Galewa basileiyana meta Mataiyo yona kulikuli unai ye hepahepaisowa. Na kaniyona ede Yaubada yona basileiya o Yaubada yona kabatanuwaga. Dius yodi laulau meta Yaubada hesana se hekasisikaliliyei, ede nige se hepaisowa. Laulau ta unai Mataiyo Yaubada hesana ye lauhedamai galewa unai. Hinage Yawe hededehemasalahana ku hasili.

Galewa hekihekinoina: Mataiyo 16:1 yo Maleko 8:11 udiyedi Dius yodi tauwoyawoya hekadi galewa hekihekinoina se kaibwadai Yesu unai, na yodi nuwatu bena Yaubada yona gigibwali unai laulau gigigigibwalina ye ginauli. Dius wa Yaubada hesana se hekasisikaliliyei ede nige se hepaisowa, na se wane, galewa.

Galili Gabwana meta waila lakilakina teha Galili unai, kana kao doha gabwa. Lohana teha bwauli unai ye lau teha yawana meta 21 kilomita, na magagana ede 13 kilomita. Waila wa yama unai ye mwayau, na tauyamayama se bado. Yesu waila lakilakina wa dedekanaena magai Kapelenauma unai ye miya (Mataiyo 4:13), doha hinage Petelo (Mataiyo 8:14) yo Andeleya yo Yamesi yo Yowane, siya Yesu yona hekahekatao.

Galili Gabwana hesana hesau meta Tibeliya Gabwana (Yowane 6:1,23 yo 21:1). Hesa ta unai Loma yodi Sisa Tibeliyasi hekasisina debanaena se tole.

Ganawali laulauna meta Yaubada ye laugagayoi (Esodo 20:14, Mataiyo 5:27-28). Buka Tabuna unai hedehedede ta meta laulau labui ye sumagogoidi: Ena maitawasola ye lau nige mwanena unai, yo ena hewali yo hasala nige tawatawasoladi se kenokesega. Kita Saliba kada kulutubu hewali yo hasala yodi kaiheya ne nige se kita bena yababa, unai nige laulau ne hesana se tole. Na Yaubada ye hekatada meta tau yo sine yodi miyagogoi bena Yaubada yona gadosisi miyamiyahaina heyaheyasonina (Epeso 5:32). Yaubada yona talam bagubagunana bukana unai hinage tawasola laugagayona ta lobaidi (Dutelonomi 22).

Yaubada yona tamowai maiyanao yodi miyagogoi ye heyaheyasoniyei tawasola unai. Na ena Dius o ekalesiya tamowaidi Yaubada se sigisuwalaei o se sunumakaiyawasi o se tabaꞌohu koitau yo yaubada hekadiyo udiyedi meta hinage hedehededena ede se ganawali (Yelemaiya 3:6-10, Mataiyo 12:39, Hemasalaha 14:8, 17:1-2).

Getesemani meta Olibe koyana hesau hesana, tamowai se ginauli Olibe kudulina padipadina unai (Mataiyo 26:36). Getesemani koyana unai gonowana ta kitakawasi na Yelusalema magaina maudoina ta kita.

Giliki meta boda lakilakina hesau. Siya nige Dius tamowaidi. Kalinadi meta Loma yodi basileiya maudoina unai kabina se kata, doha kita PNG tamowaidiyao ta bom kalinada na hinage ta kalina Dimdim o Tok Pisin. Talam Hauhauna bukadiyao maudoidi hinage Giliki kalinadiyena se kulidi. Kalina Suau Giliki hesadi hesau se hepaisowa ede Heleni, iya ede hesadi se bom se kataiꞌuyoidi.

Gonowana ye gwauyala: Hedehedede ta meta Dius yodi hedehedede hesau na se hepaisowakaliliyei. Unai se hededehemasalaha laulau saha tamowai se launamwanamwaeidi. Na huya hekadi hedehedede ne se tubei na se hededehemasalaha meta tauginaulidi ne, siya namwa saha kabo se lobai. Doha Yesu hedehedede ta ye hepaisowa Mataiyo 5:3-10 yo Luka 6:20-22 udiyedi. Temenai taudehadeha yo tauhasahasali yo taudoudou yo nuwatalu tamowaidi yo kaiteyadi se kitalau Yaubada yona sagu unai, siya kadi hedehedede Yesu ye hedede meta gonowana se gwauyala, matawuwuna Yaubada unai ginauli namwnamwadi kabo se haidi. Kainauyadi ne, siya ede Yaubada yona basileiya, yo nuwanamwa, yo Yaubada yona katekamkamnaeidi, yo Yaubada ye kawanatuyeidi, yo Yaubada kabo se kita.

Na Mataiyo 13:16 unai Yesu ye hededelau yona hekahekatao udiyedi meta gonowana se gwauyala, kaniyona ede Yaubada yona basileiya nuwanuwatudi saesaedi se nuwatulobaidi.

Yo Mataiyo 11:6 unai Yesu hedehedede hesau ye hetamali Yowane Babatiso unai, iya numatutugudu unai na Yesu ye nuwalabulabuiyei, ye wane, “Na kaiteya nige ye nuwalabulabuiyeigau, meta iya gonowana ye gwauyala.” Teina unai ye hededehasahasai bena tabu Yesu ye nuwalabulabuiyei.

Guiyau meta Yawe hededehemasalahana ku hasili.

Guiyau yona tamowai siya ede tausunuma Guiyau Yesu unai maudoidi yo se patulau iya unai, yo Yaubada ye heꞌaꞌadi na se dudulai iya matanaena. Kalina Giliki unai se kuli ede hagios, na mesinale bagubagunadi hedehedede hagios se bui se wane, tabuna. Iyamo kaniyona mamohoina ede Yaubada yona, yo se aꞌa.

Gwau Miyaidi Henuwaisinina meta Dius yodi gwauyala saesaena hesau. Bolimai badobado Okotoba unai, Gwau Miyaidi Henuwaisinina se ginauli na ye lau mayadai haligigi-labui. Gwauyala ta kaniyona ede bena kadi mumugao yodi huyamiya balabalagaibu unai bolimai 40 se henuwaisini. Yo hinage wine yo olibe kaniyodi se gigidiko wa meta lautokidi yo gwauyaladi se gwauyalakesegai. Gwauyala wa yodi kabikabina doha teina: Dius magaidiyao maudoidi udiyedi tamowai gwaudi se laoma Yelusalema na temenai kaiwa lagalagadiyao udiyedi yodi gwau se ginaulidi na udiyedi se miya mayadai haligigi-labui (Lewitikasi 23:33-36,39-43 yo Dutelonomi 16:13-16).