9
Ng'ētē ꞉moo Bāwulō kubo Yuutayeek chēē kitay Yēēsu
1-3 Ng'ētē ꞉mooyēēnyuu ānkōōyiimoo mēt nyēē wuu nyēē mābēku ꞉ng'wooninoo, akas kule /manaakiiraraach mbo ng'eetaabiya, biikyuu bo Isrāyēēl. Ābērē nto kiimuuchāktōōs, nto /kabokiiruustaa āng'ētitēē wōlēē mii ꞉Kiriistō sukuyēētyēēchi icheek. Man ām kāāmuukēywēēkaab Kiriistō kule ‑māāng'wiiynānē ānkōōnkētē mbo ꞉Tāmirmiryēētaab Yēyiin. Chuy. 32:32 Kiyey ꞉Yēyiin biikaab Isrāyēēl kuyēk biikyii anku icheek ꞉chēē kikas kāāmuukēywēēkaab Yēyiin. Kiyēchiin *kiirootyeet āk icheek kunyil, kōōkoochi kiruutēk āk mākuutēk kurubta keey *Kōōtaab Yēyiin ānkukuurtoochi icheek kule mākōōbēruur. Toowu. 17:9-10; Chuy. 4:22; 20:1—24:18; 24:8; Laawi. 1:1—9:24; Kiruu. 29:1; Isa. 9:6-7; Cherem. 31:34; Room. 16:7 Inkētē ꞉icheek kiyēē kiyēchi ꞉Yēyiin mbo kuukaanyii, ānku kōyiitēnyi ꞉nyēē chōōnēē *꞉Kāārārookiintēēt nyoo bo kāāmuukēy. Kusilākoy ꞉Yēyiin ākookoy, kuwuuyiit nyooto. Mat. 1:1
/Kiibēruurē choo iyēnchinē kiyēē /kiikēēkuurtoochi
Mānāānyōōr ꞉Yuutayeek wōlēē wōō bērurto nyoo kikiikukuurtoochi ꞉Yēyiin kōōtaab Abraam. Ara ibooru ꞉yooto kule mānāāyityiin ꞉kiyoo kikuurtooy ꞉Yēyiin? Acha, māwuu nyoo kuuyu mānāāyēēlchi ꞉Yuutayeek tukul komostaab Yēyiin. Room. 3:3-4; 2:28-29 Ānkoo kukwoonēē ꞉Yuutayeek kōōtaab Abraam, manaarub inee kubooyiit man. Mwooyē ꞉siruutēk kule, “Isaka nyēē makuroobta siintaaryeeng'uung'.” Toowu. 21:12 Mat. 3:9 Ibooru ꞉yooto kule mēēbērē biiko choo kwoonēē siintaaryeetaab Abraam ꞉chēē lōkōkaab Yēyiin, nteenee choo iyēnchinē kiyēē kiikukuurtoochi ꞉Yēyiin ꞉chēē /kiiyiitē kuu lōkōkaab Abraam chēbo man. Kala. 4:23; 3:7 Kikuurto ꞉Yēyiin kule, “+Māāyēēwu ām bēsyēēt nyēē wuu nyi kēnyiinoo, nto yooto kuboonto ꞉Saara wēēriit.” Toowu. 18:10, 14
‑/Mākēēkwiilē Yēyiin
10 Mā yooto baateey, nteenee king'alaalee mbo Yēyiin lōkōkaab Rebeeka choo ki kwaan ku Isaka. 11-12 Kimwoochi ꞉Yēyiin Rebeeka kutoombo kusich lōkōkyii ānkitoombo kuyey kiy nyēē karaam nto ku nyēē miyaat kule, “Makubayta ꞉nyēē mining' nyēē wōō.” Toowu. 25:23 Kunyi, kiiyyoong'unēē ꞉kwēyiisyēētaab Yēyiin wōlēē kimāktooy ꞉inee, mēēbērē kiyēē kiyey ꞉lōkōchoo. 13 Kuu yoo siraat kule, “Kyaacham Yāākōbō ankaatay Esaawu.” Mal. 1:2, 3
14 Ibooru ꞉yooto kule ‑mēēyyoong'unēē ꞉Yēyiin manta? Māwuu nyoo. 15 Kimwoochi ꞉Yēyiin *Muusa kule: “+Maariiree choo āmāchē ariiree.” 16 Kunyi, riirēē ꞉Yēyiin biiko choo chāmē ām mooyēēnyii mēēbērē kaakwaam ꞉bichoo booryo ake tukul. Ēfēēs. 2:8 17 Kimwoochi ꞉Yēyiin bāytooyiintēētaab Miisir kule, “Kyāāmutuung' ākoy yu sāāboorunēē kāāmuukēywēēkyuu wōlēē imiitē sukung'eet /kyaamtaat kaayneenyuu ām kōōrēēt kumukuul.” Chuy. 9:16 18 Kunyoo riirēē ꞉Yēyiin chii nyoo māchē kule kuriiree ānkōōyoomē mēt chiito nyoo māchē kooyaam. Chuy. 4:21; 7:3; 14:4, 17; 1Bēt. 2:8
19 Imuuchē kuteebeenaa ꞉akeenke ām akweek kule, “Ām nee naas sukubērē ꞉Yēyiin kakusta ꞉chii? Ara, ng'oo ꞉nyēē imuuchē kukwiil Yēyiin ām kiyēē māchē?” 20 Inyiing' ku ng'oo siikētyi Yēyiin ng'ālyoo? ‑Mēēmuuchē ꞉kiy nyēē /kikēēyēyē kuteebee chiito nyoo kiyēyē kule, “Ntēē siiyeyaa kuu nyi?” Isa. 29:16; 45:9 21 Ara mākwoonēē nyoo yēyē tērēēnik yoo māchē kookaas tērēēnik alak miisin nto alak kumeekaas? Cherem. 18:4-6; 2Tēm. 2:20 22 Ānkoo kiimuuchē ꞉Yēyiin kōōboor kāāmuukēywēēkyii kōōng'woonchi biiko choo kiikuchoolwookēn choo misyinē /kiikarbuus, kiiruruuny mooyēēnyii kubo bichooto. 23 Kiyey kuu nyooto sukoomuuch kōōboorchi wōōyinnyii choo kiikukwey kule kuriiree.
Biikaab Yēyiin chēbo ra
24 Kookootiil Yēyiin kuriireeneech kēēyēku cheechii ānkēēyēku Yuutayeek, nto mā Yuutayeek. Room. 10:12 25 Mwooyē ꞉Yēyiin ām siruutēkaab Oseeya kule, “+Maariiree ‘‑/Mākēēriirēē’ ānkāākuur ‘Mā biikyuu’ kule ‘Biikyuu’. Osee. 2:23 1Bēt. 2:10 26 Mwooyē ꞉siruutēchoo bo Oseeya mbo subak kule, “Wōloo /kikēēmwoochinēē kule, ‘‑Mōōyēku biikyuu’ +/mākēēkuur ām wōlooto kule, ‘Akweek lōkōkaab Yēyiin’.” Osee. 1:10
27 Mwooyē ꞉siruutēkaab *Isaaya kurubta keey āk Isrāyēēl kule, “Ānkoo makuchaang'iit ꞉Isrāyēēliik kuu ng'aayna ām araarayta, +/makiiraraach chēē ng'ēri, kuuyu 28 makooruusta ꞉Yēyiin biiko ām kōōrēēt.” Isa. 10:22–23 29 Kerkeey yoo kisimkumwooyē ꞉Isaaya kule, “Nto kimānāābākooktoowēēch ꞉Yēyiintēētaab kāāmuukēy kaabkuutek, nto kikērkēyiitu biikaab Sōtōm āk chēbo Komoora chēē /kikiikarbuus.” Isa. 1:9
Kitay ꞉Yuutayeek Kāārārookiintēēt
30 Ara, keemwaay nee naas? /Kookeechamta kule churtootiin ꞉biiko choo mā Yuutayeek kuuyu kiikoosēē keey Mokoryoontēēt, ānkoo kimanaacheeng' churtaayeet. 31 Nteenee māchurtootiin ꞉Yuutayeek choo kichēēng'ē /keechamta kule churtootiin kurubē kiruutēk. 32 Kiy nee ꞉nyēē kibur? Kibur nyi manaakookaasee keey Kāārārookiintēēt nteenee kimoong'tēē keey kiyēē yēyē ꞉icheek. Kiinach ‘꞉rwaantaanaa ināchē biich’ 33 kuu yoo /kikeesir kule, “Okas baa, kyāākoochi rwaanteet nyēē kāānākuut wōliin bo *Sāāyōōn ānku rwaa nyēē ināchē biich, nteenee chiito nyoo keekaasee keey, mēēbērē mākuchus.” Isa. 8:14; 28:16 Luuka 2:34; 1Bēt. 2:6–8

9:1-3 Chuy. 32:32

9:4 Toowu. 17:9-10; Chuy. 4:22; 20:1—24:18; 24:8; Laawi. 1:1—9:24; Kiruu. 29:1; Isa. 9:6-7; Cherem. 31:34; Room. 16:7

9:5 Mat. 1:1

9:6 Room. 3:3-4; 2:28-29

9:7 Toowu. 21:12

9:7 Mat. 3:9

9:8 Kala. 4:23; 3:7

9:9 Toowu. 18:10, 14

9:11-12 Toowu. 25:23

9:13 Mal. 1:2, 3

9:16 Ēfēēs. 2:8

9:17 Chuy. 9:16

9:18 Chuy. 4:21; 7:3; 14:4, 17; 1Bēt. 2:8

9:20 Isa. 29:16; 45:9

9:21 Cherem. 18:4-6; 2Tēm. 2:20

9:24 Room. 10:12

9:25 Osee. 2:23

9:25 1Bēt. 2:10

9:26 Osee. 1:10

9:28 Isa. 10:22–23

9:29 Isa. 1:9

9:33 Isa. 8:14; 28:16

9:33 Luuka 2:34; 1Bēt. 2:6–8