Naˀinbí Sedó Yôesiví Tu̖u̖ / Nanbí Sedó Jôesiví Tun LUKE 12

Jesus iví khä̖geˀnin itu̖ˀan dívíˀá̖yîngiˀa̖míˀin

1-2 Ihayḏi báyékí maapaasôn (1,000’s) tꞌowa diwéˀgejiˀ, heḏi hânho dibáˀyendi dívíḏachä̖nuˀoˀ. Jesus-di in tꞌowa ovâyhéeˀan, hebo iví khä̖geˀnin páaḏé itu̖ˀan, “Úvíˀá̖yîngiˀa̖mí hä̖ˀin Pharisees waaginbá wíˀípúuwípíḏí, indá paa dívíjánúmáaˀin waaginbá dimuu. Iˀ híwóhpîˀ dívíˀoˀi-áho dínsôe-í oewáasee nä́ˀi oewáa iwe natoˀondi nasôˀ waagibá. Heḏi hanbá tꞌä̖hkí nää nakumukꞌóe wänbo nakumukhuuḏee-í, heḏá tꞌä̖hkí nää nakaakꞌóe wänbo óepeeyé-í napu̖ˀwä̖ä̖níḏí. 3 Heḏiho wên háawên phahkhun dee ítú̖ˀindáhoˀ, thaaḏi ditꞌoe-í, heḏi wên háawên toˀwíví oje phóge bînsänhéeˀandi in phóḏi natiˀḏindi, indáho whaˀkꞌayḏi dívítu̖wé̖e̖nú-í, tꞌä̖hkí ditꞌoe-íḏí.”

Jôesi Táḏáḏa̖ˀmân âykhunwôedaˀí

4 “Naví kꞌemaˀin, wâytu̖ˀâ̖a̖mí, wívînkhunwôedaˀípí in toˀwên unbí túˀ dâyhá̖a̖nú-íḏí dínkoḏi wänbo shánkí wovâyˀa̖míḏí wíḏínkoḏipí. 5 Naaḏi wâythayya̖mí toˀwí namuuˀin iˀ bînkhunwôedaˀíˀiˀ: Jôesi Táḏá-ânho bînkhunwôedaˀí. I-á ûnkoḏi wovâyhá̖a̖nú-íḏí heḏá wáˀ ûnkꞌóe péyégépiye wovâysaaníḏí. 6 Pꞌánú tsꞌí̖ˀ tsíḏéˀây wíje thígí̖ˀdiḏibo ovâyku̖ˀchꞌáaḏepíˀan. Hewänbo tobá wä̖hphaḏe dichä̖ˀmuupí wänbo Jôesi Táḏáḏá wêe wänbo in diweḏi wíˀóeˀóḏéndepí. 7 Hewänbo undá Jôesi Táḏágîˀ báyékí tsíḏéví shánkí íchä̖ˀmuu. I-á ûnhanginná hä̖́yú̖ phó unbí pꞌóˀḏé únsaaˀin wänboˀ, heḏiho wíˀíkhunwôedaˀípí.”

Jesus-víˀpiye ívíwä̖yundeḏáho gínkhâyˀä̖ˀ han gitú̖u̖níˀin

8 “Naaḏi wâytu̖ˀâ̖a̖mí, toˀwên in tꞌowaví páaḏépiye navíˀin dimuuˀin ditú̖ˀin, naa tꞌä̖hkí tꞌowagîˀ oˀaypu̖yä̖ˀi wáˀ in Jôesi Táḏáví makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀinbí páaḏépiye otú̖u̖ní innân navíˀin dînmuuˀin. 9 Hewänbo toˀwên in tꞌowaví páaḏépiyebo ditú̖ˀin navíˀin wíḏimuupíˀin, naa wáˀ in Jôesi Táḏáví makówáwin tꞌôepa̖ˀa̖a̖ˀinbí páaḏépiye otú̖u̖ní navíˀin wíḏînmuupíˀin. 10 Nakoḏi tꞌä̖hkí tꞌowa dínˀowóˀjayníḏí hä̖ä̖wí híwóhpí dívíhéeˀannin naví̖ˀgeḏi, naa tꞌowa tꞌä̖hkígîˀ oˀaypu̖yä̖ˀiˀ omuuˀiˀ, hewänbo toˀwên jänäkí iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ví̖ˀgeḏi dívíhéeˀannindáho háˀto dínˀowóˀjayní.

11 “Owáy in méesate eejeˀin pꞌóˀḏéḏíˀinbíˀpiye háa in nangewin tsonninbíˀpiye wovâytunjóˀnamíḏí wovâyhoˀ ihayḏi, wíˀíˀá̖yîngi-ípí háa ítú̖u̖níˀin úvíˀaywoeníḏí, háa úvíhéeˀa̖míˀin wíwovâyˀá̖yîngimä̂änípí, 12 gá ihayḏáho iˀ Yä̖ˀḏâaˀi Pꞌoewa̖a̖hâ̖a̖ḏi iˀ híˀ wovâymä̂äníḏân heḏânho híwó úvíhéeˀa̖míḏí” gin Jesus-di ovâytu̖ˀan.

Jesus-di iˀ koḏitꞌowa sen ánshaapîˀ namuuˀiví̖ˀgeḏi ovâytu̖ˀan

13 Wí sen in tꞌowaví jâa najiˀiˀḏi Jesus óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, naví páˀḏây dîntu̖ˀan iˀ hä̖ä̖wí nanbí táḏáḏí naˀin dînjoeˀandi naa-áḏí iweejé-í.” 14 Hebo Jesus-di iˀ sen óetu̖ˀan, “Toˀwíḏí wänbo naa wíḏînkꞌûˀpí otú̖u̖níḏí háa unbí hä̖ä̖wí dänweejé-íˀin.” 15 Heḏáháˀ Jesus-di tꞌä̖hkí in tꞌowa ovâytu̖ˀan, “Hä̖̂ä̖ḏi wänbo tꞌä̖hkí úvíˀá̖yîngiˀa̖mí heḏânho ha̖ˀtꞌaaˀinda̖ˀ wíˀímúunípíḏí. Toˀwí wänbo híwóˀnin wówátsi wíˀimáapí báyékí hä̖ä̖wí ûnwänpikwꞌôndiboˀ.”

16 Heḏáháˀ nä́ˀin há̖hkangíˀin óˀgéḏí ovâytu̖ˀan, “Wí koḏitꞌowa sen ûnnavakwꞌó, heḏi báyékí ûnpayeḏee. 17 Heḏiho ginnân naˀân: “Wä̖́hä̖̂ä̖ naví hä̖ä̖wí dînpaaˀi donkwꞌôení wíḏînnáhpí. Hân hîn dáyˀa̖mí? 18 Maˀ ginnân dáyˀa̖mí: Naví denkwoˀi tewhá dontsꞌáveḏi wíyá shánkí heˀendi donkwꞌôení, heḏiho ee naví táhtândá naví wéˀgeˀi hä̖ä̖wí-á dondenkwꞌôení. 19 Heḏáháˀ gindá opitú̖u̖ní: ‘Nää-áho báyékí híwóˀdi hä̖ä̖wí híwó hay pa̖a̖yogîˀ dîndenkwꞌóhoˀ, nää-áho wíyá wíḏáytꞌôeˀa̖mípí. Húukandá su̖wä̖-áḏá dáyˀa̖mí, heḏá naví wówátsi-á híhchandi donhûuwí.’ 20 Hewänbo Jôesi Táḏáḏí iˀ sen óetu̖ˀan, ‘U̖ˀ ánshaapîˀ, nää khunbo uví wówátsi wînkekhâymáa. Ihayḏáho to-an hä̖ˀi hä̖ä̖wí u̖gîˀ mändenkwꞌóḏiˀiˀ ikhonkhâymáa?’ ” 21 Heḏi Jesus-di in tꞌowa ovâytu̖ˀan, “Haˀwâagiˀinnânkun in tꞌowa dimuu báyékí hä̖ä̖wí dâydenkwꞌóeˀóˀin hewänbo Jôesi Táḏá-á natû̖ˀ taˀgendi koḏitꞌowa wíḏimuupíˀin.”

Jesus-di ovâytu̖ˀan hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi wíḏiˀá̖yîngi-ípí

22 Heḏáháˀ iví khä̖geˀnin itu̖ˀan, “Heḏânkun wâytu̖máa, wä̖hphaḏe wíˀúvíˀánshaamáˀve-ípí iˀ koegîˀ úntáyḏí íwówáyê̖e̖níḏí, háa iˀ aa úntáyḏí unbí túˀgîˀ. 23 Unbí wówátsi-á shánkí únchä̖ˀmuu koegîˀḏa̖ˀbíˀweḏi, heḏá unbí túˀ-á aaḏa̖ˀbí shánkí únchä̖ˀmuu. 24 In odoví̖ˀgeḏi úvíˀánshaaˀa̖mí. Indá wíḏâykoˀjikopí, heḏá wíḏâyhä̖ä̖wéˀgeˀopí, heḏá wä̖́hä̖̂ä̖ dâyhä̖ä̖wídenkwꞌôeníˀi wänbo wíḏínnáhpí, hewänbo Jôesi Táaḏáho ovâyhúujómäˀ. Heḏi undá shánkí íchä̖ˀmuu nä́ˀin tsíḏévíˀweḏi. 25 Wénä wí wänbo háˀto unbí wówátsi wíyá wêe thaa wänbo bîntä̖ä̖-í íwänpiˀá̖yîngiḏiboˀ. 26 Hä̖ä̖wí hí̖yä̖̂ä̖ˀi haˀwâagiˀi wänbo háˀto úvíˀa̖mí, heḏiho háaḏan wíyá hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi úvíˀá̖yîngimäˀ? 27 Úvíˀánshaaˀa̖mí hä̖ˀi ahkónuwi póviˀây háa nakeetꞌóe waa. Wíḏívítꞌôeˀopí wíḏâypa̖ˀpꞌándepí wänboˀ, Jôesi Táḏá saˀwóˀdi aa waagi ovâymäˀ. Solomon-dá hânho hayˀi namúˀde wänboˀ iˀ póvi waabá saˀwó wíˀiˀawepí. 28 Jôesi Táa saˀwóˀdi aa waagi iˀ ahkónuwi phéˀyä̖́vigîˀ ônpaa, tobá nä́ˀi phéˀyä̖́vi-á wêe thaaḏa̖ˀ nasaa wänbo heḏá wíyá tháwä́ndáho tꞌowa dâyphaˀkwꞌôení dâyhä̖ä̖háaˀa̖míḏí, heḏiho un wáˀ shánkí híwó wänbo wovâyˀaawé-ípíˀan. Undá únkhâyˀä̖ˀ nä́ˀin úvíwä̖ä̖yú̖-íˀin, hewänbo hí̖yä̖̂ä̖ḏa̖ˀ wä̖yu̖ bînmáaˀin ímuu. 29 Ihayḏa̖ˀ wíˀítú̖ˀbe-ípí, ‘Hä̖ä̖-angú âykꞌoˀí, hä̖ä̖-angú âysu̖u̖wä̖́-í?’ Wä̖hphaḏe wíˀúvíˀánshaamáˀve-ípí i̖ˀgeḏi. 30 Tꞌä̖hkí tꞌowa Jôesi Táḏá óetaapíˀindá hânho dívíwänpikhä̖ä̖ḏe nä́ˀi hä̖ä̖wí dâyhóeníḏí, hebo unbí Táḏá oe makówá naˀä́ndi-á ho ûnhanginná undá úntáyˀin. 31 Undá shánkíḏí únkhâyˀä̖ˀ Jôesi Táḏáví tsonkhuu iˀpiye úvíkhä̖ä̖-íˀin, heḏi gin úvíˀandáho nä́ˀi hä̖ä̖wí úntáyˀi bînhóení.

32 “Wíˀíkhunwôedaˀípí tobá hí̖yä̖̂ä̖ḏi wên kꞌúwá waa íji wänboˀ. Unbí Táḏá makówáwi-áho nahíhchan oe makówápiye wovâyhûuwíḏí. 33 Hä̖ä̖wí únkwꞌóˀdiˀ bînku̖ˀchꞌâaní, heḏi iˀ chä̖ˀdá in sehkanäwó diwówájiˀindá bînmä̂äní. Gindiḏáho wí chä̖ˀmúu háˀto únwhéepúuwíˀiˀ waagibá bînmáˀve-í, heḏânho iˀ hä̖ä̖wí únchä̖ˀmuuˀi-á oe makówá úndenkwoḏee-í. Iwá hä̖ä̖wí unbîˀ únmuuˀi háˀto únhá̖a̖ní, háa wên sänmin wänbo háˀto dâytä̖ä̖gé-í, háa wên kha̖ˀnin wänbo háˀto dâyha̖ˀní. 34 Wä̖́hä̖̂ä̖ unbí hä̖ä̖wí únchä̖ˀmuuˀiˀ únkwꞌôn diwebá unbí píˀnä́ khóˀjé ídaˀí íkwoníˀin.”

Jesus iví khä̖geˀnin itu̖ˀan dikhâymúuníˀin

35-36 “Wên tꞌôeˀin waabá únkhâyˀä̖ˀ ímúuníˀin, inbí pꞌóˀḏéḏîˀ wên khóhtsa̖a̖ shánkíˀeeḏi iweḏi iweemáˀíḏí dâytsíkhaˀmáaˀin. Indá dívítꞌôeˀa̖mígîˀ diˀaamuu, inbí phakó-á dínkomuu, heḏânho napówá ihayḏi oe phóḏi ipópóˀandi wese igîˀ dâyhuu-í. 37 Nä́ˀin tꞌôeˀin inbí pꞌóˀḏéḏîˀ dínpówá ihayḏi á̖yîngiḏi dikwꞌóˀnin ovâyshaaḏá híhchan dâymáˀve-í. Wâytu̖ˀâ̖a̖mí, i-á ipiˀaawé-í ovâyhúukhâysaa-íḏí, heḏi ovâytu̖ˀâ̖a̖mí dívíkwꞌôení dívíhú̖u̖ya̖míḏí, heḏi hä̖ä̖wí ovâysaa-í. 38 Tobá khun pinuḏi háa shánkí hä̖̂ä̖ḏanho nanân wänbo naˀä̖ä̖ ihayḏi, dikhâymuuḏi ovâyshaaḏáho híhchan dâymáˀve-í. 39 Nä́ˀin taˀgendi únhanginnáaní: Wí toˀwí ûntewhákꞌóeˀi hä̖̂ä̖ḏi wí sänbiˀ iˀ tewhá eepiye naˀä̖ˀin ûnhanginnândáhoˀ, háˀto óemä̂äní in phóḏi ithâaníˀin háa wháphóḏi ihâave-íˀin natsꞌú̖u̖níḏí. 40 Heḏi un wáˀ íkhâymúuní, gá naa tꞌowa tꞌä̖hkígîˀ oˀaypu̖yä̖ˀiˀ omuuˀi wáˀ hä̖̂ä̖ḏi nanân wänboˀ owáyˀä̖ḏân, dítsíkhaˀmáapí ihayḏi oˀä̖ˀ.”

41 Peter-di Jesus óetsikaˀyan, “Nanbí Sedó, ti naˀinda̖ˀmân nä́ˀi híˀ dítu̖máa, háa tꞌä̖hkí in wéˀgen tꞌowa wáˀ ovâytu̖máa?” 42 Jesus-di óetu̖ˀan, “Wí tꞌôeˀi hä̖ä̖wí nawóˀnáˀdiˀ híwó iˀoˀi heḏá híwóˀdi hangintan imáaˀi-á waaginbá únkhâyˀä̖ˀ ímúuníˀin. Giˀbi tꞌôeˀi-ânho iví pꞌóˀḏéḏîˀḏi óesôege-í iˀ tewhá ee in wéˀgen tꞌôeˀinbí tsondi dínmúuníḏí, heḏi inbí koegîˀ hä̖ä̖wí ovâymâ̖ḏân, dítsíkhaˀmáaääníḏí hä̖̂ä̖ḏi ihayḏi napóe ihayḏi. 43 Híhchan iˀ tꞌôeˀi imáˀve-í iví pꞌóˀḏéḏîˀḏi gin iˀoḏi óeshaaḏi ivîˀ iweemaa ihayḏi. 44 Taˀgendi wâytu̖ˀâ̖a̖mí, iˀ tewhá pꞌóˀḏéḏîˀḏi giˀbi tꞌôeˀi óesôege-í tꞌä̖hkí iví hä̖ä̖wí ônˀá̖yînmáˀve-íḏí. 45 Hebo iˀ tꞌôeˀi híwó iˀa̖mívíˀweḏi wíˀbo natú̖ḏáhoˀ, ‘Naví tsondi-á nahayjêepóe naˀä̖ä̖-íḏí,’ heḏiho in wéˀgen tꞌôeˀin kwiyä̖ˀdá senäˀdá ovâymahpúovâymâ̖ḏân, dítsíkhaˀmáauchä̖numáaḏá, heḏi i-á húukangîˀ-á su̖wä̖gîˀ-áḏíḏa̖ˀbá-á namuuḏá, heḏá naháapoeˀoḏá, 46 gin iˀandáhoˀ iví pꞌóˀḏéḏîˀ ûnwáyˀä̖ä̖-í óetsíkhaˀmáapíḏí, hä̖̂ä̖ḏi iˀ tꞌôeˀiˀ ûnhanginnáhpí ihayḏi, heḏi iˀ pꞌóˀḏéḏîˀ-á natsonpúuwí iˀ tꞌôeˀi hânho óetuhchä̖ä̖nú-íˀin, heḏá óesaaní in wéˀgen tꞌowa tꞌôeyanpíˀinda̖ˀ dimuuˀin dikwꞌôn diwepiye. 47 Wí tꞌôeˀi-á háa iví pꞌóˀḏéḏîˀ ûndaˀ waa ûnhanginnân wänbo hä̖́ä̖bo wíˀiˀanpíḏí, i-áho báyékí whä̖ḏiḏi óetuhchä̖ä̖nú-í. 48 Hewänbo wí tꞌôeˀi híwóhpí iˀandi gindiḏi ûnkhâyˀä̖ˀ whä̖ḏiḏi ótuhchä̖ä̖nú-íˀin, hewänbo háa iví pꞌóˀḏéḏîˀ ûndaˀin taˀgendi wíˀûnhanginnáhpíḏí, i-áho wä̖hphaḏe wíˀóetuhchä̖ä̖nú-ípí. Toˀwên tꞌä̖hkí báyékí ovâymä́giˀindáho báyékíbá dínkhâyˀä̖ˀ dâywáymä̂äníˀin, heḏi toˀwên inbí mange báyékí ovâykwꞌóḏiˀindáho báyékíbá dínkhâyˀä̖ˀ iweḏi dívíˀa̖míˀin.”

Jesus natú̖ iˀ namuuḏi tꞌowa dívíwijekhâymáa

49 “Naa nä́ä oepáa kꞌayḏipiye oˀä̖ä̖ wí phaa waabá namuuˀi dómáˀíḏí, heḏi hânho odaˀ ho nakojeˀníˀin. 50 Naa dînkhâyˀä̖ˀ dontꞌôephaaḏé-íˀin, heḏi naví píˀnä́ khóˀjé hânho ochanpúuwí gin dînpóe píhay. 51 Hân íˀándeˀ? Ti tꞌowa dívíwóení naa nä́ä oepáa kꞌayḏipiye oˀä̖ä̖ḏiboˀ? Joe, tꞌowa-á dívíweejé-í. 52 Nää iweḏáho gin waagi namúuní: Maḏi pꞌánú tꞌowa wêe tewhá iwe dithaa, heḏi diwijeḏeeḏi wêegeˀin dipúuwí, wíjeḏiho wéˀge, pojeḏá wéˀgá, heḏi in wíjeḏiho in pojevíˀpiye háa dicha̖a̖-í, heḏá in pojeḏá in wíjevíˀpiyá. 53 Iˀ táḏá-áho iví eˀnúvíˀpiye háa nacha̖a̖-í heḏi iˀ eˀnú-áho iví táḏávíˀpiyá. Iˀ jíyá-áho iví aˀyú̖víˀpiye háa nacha̖a̖-í, heḏi iˀ aˀyú̖-á iví jíyávíˀpiyá. Iˀ jahkwíjo iví sâaˀivíˀpiye háa nacha̖a̖-í, heḏi iˀ sâaˀi-á iví jahkwíjovíˀpiyá.”

Jesus-di ovâytu̖ˀan híwóˀdi hangintan dâymáˀve-í tꞌä̖hkí hä̖ä̖wí i̖ˀgeḏi

54 Heḏáháˀ in báyékí tꞌowa iwe dikwꞌóˀnin ovâytu̖ˀan, “Wí okhúwá oe tsânpiyeḏi naˀä̖ḏi bînmûˀḏi, wese ítû̖ˀ ikwa̖hkhâymáaˀin, heḏi híwó ítû̖ˀ gá han napúuwíḏân. 55 Heḏi oe aakonpha̖ˀgeḏi wovâywa̖a̖námäˀdi, ítû̖ˀ hânho itsá̖wä̖khâymáaˀin, heḏi híwó ítû̖ˀ, gá han napúuwíḏân. 56 Undá paa dívíjánúmáaˀin waaginbá ímuu. Nä́ä oepáa kꞌayḏá heḏá makówá-á háa iˀ okhúwá-á wa̖a̖-á nakeetꞌóe waa bînmúndeḏi únhanginná háa nanáaníˀin, heḏi háaḏan handi wíˀúnkeepoeˀopí háa natundaˀin iˀ wéˀgeˀi hä̖ä̖wí nää nä́ˀi thaa eeje Jôesi Táḏá iˀoˀiˀ?

Jôesi-áḏí híwóˀgí óˀan waˀḏi úkoḏiḏiboˀ

57 “Heḏi háaḏan unbo wíˀúvípiˀánshaaˀohpí únhanginnáaníḏí wéˀi wí hä̖ä̖wí híwóˀdi namuuˀin úvíˀa̖míḏí? 58 Heyâagú wí toˀwíḏí háawên wovâychä̖nundeḏi heḏá wovâytunjóˀdiwehondá, waˀ ímändiboˀ i-áḏí úvíkoḏiˀa̖mí heḏânho iˀḏi wovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-íḏí heḏá iˀ tsondiví páaḏépiye wíwovâyhûuwípí. Eepiye wovâyhoˀḏáho maḏi iˀ tsondiḏáho iˀ pan á̖yí̖ˀdiví mangá wovâyjoeˀa̖mí heḏá iˀḏáho wovâypanhûuwí. 59 Wâytu̖ˀâ̖a̖mí, gin únpóeḏáho háˀto wovâymaˀpꞌä̖̂ä̖ḏi-í hä̖́yú̖ íphaamuu tꞌä̖hkí úvíwáˀâa píhay” gin Jesus-di ovâytu̖ˀan.

LUKE
<
12
>