1 Amaasi ʌbaitʌcʌaacamigadʌ papaali judidíu itʌtʌdai ʌTiivañi:

―¿Baisi ʌrvaavoi vʌʌsiʌcatai imaasi? ―astʌtʌdai.

2 Tai ʌgai aa noragi daidʌ itʌtʌdai:

―Cʌʌga baigiñʌliaracʌdʌ gʌnnʌidi aanʌ aapimʌ giñaaduñi ʌʌmadu tʌtʌaanʌdami. Giñcaʌcavurai. Diuusi gʌrooga ʌrʌgai ismaacʌdʌ vaamioma viaa guvucadagai istomali ʌmo ʌmai. Dai gʌmaasitu gʌraduñi Avraañicaru vuitapi aidʌsi quiaa oidacatadai ʌgai Mesopotaamiʌrʌ aidʌsi maiquiaa ii ʌgai Araanamu dai mʌʌca oidaca agai. 3 Dai potʌtʌdai: “Dagitoñi gʌdʌvʌʌraga ʌʌmadu vʌʌsi gʌaaduñi dai imi nai aanʌ gʌtʌʌgidana oidigi pʌsiaaco oidacagi”, astʌtʌdai Diuusi ʌAvraañicaru. 4 Taidʌ ʌAvraañi vuusaidʌ Calideeaiñdʌrʌ dai ii Araanamu dai ami oidaca agai. Tai gooquiʌrʌ muuidʌ oogadʌ. Tai vuaa Diuusi ʌAvraañi tami idi dʌvʌʌriʌrʌ siaaco oidaga aapimʌ sivi. 5 Dai maioi tomalaachi dʌvʌʌrai tami tomali siaaco cʌisa ʌgai. Dai vʌʌscʌrʌ caaagiditadai Diuusi isoida agai. Sai siʌʌscadʌ muquiaa ʌgai saidʌ ʌrcajiudadʌ vʌʌtarʌca agai. Aidʌ ʌAvraañi maiquiaa maamaracatadai. 6 Dai aagidi ʌʌpʌ Diuusi ʌAvraañi sai cajiudadʌ oidaca agai mʌʌcasdʌrʌ oidacami duucai gadʌvʌʌragana dai sai soiduucai oidaca agai dai mʌsai soiduucai nʌijada agai ʌgai maaco siento uumigi. 7 Dai potʌtʌdai Diuusi ʌʌpʌ: “Soimaa taatatuldamu aanʌ ʌgai ismaacʌdʌ tʌaañia agai aa duiñdagai gʌnsosoiga duucai dai gooquiʌrʌ vuvaaquimu gʌcajiudaga abiaadʌrʌ dai giñsiaa duutuadamu ʌgai idi dʌvʌʌriʌrʌ”, astʌtʌdai Diuusi. 8 Diuusi baidui ʌmo ñiooqui Avraañicaru ʌʌmadu. Dai tʌjai sai iquiitʌna gʌtuucuga dai poduucai tʌgitocana ismaacʌdʌ aagidi Diuusi. Cascʌdʌ aidʌsi vuusai Isaacaru Avraañicaru maradʌ bo mamacova tasaicʌdʌ poduucai iquiitʌ Avraañicaru Isaa ʌʌpʌ, dai poduucai idui ʌʌpʌ Isaacaru gʌmara Jacocaru dai Jacocaru podui ʌʌpʌ ʌbaivustaama dan gooca gʌmaamara ismaacʌdʌaiñdʌrʌ vuvaaja vʌʌsi judidíu.

9 Gʌraduñi Jacocaru maamaradʌ aliʌ cʌʌdai gʌnsuculi Osee cascʌdʌ gagaali ʌgai ʌOsee aa cʌcʌʌli sibʌaadʌrʌ oidacami tai ʌgai bʌʌcai ʌOsee Ejiipitu dʌvʌʌriamu dai gagaali Potifara. 10 Dai ʌgai aliʌ soimaa taatamituldiña ʌOsee dai maisa. Dai vʌʌscʌrʌ Diuusi ʌʌmadu daacatadai ʌOsee dai cʌʌgacʌrʌ vuusaitu maisacaruaiñdʌrʌ, dai maa saituducami tʌgitoidagai. Paraoñi cʌʌgacʌrʌ nʌiditadai ʌOsee, Diuusi poduucai ipʌli cascʌdʌ. Paraoñi ʌrraí Ejiipitʌrʌ dai daí ʌgai ʌOsee ali mooyi sai soiña tʌaanʌiña ami dʌvʌʌriʌrʌ dai Paraoñi quiidiʌrʌ ʌʌpʌ.

11 Amaasi divia gʌʌ biuugigai tai aliʌ soimaa taata Ejiipitʌrʌ oidacami ʌʌmadu Canaanʌrʌ oidacami. Dai gʌraaduñicaru ʌʌqui oidacami ismaacʌdʌ Canaanʌrʌ oidacatadai camaitʌtʌgaitadai istumaa ugiagi. 12 Aidʌsi maí Jacocaru isoidacatadai tʌligi Ejiipitʌrʌ gaamucu ootoi gʌmaamara. Ʌgai ʌrgʌrʌʌqui aaduñicaru. Dai ʌgai tomali ʌmo imidagai maiquiaa ajioopaiña Ejiipituamu. Dai aidʌsi tʌʌ ʌgai ʌOsee Ejiipitʌrʌ maimaí sidʌ ʌrsuculidʌcatadai. 13 Dai gooquiʌrʌ ʌpaamu iji ʌgai taida aagidi ʌOsee sioorʌ ʌgai. Dai poduucai maí ʌParaoñi istuma oodamicatadai ʌOsee. 14 Amaasi ʌOsee ootosi ñiooqui gʌooga Jaco sai dividana vʌʌsi maamaradʌ ʌʌmadu, vʌʌsicʌdʌ ʌrvai coobai dan baivustaama dan taamacatadai ʌgai. 15 Poduucai ii Jaco Ejiipitʌrʌ oidatu. Dai gooquiʌrʌ movaasi muu. Dai movaasi coi ʌʌpʌ aa gʌraaduñicaru. 16 Tai gooquiʌrʌ ʌcajiudadʌ vuucai gʌnaaduñicaru oodʌ Siqueemamu dai yaasa ʌtʌjoovai ismaacʌdʌ savʌʌli ʌAvraañicaru ʌAmori maamaradʌ Siqueemʌrʌ.

17 Aidʌ tuigaco cayooga aayitadai istumaasi ismaacʌdʌ bai duitadai Diuusi Avraañicaru ʌʌmadu vʌʌsi gʌtʌgitoidacʌdʌ. Dai ʌjudidíu ismaacʌdʌ Ejiipitʌrʌ oidacatadai aliʌ muidaimi dai sʌʌlicʌdʌ muida. 18 Aidʌ utuudama daiva Ejiipitʌrʌ ʌmo baitʌcʌaacami dai ʌgai maimaatʌcatadai ʌOsee. 19 Dai idi baitʌcʌaacami naana duucai vupuiirumada ʌliditadai gʌraaduñicaru dai aliʌ soimaasi ivuiididitadai dai dadaagitoldi cʌcʌʌli maamaradʌ dʌʌdʌdʌaiñdʌrʌ utu vuvaaquiadʌ sai coona. 20 Aidʌsi gatʌaanʌitadai ʌbaitʌcʌaacami maicʌʌ tuigacʌdʌ aidʌ vuusai Moseesa. Aliducatai abiaadʌrʌ baigʌʌldacai tʌʌ Diuusi. Taidʌ ʌdʌʌdʌdʌ nuucagi gʌnquiiyʌrʌ vaica masaadai. 21 Aidʌsi caviaacatadai ʌdʌʌdʌdʌ isvuusaidagi ʌMoseesa quiidiaiñdʌrʌ camaitistutuiditai isʌstuagi taidʌ ʌooqui Paraoñi maradʌ bʌi dai gʌʌli gʌmara duucai. 22 Cascʌdʌ mamaatʌtuldiña Ejiipitʌrʌ mamaatʌtuldiadami ʌMoseesa vʌʌsi istumaasi mamaatʌcatadai Ejiipitʌrʌ oidacami. Dai cʌʌga maatʌ ñioocai ʌMoseesa dai aliʌ saituduga ʌʌpʌ.

23 Aidʌsi caviaacatadai ʌMoseesa goo coobai uumigi diviji ʌgai ʌjudidíu Goosiena, ʌgai ʌrjudíucatadai ʌʌpʌ cascʌdʌ. 24 Dai ami tʌʌ ʌMoseesa ʌmo cʌʌli Ejiipitʌrʌ oidacami ismaacʌdʌ soi vuaadatadai ʌmo judíu. Dai soiña ʌliditadai ʌMoseesa ʌjudíu cascʌdʌ muaa ʌgai ʌcʌʌli Ejiipitʌrʌ oidacami tai aduucai aa noragi ismaacʌdʌ soimaasi ivuaadatadai ʌgai. 25 Moseesa poʌliditadai isʌjudidíu camaatʌcatadai isDiuusi ootosa agai ʌgai sai vuvaidana ʌoodami Ejiipituaiñdʌrʌ dai vʌʌscʌrʌ maimaatʌcatadai ʌgai. 26 Dai siaadiqui tʌʌ ʌMoseesa gooca judidíu vai aliʌsi gʌncocoodaitadai dai ʌgai baiʌʌliatuda ʌlidi cascʌdʌ itʌtʌdai: “Aapimʌ ʌrʌmo oodami ¿tuimʌsi soi gʌnvueeyi?” astʌtʌdai. 27 Amaasi ʌgai ismaacʌdʌ soi vueeyi ʌgʌmai nuituca Moseesa daidʌ itʌtʌdai: “¿Toorʌ gʌdaí aapi tʌaanʌdami duucai dai dunucami duucai aatʌmʌ gʌrvʌʌtarʌ? 28 ¿Giñmuaa pʌsiʌlidi aanʌ ʌʌpʌ poduucai pʌsduucai muaa aapi tacavo ʌEjiipitʌrʌ oidacʌdʌ?” astʌtʌdai. 29 Tai mʌʌidʌ ʌMoseesa caʌcai iscaiti ʌcʌʌli. Dai vuusai Ejiipituaiñdʌrʌ dai mʌʌcasi ii Madianamu. Dai ami oidacatu mʌʌcasdʌrʌ oidacami duucai. Dai maamarai gooca.

30 Dai cadaivunucai goo coobai uumigi, ami oidigana miaanai ʌgiidi siaaco Siñaí tʌʌgidu, gʌmaasitu ʌmo Diuusi tʌaañicarudʌ ʌMoseesa vuitapi taiyʌrʌ ismaacʌdʌ mʌʌcatadai ʌmo uusi iipuadʌrʌ. 31 Taidʌ ʌMoseesa maitʌʌ isducatai gʌtʌgituagi tʌʌgacai gomaasi. Dai aidʌsi miaadʌrʌ cʌquiva ʌgai dai cʌʌgioma nʌida agai, caʌ ʌgai Diuusi ñiooquidʌ ismaacʌdʌ itʌtʌdai: 32 “Aanʌanʌ ʌrDiuusigadʌ gʌʌʌqui aaduñicaru Avraañicaru ʌʌmadu ʌIsaacaru ʌʌmadu Jacocaru”, ascaiti ʌñiooqui. Amaasi ʌMoseesa gigivuquimi duaadimucai dai camaitʌpʌʌli isvui nʌnʌavagi vaamioma. 33 Taidʌ Diuusi itʌtʌdai ʌMoseesa: “Movai pʌsiaaco cʌʌca aapi godʌvʌʌrai ʌrʌcovai giñvuusaida cascʌdʌ uupasañi gʌsusuusaca dai poduucai siaa giñduutuda. 34 Aanʌ cʌʌ maatʌ siʌʌ soimaa taataca vʌʌsi giñmaamara Ejiipitʌrʌ oidacami, aanʌ caʌ isaijigʌi ʌgai cascʌdʌ tʌvai aanʌ dai cʌʌgacʌrʌ vuvaida iñagai. Imiñi tudu gʌootosamu aanʌ Ejiipituamu”, astʌtʌdai Diuusi ñiooquidʌ ʌMoseesa.

35 Tomasi ʌMoseesa aaduñdʌ maicʌʌgacʌrʌ nʌiditadai ʌMoseesa dai potʌtʌdai: “¿Toorʌ dunucami dai tʌaanʌdami duucai gʌdaí?” astʌtʌdai. Vʌʌscʌrʌ Diuusi ootoi ʌMoseesa tʌaanʌdami duucai dai cʌʌgacʌrʌ vuviadami, poduucai ootosi ʌgai ñiooqui gʌtʌaañicarucʌdʌ ismaacʌdʌ gʌmaasitu ʌtaiyʌrʌ. 36 Dai Moseesa ʌrʌgai ismaacʌdʌ vuvaitu gʌraaduñicaru Ejiipituaiñdʌrʌ dai idui mui naana maasi gʌgʌrducami Diuusi guvucadadʌcʌdʌ ami dʌvʌʌriʌrʌ dai siaaco Gʌʌ Suudagi Vʌgicʌrʌ tʌʌgidu ʌʌpʌ dai oidigana ʌʌpʌ goo coobai uumigi pomaasi ivueeyi ʌgai. 37 Dai ʌMoseesa ʌgai daidʌ itʌtʌdai ʌjudidíu: “Diuusi gʌnootosda agai ʌmoco ismaacʌdʌ ñioocada agai ʌgai vʌʌtarʌ ʌʌgi aapimʌ gʌnaadunumʌ saagidaiñdʌrʌ, poduucai isduucai giñootoi ʌgai aanʌ. Dai ʌʌgiadavurai ʌgai”, astʌtʌdai Moseesa. 38 Dai ʌMoseesa ʌgai ismaacʌdʌ oidigana aimʌraitadai ʌʌmadu ʌoodami, dai ʌgai ñiooqui Diuusi tʌaañicarudʌ ʌgiidi Siñaíʌrʌ dai ʌʌmadu daacatadai gʌraaduñicaru ʌʌpʌ dai Diuusi aagidi Moseesa ñiooqui sai gʌraagidana isducatai gʌaagai isoidaca aatʌmʌ.

39 Dʌmos gʌraaduñicaru maitipʌli isʌʌgidagi, baiyoma mosgajiaadʌrʌ vipieeyi ʌgai ismaacʌdʌ mamaatʌtuldi Moseesa dai ʌpamu noonoigia ʌliditadai Ejiipituamu. 40 Amaasi itʌtʌdai ʌgai ʌAaróñi: “Aatʌmʌ ipʌlidi pʌsgʌrduiñdagi didiuusi vai gʌrnuucadacana aatʌmʌ maimaatʌ siaaco dui ʌMoseesa ismaacʌdʌ gʌrvuvaitu Ejiipituaiñdʌrʌ”, ascaiti ʌoodami. 41 Amaasi idui ʌgai ʌmo ali cʌisi vaaca mara maasi, dai coi vustaaqui dai dadasdiña ʌvaaca mara ismaacʌdʌ idui ʌgai dai diuusi aagaiña. Dai aliʌ baigʌnʌliditadai ʌgai ʌgaicʌdʌ ismaacʌdʌ idui ʌgai gʌnnoonovicʌdʌ. 42 Amaasi Diuusi ʌcovai ii ʌgai saagidaiñdʌrʌ, dai dagito sai siaa duutudaiña ʌgai sisiaavugai gʌndiuusiga duucai, dai ʌmo Diuusi ñiooquituldiadamigadʌ ooja iscaiti Diuusi sai pocaiti:

44 Gʌraaduñicaru viaacatadai oidigana ʌmo icuusi vaaqui siaaco bai daraasacana ʌgai ʌojoodai caacaparacʌdʌ ismaacʌdʌrʌ ooja Diuusi ismaacʌdʌ ʌrsʌʌlicami. Diuusi tʌjai ʌMoseesa ʌicuusi vaaqui sai poduucai iduuna isducatai nʌiditadai ʌgai ʌmai sibʌacoga siaaco tʌʌgi Diuusi. 45 Dai gʌraaduñicaru vii ʌicuusi vaaqui ismaacʌdʌ idui Moseesacaru aa gooquiʌrdadioma gʌraaduñicaru, dai ʌgai ismaacʌdʌ oiditadai ʌJosue bʌʌcaticatadai ʌicuusi vaaqui aidʌsi voopoji ʌgai dʌvʌʌragadʌ aa ʌma maa ñioocadami. Diuusi vuvaitu ʌgai ismaacʌdʌ ami oidacatadai sai ami oidacana ʌJosue ʌʌmadu ʌgaa oodami. Daidʌ ʌicuusi vaaqui movaasi viaacatadai ʌoodami dai ami siaa duutudaiña Diuusi asta aidʌsi gatʌjai ʌbaitʌcʌaacami Davicaru. 46 Diuusi aliʌ cʌʌgacʌrʌ nʌiditadai Davicaru vaidʌ ʌDavicaru iduñia ʌliditadai ʌmo vaaqui Diuusi vʌʌtarʌ. Gʌraduñi Jacocaru vaavoitu Diuusi gʌrooga ʌʌpʌ. 47 Dʌmos ʌSalomoñi ʌgai daidʌ idui Diuusi vaaquidʌ. 48 Tomasi Diuusi ismaacʌdʌ ʌrʌbaitʌcʌaacami maioidaga quiquiuupiʌrʌ ismaacʌdʌ ivueeyi oodami. Poduucai isducatai aagai Diuusi ñiooquituldiadamigadʌ sai pocaiti Diuusi:

51 Daidʌ ʌTiivañi apiañiooquidi ʌoodami daidʌ itʌtʌdai:

―Aapimʌ aasñiñitu gʌnducami maitʌtʌʌcaidaga ʌpan ducami aapimʌ ismaacʌdʌ maivaavoitudai Diuusi. Dai vʌʌscʌrʌ vuidʌrʌ vʌʌtacana aapimʌ Diuusi Ibʌadʌ ʌpan tuutuiga aapimʌ gʌnʌʌqui aaduñicaru. 52 Gʌnaaduñicaru soimaa taatatuli dai asta coi vʌʌsi Diuusi ñiñiooquituldiadamigadʌ ismaacʌdʌ ʌʌquioma dada dai aagidi Diuusi ñiooquidʌ. Ʌgai vaa ñiñiooquituldiadami aagai isdivia agai ʌcʌʌ tuigacʌdʌ ismaacʌdʌ tomali ʌmo imidagai maisoimaasi ivueeyi. Dai aidʌsi divia ʌgai aapimʌ gatʌʌgi mʌsai muaana. 53 Diuusi gʌnaagidi gʌtʌtʌaañicarucʌdʌ isducatai gʌaagai mʌsoidacagi mai aapimʌ maiʌʌgidi ―astʌtʌdai Tiivañi.

54 Dai aidʌsi caʌ ʌoodami imaasi sʌʌlicʌdʌ baacoi ʌTiivañi vui dai cʌcʌrʌñdimi gʌntaatamu. 55 Dʌmos Diuusi Ibʌadʌ ʌʌmadu daacatadai ʌTiivañi tai ʌgai tʌvaagiamu nʌnʌava dai tʌʌ Diuusi isvaamioma dadadacʌi sitasai dai ʌSuusi sʌʌlisa padʌrʌ cʌʌca Diuusi. 56 Amaasi itʌtʌdai ʌTiivañi ʌoodami:

―Dañi nʌidi aanʌ tʌvaagi vai cupioquiñi dai ʌgai ismaacʌdʌ viaa ʌmo sʌʌlicami sʌʌlisa padʌrʌ cʌʌca Diuusi ―astʌtʌdai Tiivañi.

57 Amaasi ʌoodami cuu gʌnnaanaca maicaʌca ʌliditai, dai vʌʌscatai gʌgʌrʌ iiñaquimi dai vui voopoi ʌTiivañi 58 dai bʌi dai vuusaitu ami Jerusaleenaiñdʌrʌ dai maicacarai. Dai ʌgai ismaacʌdʌ maisai nuucatuli gʌnsosoa ʌmo gʌʌli Saulo tʌʌgiducami. 59 Dai aidʌsi quiaa maisaitadai ʌoodami taidʌ ʌTiivañi aduucai daanʌgi ʌSuusi:

―Suusi bʌʌcaiñi giñiibʌdaga ―ascaiti.

60 Dai gooquiʌrʌ gʌtootonacʌdʌ cʌquiva dai gʌgʌrʌ iiña daidʌ icaiti:

―Tʌaanʌdami maiti gʌpiʌrʌ vuupada gooodami idi soimaascamicʌdʌ ―ascaiti.

Dai mospotʌi dai muu.