27
Gu Paablo nam ba bhɨikaꞌ gu sandaaruiꞌx bhammɨ dɨr jaꞌk Rooma
1 Baꞌ na mɨt paiꞌ dhuuk ba bhɨɨk gu Paablo bhammɨ dɨr jaꞌk na paiꞌ bhaan bipioꞌ gu Italia dɨbɨɨr ja bɨɨm guiꞌ nam maap mi kuupich, maaꞌn chia mɨt gu ja gɇꞌkam tuk gu sandaaruiꞌx na puiꞌ tɨɨꞌ Julio ja bɨɨm guiꞌ nam maap jir sandaaruiꞌx. Baꞌ dhiꞌ dhi sandaaruiꞌx puiꞌ jaꞌk jix ja mat kaꞌ am nam sap jir sandaaruiꞌx chugiꞌñ gu gɇꞌkam Rooma kam. 2 Baꞌ maaꞌn ampɨk miꞌ dhɨr suudaiꞌ jugiiꞌñ jup bar jimdam gu gɇꞌ kanuub na sɨlh jim bhammɨ dɨr jaꞌk na paiꞌ bhaan bipioꞌ gu Aasia dɨbɨɨr, baꞌ dhiꞌ puiꞌr bhammɨ dɨr jaꞌk kam kaꞌ na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Adramiitio. Baꞌ aach dhiꞌ kaꞌm bhaan bhaiꞌ xi chɨɨtɨs, gio baꞌ maaꞌn bhaiꞌp xi chɨs ɨp guch jaduuñ na puiꞌ tɨɨꞌ Aristaarko na sap jir bhammɨ dɨr jaꞌk kam na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Tesaloonika, guiꞌ na bhaan bipioꞌ gu Masedoonia dɨbɨɨr. 3 Baꞌ buimgidhak bhammɨ dɨr ba ai chich na paiꞌ gɇꞌr kiicham kaꞌ juꞌñdharan gu gɇꞌ suudaiꞌ na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Sidoon. Baꞌ ma paxiaram gu Paablo mu jaꞌp nam paiꞌ oiꞌñkaꞌ guiꞌ nam tɨ jɨɨgiꞌñdhaꞌ buiñor guch Xoiꞌkam. Baꞌ gu Julio guiꞌ nar ja gɇꞌkam tuk kaꞌ gu sandaaruiꞌx cham jax tɨi, gio na mɨt jix bhaiꞌ dhuu sia cham paiꞌ jax tɨi. 4 Baꞌ bhammɨ dɨr Sidoon na chich gio gamaiꞌp ji jii gu bɨɨx suudaiꞌ dhaam bhaan gu gɇꞌ kanuub, mɨjɨ dɨr jaꞌp jachich bhɨi bɨɨx gakoolh miꞌ na jɨꞌx alhiꞌch jir dɨbɨɨr na puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Chipre, na guꞌ mɨjɨ dɨr jaꞌp cham pɨk jix ioꞌm tɨ gɨb gu jɨbɨɨlh, na guꞌ miꞌ dhɨr jaꞌk pɨk bhaiꞌp jɨbɨɨr nach paiꞌ jaꞌk jiim, baꞌ cham bhaiꞌ nach sɨlh mu bhɨɨyaꞌ, na guꞌ bha jaꞌk nuꞌyas gu gɇꞌ kanuub nach bhaan jim. 5 Nammɨ dɨr jachich baꞌ jaꞌp ba noo amuub na paiꞌr dɨbɨɨr taꞌm guiꞌ na Siliisia dɨbɨɨr bhaan bipioꞌ. Miꞌ dhɨr baꞌx ioꞌm gama jaꞌk gio jaꞌp jup ba bhɨi chich na paiꞌ gu Panpiilia dɨbɨɨr bhaan jup bipioꞌ. Bhammɨ dɨr jachich baꞌ ba ai na paiꞌ Miira tɨ tɨɨꞌ, guiꞌ na bhaan bipioꞌ gu Liisia dɨbɨɨr.
6 Baꞌ bhammɨ dɨr ampɨk maaꞌn bhaiꞌ dhɨr jup bar jimdam gu Alijandriiya kam gu gɇꞌ kanuub na sɨlh jim bhammɨ dɨr jaꞌk na paiꞌ bhaan bipioꞌ gu Italia dɨbɨɨr. Baꞌ ba tɨɨ gu ja gɇꞌkam tuk gu sandaaruiꞌx, baꞌ dhiꞌ kaꞌm bhaan bhaiꞌ xich chɨɨssaꞌñ na chich giop ba jii bhammɨ dɨr jaꞌk na chich paiꞌ ba jii. 7 Baꞌ cham pɨk xiꞌ jimmɨ gu gɇꞌ kanuub na chich gamaiꞌ tɨi ji jii gu bɨɨx suudaiꞌ dhaam, na guꞌ pui bha jɨbɨɨr mu dɨr jaꞌk nach paiꞌ jaꞌk jiim, baꞌ siamri dɨkoo soiꞌ tuiꞌdhiꞌ kɨꞌn ba bubua chich na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Niido. Baꞌ miꞌ dhɨr jaꞌp jaꞌk ba bhɨich jamɨt gu gɇꞌ kanuub na paiꞌ jaꞌk cham pɨk jix ioꞌm jɨbɨɨr na baꞌ xiꞌ paꞌ ba jimdaꞌ. Baꞌ nammɨ jaꞌk jup ba bubua chich amuub na paiꞌ ɨlhiꞌch jir dɨbɨɨr na puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Salmoon, mɨjɨ dɨr jaꞌp jachich bhɨi bɨɨx gakoolh miꞌ na jɨꞌx jumai ɨlhiꞌch jup jir dɨbɨɨr na puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Kreeta. 8 Baꞌ gamaiꞌ bɨɨx juꞌñdharan ji bhɨɨk jachich nammɨ dɨr jup ba ai na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Buenos Puertos. Baꞌ bhaiꞌ dhɨr miaꞌn bipioꞌ baasɨꞌn jaꞌk na paiꞌr gɇꞌ kiicham na puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Laseeya.
9 Baꞌ nat guꞌ muiꞌ tanoolh bap duu nach tɨi jiim, baꞌ cham kar am noꞌ chich gio gamaiꞌ tɨip ji jii gu bɨɨx suudaiꞌ dhaam, na guꞌ ba miamlhim janoꞌ na paiꞌ dhuuk jix jɨɨpdhardaꞌ gio na duukdaꞌ jɨbɨɨlh kɨꞌn. Baꞌ gu Paablo puiꞌ ba ja tɨtda nam ka xim nɨɨradaꞌ na ka xi buusniaꞌ na jɨꞌx juugɨt jix jɨɨpiꞌñ kaꞌ, 10 jup ja tɨtda:
―Jaꞌp tu tuꞌiiꞌñ jaaduñ na cham kar am noꞌ chich gio gamaiꞌ tɨip ji jii, na guꞌ mu paiꞌ jaꞌk dɨr gɨɨsɨi am xi bakiaꞌ dhi gɇꞌ kanuub, pu bɨɨx dho guꞌ maiꞌ tɨ gɨxiaꞌ gu tuꞌ nach bha tu uaꞌ, gio aach nach bhaiꞌkui koꞌyaꞌ.
11 Guꞌ ji na guꞌ cham jɨɨgiꞌñ gu ja gɇꞌkam tuk gu sandaaruiꞌx, dai guiꞌ mu jaꞌk ji kai gu ja gɇꞌkam tuk guiꞌ nam jix bhaiꞌ buidhaꞌ gu gɇꞌ kanuub nam sɨlh bhɨichdhidhaꞌ noꞌ gama jaꞌk pɨx jim. 12 Baꞌ bɨɨx pɨx puiꞌ ji chɨi mɨt na sap cham jir am nach miꞌ tɨ nɨɨradaꞌ na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Buenos Puertos na jɨꞌx juugɨt jix jɨɨpiꞌñ kaꞌ. Baꞌ miꞌ dhɨr ba jii chich mu jaꞌk na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Peniis, guiꞌ na dhiꞌ pɨx bhaan jup bipioꞌ gu Kreeta dɨbɨɨr, nach sap baꞌ mu jaꞌk ka xi chɨ nɨɨradaꞌ na jɨꞌx juugɨt jix jɨɨpiꞌñ kaꞌ, gio na guꞌ miꞌr am na miꞌ kɨkboꞌ gu gɇꞌ kanuub.
Na giilhim jix ioꞌm bhaiꞌ ji jɨlhbiaꞌ na suudaiꞌ dhaam ka jimdaꞌ gu gɇꞌ kanuub
13 Baꞌ gamaiꞌ ji jii chich gu bɨɨx suudaiꞌ dhaam bhaan gu gɇꞌ kanuub, na guꞌ palhɨɨp pɨx bhaiꞌ ka jɨbɨɨr mu dɨr jaꞌk jurnip dɨr. Baꞌ mɨjɨ dɨr jaꞌp bɨɨx gakoolh bhɨichuꞌ ich miꞌ na jɨꞌx jir Kreeta. 14 Guꞌ ji nat guꞌ jaꞌxpɨx jaꞌp dɨr jaꞌk xiaꞌlhbui bhaiꞌ ji jɨb giilhim jix ioꞌm, baꞌ am jaꞌx bua gu gɇꞌ kanuub nach bhaan muiꞌ ka jiim, 15 baꞌ jaꞌp jaꞌk gamaiꞌ ji nuꞌya. Baꞌ cham bhaiꞌ nach jax dhui jaꞌk ka buaꞌ mu jaꞌk na paiꞌ dhɨr bha jɨbɨɨr, bhaiꞌ pɨx jach baꞌ pu daraichuꞌ. 16 Baꞌ nammɨ paiꞌ ba bubua chich amuub miꞌ dhɨr jaꞌp bɨɨpgan na paiꞌ ɨlhiꞌch jir dɨbɨɨr na puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Kauda. Baꞌ miꞌ xi chɨ saaꞌñdhak jachich gu ɨlhiꞌch kanuub guiꞌ nach gatuuk dɨr tɨɨmɨr, na guꞌ miꞌ cham pɨk jix ioꞌm jɨbɨɨr, baꞌ dɨkoo pɨx bhammɨ ji chɨsaaꞌñ jachich. 17 Gatuuk tɨtropiñ kɨꞌn xi buuprak jachich gu gɇꞌ kanuub, gio na chich xi chɨbaañdhak gu komaarak jannulh guiꞌ na kɨꞌn jim gu gɇꞌ kanuub, nach guꞌ giilhim bax chotdontuꞌ nax ioꞌm gɨꞌnxim bhaan gu oꞌya guiꞌ na puiꞌ tɨɨꞌ Sirte. 18 Baꞌ buimgidhak nach naiꞌ tɨi xi chɨ nɨidhim, puiꞌ na jax ba tum bua, baꞌ aach gio jaiꞌ nammɨp xi chu iabu suudaiꞌ chɨr gu tuꞌ nach bha tu bhiiñor. 19 Baꞌ nat jumai gamaiꞌp ji xiaꞌ, jaiꞌ chich nammɨp xi chu iabu bɨɨx dhɨt guiꞌ na kɨꞌn jimmɨdaꞌ gu gɇꞌ kanuub. 20 Baꞌ muiꞌ tanoolh pu cham ton, ni gu chiichiaꞌ kut jum maax bha jaꞌp jix dhaam, baꞌ aach pu cham ka ɨlhiiꞌñ noꞌch moop ka bubuakiaꞌ gɨt miꞌ dhɨr suudaiꞌ chɨr, na guꞌ giilhim jix ioꞌm pui bha jɨbɨɨr.
21 Gio nat muiꞌ tanoolh bap duu na chich chakui tu juu, baꞌ gu Paablo mi jaꞌp jich saagiꞌñ xi kɨkbok jup jich chɨtda:
―Aañ moo tɨi pu ba jam aagiꞌñ jiñ jaaduñ nach gɨt mummɨ pɨx ka darkaꞌ Kreeta, guꞌ ji na pimɨt guꞌ cham jiñ kai. Tɨɨꞌ baꞌ nach jax yaꞌ bach chulhiiñaim. 22 Baꞌ xib tuꞌ na jax chuiꞌkaꞌ, chaꞌpim jax jum aaꞌntuꞌndaꞌ, na guꞌ cham tuꞌ jaroiꞌ maadɨt bhaiꞌmui mukiaꞌ, sia kut guꞌ dhi kanuub mu paiꞌ am xi jaikɨ. 23 Puiꞌñ chɨtda maadɨt guiꞌ nam jir noonbiꞌñ gu Dios nat tukaaꞌñ buim maax, nat guꞌ bha joot, 24 jup kaiꞌch: “Chaꞌp tooꞌnnichuꞌndaꞌ Paablo, na guꞌm aꞌmkam aaꞌ nap buiñor aayaꞌ gu gɇꞌkam Rooma kam. Baꞌ gu Dios puiꞌ tu duñiaꞌ na cham jaroiꞌ maadɨt bhaiꞌmui mukiaꞌ na pim jɨꞌk yaꞌ jiim bhaan dhi gɇꞌ kanuub, nap guꞌ aap ya jim.” 25 Puiꞌ kuñ baꞌp jam tɨtdañ jaaduñ na pim cham jax jum aaꞌntuꞌndaꞌ, nañ guꞌ aañ buiñor jix biiñak gu Dios, na guꞌ puiꞌ ji chu buusniaꞌ na jax jiñ chɨtda gu nobiiꞌñ. 26 Ku baꞌ guꞌ na ka nuiꞌññikaꞌ ji gu jɨbɨɨlh dhi gɇꞌ kanuub nach bhaan jiim paiꞌ na jaꞌk jax chuꞌm dɨbɨɨr.
27 Baꞌ maaꞌnnim tukaaꞌ nat gook simaan bap duu, ba maat jachich nach mummɨp tuꞌiiꞌ na paiꞌ puiꞌ tɨ tɨɨꞌ Adriatiko, nat bak mu jaꞌk bhɨich gu jɨbɨɨlh nuꞌyasidhat, na guꞌ jaꞌp jaꞌk jup bhɨichdhaꞌ jia gio jaꞌp jaꞌk ɨp. Baꞌ moo janoꞌ gu ɨraab tukaaꞌ ba maat jamɨt guiꞌ nam uaꞌ gu kanuub nach bak miaꞌn ba aajim bhaan gu dɨbɨɨr. 28 Baꞌ xi jupaabaꞌn am na jɨꞌx kax chuuk gu suudaiꞌ, baꞌ maaꞌn ooꞌm obrasaaꞌn jix chuuk. Miꞌ dhɨr baꞌ palhɨɨp gama jaꞌk na chich ji bhɨi, giop xi jupaabai mɨt na jɨꞌx pɨx moo bax chuuk, baꞌ mambhɨɨx daman jix chamaam obrasaaꞌn pɨx bax chuuk. 29 Baꞌ na guꞌ pɨx am ba tu sissapim gu kanuub bhaan gu joodai, baꞌ muiꞌ xi dhadoꞌnkosa mɨt maakob guiꞌ na kɨꞌn cham ka jimdaꞌ gu kanuub, dai na miꞌ pɨx ba sɇꞌkaꞌ suudaiꞌ dhaam. Miꞌ dhɨr baꞌ dai nam miꞌ pɨx ka tu daan buiñor gu Dios na baꞌ puiꞌ tu duñiaꞌ na jotmodaꞌ ba xiaꞌlhiaꞌ. 30 Baꞌ guiꞌ nam uaꞌ gu kanuub tɨi ɨlhdhat am nam dɨɨlh miꞌ dhɨr ba jimiaꞌ gɨt jix ɨxchuixim, na miꞌ pup sɇꞌkaꞌ sap gɨt gu ja kanuub. Baꞌ tɨi muiꞌ ji chɨbaañ jamɨt gu ɨlhiꞌch kanuub, panaas sap kum jaꞌp xi chu buadaꞌ gɨt nam jaiꞌ miꞌ dhɨr jaꞌk muiꞌp xi dhadoꞌnkosaꞌ gɨt guiꞌ na kɨꞌn miꞌ pɨx sɇꞌkaꞌ gu gɇꞌ kanuub. 31 Guꞌ ji nat guꞌ ba ja tɨɨ gu Paablo, baꞌ ba ja aagiꞌñ gu sandaaruiꞌx gio gu ja gɇꞌkam tuk, jup ja tɨtda:
―Ba jii mɨt guiꞌ nam uaꞌ dhi kanuub. Dhiꞌ moo miꞌ paiꞌ bhaiꞌkui koꞌyaꞌ pim noꞌm cham bɨɨx yaꞌ ka jiim.
32 Baꞌ gu sandaaruiꞌx xi ɨꞌkɨ mɨt gu tɨtropiñ guiꞌ na kɨꞌn ka gigiaꞌrxix kat gu ɨlhiꞌch kanuub, muiꞌ dhoꞌñcho mɨt baꞌ suudaiꞌ chɨr.
33 Miꞌ dhɨr baꞌ na bar katukgab, soiꞌ ba ja tɨtda gu Paablo gu jaꞌtkam nam sap xi jugai gu tuꞌ na jaiꞌch kaꞌ, jup ja tɨtda:
―Gook simaan ba jip duu na pimɨt chakui ba ji chu juuñ jaaduñ, na pim jix chotdontuꞌ nach panaas miꞌ paiꞌ bhaiꞌkui am xi koꞌyaꞌ. 34 Baꞌ aañ pu jam tɨtdañ jaaduñ na pim cham jax jum aaꞌntugɨt xi chu jugai gu tuꞌ nach uaꞌ, na guꞌ dhiꞌx ioꞌm jum aaꞌ jia noꞌ pim dho jix aaꞌ na pim duduatgɨdaꞌ. Na guꞌ tɨi cham tuꞌ jaroiꞌ maadɨt miꞌ paiꞌ bhaiꞌmui mukiaꞌ jia, nich chuꞌ kuupaꞌn dho moo ku jaroiꞌ maadɨt maiꞌ buaꞌ.
35 Baꞌ daipuꞌ nat puꞌñi xi ja tɨɨdak gu Paablo, bhaiꞌ ji dhaa gu paan. Miꞌ dhɨr baꞌ dai nat xi chu taxchaabgidhak buiñor gu Dios miꞌ puiꞌ ja saagiꞌñ gu jaꞌtkam naiꞌ xi ja maa taꞌtak gio baꞌ nat bhaiꞌ ji chu juu dɨɨlh. 36 Baꞌ aach bhaiꞌp jich guguux na chich ma ji chu juu. 37 Baꞌ bɨɨx nach jɨꞌk jiim bhaan gu gɇꞌ kanuub, aix ich gook jix chaꞌtmam ooꞌm daman baik ooꞌm damdɨr mambhɨɨx xijum maaꞌn (276) pup. 38 Baꞌ gatuuk na chich xi chu jugaak nach jɨꞌx jix chu naa, nammɨp xi iabu chich gu tiriik suudaiꞌ chɨr na baꞌx jabkam saiꞌchgɨdaꞌ gu gɇꞌ kanuub.
Gu kanuub na oꞌya bhaan ji chu siispai ba jaikiaꞌ
39 Baꞌ nat ba xiaꞌ, cham maatɨt tɨ nɨiꞌñ am guiꞌ nam uaꞌ gu gɇꞌ kanuub na jax tɨ tɨɨꞌ mu jaꞌp na paiꞌ pɨx jix chu maax nar dɨbɨɨr taꞌm, baꞌ ba tɨɨ mɨt mu jaꞌp na paiꞌ dhɨr joidham jix komaalhim mu suuꞌn gu suudaiꞌ miꞌ na paiꞌ dhɨr bar dɨbɨɨr. 40 Baꞌ xi ɨꞌkɨ mɨt gu tɨtropiñ guiꞌ na kɨꞌn miꞌ pɨx ka sɇꞌkat gu gɇꞌ kanuub, miꞌ baꞌ pup baapax suudaiꞌ chɨr. Gio baꞌ gu uꞌuux guiꞌ nam kɨꞌn ka tu bhiijidhat na baꞌ jimdaꞌ gu gɇꞌ kanuub mummɨ xi iabu mɨt suudaiꞌ chɨr. Miꞌ dhɨr baꞌ dai na mɨt bɨɨpɨꞌ dɨr jaꞌk xi saꞌiich maaꞌn gu komaarak jannulh, baꞌ gu kanuub gamaiꞌ ji jii mu jaꞌk suudaiꞌ jugiiꞌñ. 41 Guꞌ ji na guꞌ palhɨɨp gama jaꞌk nat ji bhɨi, miꞌ ba tu siis bɨɨpɨꞌ dɨr jaꞌk bhaan gu oꞌya na miꞌx oidhaꞌ. Miꞌ dho guꞌ pu cham bhaaiꞌ na ka jimiaꞌ, nat guꞌ giilhim jix bhaiꞌ miꞌ ba tu siis. Dai nat bhaiꞌ pɨx ji jaikɨ gatuuk dɨr jaꞌk, na guꞌ giilhim na bha nuꞌyas gu suudaiꞌ na bha sɨlh guꞌnguk. 42 Baꞌ gu sandaaruiꞌx miꞌ bax ja koodam kat am guiꞌ nam ja baiꞌñchuꞌ na mɨt ba ja kuupam, sap nam baꞌ cham ja oꞌñxidhaꞌ nam ji bubuakɨi miꞌ dhɨr nam muiꞌ ji chu suulhgiaꞌ mu jaꞌk na paiꞌr dɨbɨɨr taꞌm. 43 Guꞌ ji na guꞌ gu ja gɇꞌkam tuk dhiꞌ jɨꞌ dhi sandaaruiꞌx jotmodaꞌ ja sooꞌmchulh, na guꞌ cham aaꞌ nam jaiꞌ bɨɨx jup ba ji muꞌaaꞌ gu Paablo. Dai nat xi ja chia pɨx guiꞌ nam jɨꞌk jix maatɨt tu suulhiꞌ nam bɨɨpɨꞌ muiꞌ xi chu suulhgiaꞌ mu jaꞌk na paiꞌr dɨbɨɨr taꞌm. 44 Gio baꞌ gu jaiꞌ nam jɨꞌk cham maatɨt tu suulhiꞌ, xi ja chia ɨp nam sap taaꞌmlas bhaan muiꞌ xi chu suulhgiaꞌ, piam sap gu taꞌtak gaꞌn gu gɇꞌ kanuub guiꞌ nat miꞌ ba jaikɨ. Baꞌ dhiꞌ puꞌñich buidhat siamri bɨɨx dappaam ma tɨɨtɨs jachich miꞌ na paiꞌr dɨbɨɨr taꞌm.