10
Kiiyookto ꞉Yēēsu rubiikyii alak tāmānwookik tisab
1 Nto mii yoo, kukwey ꞉Mokoryoontēēt Yēēsu rubiik alak chēē kiyitē tāmānwookik tisab* Tāsyinē ꞉siruutēk alake ng'aleechu ‘āk āyēēng'’. kumāchē kōōyookto simkoonto. Kimāchē kule kubeetaatee āyēēng' āyēēng' ākoy kiriinkōōsyēk āk soong'wēk tukul chēē kikiikuchōb ꞉inee kuruutoochi lētuunoo.
2 Kumānāāng'ēētyo ꞉rubiik, kōō-āmiisēē ꞉Yēēsu ng'aleechu, “Wōō ꞉kēsiisyēēt, nteenee ng'ēri ꞉kēsiik. Kunyoo, ōsoom kutās ꞉chiitaab yiisyēēt biiko alak. Mat. 9:37-38
3 Ōnkēt kule okerkeeye kēēchiir chēē iwēērē suuyiik kwēēn. Mat. 10:16 4 Manam ꞉chii beesyaa nto lool nto mbo kwēyōōnik alak, amookaayaate keey ām kēēltaab too. 2Bāy. 4:29; Luuka 22:35
5 Yoo kōōwut kayta ake tukul, ōmwoochi biikaab kayaata kule, ‘Ōnyōōru bērurto!’ 6 Yoo yēmāktōōs kunyōōr ꞉bichoo bēruroo, mākunyōōr. Nto yoo māyēmāktōōs, mākōōyēēchook ꞉bēruroo. Luuka 2:14
7-8 Nto yoo kōōwut saang'ta ake /ankeetoroochaak ām kayta ake, ‑mōōlumootēē koorin chēē chaang'. Ō-āmē ānkōōyyēē kiyēē kākōōnook ꞉biikaab kayaata kuuyu yēmē ꞉chii nyoo kāākubirto nkuruukyii /kiikoochi kiy. 1Kōōr. 9:6-14; 1Tēm. 5:18 9 Ōsoob chēē mnyoontōōs ānkōōmwoochinē biiko kule, ‘Kāākuyityook ꞉Bāytooyiisyēētaab Yēyiin.’
10 Nteenee yoo katay ꞉biikaab *kiriinkēēt ake kutoroochaak, ōng'ēētyē ānkōōbēēchi keey. Ōmwoochi biikaab kiriinkoonoo kule, 11 ‘Kiibuukwook tēērtitaab kiriinkēēng'woong' nyi mii kērēēnkōōkyoo sōōsōōtēē keey, nteenee māchāktōōs ōnkētē kule kaakuriik ꞉Bāytooyiisyēētaab Yēyiin.’ Yēyuut. 13:51 12 !Kāāmwoowook, +/mākiing'woonchi biikaab kiriinkoonooto miisin kusiir mbo ng'wooninto nyēē mākunyōōr ꞉biikaab *kiriinkēētaab Sōtōm ām bēsyoonoo itiilchinē ꞉Yēyiin ng'aleek biiko ām kōōrēēt.” Luuka 9:1-6 Toowu. 19:24-28; Mat. 10:15
Ng'wooninto nyēē mākunyōōr ꞉kiriinkōōsyēk choo kitay Yēēsu
(Mataayo 11:20-24)
13 Kutas taay ꞉Yēēsu kumwooy kule, “Kiriinkōōsyēkaab Koorasiin ākoo Beetsaayta, wuusyō! Tyaa sōō, ꞉ng'wooninto nyēē mii kukānyoonwook akweek choo kyāāyēwook ng'al chēbo kwōng'uut. Nto ki biikaab Tiirō nto ku chēbo Sitōōn ꞉chēē /kikēēyēchinē ng'aleechaa bo kwōng'uut, nto kiikōōbuurēē aryaanteet ankoolaach sirook chēē ibooru kule kookuweek ām miyootyēēt nyēē kōboonto. 14 Lēyyē, mākunyōōr ꞉biikwook ng'wooninto nyēē siirē nyoo mākunyōōr ꞉biikaab Tiirō ākoo Sitōōn bēsyoonoo itiilchinē ꞉Yēyiin biiko ng'al ām kōōrēēt. Isa. 23:1-16 15 Nto akweek biikaab Kaabernaam ii, ōbērē +moobe ꞉nkakweek kibkōōnkōy ēē? Acha, +moobe ng'wēny! Isa. 14:13-15
16 Chii ake tukul nyoo kākāswook kukāākukāswoo. Nto nyoo katayaak, kukaakutaya. Nto nyoo kaakutaya, kukaakutay Yēyiin nyoo kiiyookwoo.” Mat. 10:40
Kiyēē māchāktōōs koong'ereech rubiik
17 Nto yu kābokōōyēēw ꞉rubiichoo ki tāmānwookik tisab, kumwoochi Yēēsu ām ng'erekweek kule, “Mokoryoontēēt! Kāswēēch ra ꞉tāmirmirook chēē miyootēch, yoo kāākēēyēyiisyēē kaayneeng'uung'.” Luuka 9:10 18 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Man sinee kāswook. Kwaakas /kēēwunuku Syeetaani kōōsuuwunēē barak kuu iilat nyēē kārārāk. Isa. 14:12; Yoowa. 12:31; Ng'oong'. 12:9
19 Kāākōōnook kāāmuukēywēēk chēē ōtoortoorēē ēērēēnōōk āk kēnēyiisyēk ānkōōsyēēntēē kāāmuukēywēēk tukul chēbo Syeetaani. Kiruu. 8:15; Māārkō 16:18 20 !Kāāmwoowook, ‑mōōng'ērēēkiisyē kule kāswook ꞉tāmirmirook chēē miyootēch, nteenee ōng'ērēēkiisyē, kuuyu sirootiin ꞉kooynōōkwook ām Kaab Yēyiin.” Ng'oong'. 3:5; 20:12
Ibēruurootiin ꞉choo kōōkōōnkēt wōlēē wuu ꞉Yēyiin
(Mataayo 11:25-27; 13:16-17)
21 Yooto kōōnyiityi ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin Yēēsu ng'erekweek. Kusilto Yēyiin kumwooyē kule, “Āchāmtiing' inyiing' Baaba Yēyiin, nyoo ibāwu barak āk ng'wēny, kuuyu 'kwēēboorchi biiko choo yibē keey ng'wēny kiyēē iwunyēē biiko choo isōōtē kule inkētē chēē chaang' ānkung'oomēch. Kōōnkōy, Baaba, kuuyu wuu nyooto ꞉wōlēē imāktooy ꞉inyiing'. Luuka 4:18; 1Kōōr. 1:26-29 22 Kikōōnoo ꞉Baaba kiy ake tukul nyēē āboontē. Baaba nkit ꞉nyēē inkētē wōlēē wuu ꞉lakwanyii, āmēēbērē mii subak ꞉chii nyēē inkētē wōlēē wuu ꞉Baaba, nteenee anii nkit ākoo biiko choo kyaakwey āboorchi ꞉chēē inkētē.” Mat. 11:27; 28:18; Yoowa. 1:18; 3:35; Yoowa. 10:15
23 Nto mii yoo, kuwēēkyi keey ꞉Yēēsu rubiikyii ānkulēēnchi, “Ōbēruurootiin ām wōlēē mii ꞉Yēyiin ām kiyēē kookas! 24 !Kāāmwoowook, kiikukanyaan *꞉wōōrkooyikaab Yēyiin chēē chaang' āk bāytooyik kule nto kas ānkuyēbchi yiit kiyēē ōmiitē ꞉akweek ōkāsē ānkōōyēbchinē yiit amanaakas.” Luuka 2:30-31; 1Bēt. 1:10-12
Chiitaab Samaaryaa nyēē kilēēl ꞉moo
25 Nto mii yoo, chokutyem Yēēsu ꞉kāānēētiintēēt ake nyēbo kiruutēk. Kiteebee kule, “Kāānēētiintēēt, māchāktōōs ayey nee sāānyōōru *soboontaab kibchuulyo?” Luuka 18:18 26 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Mwooyē nee ꞉kiruutēkaab Yēyiin choo kikōōnu *꞉Muusa?” 27 Kukētyi ꞉chiichoo kule, “Mwooyē kule icham Mokoryoontēēt Yēyiintēēng'uung' ām mooyēēt akeenke, soboonng'uung' tukul, nkuruukuuk tukul āk kāāsōōtēywēēkuuk tukul.† Kiruu. 6:5 Māchāktōōs mbo icham laatyeeng'uung' kuu wōloo ichāmtooy keey.”† Laawi. 19:18 28 Kukētyi ꞉Yēēsu chiichoo kule, “Wuu nyooto! Kunyi, yoo 'keeyey kuu nyooto, +mēēnyōōru soboonto.” Laawi. 18:5; Mat. 19:17; Yoowa. 13:17; Room. 10:5
29 Kimāchē ꞉chiichoo kōōboorchi biiko alak kule kichurtaat ꞉inee. Kunyoo, kuteebee Yēēsu kule, “Ng'oo ꞉laatyeenyuu ēē?”
30 Kōōboorchinēē ꞉Yēēsu chiichoo tyoonkōōchēēt kule, “Kimii bēsyēēt ake ꞉chiito ake nyēē ki Yuutāyiin nyēē kiwēētēē Yēērusālēēm kurēktooy Yēērikō. Kumii kēēltaab too kutuchi ꞉sāsiik alake. Kibuutēē ꞉sāsiichoo sirookyii ānkubirsēēt nyēē kitabakach ānkubākookyi kēēlto komos kukalyelta.
31 Kuchō *꞉kibkōrōs ake. Nto bērē kukas chiichoo kimii kāru kēēlto komos, kumur taban ankukeeyta.
32 Kuchō subak ꞉chiito ake nyēē kiyēētyēēchinē yiisyēēt ām *Kōōtaab Yēyiin. Yu kakas ꞉nkinee nyoo chiitkēy, kumur taban.
33 Nto yityo, kuchō ꞉chii nyēbo kōōrēētaab *Samaaryaa, nyēē kichōōnēē sikiryēēt. Nto bērē kukas chiichoo kuriiree. Mat. 10:5; Luuka 9:52; 17:11, 16; Yoowa. 4:9, 39-40; Yēyuut. 1:8; 8:1, 5, 14-17, 28; 9:31 34 Kuwo yēē kimii ānkumāsyi ng'woowōōk, koonyaay ānkurātyi. Yu keewaany, kukālābchi sikiryēēt. Kikwēryoot ākoy kayta nyēē /kikiimuuchē /kyaalee kiyēē /kyoomē āk rwoonto ānkōōbuurto keey.
35 Yu kāyyēēkunēē, kōōnēm ꞉chiichooto beesaanik ānkōōkoochi chiitaab kayta. Kimwoochi kule, ‘Iriibwoo, baa, chiichi ākoy āyēēwu. Nto yoo kakeeytee ꞉beesaanik chēē 'kēēriibēē chu kāākōōning', +māchāātāsuung' laatit nyēē imāchē yoo kāāchōō.’ ”
36 Yu keewaany ꞉Yēēsu kurār tyoonkōōchoonoo, kuteebee kāānēētiintoonoo bo kiruutēk kule, “Yoo 'keekas ii, ng'oo ām bichuutēchu sōmōk ꞉nyēē ki laatyeetaab chiichoo kibirē ꞉sāsiik?” 37 Kukēt ꞉chiichoo kule, “Nyoo kiriiree.” Kulēēnchi ꞉Yēēsu chiichoo, “Man! Kunyoo, wēēbooru ꞉nkinyiing' kiisayta nyēē wuu nyooto.”
Yēēsu, Maariita āk Maaryaa
38 Kitas taay ꞉Yēēsu ākoo rubiikyii ām baanng'waa ākoy saang'ta nyēē kiminyē ꞉cheebyoosyeet ake nyēē /kikēēkuurēē Maariita. Yu kayit, kutorooch ꞉cheebyoosyaanaa kuba kōōnyii. Yoowa. 11:1-2; 12:1-3 39 Kiboonto keey ꞉Maariita cheebkaamet nyēē /kikēēkuurēē Maaryaa. Kwoomu ꞉Yēēsu lōkōōywēk, kimii ꞉Maaryaa yēbo kērēēnkōōkyii kuyēbchinē yiit kiyēē kiinēētē. Luuka 11:28; Yēyuut. 16:14
40 Nteenee kimii ꞉Maariita kusuuysuuyēē ng'aleekaab āmiik. Nto tēē yoo, kuwo yēē kimii ꞉Yēēsu ānkulēēnchi, “Mokoryoontēēt! Nto yu kānyikisyoo ꞉yiisyēētaab āmiik, kany chokuyēētyēēchoo ꞉Maaryaa.” Luuka 12:22, 29-31 41 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Maariita, ntēē imiitē iyiimēē keey tukuuk chēē chaang', 42 nteenee, mii ꞉kiito akeenke nyēē māchāktōōs /keeyey. Kaakukwey ꞉Maaryaa kiy nyēē karaam nyēē mēēbērē /tākiinēmunēē.” Tyēēn. 27:4
*10:1 Tāsyinē ꞉siruutēk alake ng'aleechu ‘āk āyēēng'’.
10:2 Mat. 9:37-38
10:3 Mat. 10:16
10:4 2Bāy. 4:29; Luuka 22:35
10:6 Luuka 2:14
10:7-8 1Kōōr. 9:6-14; 1Tēm. 5:18
10:11 Yēyuut. 13:51
10:12 Luuka 9:1-6
10:12 Toowu. 19:24-28; Mat. 10:15
10:14 Isa. 23:1-16
10:15 Isa. 14:13-15
10:16 Mat. 10:40
10:17 Luuka 9:10
10:18 Isa. 14:12; Yoowa. 12:31; Ng'oong'. 12:9
10:19 Kiruu. 8:15; Māārkō 16:18
10:20 Ng'oong'. 3:5; 20:12
10:21 Luuka 4:18; 1Kōōr. 1:26-29
10:22 Mat. 11:27; 28:18; Yoowa. 1:18; 3:35; Yoowa. 10:15
10:24 Luuka 2:30-31; 1Bēt. 1:10-12
10:25 Luuka 18:18
†10:27 Kiruu. 6:5
†10:27 Laawi. 19:18
10:28 Laawi. 18:5; Mat. 19:17; Yoowa. 13:17; Room. 10:5
10:33 Mat. 10:5; Luuka 9:52; 17:11, 16; Yoowa. 4:9, 39-40; Yēyuut. 1:8; 8:1, 5, 14-17, 28; 9:31
10:38 Yoowa. 11:1-2; 12:1-3
10:39 Luuka 11:28; Yēyuut. 16:14
10:40 Luuka 12:22, 29-31
10:42 Tyēēn. 27:4