15
Kirisi imâte lâ, ŋineŋga imandi sânda imo via kilo
1 Niŋgu-nambwe wukale, kala ŋine naŋa atu apaŋo ilomi kalomi kilo ŋana pâri ara ŋinde muŋga atula pami. Miki kapaipa kuku pâri ara ŋinde, aku kalomi tawana lâ.
2 Pâri ara ndainani nâ itula Maro Kindeni ne nzâla ŋana ikaimi piti lâ kondoma ilo. Ambo miki ma kalomi tawana pâri ara muŋga atula pami ŋinde kaika lâ, ande miki ma kakai via mao. Ambo tia, ande nemi kalo-tawana ŋinde ma ilâ kaa nâ.
3 Nia ndoyo naŋa warakâŋgu aloŋo pâri ara ŋinde ku apasipa kuku, aku muli ŋga atula ŋguani ndaina pwataki pa miki kala kaloŋo lâ. Ŋgua ŋine nde ŋalae tina, aku ipole ŋgua pinde rârâni: Kirisi imâte ŋana izavaru nenda kiesaka rârâni piti lâ tininda, ikura Maro Kindeni kawa ŋgua muŋga siŋgere lâ pepa tini ŋinde. 4 Imâte lâ, ŋineŋga sio i karae lâ kuru ilo ikeno lee kari ŋato lâ ŋga, ŋineŋga Maro Kindeni ipaŋo i imandi sânda imo via kilo, ikura i kawa ŋgua muŋga siŋgere lâ pepa tini ŋinde. 5 Kirisi imandi sânda lâ ku ipatua pa Petero muŋga lâ, ŋineŋga muli i kala ipatua panzi ne pâri-tamâta pinde tona. 6 Ipatua panzi lâ, ŋineŋga zo toŋge i kala ipatua panzi tamâta rârâ muŋga sipono muli papa i. Ŋgu ŋinde kambwaŋenzi ipole tamâta ŋalae lima (500). Kinzi ŋinde rârâ nde simo vianzi simo ŋai yo, aŋga pinde nâ nde simâte lâ. 7 Imo lee ku muli, ŋineŋga Kirisi kala ipatua pa Yamesi tona, ŋineŋga ipatua panzi pâri-tamâta ndoni. 8 Ŋineŋga muli ndo, ande Kirisi kala ipatua pa naŋa warakâŋgu tona. Andeta naŋa atogo lâlu toŋge tina ipagugua sakamao. *8 Kinzi ilo-kalo tamâta pinde situ kinzi Korin tamâta pinde uru siporo ŋgua pavaligiŋa mine pa Paulo, ŋana tu ipâŋga pâri-tamâta lâ nzâla toŋge. Kumora tapâriŋa lâ Pâri Tamâta 9.
9 Ŋana tu naŋa amo pâri-tamâta rârâni kalonzi, aku naneŋgu ara toŋge ikeno ŋana tamâta ma sikura tu sio ŋoa “pâri-tamâta” lâ tiniŋgu, ande tia. Ŋana tu nia ndoyo naŋa akai wurâta kaika ŋana azavarunzi Maro Kindeni ne ŋgu. 10 Andeta Maro Kindeni io ne wisi-wisi imâ pana kala ilele naŋa apâŋga pâri-tamâta itogo kala ŋine amo mine. Aku i ne wisi-wisi ŋinde ŋandai ilâ kaa nâ ŋga. Naŋa uru aveta wurâta ŋalae ndo papa i, kala apolenzi nawalâŋgu pâri-tamâta rârâni. Andeta ŋandai naŋa warakâŋgu aveta wurâta ŋinde ŋga. Maro Kindeni ne wisi-wisi ikeno pana, kala i walo ilana ŋana aveta wurâta ŋinde. 11 Mine nde naneŋgu morâŋa ikeno mine; ambo naŋa warakâŋgu muŋga atula pâri ara pami tâku pâri-tamâta pinde situla pami tâ, ande ŋinde nde sâ toŋge tia. Maka rârâni uru kaporo katula ŋgua kie taituni ŋana Yesu ne mateŋa wa ne mandiŋa wa, aku miki kaloŋo pâri ara ŋinde ku kalomi tawana lâ.
Muli ŋga mateŋa tamâta rârâni ma simandi simo vianzi kilo
12 Maka uru katula ŋgua pami tu Kirisi imâte lâ, ŋineŋga imandi sânda imo via kilo. Mine nde ŋana sâ kâ ŋga miki pinde uru kaporo tu, “Ambo tamâta toŋge imâte, ande i ma ikura tu imandi sânda imo via kilo tia.” 13 Ambo nemi ŋgua ŋinde nde mao, aku mateŋa tamâta ma simo vianzi kilo tia, ŋineŋga kinda ma tasama tu Maro Kindeni ŋandai ipaŋo Kirisi imo via kilo ŋga. 14 Ambo Maro Kindeni ŋandai ipaŋo Kirisi imo via kilo ŋga, ande ŋgua maka uru kaporo katula ŋinde nde ŋgua kaa nâ, aku nemi kalo-tawana kala ipâŋga kaa nâ tona. 15 Andeta ŋinde nâ tia; ambo nemi ŋgua nde mao, ande maka kawama laŋeŋa nâ ŋana Maro Kindeni ne vetâŋa kâ, ŋana tu maka uru kaporo katula pwataki tu i tamwata ipaŋo Kirisi lâ mateŋa nianzi imo via kilo. Ambo Maro Kindeni ipaŋonzi mateŋa tamâta tia, ande i ŋandai ipaŋo Kirisi imo via kilo ŋga. 16 Ambo Maro Kindeni ipaŋonzi mateŋa tamâta tia, ande Kirisi imo via kilo tia. 17 Ambo Maro Kindeni ŋandai ipaŋo Kirisi imo via kilo ŋga, ande nemi kalo-tawana ilâ kaa nâ, aku nemi kiesaka ikeno tinimi yo. 18 Ambo Maro Kindeni ŋandai ikai nemi kiesaka piti lâ tinimi, ande kinda ma tasama tu i izavarunzi kalo-tawana tamâta muŋga simâte ŋinde marumbu lâ. 19 Mao nâ, kinda kalonda tawana Kirisi, aku uru tao tininda pa i tu ma iveta kie ara pa kinda. Mine nde kaloŋo ŋga; ambo kinda tapalâŋe tâ kala tao tininda pa Kirisi koa tia nâ lee tamâte, ande ara ŋana tamâta rârâni ma kalonzi sukâŋa ŋalae tina ŋana kinda kâ.
20 Andeta tia ndo! Miki nemi ŋgua ŋinde nde laŋeŋa nâ! Mao kanaŋo, Kirisi imâte lâ, ŋineŋga Maro Kindeni ipaŋo i imandi sânda imo via kilo. Imuŋga panzi tamâta rârâni muŋga simâte lâ, aku ne mandiŋa itula pwataki tu kinzi ŋinde rârâni kala ma simo vianzi kilo mine nâ. 21 Ŋana tu nia ndoyo tamâta taitu nâ iveta kiesaka, aku ŋana duvi ŋinde kâ kinda rârâni ma muli tamâte. Mine kala kinda tasama ŋine tona; tamâta taitu nâ iveta vetâŋa ara, aku ŋana duvi ŋinde kâ kinda rârâni ma tamandi sânda tamo viânda kilo. 22 Naneŋgu ŋgua ŋinde nde duvi mine; kinda tamâta rârâni tapâŋga lâ Adam ne vâsa ŋgu. Mine nde kinda rârâni taitu-taitu ma tamâte. Andeta Kirisi ipole mateŋa lâ. Mine nde kinda kalo-tawana tamâta rârâni taitu-taitu ma muli tamandi sânda tamo viânda kilo. 23 Andeta Maro Kindeni ipatea zo sondo pa kinda rârâni, aku i ma ipaŋo kinda tamo viânda kilo ikura i ne pateâŋa mine. Ipatea tu Kirisi ma imuŋga pa kinda rârâni, aku muli, lâ zo ŋana Kirisi ma itaulo imâ kilo kâ, ande i ne ŋgu kinda rârâni kala ma tamandi sânda tamo viânda mine nâ. 24 Ŋineŋga Kirisi ma ipolenzi koipu ŋalaŋala rârâni wa koroani kaika rârâni wa kelekele rârâni simo tava nenzi walo wa. I ma ipolenzi lâ, ŋineŋga ma io kelekele ndoni lâ Tama Maro Kindeni mbau ilo ŋana ikai maro papa kâ. Aku lâ zoni ndaina, tâno ŋine ne zo ma marumbu ndo lâ. 25 Ŋana tu Maro Kindeni ne pateâŋa ikeno mine; Kirisi ma imo koipu ŋalae lee ikura lâ zo ŋinde i ma ipolenzi ne kazâŋa tamâta rârâni ku ma ionzi simo i kie kalo. 26 I ma ipolenzi ne kazâŋa tamâta lee mateŋa simbo nâ imo ŋai yo. Ŋineŋga i ma izavaru mateŋa marumbuni lâ. 27 Ŋana tu Maro Kindeni kawa ŋgua ŋana Kirisi kâ ikeno lâ pepa tini mine tu, “Ionzi kelekele rârâni simo i kalo marumbu lâ.” Andeta ŋgua ŋinde ŋandai iporo tu Maro Kindeni imo Kirisi kalo ŋga. Maro Kindeni tamwata io kelekele pinde rârâni simo Kirisi kalo. 28 Aku muli, lâ zo ŋinde Maro Kindeni ma io kelekele rârâni simo Kirisi kalo marumbu lâ, ŋineŋga Maro Kindeni Natu taituni ŋinde ma ipauwo tamwata ilâ imo Maro Kindeni kalo, inani muŋga ionzi kelekele rârâni simo Natu kalo. Aku lâ zo ŋinde Maro Kindeni ma ikai koipu ŋalae pa kelekele rârâni.
29 Andeta miki pinde uru kaporo tu, “Ambo tamâta toŋge imâte, ande i ma ikura tu imandi sânda imo via kilo tia.” Taitu miki uru kakai lââ-liliŋa ŋana kavilanzi tamâta pinde simâte muŋga lâ. Ayo, ambo nemi ŋgua ŋinde nde mao, ande miki kaveta mâsi ŋinde ŋana duvi mana, a? Miki nemi lââ-liliŋa ŋinde nde ikura tu ivilanzi mateŋa tamâta mâsi mana, a? 30 Aku kalomi ŋgere ŋana maka kâ tava. Ambo mateŋa tamâta ma sikura tu simo vianzi kilo tia, ande nema mâsi ŋana kamandi nema kazâŋa tamâta naonzi ikura zo zo ku katula pâri ara ŋinde, ande duvi tia! 31 Niŋgu-nambwe wukale, naŋa aporo ŋgua mao nâ pami mine; ikura zo zo, naŋa asama tu kinzi kazâŋa tamâta situ sipu naŋa pâta amâte. Andeta naŋa kala asama mine tu miki kapaipa kuku nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi lâ, aku ŋana duvi ŋinde kâ naŋa andeka ŋalae ŋanami. Ŋgua ŋine nde mao kanaŋo. 32 Muŋga naneŋgu kazâŋa tamâta lâ Efesus lawea nde sipara kaika kuku naŋa, sitogonzi mbwâmbwa saka mine. Ambo naŋa aveta wurâta ŋine ŋana akai tâno ŋine ne kelekele nâ, ande paraŋa kie mine ma ivila naŋa tia ndo. Ambo mateŋa tamâta ma sikura tu simo vianzi kilo tia, ande ara ŋana “kinda ma tandeka taka wa tanu wa, ŋana tu mbwale ŋga ma tamâte.” 33 Miki ma kasâu panzi tinimi pinde tu sikai laŋeŋa pami ndimo. Miki kasama ŋgua ŋine lâ; “Ambo tamâta ara toŋge ipakaka kunzi tamâta sakamao, ande kinzi ma silele i ilo kalo ipâŋga itogo kinzi mine.” 34 Naŋa aporo kaika pami tu miki ma kapaveta kuku ilo-kalo sondo kilo, aku kapile nemi vetâŋa potomule tâ! Miki pinde kasama Maro Kindeni kilala tia ndo! Naŋa aporo ŋgua mine ŋana aveta maŋeti pami.
Lâ zo muli, kinda karaenda ma ipâŋga kie wasaseki ndo
35 Miki pinde uru kaporo mine tu, “Maro Kindeni ma muli ipaŋonzi mateŋa tamâta simandi sânda simo vianzi kilo mâsi mana, a? Aku lâ zo ŋinde, ande karaenzi ma ipâŋga kie mana, a?” 36 Miki nemi ŋgua ŋinde nde kapa ndo! Kala ŋine naŋa ma asia ŋgua lâ kaniŋa vâsa tini. Miki kasama tu lâ zo ŋana kinda tapau kaniŋa vâsa lâ tâno ilo, ambo vâsa ŋinde ŋandai isâmbu ku mata piri-piri, ande i ma ikura tu io mata ku ikai via wasaseki, ande tia. 37 Aku kaniŋa vâsa ndia rârâni kinda uru tapau, ande ŋinde nde vâsa nâ, aku kilala nde irerege kuku kaniŋa ma ipâŋga muli ŋinde kilala, ande tia. 38 Andeta Maro Kindeni io laka wa lau kie-kie lâ vâsa kaŋa-kaŋa rârâni taitu-taitu tininzi, ikura i tamwata nâ ne pateâŋa mine. Ŋinde itogo i karae wasaseki sondo ndo ilanzi vâsa rârâni taitu-taitu mwasina. 39 Aku kelekele simo vianzi ŋinde rârâni kala mine nâ. Kinzi ŋinde ŋandai karaenzi kie taitu nâ ŋga. Kinda tamâta karaenda nde kie toŋge, aŋga simbi karaenzi nde kie toŋge, aŋga sii karaenzi nde kie toŋge, aŋga iŋa karaenzi nde kie toŋge. 40 Aku mine nâ, kelekele simo âta ŋinde karaenzi ŋandai rege-rege kuku kinda kala tamo tâno kulu ŋine karaenda ŋga. Nia maa ne siŋgâra nde kie toŋge, aŋga tâno ne siŋgâra nde kie toŋge. 41 Kari ne siŋgâra nde kie toŋge, aŋga nzimona ne siŋgâra nde kie toŋge, aŋga pitu nenzi siŋgâra nde kie toŋge. Mao nâ, pitu taitu-taitu nenzi siŋgâra piti-piti nde ikeno pa warakanzi.
42 Aku mine nâ, lâ zo ŋana mateŋa tamâta ma simandi sânda simo vianzi kilo, ande ŋinde ma ipâŋga kie taituni mine. Karae ŋine kinda uru takea lâ tâno ilo nde ma nao tia lâ. Aŋga karae ŋinde Maro Kindeni ma muli ipaŋo imo via kilo nde ma ikeno mine ku imo nâ. 43 Karae kinda uru takea ŋine nde ŋgau tia ndo, aku ne walo ŋalae koŋa tia. Aŋga karae ŋinde Maro Kindeni ma muli ipaŋo imo via kilo nde ma ipâŋga ara pâta lâ, aku ma ikai walo kaika ndo tava. 44 Karae kinda uru takea ŋine nde tâno ne kelekele, aŋga karae Maro Kindeni ma muli ipaŋo imo via kilo ŋinde nde samba ne kelekele.
Kinda tasama tu karaenda kie toŋge nde ikeno lâ tâno kulu; mine nde tasama tu karae kie toŋge kala ikeno samba ilo tona. 45 Maro Kindeni kawa ŋgua ikeno lâ pepa tini mine tu, “Nia ndoyo Maro Kindeni ipulia muŋgâŋa tamâta Adam kala ipâŋga imo via.” Aŋga Adam toŋge nde ipâŋga muli ndo, †45 Ŋine nde ŋgua siâŋa ŋana Kirisi kâ. aku i ipâŋga nenda via wasaseki warika. 46 Andeta kinda ŋandai takai samba ne karae muŋga ŋga. Kinda takai tâno ŋine ne karae muŋga lâ, ŋineŋga ma takai samba ne karae lâ zo muli. 47 Adam muŋgâŋa ŋinde nde tâno tamâta, ŋana tu Maro Kindeni ikai tâno nâ ku iveta ipâŋga. Aŋga Adam muli ŋinde nde iyoka pa samba imâ. 48 Kinda tâno tamâta rârâni nde tarerege kuku tamâta ŋinde Maro Kindeni ikai tâno ku iveta ipâŋga. Aŋga samba ne tamâta rârâni ma sipâŋga sirerege kuku tamâta ŋinde iyoka pa samba imâ. 49 Kala zo ŋine karaenda nde rege-rege kuku tamâta Maro Kindeni ikai tâno ku iveta ipâŋga ŋinde karae. Andeta muli ŋga karaenda ma rege-rege kuku tamâta iyoka pa samba imâ ŋinde karae.
50 Niŋgu-nambwe wukale, naneŋgu ŋgua ŋine nde duvi mine; kinda tâno tamâta karaenda ma ikura tu imo lawea ŋinde Maro Kindeni ikai Maro papa, ande ma tia. Ŋana tu tâno ne kelekele rârâni ma muli nao tia lâ, aku kelekele kie mine ikura tu imo nia ŋinde kelekele rârâni imo ara mine ku imo nâ, ande ma tia.
51 Miki kaloŋo ŋga; naŋa ma atula ŋgua paveâŋa toŋge pwataki pami. Lâ zo ŋana Kirisi ma itaulo imâ kilo kâ, ande Maro Kindeni ma ilele kinda kalo-tawana tamâta rârâni taitu-taitu karaenda ipâŋga kie toŋge, kinzi vianzi wa mateŋa wa. 52 Mâsi ŋinde ma ipâŋga walele nâ. Lâ zo muli ŋinde, tando ma ita, ŋineŋga Maro Kindeni ma ipaŋonzi kalo-tawana tamâta muŋga simâte ŋinde, kala ma simandi sânda simo vianzi kilo, aku ma simo vianzi mine ku simo nâ. Aku mine nâ, kinda ea tamo viânda yo, ande Maro Kindeni ma ilele karaenda ipâŋga mine nâ. 53 Ŋana tu karaenda ŋine nde kelekele ŋana nao tia kâ, aku Maro Kindeni ne pateâŋa ikeno tu i ma ilele ŋine ipâŋga kelekele ŋana sâmbu tia kâ. Karaenda ŋine ma imâte, andeta Maro Kindeni ne pateâŋa ikeno tu i ma ilele ŋine ipâŋga kelekele ŋana imo via ku imo nâ.
54 Mao nâ, karaenda ŋine nde kelekele ŋana nao tia kâ, andeta Maro Kindeni ma ilele ŋine ipâŋga kelekele ŋana sâmbu tia kâ. Karaenda ŋine ma imâte, andeta i ma ilele ŋine ipâŋga kelekele ŋana imo via ku imo nâ. Lâ zo ŋinde, Maro Kindeni kawa ŋgua muŋga siŋgere lâ pepa tini ŋinde ma ipâŋga kanaŋo. Ŋgua ŋinde nde mine; “Maro Kindeni nde ipole paraŋa lâ, aku izavaru mateŋa marumbuni lâ.” 55 Ayo,
“Mateŋa, aŋga noko ne walo kaika nde ikeno ndia, a? Mateŋa, noko ne ua ŋana kuzavarunzi tamâta kâ nde ikeno ndia, a?”
56 Mateŋa ne ua nde kiesaka nâ, aku kiesaka ikai ne kaika lâ ŋgua tukuŋa tini. ‡56 Ŋine nde duvi mine; muŋga kinda taruru ŋana mateŋa kâ, ŋana tu Maro Kindeni ne ŋgua tukuŋa itula pwataki tu kinda nde kiesaka tamwatânda, kala i ma ipare nia pa kinda. Andeta kala ŋine kinda taruru tia, ŋana tu i ma ikea ŋananzi ne tamâta. 57 Andeta kawânda ndaŋge ŋalae pa Maro Kindeni, ŋana tu nenda Maro Ŋalae Yesu Kirisi iveta nzâla pa kinda ŋana tapole mateŋa kâ!
58 Mine nde niŋgu-nambwe wukale, miki ŋinde naŋa iloŋgu ndo keno pami, miki ma kamandi kaika ŋga. Miki ma kasâu pa tamâta toŋge tu iyaula nemi kalo-tawana ndimo. Miki kasama tu wurâta ndia rârâni miki kaveta pa Maro Ŋalae nde ma ilâ kaa nâ tia ndo. Mine nde kamandi kaika, aku kaveta wurâta sondo papa i ikura zo rârâni.
*15:8 8 Kinzi ilo-kalo tamâta pinde situ kinzi Korin tamâta pinde uru siporo ŋgua pavaligiŋa mine pa Paulo, ŋana tu ipâŋga pâri-tamâta lâ nzâla toŋge. Kumora tapâriŋa lâ Pâri Tamâta 9.
†15:45 45 Ŋine nde ŋgua siâŋa ŋana Kirisi kâ.
‡15:56 56 Ŋine nde duvi mine; muŋga kinda taruru ŋana mateŋa kâ, ŋana tu Maro Kindeni ne ŋgua tukuŋa itula pwataki tu kinda nde kiesaka tamwatânda, kala i ma ipare nia pa kinda. Andeta kala ŋine kinda taruru tia, ŋana tu i ma ikea ŋananzi ne tamâta.