19
Kumiitē ꞉Bāwulō Ēfēēsō
1 Nto yu kitākumiitē ꞉Ābōōlō Kōōriintō, kunam ꞉Bāwulō baanta kumur kēēltaab rōōrōōk ākoy Ēfēēsō. Kiwokunyoorta wōlooto rubiik alak. 2 Yooto, kuteebee ꞉inee bichooto kule, “Ara kyōōnyōōru Tāmirmiryēētaab Yēyiin, yu kābōōyēnchi, nto nee?” /Kēēkētyi Bāwulō kule, “Acha, ntēē manaakeekas mbo kule ākoo mii ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin.” Yēyuut. 8:16; 2:38 3 Kuteebee subak ꞉Bāwulō icheek kule, “Nto ii, bātisāniisyēēt nyēē wuu nee nyēē kyōōnyōōru akweek?” /Kēēkētyi kule, “Kikēēnyōōru nyoo kibo Yoowaana.” 4 Yooto, kumwoochi ꞉Bāwulō kule, “Kibo ꞉bātisāniisyēētaab Yoowaana kule kuweek ꞉biiko. Kimwoochinē ꞉Yoowaana biiko kule kōōyēnchi chiito nyēē kimākuchō ām lētuunyii. Nto chiichooto ku Yēēsu.” Luuka 3:3-4, 16-17; Yēyuut. 18:25 5 Yu kakas ꞉bichoo kuu nyooto, /keebatisan bakeenke ām kaayneetaab Mokoryoontēēt Yēēsu. 6 Yu kātiinyēē ꞉Bāwulō bichooto āwunnyēk, kōōsuuchi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin. Yooto, kung'alaal ꞉alake kuutuweek chēē kimēēnkētē ankwaamta ꞉alake kiyēē kiiboorchi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin ām kuutiit nyēē kiinkētē. Yēyuut. 2:4, 17-18; 8:14-19; 9:17; 10:44-46 7 Kimāchē kuyitē ꞉laatitaab bichooto tukul taman āk āyēēng'.
8 Kiiwutē ꞉Bāwulō *kōōtaab saayeet ānkwoomtooy lōkōōywēk ām nyikanateet. Kyaamta lōkōōywēchoo ārook sōmōk kōōrwoochē āk biiko kumāchē kule nto yis kurubta keey āk wōlēē wuu ꞉bāytooyiisyēētaab Yēyiin. Yēyuut. 28:23 9 Nteenee kiiyaam ꞉biiko alake mētēwoy. Kimwooy mbo ām taayeetaab biiko ng'al chēbo rōkōs kurubta keey āk ‘kēēltaab Yēēsu.’ Kunyoo, kubakaakta ꞉Bāwulō bichoo ānkuwēēto keey biiko choo kikiikuchamta Yēēsu. Kiirwookyinēē kaniseetaab bēsyō ake tukul kōōtaab kāānēētiisyēēt nyēē kiiyyoonkyinē ꞉chiito ake nyēē /kikēēkuurēē Turaano. Yēyuut. 9:2 10 Kitas taay ꞉inee kuu nyooto kēnyiisyēk āyēēng' kut koomuuch kukas ꞉biiko tukul chēē kiminyē yēēmēētaab Eesya ng'ālyoontēētaab Yēyiin, kunam wōlēē mii ꞉Yuutayeek ākoo Kirikiik.
11 Kiyey ꞉Yēyiin tukuuk chēē /kiilātē kubuntēē Bāwulō. 12 /Kyāānkēēyib mbo ankoosyek āk sirook chēē kikiikutiiny ꞉Bāwulō kuba wōlēē mii ꞉biiko chēē kimnyoontōōs kusobtōōs ānkuchuwunēē ꞉tāmirmirook chēē miyootēch. Luuka 6:19; Yēyuut. 5:15
13 Kimii ꞉Yuutayeek alake chēē kibērē nto ibēbēēto tāmirmirook chēē miyootēch kung'ēētyēē biiko. Kisyēēmē kule nto yēyiisyēē kaayneetaab Mokoryoontēēt Yēēsu ām choo kikiikunam ꞉tāmirmirook chēē miyootēch. Kiimuuchē kumwooy kule, “Āmwoowook ām kaayneetaab Yēēsu nyoo āmtootē ꞉Bāwulō kule ochuwu!” Luuka 9:49-50; Yēyuut. 3:6 14 Biiko alak ām chooto ku wēērin tisab chēbo boontēēt ake nyēē /kikēēkuurēē Sikeefa nyēē ki kibkōrōs nyēē wōō. Yu kāmwoochi ꞉bichooto *tāmirmiryēēt nyēē miyaat kuu nyooto, 15 kukētyi ꞉tāmirmiryoonoo kule, “Ānkēt ꞉anii Yēēsu ānkāānkētē ng'ālyoo kurubta keey āk Bāwulō, nto akweek ku ng'oo?” Yēyuut. 16:17 16 Kutēryēkyi ꞉chiichoo kiboonto tāmirmiryoonoo miyaat bichoo ankooluukset nyēē ‑/mākyoomu kut kunyulee ng'wēny. Kiryaakta ꞉bichooto kuba saang' kōōbēēnootē /ankaakeesaksakanee sirook kule tōng'!
17 Yu kābokuyityi ꞉ng'aleechaa Yuutayeek ākoo Kirikiik chēē kiminyē Ēfēēsō, kumuuyo ꞉tukul. /Kikiikaasta kaayneetaab Mokoryoontēēt Yēēsu miisin. 18 Kikwa ꞉biiko chēē chaang' choo kikiikuchamta Yēēsu ānkumwooy choolwookātēēng'waa. 19 Kukwa mbo ꞉nkicheek alake chēē kiyēyootē mosoonkoyeenik ankubokubeel kitaabuunekwaa kukāsē ꞉biiko. Nto bērē kōōyiit ꞉bichooto tukuuk chēē kyooroon, kiyitē beesaan chēē mātēē chu. 20 Ām kēēliitēnyi kuchamta ꞉biiko chēē chaang' Yēēsu. Kiyesta ꞉ng'ālyoontēētaab Yēyiin ānkunyōōr nkuruuk. Yēyuut. 2:41
21 Yu kāākuyēyākiis ꞉ng'aleechu tukul, koosoot ꞉Bāwulō kule kuwo Yēērusālēēm kumāchē kule kubuntēē Maketoonnya āk Akaaya. Kimwooy kule, “Yoo kāābuur wōlooto, +māāruutoochi Rooma nkinee.” Yēyuut. 23:11; Room. 1:10-11, 13; 15:22-24 22 Yooto, kōōyookto Tēmētēēwō ākoo Eraasto chēē kiyēētyēēchinootē kuba Maketoonnya, nteenee king'ētunēē ꞉inee yēēmēētaab Eesya bēsyōōsyēk chēē ng'ēri. 2Tēm. 4:20
23 Kitoow keey ꞉wōōrōōryēēt ām Eesya nyēē mā mining' kurubta keey āk kēēltaab Yēēsu. Yēyuut. 9:2; 2Kōōr. 1:8 24 Kimii ꞉kiitoong'iintēēt ake nyēbo karin nyēē /kikēēkuurēē Tēmētēēryō. Kiitoonyē ꞉chiichi kiy nyēē kiikerkeeyee kōōtaab *Ārtēmiis nyēē āynāt koorko kung'ulunēē *feeteet. Kiboor ꞉biiko miisin chēē kiyēyē yiisyoonoo. 25 Yooto, kukuur ꞉Tēmētēēryō bichooto āk alak chēē kiyēyē yiisyēēt nyēē wuu nyooto ānkumwoochi tukul kule, “Murēchu, ōnkētē kule kēēboorē ꞉acheek miisin ām yiisyooni. 26 Kookasee mbo koonyekwook āk yiitiik kule kookuweech ꞉chiichi /kēēbērē Bāwulō biiko ku chaang' ām wōli bo Ēfēēsō āk yēēmēētaab Eesya kumukuul. Mwooyē ꞉chiichi kule ng'al chēbo bēērbēēryo /kēēkutunkyinootē tukuuk chēē yēyootē ꞉biich ām āwunnyēkwaa. Yēyuut. 17:29 27 Mii ꞉miyootyēēt nyēē mākutook āmēēbērē baateey kule +/makeenyiil yiisyooninyoo, nteenee makuchwees ꞉biiko kōōtaab Ārtēmiis. Inee ꞉nyoo /kēēkutunkyinē ām yēēmēētaab Eesya tukul āk kōōrēēt kumukuul. Yoo karubta yuutēyu, mākubot ꞉wōōyinto nyoo boonto.”
28 Yu kakas ꞉bichooto ng'aleechaa, kunyēēr ānkubōloobōl kule, “Wōō *꞉Ārtēmiis nyoo bo biikaab Ēfēēsō!” 29 Kuchēy ꞉taariiryeet ām *kiriinkēēt kumukuul. Kunam ꞉biiko chiito ake nyēē /kikēēkuurēē Kāyō ākoo ake nyēē /kikēēkuurēē Aristaarko chēē kibo ꞉tukwaay Maketoonnya ānkiboontootē keey Bāwulō ām baannyii. /Kikeesar bichooto ākoy yēēt ake yēē /kikēēkāsēē ārēērōōsyēk. Yēyuut. 20:4; 27:2; Kolos. 4:10; Filēm. 24 30 Kimach ꞉Bāwulō kule kuwo wōlooto kimii ꞉bichoo, nteenee kuket ꞉rubiik. 31 Kiisōōw Bāwulō ꞉chōōrōōnuutēkyii alake chēē ki biich chēē ki wōōyēch ām yēēmēēt kule māwo wōlooto.
32 Kichuunchuun ꞉biiko tukul ām yooto. Kimwooyē ꞉alake chu, kumwooyē ꞉alake choo. Kimēēnkētē mbo ꞉biiko chēē chaang' kiyēē kibēēchinē wōlooto. 33 Yooto, kuwunukto ꞉Yuutayeek Alekisaanta kuwo taay /ānkēēbōloobōlchi kung'alaal. Kumwechee biiko āwunnyēk kule kusiisyo sukung'eet kumwooy ām taayeetaab biiko ng'ālyoo nyēē tuuchēē ng'aleechaa. 34 Nto yu kābokōōnkēt ꞉biiko kule ākoo ki Yuutāyiin ꞉Alekisaanta, kōōchuulyo ām āsiiswēk āyēēng' kukuurchinē barak kumwooyē kule, “Wōō ꞉Ārtēmiis nyoo bo biikaab Ēfēēsō.”
35 Yooto, koosiis icheek ꞉chiito nyēē wōō nyēbo kiriinkoonooto, nto mii yoo, kumwoochi kule, “Murēchu bo Ēfēēsō! ‑/Mākiinkētē ām kōōrēēt kumukuul kule *kiriinkēētaab Ēfēēsō nyēē riibē kōōtaab Ārtēmiis nyoo wōō āk mbo kitōōntōyēēnyii nyoo /kikiirārooku kuchōōnēē barak? 36 Kunyoo, kuuyu ‑/mākēētuuchē ng'aleechu bo man, kumāchāktōōs ōsiisyē āmōōtēēltēēlēnē. 37 Kōōkwēru bichu kukwa yu, āmēēbērē kang'alaalee Ārtēmiis nyēē miyaat, nto mēēbērē mbo kābut kōōnyii kuchoor kiy. 38 Yoo ākoo boonto ꞉Tēmētēēryō āk biikyii choo yēchinē inee yiisyēēt ng'ālyoo nyēē ng'woonchinē ām wōlēē mii ꞉chii, kuyootootiin ꞉kōōkwōōsyēk ānkumii ꞉booyikaab yēēmēēt chēē wōōyēch. Imuuchē ꞉icheek kuyib riirikwaa wōlooto. 39 Nto yēē kātākumii ꞉ng'ālyoo nyēē kātōōmāchē tōōmwoowu, kumāchāktōōs /kiilyeb ām kōōk. 40 Kuu wōloo wuu kuu nyiitēnyi, kēēmiitē ꞉acheek yēē mii ꞉chii, kuuyu /kiimuuchē /kēēmwooy kule acheek ꞉chēē kākēēyibu wōōrōōryooni ām ng'aleechu kāyēyākiis. Māmii ꞉wōlēē kēētuuktooy keey ām ng'aleechu.” 41 Yooto, koochecheey bichoo kubēēchi keey.
19:2 Yēyuut. 8:16; 2:38
19:4 Luuka 3:3-4, 16-17; Yēyuut. 18:25
19:6 Yēyuut. 2:4, 17-18; 8:14-19; 9:17; 10:44-46
19:8 Yēyuut. 28:23
19:9 Yēyuut. 9:2
19:12 Luuka 6:19; Yēyuut. 5:15
19:13 Luuka 9:49-50; Yēyuut. 3:6
19:15 Yēyuut. 16:17
19:20 Yēyuut. 2:41
19:21 Yēyuut. 23:11; Room. 1:10-11, 13; 15:22-24
19:22 2Tēm. 4:20
19:23 Yēyuut. 9:2; 2Kōōr. 1:8
19:26 Yēyuut. 17:29
19:29 Yēyuut. 20:4; 27:2; Kolos. 4:10; Filēm. 24