47
Yusufu à u pyɛngɛ shiinbii cyêe Farɔn na
1-2 Ɲyɛ Yusufu à kàre ná u sìɲɛɛbii pìi kaŋkure e, maa sà yi jwo Farɔn á «Mii tuŋi ná mii sìɲɛɛbil'à yîri *Kana kìni i mà pa, ná pi mpàabii, ná sikyaabii, ná nìiyi, ná pi cyeyaayi puni i. Pi ɲyɛ Gozheni kùluni i.» U à puru jwo a kwɔ̀ ke, maa pire sìɲɛɛbii kaŋkuruŋi cyêe u na. 3 Ka Farɔn si pi yíbe «Báaraŋi ŋgire yii na mpyi yɛ?» Ka pi i u pyi: «Wuu ɲùŋufooŋi, wuu na ɲyɛ yatombyii, wuu tiibii fiige. 4 Wuu à pa nàmpantɛɛnre na mu kìni i. Wuu wuuni i, yalyîre sàha ɲyɛ wuu yatɔɔr'á mɛ. Kateg'à pêe Kana kìni i. Wuu yaha wuu u ntɛ̀ɛn Gozheni kùluni i.»
5 Ka Farɔn si jwo Yusufu á «Ɲyɛ ná mu tuŋi ná mu sìɲɛɛbii s'à pa mu yyére, 6 *Misira kìni li nde mu taan, ma tuŋi ná ma sìɲɛɛbii yaha kìni tacɛnɲyi puni niɲcɛnŋke e, Gozheni kùluni i. Mu aha pìi ta ma cìnmpyibiil'e mpiimu pi à yatombyiini cè sèl'e ke, maa pire yaha pi a mii yabiliŋi yatɔɔre nâha.»
7 Ka Yusufu si mpa ná u tuŋi *Yakuba e mà pa ɲcyêe Farɔn na. Ka Yakuba si jwó le Farɔn á. 8 Farɔn à Yakuba ɲya u à lyɛ ke, ka u u u yyeegii dáŋi yíbe. 9 Ka Yakuba si u pyi: «Mii yyee ŋkuu ná beɲjaaga ná kɛ u ɲyɛ niɲjyee, cyire mii à pyi ɲani na. Mii ɲyɛ a lyɛ sèl'e mɛ, mii tìiŋi mú s'à waha, mii sì n-jà shì nintɔɔnwɔ ta, na tiibii fiige mɛ.» 10 U à puru jwo ke, maa jwó le Farɔn á sahaŋki, maa nta a kàre.
11 Ka Yusufu si cyage kà kan u tuŋi ná u sìɲɛɛbil'á bà Farɔn mpyi a yi jwo mɛ, u à kìni tacɛnŋke kà kan pi á, Gozheni kùluni i. 12 Maa ɲjyì kan pi á mà tàanna ná sùpyire dáŋi i.
Kateg'à nâara Misira e sahaŋki
13 Ɲyɛ ɲjyì yaaga sàha mpyi na ntaa *Misira kìni puni i mɛ, katege mpyi a nâara sèl'e. Ka Misira ná *Kana kìrigii sùpyire fànhe si ŋkwɔ̀ fo mà cwɔgɔ katege cye e. 14 Ka Yusufu si sùmaŋi pɛ́rɛ pi á, maa cyire kìrigii wyɛ́rɛŋi puni shwɔ mà yaha nàfuuŋi tamârage e Farɔn mɛɛ na.
15 Misira kìni ná Kana kìni wyɛ́rɛŋ'à pa ŋkwɔ̀ tèni ndemu i ke, ka Misira shiinbii si mpa Yusufu yyére maa yi jwo u á «Yalyîre kan wuu á, ma hà wuu yaha katege ku bò mɛ. Wyɛ́rɛ saha ɲyɛ a sìi wuu á mɛ.» 16 Ka Yusufu si yi jwo pi á «Wyɛ́rɛ ká mpyi u ɲyɛ yii á mɛ, yii pa yii yatɔɔre fáa sùmaŋi na.» 17 Ka pi i wá na ma ná pi yatɔɔre e yyeeni puni i Yusufu yyére. Ka u u wá na pi shɔnyi ná mpàabii ná sikyaabii ná nìiyi ná dùfaanyi fáre sùmaŋi na.
18 Lire yyeen'à pa ŋkwɔ̀ ke, ka pi i mpa Yusufu yyére sahaŋki, maa yi jwo u á «Wuu ɲùŋufooŋi, wuu wyɛ́rɛŋ'à kwɔ̀, wuu à pa ná wuu yatɔɔre puni i mu yyére. Wuu sì li ŋwɔhɔ mu na mɛ, yaaga sàha ɲyɛ wuu pi kan mu á ná wuu yabilimpii ná wuu taare bà mɛ. 19 Ma hà ɲɛɛ wuu yaha wuu kwû ma taan mɛ, wuu taare kà ŋkwôro sùpyiibaa mɛ. Wuu ná wuu taare shwɔ, yalyîre kan wuu á. Wuu ná wuu taare sí n-pyi Farɔn yahare e. Wuu la ɲyɛ sì ŋkwû si wuu taare yaha sùpyiibaa mɛ, sùma kan wuu á, wuu nûgo. 20 Ka Yusufu si Misira taare puni shwɔ Farɔn mɛgɛ na, ɲaha na yɛ, kateg'à ta Misira shiinbil'e ke, ka pi i pi taare puni pɛ́rɛ Farɔn á.
Lire pyiŋkanni na taare pun'à pa mpyi Farɔn woro. 21 Ka Misira kìni sùpyire puni si mpa mpyi Farɔn bilii, mà lwɔ́ kìni ɲùŋke kà na, ma sà fworo ku sanŋke na. 22 Taare t'à kwôro shwombaa ke, tir'à pyi sáragawwuubii woore. Farɔn mpyi a *saliyaŋi wà tìŋɛ sáragawwuubii kurugo, nte u mpyi na ŋkaan pi á ke, tire mpyi a jà na pi ɲwɔ caa. Lire l'à pi ta pi ɲyɛ a pi taare pɛ́rɛ mɛ.
23 Ka Yusufu si yi jwo sùpyir'á «Ɲyɛ numɛ, mii à yii ná yii taare shwɔ a kan Farɔn á niɲjaa. Mii sí sùmashiŋi kan yii á yii nûgo. 24 Ŋka sùmakwɔɔngii ká nɔ, yii sí sùmaŋi táa tatáayi kaŋkuro, si taaga niŋkin kan Farɔn á. U sanŋi sí n-pyi shiŋi, ná yii pyɛngɛ shiinbii ɲwɔlyiŋi.
25 Ka pi i Yusufu pyi «Wuu ɲùŋufooŋi, mu à wuu shwɔ katege na. Ɲyɛ ná mu s'à lire kacɛnni nimbwoni pyi wuu á, wuu sí n-pyi Farɔn bilii.» 26 Ka Yusufu si to le Misira kìni i: «Nùŋgwɔhɔ maha nùŋgwɔhɔ, yii sí yii sùmaŋi nintaŋi táa tatáayi kaŋkuro si taaga niŋkin kan Farɔn á.» Uru toŋi ɲyɛ wani fo niɲjaa. Sáragawwuubii u taare kanni t'à kwôro ti ɲyɛ a pyi Farɔn wooro mɛ.
27 Ɲyɛ lire pyiŋkanni na, *Izirayɛli shiinbil'à tɛ̀ɛn Gozheni kùluni i, Misira kìni i. Ka pi cyeyaayi ná pi pyìibii si mpa ɲyaha.
28 Lire kàntugo, *Yakuba à yyee kɛ ná baashuunni pyi Misira kìni i. U shìŋi yyeegii pun'à bɛ̂ yyee ŋkuu ná beeshuunni ná baashuunni na. 29 U tèekwûun'à nɔ ke, ka u u u jyaŋi Yusufu yyere, maa yi jwo u á «Kampyi mii kyal'à táan mu á, ma tàange ná ma ɲwɔmɛfente cyêe na na. Mii aha ŋkwû ma hà na tò Misira e mɛ, mii la ɲyɛ maa ma cyɛge le na cyiini ɲwɔh'i, maa ŋkâa, na mu sì ɲɛɛ mii tò Misira e mɛ. 30 Mii aha ŋkwû, maa na buwuŋi lwɔ́ a yige Misira kìni i, mà sà ntò na tulyeyi tatoŋke e.» Ka Yusufu si jwo ur'à yi lógo, na uru sí li pyi, bà u à yi jwo mɛ. 31 Ka Yakuba si jwo «Lire tèni i, mu sí n-kâa mii á.» Ka Yusufu si ŋkâa. Lire kàntugo, ka Yakuba si niŋkure sín u yasínniŋke ɲùŋɔ yyére, maa Kile pêe.