12
‑Mookerkeyiitu ꞉nkakweek Farisaayeek
(Mataayo 10:26-27)
1 Kikwa ꞉biiko ānkōōruruukyi keey yēē kimii ꞉Yēēsu kut kukuunykuuny ꞉mētēwook. Yooto, kung'āloolchi ꞉Yēēsu rubiikyii kule, “Ōriibēē keey ng'aleekaab Farisaayeek, kuuyu yēyē keey ꞉bichu kule kāroomēch, nteenee māwuu nyoo. Mat. 16:6; Māārkō 8:15 2 Kiy nyēē iyēēnoot +/mākiiboor, nto kiy nyēē wunyaat ākoy kutook bēsyēēt ake. Māārkō 4:22; Luuka 8:17 3 Kiy nto ng'ālyoo ake tukul nyēē mwooyē ꞉chiito kōōsōōtē kule tōōs mēēbērē /makeekas, kusyooru keey ꞉ng'ālyoontoonoo bēsyēēt ake. Nto yoo kāchoomchi ꞉chii ake ng'al kumiitē kōōto nyēē maalaat, ākoy /kēēkāsunēē ng'aleechaa saang'.”
Ōkēnēē keey Yēyiin
(Mataayo 10:28-31)
4 Kutas taay ꞉Yēēsu kumwoochi rubiikyii kule, “Biikyuu, ‑mōōmuyēē biiko choo boonto kāāmuukēywēēk kubakach bōōrwoonikwook, nteenee māboonto kāāmuukēywēēk kusiir yooto. 5 Mii ꞉nyēē māchāktōōs ōmuyēē! Boonto ꞉nyooto kāāmuukēywēēk kutōōrchook wōlēē bo maataab kibchuulyo, yoo kōōbēku. Ibu. 10:31
6 /Kyooltēē oob kootiitiiyēēnik muut beesaan chēē mābo laat? Ānkoo kuwuu nyooto, mēēbērē mākuwuutyēē ꞉Yēyiin ake tukul. 7 Ntēē inkētē mbo ꞉Yēyiin wōlēē tēē ꞉buutēēk ām mētitaab chiito. Kunyoo, ‑mōōmuuyē, kuuyu isōōtook akweek ꞉Yēyiin miisin kusiir kootiitiiyēēn chēē chaang'.” Luuka 21:18
Ōkiilchi Yēēsu
(Mataayo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 Kutas taay ꞉Yēēsu kumwoochi rubiichoo kule, “Yoo kāchāmchiin ꞉chii ām taayeetaab biiko kule chāmoo, +maacham ꞉nkanii, *Wēritaab Chii, chiichoo ām taayeetaab *malayikaanikaab Yēyiin kule chiinyuu. 9 Nteenee nyoo kataya ām taayeetaab biiko, +maatay ꞉nkanii ām taayeetaab malayikaanichaa. Luuka 9:26
10 +/Mākēēnyōōchi kaat biiko choo ng'āloolēēnoo nyēē miyaat, nteenee ‑/mākēēnyōōchinē kaat biiko choo chubē Tāmirmiryēētaab Yēyiin. Mat. 12:31-32; Māārkō 3:28-29; 1Yoowa. 5:16
11 Yoo /kākiiyyoong'tēēnook kōōk ām kōōkwōōsyēkaab Yuutayeek āk chēbo bāytooyik alak, ‑mookany kooyiimaak mēt ꞉kiyēē +moomwaay nyēē ōtuuchēē keey. 12 Mākukōōnook yooto ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin ng'aleek chēē +moomwaay.” Mat. 10:19-20; Māārkō 13:11; Luuka 21:14-15; Yēyuut. 4:8
Berber ꞉nyēē tiiyēē mēt bāytitaab kōōrooni
13 Yu keewaany ꞉Yēēsu ng'aleechaa, kumwooy ꞉chiito ake ām biiko kwēēn kule, “Mokoryoontēēt, mwoochinoowoo baa ng'eetaabiya kubchēwoo tukuukaab baaba.” 14 Kukētyi ꞉Yēēsu chiichoo kule, “Mānāmoo ꞉ng'ala chēē wuu choo.”
15 Kumwoochi ꞉Yēēsu biiko kule, “Ōriib keey! Māmāchāktōōs ōtukuulchinē keey tukuuk ām kōōrooni, kuuyu mārubtooy keey ꞉soboonto nyēbo man āk bāytit nyēē boonto ꞉chii.” Luuka 18:22-25; 1Tēm. 6:9-10
16 Kutas taay ꞉Yēēsu kurār tyoonkōōchēēt ake kule, “Kimii ꞉chiito ake nyēē kiboonto mbareenyii nyēē wōō. Kiyey ꞉āmiik ām mbaraanaa miisin. 17 Yooto, kumwaayee moo kule, ‘+Maayey kule nee? Ākōnōrēē ānō āmiichu tēē chu tukul?’ 18 Kumwooy kule, ‘Kiito nyēē miitē, +maaburyeet chookēēnik choo kōbo kwaak ankaateech chēē wōōyēch. Mākukōōno ꞉chooto bārooyinto wōlēē +maakonoree āmiikyuu tukul āk tukuukyuu tukul. 19 Yoo kaakonor, āmwoochi keey kule: Kany atankas ankaabaybayiitu kuuyu kaakonor āmiik chēē yēmoo ām kēnyiisyēk chēē chaang' choo kwoonii.’ 20 Nteenee kumwoochi ꞉Yēyiin chiichoo kule, ‘Iberber sōō kule nee! Mii /bokiinēmunēēniing' soboonng'uung' kwēēmowuuni. Kunyi ii, mākubooyiit ng'oo ꞉tukuuchoo 'keekonor?’ Tyēēn. 49:10-20
21 Kunyoo, berber ꞉chii nyoo itukuulchinē keey bāytit ām kōōrooni āmātinyē bāytit ām wōlēē mii ꞉Yēyiin.” Luuka 12:33
Ikoosēē keey Yēyiin
(Mataayo 6:25-34, 19-21)
22 Yooto, kumwoochi ꞉Yēēsu rubiikyii kule, “Kunyoo, āmwoowook kule ‑mooyiimee keey kule ō-āmē nee, nto kule ōloochē nee. 23 Wōō ꞉soboon kusiir āmit nto sirooy. 24 Māchē ōkāsēē tāriitēk. Māchoonsē, mākēsiisyē āmātinyē mbo chookēēn, nteenee tākubāyē ꞉Yēyiin. Ntēē ōbooyē ꞉akweek koomānuut ām wōlēē mii ꞉Yēyiin kusiir tāriit! Tyēēn. 147:9 25 Mātāsyinē keey ꞉bēsyēēt mbo akeenke yoo keeyiimee keey ꞉chii soboontaab kōōrooni. 26 Nto yēē ākoo ‑mēēmuuchē ꞉yooto kuyēētyēēchook kiy mbo kisich ii, nyēbo nee kooyiimaak ꞉tukun mētēwoy?”
27 Kutas taay ꞉Yēēsu tākumwooy kule, “Okas baa, wōlēē wuu ꞉taabta ake tukul ām wuuyēēt. Māchiiryootē āmāyēchinē keey sirooy. !Kāāmwoowook, ānkoo kiboonto ꞉Sōlōmōōn bāytit nyēē tyaa, kimāboonto sirooy chēē kāroorānēch kuu ꞉toobtōōchoo. 1Bāy. 10:1-29 28 Nto akweek chu ‑mōōkoosēēnoo keey kuyem ii, yoo imuuchē ꞉Yēyiin kookaraaran toobtōōy choo lēēltōōs raat nto nyēē mā tyaa kurarach, kucham nee wōlēē makoolaaktaak akweek? Mat. 14:31
29 ‑Mooyiimee keey ng'aleekaab āmiik nto ng'al alak tukul. 30 Biiko choo ‑mēēnkētē Yēyiin ꞉chēē wuulyootēē tukuuchoo tukul, nteenee inkētē ꞉Kōōn kule ōmāchē ꞉akweek tukuuchoo. 31 Kuchamta ꞉chii kurook bāytooyiisyēētaab Yēyiin. Yooto, mākurōōrōōt ꞉tukuuk chuut alake.
32 ‑Mōōmuuyē ꞉akweek, biikyuu choo ōng'ērinēch, kuuyu kōōkuchāmwook ꞉Yēyiin kule ōwut Bāytooyiisyēēnyii. Mat. 14:27; 25:34; Luuka 22:29 33 ‑Mōōtukuulchi keey tukuuk chēē ōboontē, nteenee ōyēētyēēchinēē choo boonto nyalilta. Yoo kooyey kuu nyooto, +mōōnyōōru bāytit nyēē mābēku ām Kaab Yēyiin. Māmii wōlooto ꞉chōōriin āmāmii ꞉kuutya nyēē makunyeeree. Mat. 6:20; Luuka 11:41; 18:22; Yēyuut. 2:45; 4:32-37; Yāāk. 5:2 34 Tiiyēē ꞉chii mēt wōloo miitē ꞉bāytinyii.”
Ōchōb keey
(Mataayo 24:42-44; Māārkō 13:33-37)
35 Kutas taay ꞉Yēēsu subak kumwooy kule, “Oyeyte keey nyēē karaam obakaakte taariinek kulāytōōs. 36 Okerkeyiitu motwoorik chēē mii kukānyē mokoryoontēēng'waa kōōyēēwunēē saakweetaab kooyēēy. Yoo ōchōbootiin, +mōōyootyi mokoryoontēēt kurkeet areet akeenke, yoo kēēng'ēētiis. Mat. 25:1-4 Ng'oong'. 3:20 37 +/Mākiibēruur motwoorik choo /kākēēnyōōr kukāsu. !Kāāmwoowook, mākuyēytoochi ꞉mokoryoontēēt motwoorichoo āmiik ankubay ꞉inee nkityō.
38 Imuuchē ꞉mokoryoontēēt kuyit ām āsiiswēk alak tukul. Imuuchē ku kwēēmooy kwēēn nto kumānēērir ꞉kōōrēēt. Nteenee ām asiista ake tukul nyēē kayit, +/mākiibēruur motwoorik choo kānyōōr kuchōbootiin.
39 Māchāktōōs ōrōōtootē ng'ālyoontooni: Nto inkētē ꞉chii āsiiswēk chēē isābunēē ꞉chōōriin, nto riibē kayta ‑/mākēēbut. 40 Kunyoo, ōchōbē keey ꞉nkakweek, kuuyu makucheeraak *꞉Wēritaab Chii.” Mat. 24:42-44; 25:13
Motwooriin nyēē /kiikoosēē keey
(Mataayo 24:45-51)
41 Yooto, kuteebee ꞉Bētērō Yēēsu kule, “Mokoryoontēēt, acheek nkit ꞉chēē imiitē imwoowēēch ng'aleechu, nto chii ake tukul?”
42 Kukētyi ꞉Yēēsu kule, “Motwooriin ꞉nyēē ikoochinē ꞉mokoryoontēēnyii kōōyyoonkyi chuut ku nyēē /kiikoosēē keey ānku ng'oom. 43-44 !Kāāmwoowook, yoo karub ꞉motwooriintoonoo kuu wōlēē māktooy ꞉mokoryoontēēnyii, kōōbēruuroot. +/Makiilaang'tee kōōyyoonkyi tukuuk tukul chēbo kayta. Luuka 19:17-19; 16:10
45 Imuuchē koosoot ꞉motwooriintoonoo kule lōō yēē wokōōyēēwunēē ꞉mokoryoontēēt. Yooto mākubirsēēt motwoorik chuut kusiir yēē kātāyibē nyēē karaam ānkōōbootyi āsiiswēkyii āmiisyēēt āk yyēēsyēēt. 46 Nto yoo kayit ꞉mokoryoontēēt kumēēnkētē ꞉motwooriintoonoo /ānkēēnyōōr kumiitē kuyēyē kuu nyooto, +/mākēēlālchi /ānkēēwēēkyi komosta nyoo bo choo ‑/mākiikoosēē keey. Ng'oong'. 21:8 47 +/Mākiing'woonchi chiichoo miisin, kuuyu kēēnkētē kiyēē /kākēēmākyinē kule kuyey āmēēbērē kayey kuu nyooto. Yāāk. 4:17 48 Nteenee chii ake tukul nyēē ‑mēēnkētē kiyēē /kēēmākyinē kule kuyey āmēēbērē kayey, mēēbērē nyōōru ꞉nyoo ng'wooninto nyēē wōō kuu nyoo inkētē. Chii nyoo /kākiikoochi bārooyinto nyēē wōō kuyeyee kiito ake, +/makeemakee kiy nyēē wōō. Nto yoo /kākiikoochi ake kāāmuukēywēēk kusiir chēbo ake, +/makeemakee kiy nyēē wōō kusiir nyēbo nyiin.”
Kicham ꞉biiko alake Yēēsu, nteenee kitay ꞉alake
(Mataayo 10:34-36)
49 Kumwooy ꞉Yēēsu subak kule, “Kichāātoowu maata nyēē mākōōtiliil biiko ām kōōrēēt. Lēyyē, ābērē nto /kaakiinaam mayi kuwōōyiit. 50 Nteenee +/mākiibuuntēēnoo nyāliluutēk ām bēsyōōsyēk choo kwoonii ankaakukinyaataa ꞉ng'aleechu ākoy bēsyēēt nyoo mākubēkunēē. Māārkō 10:38
51 Ōsōōtē akweek kule āchōōntooy tāloosyēēt kōōrooni? Acha! Āyibu nyalilta ākoo bcheyateet. 52 Makubchey keey ꞉biikaab kayta ake. Yoo kā muut ꞉bichoo, makuchama ꞉sōmōku ankutaya ꞉chuut āyēēnku, nto mā nyoo, kuchama ꞉āyēēnku ankutaya ꞉sōmōku. 53 Makuchama ꞉wēēriit kutaya ꞉kwaan, nto kutaya ꞉wēēriit kuchama ꞉kwaan. Mākuchuunchuun ꞉chēēbto āk kaamet. Mākuyil ꞉koonyit nyēē kōboontēē keey ꞉koorkēētaab wēēriit āk cheebyoosyeetaab biikooy.” Luuka 14:26; 21:16 Miika 7:6
Mākuyōōt ꞉choo katay Yēēsu
(Mataayo 16:2-3; 5:25-26)
54 Yooto, kuwēēkyi keey ꞉Yēēsu biiko ānkumwoochi kule, “Yoo kookas boolteet kuloong'unēē tinkeey, ōmwooyē kule, ‘Mākurōōbēn ra,’ kuyeyakay kuu nyooto. 55 Nto yoo kāwusunēē ꞉yoomeet komostaab sōōy, ōmwooyē kule, ‘Makulay ra ꞉asiista,’ kuyeyakay kuu nyooto. 56 Ōbērbērēch! Ōbērē tōōs ōnkētē chēē chaang'. Ōnkēt ōmwoowu kiyēē ibooru ꞉wōliin bo barak āk ng'wēny ‑āmōōnkētē kiyēē mii kuyēyāktōōs bēsyōōsyēchu.
57 Ām nee yu simōōnkētē ꞉akweek kiyēē bo man? 58 Yoo mii ꞉chiito ake wokōōyyoong'tēēniing' kōōk, kumāchāktōōs isyeem simōkāsyiinē āk chiichoo kutoombo kōōyiititiing' kōōk. Yoo kameeyey kuu nyooto, kōōmuuchē ꞉chiichoo wokurating'. Mat. 18:34 59 Nto yoo /kaakeerating', mēēbērē /makiityaaktiing' ākoy yoo 'keeyaakte bēsēntaab biich.”
12:1 Mat. 16:6; Māārkō 8:15
12:2 Māārkō 4:22; Luuka 8:17
12:5 Ibu. 10:31
12:7 Luuka 21:18
12:9 Luuka 9:26
12:10 Mat. 12:31-32; Māārkō 3:28-29; 1Yoowa. 5:16
12:12 Mat. 10:19-20; Māārkō 13:11; Luuka 21:14-15; Yēyuut. 4:8
12:15 Luuka 18:22-25; 1Tēm. 6:9-10
12:20 Tyēēn. 49:10-20
12:21 Luuka 12:33
12:24 Tyēēn. 147:9
12:27 1Bāy. 10:1-29
12:28 Mat. 14:31
12:32 Mat. 14:27; 25:34; Luuka 22:29
12:33 Mat. 6:20; Luuka 11:41; 18:22; Yēyuut. 2:45; 4:32-37; Yāāk. 5:2
12:36 Mat. 25:1-4
12:36 Ng'oong'. 3:20
12:40 Mat. 24:42-44; 25:13
12:43-44 Luuka 19:17-19; 16:10
12:46 Ng'oong'. 21:8
12:47 Yāāk. 4:17
12:50 Māārkō 10:38
12:53 Luuka 14:26; 21:16
12:53 Miika 7:6
12:58 Mat. 18:34