10
Kiiyookto ꞉Yēēsu lēbkēēyikyii taman āk āyēēng'
(Māārkō 3:13-19; Luuka 6:12-16)
Kikuur ꞉Yēēsu rubiikyii taman āk āyēēng' ānkōōkoochi kāāmuukēywēēk kōōbēbēētooy tāmirmirook chēē miyootēch ānkōōsoobē biiko choo tinyē bōōrwoon alak tukul.
Lēbkēēyichooto ku chu: Simōōni (nyoo kaayneenyii ake ku Bētērō), ng'eetaabkaamet Antereeya, Yāākōbō araab Sebetaayo kuboonto keey ng'eetaabkaamet Yoowaana. Luuka 6:13 Filibō ākoo Baatolomaayo, Toomaas ākoo Mataayo kāāruruukiintoonoo kibo *syuuruut, Yāākōbō araab Alfaayo ākoo Taataayo, Simōōni Kananaayo* Ibooru ꞉kaaynaani ām kuutiitaab Yuutayeek kule ‘nyēē kāng'unoot’. ākoo Yuuta Iskaryoot nyoo kichokuchoomtooy Yēēsu. Yoowa. 1:40-44; Yēyuut. 1:13
Yooto, kumwoochi kule, “‑Moobe wōlēē miitē ꞉biiko choo mā Yuutayeek āmōōwut kiriinkēēt ake tukul nyēbo biikaab *Samaaryaa, Luuka 10:33 nteenee obe wōlēē miitē ꞉biikaab Isrāyēēl choo kiikubootyo kuu kēēchiir. Cherem. 50:6; Mat. 15:24; Yēyuut. 13:46 Ō-āmtootē kule, ‘Kaakuyit ꞉bāytooyiisyēētaab Yēyiin.’ Mat. 4:17 Ōsoobootē choo mnyoontōōs, ōng'ēētootēē meet choo kiikubēk, ōsoobē choo boonto *makereenik, ānkōōbēbēētootē tāmirmirook chēē miyootēch. /Kākēēkōōnook kāāmuukēywēēchu buch, kunyi ōkooytooy ꞉nkakweek buch. Manamaat ꞉chii *ta-aabuut mbo kisich, *feetaanik nto ku beesaan alak tukul ām mbisinyeenyii. 10 Manam mbo lool nto ku sira nyēē iliiktēē keey, kwēyōōn nto mbo kirōk, kuuyu yēmē chii nyoo kāākubirto nkuruukyii /kēēkwēchi kiy. 1Kōōr. 9:14; 1Tēm. 5:18
11 Yoo kōōwut kiriing' nto ku saang'ta ake tukul, ocheeng' kaytaab chii nyēē sikēn ānkōōbuur kayaata ākoy yoo ōbēēchinē keey. 12 Yoo kōōwut kaab chii, ōsoomchi bērur. 13 Nto yoo nyoolchinē /kiibēruur, kunyōōr kaalyeet. Nto yoo mānyoolchinē /kiibēruur, kutēbi. Luuka 2:14 14 Yoo kamataachaak ꞉chii nto kumakas ng'aleekwook, olelekte tēērtit ām kērēēnkōōkwook yoo ōng'ēētyēē kayaata nto kiriinkoonooto kōōboorchi kule tākōōbuurtooy ng'ōōkisng'waa. Yēyuut. 13:51 15 Lēyyē, !kāāmwoowook, +/mākiing'woonchi bichoo bo kiriinkoonooto miisin kusiir ng'wooninto nyēē nyōōru ꞉biikaab Komoora āk Sōtōm bēsyoonoo itiilchinē ꞉Yēyiin ng'aleek biiko ām kōōrēēt.” Luuka 10:4-12 Toowu. 18:20; 19:1-29; Mat. 11:24; Luuka 10:12
Nyāliluutēk āk wusiisyēēt
(Māārkō 13:9-13; Luuka 21:12-17; 12:2-9, 51-53; 14:26-27)
16 Kitas taay ꞉Yēēsu kumwooy kule, “Āyooktook ꞉anii bōōyēyiisyootē okerkeeye kēēchiir chēē miitē suuyiik kwēēn. Kunyoo ōkāsu ānkōōyibē keey ng'wēny. Luuka 10:3 17 Ōriib keey, kuuyu mākōōyyoong'tēēnook ꞉biiko kōōk ānkubirook ām wōloo bo kooriikwaa bo saayeet. Yēyuut. 5:40; 2Kōōr. 11:24 18 +/Makiimutaak taayeetaab bāytooyik kubo anii. Okany kuyēk ꞉nyooto bārooyinto nyēē kōōmwoochinēē bichooto ākoo choo mā Yuutayeek kiyēē ōyēnchinē. 19 ‑Mookany kooyiimaak mētēwoy ꞉kiyēē ōmwooyē nto wōlēē ōmwooytooy kiyooto. +/Mākiiboorwook yooto kiyēē ōmwooyē 20 kuuyu mēēbērē akweek ꞉chēē +mōōng'āloolē, nteenee Tāmirmiryēētaab Baaba ꞉nyēē mākung'āloolē kubuntēēnook. Luuka 12:11-12
21 Makuchaamta ꞉chii ng'eetaabkaamet /keebakach, kuchaamta ꞉chii lakwanyii ānkuwēēkyi keey ꞉lēēkōōk sikiikwaa kuyey /keebakach. Mat. 10:35; Māārkō 13:12; Luuka 21:16 22 Mākuwēchook ꞉biiko kubo anii. Nteenee chiito nyoo kamuyta ankookaaseenaa keey ākoy tabanta, +/makiiraraach. Mat. 24:9-14; Yoowa. 16:1-4 Luuka 6:22; Yoowa. 15:18-19 23 Yoo /kākēēwusēēnook *kiriinkēēt ake, ōmwēchi ake. !Kāāmwoowook, ‑mōōmuutu kiriinkōōsyēkaab Isrāyēēl tukul kumānāāyitu *꞉Wēritaab Chii.” Yēyuut. 8:1
24 Kitas taay ꞉Yēēsu kumwooy kule, “Mā wōō ꞉rubiintēēt kusiir kāānēētiintēēnyii āmā wōō ꞉motwooriintō kusiir mokoryoontēēnyii. 25 Nyoolchinē /kēēyēchi rubiintēēt kiyēē /kēēyēchinē kāāntōōyiintēēnyii, ānku ākoy /kēēyēchi motwooriin kiyēē /kēēyēchinē mokoryoontēēnyii. Yoo /kēēkuurēēnoo anii *Bēēlsēbuul ānkāāyēku chiitaab kayta ii, kucham nee biiko choo mii kanyuu? Yoowa. 13:16 Mat. 9:34
26 ‑Mōōmuyēē choo wusook. +/Makeeng'aany kiy ake tukul nyēē iyēēnoot ānku +/mākiiboor kiy ake tukul nyēē wunyaat. Māārkō 4:22; Luuka 8:17 27 Ōbāroostooy ng'aleechu ā-āmwook kumākāsē ꞉chii /keekas kāroomin. Nto kiyēē /kēēchoomwook, ōkuurtē kukas ꞉biiko tukul. 28 ‑Mōōmuyēē choo bākāchē bōōrto āmēēmuuchē kubakach tāmirmiryēēt. Nteenee ōmuyēē nyoo imuuchē koo-armuusee bōōrto āk tāmirmiryēēt maataab kibchuulyo. Tyēēn. 56:4 29 /Kyooltēē oob kootiitiiyēēnik āyēēng' beesaan chēē mābo laat? Ānkoo kuwuu nyooto, ‑mēēsuuwu mbo ꞉akeenke yoo manaacham ꞉Baaba Yēyiin. 30 Ntēē inkētē mbo ꞉Yēyiin wōlēē tēē ꞉buutēēk ām mētitaab chiito. Luuka 21:18 31 Kunyoo, ‑mōōmuuyē, kuuyu chāmook akweek ꞉Yēyiin miisin kusiir kootiitiiyēēn chēē chaang'.
32 Chii nyoo kachamta ām taayeetaab biiko kule chāmoo, +maachamte ꞉nkanii chiichooto ām taayeetaab Baaba. 33 Nto nyoo katayeenaa taayeetaab biiko, +maatayee ꞉nkanii taayeetaab Baaba.” Māārkō 8:38; 2Tēm. 2:12
34 Kitas taay ꞉Yēēsu kumwoochi rubiikyii kule, “‑Moosoot kule kyāāchōōntooy ꞉anii tāloosyēēt kōōrēēt, nteenee kyāāyibu ng'ot, 35 kuuyu kichāāwuulyē biiko. Tooytōōs ꞉wēēro ākoo kwaan, kutooyo ꞉chēēbto āk kaamet ānkutooyo ꞉koorkēētaab wēēriit ākoo cheebyoosyeetaab biikooy. Mat. 10:21; 24:10; Māārkō 13:12; Luuka 12:52-53 36 Mākuwēchē keey ꞉biich chēē tilyōōnuut. Miika 7:6
37 Chii nyoo chāmē kwaan nto kaamet kusiir wōlēē chāmtoo anii, māyēmē ꞉nyoo kuyēk rubiintēēnyuu. Nto nyoo chāmē wērinyii nto ku chēēbnyii kusiir wōlēē chāmtoo anii, māyēmē ꞉nkinee kuyēk rubiintēēnyuu. Mat. 19:29 38 Nto chii nyoo kamachamta soboonnyii Mwooyē ꞉yuutēyu kule ‘kamakalab murtooywoontēēnyii’ yoo /kākēēwēēkyiin ng'ālyoo āk ng'ālyoo. Ām bēsyōōsyēchooto, ki yoo kakalabaat ꞉chiito *murtooywoontēēt kōōbooru kule miitē /bokēēbākāchē. kubo anii sukuruba, māyēmē ꞉nkinee kuyēk rubiintēēnyuu. 39 Nyoo kāyēētyi keey soboontaab kōōrooni, mākōōboot soboonnyii bo kibchuulyo. Nto nyoo kēēkooyto soboonnyii ām kōōrooni kubo anii, mākunyōōr *soboontaab kibchuulyo. Mat. 16:24-25; Luuka 17:33; Yoowa. 12:25-26
40 Chiito nyoo kataachaak kaakutaacha nkanii, nto nyoo kataacha anii kaakutaach Yēyiin nyoo kiiyookwoo. Mat. 18:5; Yoowa. 13:20; Kala. 4:14 41 Chii nyoo tōrōōchē *wōōrkooyoontēētaab Yēyiin kuuyu wōōrkooyoo, kunyōōru kiyēē /kēētuwēnēē wōōrkooyoontēēt. Nto chii nyoo tōrōōchē chiito nyoo churtaat kuuyu churtaat kunyōōru kiyēē /kēētuwēnēē ꞉chiichooto churtaat. 42 Kāāmwoowook, chii nyoo kārāmchi mbo bēy rubiintēēnyuu ānkoo kumātookunoot ꞉rubiintoonoo, +/mākēētuwēn chiichoo.”

10:2 Luuka 6:13

*10:4 Ibooru ꞉kaaynaani ām kuutiitaab Yuutayeek kule ‘nyēē kāng'unoot’.

10:4 Yoowa. 1:40-44; Yēyuut. 1:13

10:5 Luuka 10:33

10:6 Cherem. 50:6; Mat. 15:24; Yēyuut. 13:46

10:7 Mat. 4:17

10:10 1Kōōr. 9:14; 1Tēm. 5:18

10:13 Luuka 2:14

10:14 Yēyuut. 13:51

10:15 Luuka 10:4-12

10:15 Toowu. 18:20; 19:1-29; Mat. 11:24; Luuka 10:12

10:16 Luuka 10:3

10:17 Yēyuut. 5:40; 2Kōōr. 11:24

10:20 Luuka 12:11-12

10:21 Mat. 10:35; Māārkō 13:12; Luuka 21:16

10:22 Mat. 24:9-14; Yoowa. 16:1-4

10:22 Luuka 6:22; Yoowa. 15:18-19

10:23 Yēyuut. 8:1

10:25 Yoowa. 13:16

10:25 Mat. 9:34

10:26 Māārkō 4:22; Luuka 8:17

10:28 Tyēēn. 56:4

10:30 Luuka 21:18

10:33 Māārkō 8:38; 2Tēm. 2:12

10:35 Mat. 10:21; 24:10; Māārkō 13:12; Luuka 12:52-53

10:36 Miika 7:6

10:37 Mat. 19:29

10:38 Mwooyē ꞉yuutēyu kule ‘kamakalab murtooywoontēēnyii’ yoo /kākēēwēēkyiin ng'ālyoo āk ng'ālyoo. Ām bēsyōōsyēchooto, ki yoo kakalabaat ꞉chiito *murtooywoontēēt kōōbooru kule miitē /bokēēbākāchē.

10:39 Mat. 16:24-25; Luuka 17:33; Yoowa. 12:25-26

10:40 Mat. 18:5; Yoowa. 13:20; Kala. 4:14