27
Paul wí kophé óetógi Rome-piye namú-íḏí
1 Heḏiho in tsonnin diˀánshaapóe naˀin kophé iweḏi oe Italy-piye dísaaníḏí, * Luke wíyá Paul-áḏí najiˀ. heḏiho Paul heḏá wây-á pandáḏí ovâyjoeˀan wí tä̖gintä̖ (100) sundaḏo ovâytsonmáaˀiví mange. Nä́ˀi sendá Julius gin nakhá̖wä̖́, heḏi in sundaḏo iˀ Rome-wi tsondi pꞌóˀḏéḏîˀvíˀin gin ovâykhá̖yä̖́ˀdeˀin diweḏiˀi-ân namuu. 2 Wí sen Aristarchus gin nakhá̖wä̖́ˀi wáˀ naˀindáḏí najiˀ, i-á Macedonia nangewi búˀ Thessalonica iweḏiˀi namuu. Heḏi wí kophé Adramyttium búˀ iweḏiˀiˀ ívítógi. Nä́ˀi kophé-á nakhâymuu iˀ búˀây eeje oe Asia nange pꞌo kíngé i̖ˀgepiye namú-íḏí.
3 Wíyá tháwä́n oe Sidon búˀ iwe ívíwóyí̖ˀ. Julius-di Paul híwó óeˀandi iví kꞌemaˀin óepu̖wä̖mä́gi, indi hä̖ä̖wí ûntáyˀiˀ óemä̂äníḏí. 4 Iweḏá iˀ kophé iweḏi gimää, hewänbo iˀ wa̖a̖ḏi tíˀûupiye díchä̖nuhújaˀ, heḏiho oe Cyprus pꞌojâaḏi shánkí nawa̖a̖kaypí i̖ˀgeḏi gimää. 5 Oe pꞌoˀ pꞌä̖́näpiye giphaḏe, heḏi Cilicia nange heḏá Pamphylia nangá pꞌo kíngé i̖ˀge gimää, heḏáháˀ oe Lycia nange wí búˀ Myra gin dâytu̖ˀoˀ iwe gipówá. 6 Iwe iˀ sundaḏoví tsondi wíyá piˀwí kophé Alexandria-wi namuuˀiˀ ishaa. Nä́ˀi kophé-á Italy-piye namän, heḏiho dítu̖ˀan iwe ívítôeníˀin.
7 Iˀ wa̖a̖ hânho nakayḏi jóngíḏa̖ˀ wí hä̖́yú̖ thaa gipundee, heḏá báyéká ívítꞌôeˀandi Cnidus búˀ tsowa gipówá. Iˀ wa̖a̖ kayˀi namuuḏi ee gimän diwepiye wíyá wígínpu̖hkoḏipí, heḏiho Crete kꞌáygé i̖ˀgeḏi giphaḏe, Salmone gin dâytu̖ˀoˀ iwe, heḏá nawa̖a̖kaypíˀwe i̖ˀgeḏá gimän. 8 Jóngíḏa̖ˀ pꞌo kíngé i̖ˀge gipundee, heḏi wí búˀ Lasea gin dâytu̖ˀoˀi tsowa gipówá. Nä́we nanáˀ diwá dâytu̖ˀoˀ “Híwó naná iˀ kophé dívíwóyí̖ˀnígîˀ” gin.
9 Iwebá híwó hay thaa gikwꞌó. Ihayḏi nateˀnúpuwamändi híwó wínamuupí wíyá shánkí gimú-íḏí, heḏânho Paul-di ginnân ovâytumakheˀan: 10 “Kꞌemaˀin, naa ochanpoeˀo wíyá shánkí nä́weḏi gimääḏá âytꞌôephaḏekhâymáa. Nä́ˀi kophé-á hé wóegébo gipeḏée-í, heḏá wây wên wáˀ dívípꞌotꞌahá̖a̖nú-í.” 11 Hebo iˀ sundaḏoví tsondi Paul-ví híˀ ôntꞌôeyaanívíˀweḏi iˀ sen iˀ kophé ivîˀ ûnmuuˀi heḏá iˀ sen isanhondi-á inbí híˀ-á shánkí ovä̂ntꞌôeyan. 12 Nä́ˀi kophé nawhiˀä́n diwe wä̖hphaḏe híwóˀ diwe wínanáhpí dâyteˀnúphaaḏé-íḏí, heḏiho tꞌä̖hkí waa dívíˀánshaamä́gi iˀ kophé iweḏi wíyá búˀay Phoenix gin dâytu̖ˀoˀiˀ oe Crete nangebá nanáˀ diwepiye dimú-íḏí, iwe dâyteˀnúphaaḏé-íḏí. Oe Phoenix dâykophéwhikwꞌóeˀó, heḏi aakonpiye thanpiye jâaḏi heḏá pꞌinpiye thanpiye jâaḏá óewa̖a̖ˀahkhándeˀ.
Hânho iwa̖a̖ˀandá ikwa̖ˀnan
13 Heḏiho aakonpha̖ˀgeḏi hí̖yä̖̂ä̖ iwa̖a̖ˀan dihayḏi diˀân háa ditú̖ waagi dívíˀa̖míˀin, heḏiho iweḏi gimääḏi nä́ˀi Crete pꞌojâaḏi tsowa pꞌo kíngé i̖ˀgeḏi gimän. 14 Hebo hây napóe ihayḏi wí wa̖a̖ hânho kayˀi nä́ˀi Crete nange i̖ˀge iwa̖a̖ˀan, iˀ wa̖a̖-á pꞌinpiye thanpiye jâaḏiˀi wa̖a̖ gin dâytu̖ˀoˀ. 15 Iˀ wa̖a̖ hânho nakayḏi iˀ kophé óenándí wíyá páaḏépiye wíˀûnpu̖hkoḏipí, heḏiho iˀ kophé dâybée, heḏi wáy iˀ wa̖a̖ḏi díhon diwepiyeḏa̖ˀ gimää. 16 Wí pꞌojâaḏiˀay Cauda gin dâytu̖ˀoˀi tsowa giphaḏe, iˀ wa̖a̖ wä̖hphaḏe wínakaypí iwe, heḏi báyékí ívítꞌôeˀan iˀ kophéˀay âywhimáaˀi nä́ˀi kophé gáhä̖́yú̖ˀiˀ iwe kwꞌáye âytaygé-íḏí. 17 Iˀ kophéˀay dâywhisóge ihayḏá iˀ kophé gáhä̖́yú̖ˀi whihkannin kayˀindi dâywhibuugiˀan wínathaˀḏee-ípíḏí. Heḏá iˀ teˀaa iˀ wa̖a̖ḏi iˀ kophé óechä̖nundeˀi-á dâywá̖ve, gá dikhunwôedaˀḏân oe Syrtis gin dâytu̖ˀoˀ iwe dikhä̖hkwoḏee-íˀin, iˀ pꞌoe iwe wä̖hphaḏe wínawä̖ˀänpíḏí. Heḏiho iweḏi díwänpipꞌomáa.
18 Wíyá tháwä́n wáˀ iˀ wa̖a̖ hânho nakay, heḏiho in kophéˀin senäˀ wí hé iˀ kophé iwe nakuˀundi pꞌoe iwepiye dâychä̖nu, iˀ kophé wä̖hphaḏe wínakháa-ípíḏí. 19 Heḏá wíyá tháwä́ndá inbo iˀ kophéˀi hä̖ä̖wí wáˀ pꞌoe iwe dâychä̖nu. 20 Báyékí thaa agóyó wänbo than wänbo wíˀâymûˀpí, heḏi iˀ wa̖a̖ nahánpíḏí kayˀi iwa̖a̖ˀoˀ. Heḏiho giˀân háˀto wówáˀin gipee-íˀin.
21 Báyékí thaa wíˀívíhú̖u̖yanpí. Heḏi Paul inbí páaḏépiye nawindi ovâytu̖ˀan, “Kꞌemaˀin, shánkí híwó namúuníwän naví tun dîntꞌôeyaaníḏí Crete diweḏi wígipee-ípíˀin otú̖ waa. Hây úvítꞌôeyandáho háˀto nä́ˀi kây iwe gipóewíwän heḏá iˀ hä̖ä̖wí háˀto gipeḏée-íwän. 22 Hebo nää wíˀúvíˀá̖yîngimä̂änípí. Tobáháa nä́ˀi kophé nathaˀḏee wänbo háˀto toˀwí wänbo óepꞌoháyjí. 23 Naa Jôesi Táḏávîˀ omuu, heḏá iví tꞌôe-á dônˀoˀ, heḏi khu̖ˀḏi wêe iví makówáwi tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀi dînpówá, 24 i-á naví núˀ nawindi ginnân dítu̖ˀan: ‘Paul, wíˀunkhunwôedaˀípí. U̖ˀ taˀgendi Caesar-ví páaḏépiye bikwi̖nugíˀo, heḏi u̖ˀ unmuuḏi nä́ˀin u̖-áḏí dijiˀin háˀto wêe wänbo nachuu-í.’ 25 Heḏânho kꞌemaˀin, wíˀíkhunwôedaˀípí. Naa dáywä̖yunde nä́ˀin Jôesi Táḏá natú̖ˀinbo napuwagíˀoˀin. 26 Hewänbo wí pꞌojâaḏi eeḏi gikhä̖hkwoḏee-í.”
27 Wíje jâaḏi daphaḏe, heḏi waˀḏi iˀ wa̖a̖ḏi iˀ mâapꞌoe Adriatic gin dâytu̖ˀoˀ i̖ˀge díchä̖nuhon. Khun pinuḏi hä̖̂ä̖ḏi nanáˀ dihayḏi in kophéˀin senäˀ ditú̖ nan tsowa núˀ gipowamännin. 28 Dâywä̖ˀäntaayan, heḏi wétä̖ˀḏi jónu (24) kwiˀóhpa taa nawä̖ˀän gin dâyshaa. Wíyá shánkí hây dimääḏá wíyá dâywä̖ˀäntaayan dihayḏá tä̖ˀḏi kháve (18) kwiˀóhpa taa-á nawä̖ˀän. 29 Dikhunwôedaˀ iˀ kophé kꞌuu eeḏi óechä̖nukhâymáaˀin, heḏiho iˀ kophé tíˀûupha̖ˀgeḏi jónu kháaˀi kwä̖́kꞌu maayä̖́ä̖ˀi dâywaje whihkannin eeje, heḏá diwówáyê̖e̖níḏí nathay píhay dívíjûusuˀan.
30 Nä́ˀin kophéˀin tꞌôeˀin iˀ kophé iweḏi diwha̖vedaˀ dijáaníḏí, heḏiho iˀ kophéˀay pꞌoe iwe dâywá̖ve. Heḏáháˀ iˀ kophé gáhä̖́yú̖ˀi páaḏépiyeḏi wíyá maayä̖́ä̖ˀi dâywajekhâymáa waagibá dívíˀoˀ. 31 Hebo Paul-di in sundaḏo heḏá inbí tsondi-á ovâytu̖ˀan, “Nä́ˀin kophéˀin tꞌôeˀin nä́ˀi kophé iwe dívíwóyí̖ˀpíḏá, undá háˀto wówáˀin ípee-í.” 32 Heḏiho in sundaḏo i kophéˀay nawhiˀä́ndiví whihkannin dâytsꞌâˀ, heḏi i kophéˀay namaˀpꞌä̖́.
33 Nathaypuwamän dihayḏi Paul-di ovâytu̖ˀan dívíhú̖u̖ya̖mí gin. Ovâytu̖ˀan, “Wíje jâaḏi tꞌä̖hkí hânho úvíˀánshaamáaḏí húukanpíˀinbo íjiˀ. 34 Heḏiho nää naaḏi kayˀindi wâytu̖máa, háawin wên híwóhpíˀin wänbo wíˀúnpuwagíˀopí, heḏânho bíhú̖u̖yan, wí koegîˀ úntáy íchuu-ípíḏí.” 35 Ihíˀbowa ihayḏi wí pává ikêˀḏi Jôesi Táa ikú̖ˀdaaˀan, heḏi wí iháveḏi ikꞌoe. 36 Indi gin iˀannin óemûˀḏi shánkí híwó dichanpóeḏí in wáˀ dívíhú̖u̖yan. 37 Wégín tä̖gintä̖ḏáháˀ tségíntä̖ˀḏi sí (276) tꞌowa iˀ kophé iwe gitoˀon. 38 Tꞌä̖hkí dívíshu̖ˀan dihayḏi, iˀ táhtân pꞌoe iwe dâychä̖nu, iˀ kophé ihay wínakhaa-ípíḏí.
Iˀ kophé nathaˀḏee
39 Nathanpee ihayḏi, in kophéˀin tꞌôeˀin iˀ nan dâymûˀiˀ wíḏâytaapí. Hewänbo naˀokhânná heḏá napꞌoehángínáˀ diwe dâymûˀ, heḏiho dívíˀánshaamä́gi dínkoḏiḏáho iˀ kophé dâypu̖hkannamíḏí iwepiye, heḏânho iˀ okhân deeḏi dâywóyí̖ˀníḏí. 40 Iˀ kwä̖́kꞌu maayä̖́ä̖ˀi nawhiˀwaˀjendiví whihkannin dâytsꞌâˀ, heḏi iˀ pꞌoe iwebo dâyjoeˀan. Heḏi ihayḏibá iˀ kophé óebéeḏeˀi phépháˀ nawhimuuˀi whihkannin dâywhihsuu. Heḏáháˀ in páaḏépiyeˀin teˀaa dâytege, iˀ wa̖a̖ḏi iˀ kophé ee naˀokhânnáˀ diwepiye óechä̖nutsꞌûuḏe-íḏí. 41 Hebo wíˀnä́pha̖ˀgeḏi napꞌohkayjiˀ iwe naˀokhânbóeḏíˀä́n, heḏi iwe iˀ kophé páaḏépiye ichä̖nuḏi nakhä̖hsogeḏeeḏi wínajâapóepí. Ihayḏá iˀ kophé tíˀûupiyeˀiˀ iˀ pꞌoe oepiyá nä́äpiyá kaygindi naˀa̖ˀyä̖poeˀoḏi óewhéekanhon.
42 In sundaḏo dívíˀánshaamáa in pan ovâyhá̖a̖nú-íḏí, heḏânho nan diwepiye wíḏívíkohsáy-ípíḏí dijáaníḏí. 43 Hewänbo Paul-ví wówátsi ônˀaywoeníˀin iˀ sundaḏoví tsondi nadaˀḏi toˀwí wänbo wíˀovâykheˀmä́gipí. In toˀwên dikohsayhá̖ˀin ovâyjôn pꞌoe iwe dívíjaymú-í nan diwepiye dívíkohsáy-íḏí. 44 Ihayḏáháˀ in wéˀgendá ovâytu̖ˀan iˀ phépháˀ háa iˀ kophéwi phéhwhée óepꞌomáaˀiˀḏi dívítsa̖hsaa-íˀin. Handiḏânho tꞌä̖hkíḏíbo nan diwe wówáˀin gipówá.