛ xuu wekɛ wuu mu wʼa wu tun wɛ. A wu li shɛ pu na na Yesu ya ye yaŋmuyɔ yi bɛɛri na.
Kilɛ Jomɔ yɛrɛ lʼa pye we sɛmɛ we wo funŋɔ jomɔ pe. Ga, a pʼi sɛmɛ nifɛnhɛnɛ la ka na fara pu na.
Sɛmɛ wu kafila ɲugbɔyɔ
Heburuu 1—2 Kilɛ tudunmɔ wu ɲɛ Kilɛ Ja we. Wʼa ye mɛlɛkɛɛ na.
Heburuu 3:1—4:13 Kilɛ Ja wʼa ye Kilɛ tudunmɔɔ Musa na.
Heburuu 4:14—7:28 Kilɛ Ja wu ɲɛ saraya ɲaha shɔɔnrivɔɔ nijemɛ.
Heburuu 8:1—9:28 Kilɛ ya kariɲɛɛgɛ nivoŋɔ kemu teŋɛ ge, kee ya ye nizhiige ki na.
Heburuu 10:1-18 Kilɛ Ja wu saraga kʼa ye Musa wo saliya wu woyo yi na.
Heburuu 10:19-39 Na samɔhɔrɔ ni lowaa ta nʼa daa wu ni.
Heburuu 11:1—12:13 Wù sefɛlɛɛ piimu pʼa pye nʼa daa wu wo namaa pu ge.
Heburuu 12:14—13:21 Yemu yʼa jo waha ge, ni fundogo jomɔ, ni duba.
Heburuu 13:22-25 Sɛmɛ nifɛnhɛfɛnhɛnɛ ni fò mujuu.
1
Kilɛ ya yu ni wèe ni wu Ja Yesu Kirisa gbɔɔrɔ ni
1 Kilɛ ya jo ni wèe sefɛlɛɛ pu ni taatoronɔ li ni tɛɛgɛɛ niɲɛhɛŋɛɛ ni; ni jogaŋaa niɲɛhɛŋɛɛ ni, Kilɛ tudunmɔɔ pii ɲɔ na. 2 Ga nimɛ, ye cazaya ye na wʼa wu jomɔ pu kan wu Ja wu mu wu jo wèe mu. Wee Kilɛ ya teŋɛ na pye yaŋmuyɔ yi bɛɛri wo cɛn lɔvɔɔ. Wee gbɔɔrɔ bɛ ni wʼa koŋɔ yàa. 3 Wee ɲɛ Kilɛ wo nɔɔrɔ wu wʼa ɲí ge, wu ni Kilɛ keree ki ɲɛ nigin. Yaŋmuyɔ yi bɛɛri yi ɲɛ wu sefɛɛrɛ jomɔ pu gbɔɔrɔ ni. Wʼa sipyii je na yeege pu jurumu wu ni, na diin Se Bɛɛri Fɔɔ To Kilɛ kanige cɛ fugba wu ni.
Yesu Kirisa ya ye mɛlɛkɛɛ pu na
4 Kilɛ Ja wʼa ye mɛlɛkɛɛ pu na fo xuuni, bani Kilɛ yɛ pyaa ya mɛgɛ kan wu mu kemu kʼa ye fo xuuni pu woyo yi na ge. 5 Kilɛ ya ta mɛlɛkɛ wa shishiin pye na: «Mu ɲɛ nɛ Ja, nɛ mu pye na Pya niɲaa wɛ.»? Wʼi ya ta mɛlɛkɛ wa pye na: «Nɛ na ba bye ma To, mʼa bye nɛ Ja wɛ.»?* Zaburuu 2:7; 2 Samuwɛli 7:14 6 Na fara lee na, Kilɛ ya wu Ja nigin wu tun koŋɔ na tuun wemu ni ge, na jo: «Mɛlɛkɛɛ pu bɛɛri pʼa wu pɛlɛ.»* Dutɛrɛnɔmɛ 32:43; Zaburuu 97:7
7 Ye wʼa jo wu mɛlɛkɛɛ pu shizhaa na ge, yee ye:
«Tudunmɔɔ pu ɲɛ pii, na ɲɛ kapyebyii,
Wʼa pu ɲɛri kafɛɛgɛ; na pu ɲɛri naɲiŋɛ.»* Zaburuu 104:4
8 Ga ye Kilɛ ya jo wu Ja wu shizhaa na ge, yee yi wa mɛ:
«Mu ɲɛ Kilɛ, ma saanra ti da ga xhɔ bada wɛ.
Mu wo fanha ki pubiin le, tiimɛ pubiin li ɲɛ lii.
9 Keree kiimu kʼa tii ge, kee kʼa dan mu ni,
katiibaana ya dan mu ni bada wɛ.
Lee wuu na ma Kilɛ wʼa ma ɲaha bulo,
na wu fundanga sìnmɛ pu le ma ɲuŋɔ ni,
pee pemu pʼa li shɛɛ na mʼa ɲɛri saan ge.
A wu ma pye mʼa ye ma kaafɛɛ na.»* Zaburuu 45:7-8; Ezayi 61:3
10 Kilɛ ya jo Kirisa shizhaa na sanha na:
«Kafɔɔ, mu wʼa ɲiŋɛ nɔhɔ shan fo taashiinɛ li ni.
Muyɛ pyaa keye yʼa fugba wu bɛ yàa.
11 Ye yaŋmuyɔ ye bɛɛri yi da ba doro,
ga mu kunni na ba bye ma tatɛɛngɛ ni fo gbee.
Yi bɛɛri na ba lɛ
ba fàŋa ya lɛgi lɛgana lemu na wɛ.
12 Ma na ba yi kuri ba pʼa fuugo kurulo wɛ.
Yi na ba ɲɛri ba sipya ya faleŋɛ ɲɛri wɛ.
Ga mu kunni, mu wa ma siimɛ na,
tɛhɛnɛ bɛ di wa ma caŋa ɲɛhɛɛ na wɛ.»* Zaburuu 102:26-28
13 Ayiwa, Kilɛ sanha yi jo ɲa mɛlɛkɛ wa mu bada wɛ na:
«Tiin saanra tatɛɛngɛ ki ni na kanige cɛ,
fo di ba ma pɛɛn pye
ma ɲidahaa tatahaŋa.»* Zaburuu 110:1
14 Mɛlɛkɛɛ ɲɛ jɔgɔ yɛ wɛ? Pu bɛɛri pu ɲɛ munahaa, tudunmɔɔ pu ɲɛ pii. Sipyii piimu pu da ba shɔ ge, Kilɛ ya mɛlɛkɛɛ pu tunni pu na pee tɛri.