ORE I MEXÜ̃ GA LUCA ÜMATÜXÜ̃
1
Norü ügü i ore ga Ngechuchuchiga
1-2 Pa Mecü Pa Teóquirux, nayexma ga ṯacü ga totanüwa ngupetüxü̃. Rü muxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü marü nanaxümatügü ga yemachiga, yexgumarüü̃ ga tomaã nüxü̃ na yaxugüexü̃rüü̃ ga yema duü̃xü̃gü ga noxriarü ügügumama Ngechuchuxü̃ daugüxü̃ rü nüxü̃ rüngü̃xẽẽgüxü̃ ga norü orearü uchigawa. 3-4 Rü ngẽmacèx, Pa Teóquirux, rü choma rü ta meãma naxcèx íchaca ga nachiga ga guxü̃ma ga yema Ngechuchu üxü̃. Rü ñu̱xma rü chauxcèx rü name na meãma cuxcèx chanaxümatüxü̃ i ngẽma na meãma nüxü̃ cucuáxü̃cèx na aixcüma yiĩxü̃ ga yema ore ga marüchirẽ́x cuxü̃ nangu̱xẽẽgüxü̃ ga togü.
Tupanaãrü orearü ngeruü̃ ga daxũcü̱̃ã̱x nanaxunagü ga Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ãrü buxchiga
Rü yexguma Erode ãẽ̱xgacü ixĩxgu ga Yudéaanewa, rü yéma nayexma ga wüxi ga Yudíugüarü pai ga Zacaríagu ãe̱gacü. Rü pai ga Arã́ũtaa ga Abíatanüxü̃ nixĩ ga nümax. Rü namèxéga rü Erichabé nixĩ. Rü tüma rü ta pai ga Arã́ũtanüxü̃ tixĩ. Rü nüma ga Zacaría rü namèx ga Erichabé rü meãma Tupanapẽ́xewa, namaxẽ rü aixcüma naga naxĩnüẽ ga norü mugü. Rü yemaãcü taxucürüwa texé chixri nachiga tidexagü. Natürü nangexacügü yerü namèx rü ingexacü. Rü ñu̱xũchi ga nümagü rü marü yaguã̱xgü nixĩgü. Rü wüxi ga ngunexü̃gu rü yema paigütücumü ga Zacaría natanüwa üxü̃gu nangu na tupauca ga taxü̃newa Tupanaãrü puracü naxügüxü̃cèx. Rü yema paigü rü nacüma nixĩ ga nüxü̃ na naxunetagüxü̃ ga wüxi ga natanüxü̃ na tupaucaarü aixepegu naxücuxü̃cèx rü yéma Tupanacèx na yaguãxü̃cèx ga pumara ga yixixü̃. Rü yema ngunexü̃gu rü Zacaríagu nangu na tupaucaarü aixepegu naxücuxü̃cèx na yéma yaguãxü̃cèx ga pumara. 10 Rü yema pumara íyaguyane rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü ga düxétüwa yexmagüxü̃ rü ínayumüxẽgü. 11 Rü ngürüãchi Zacaríacèx nango̱x ga wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruü̃ ga daxũcü̱̃ã̱x. Rü yema nachica ga pumara nawa yagugüü̃xü̃ãrü tügünecüwagu nachi. 12 Rü yexguma Zacaría nüxü̃ dèu̱xgu ga yema Tupanaãrü orearü ngeruü̃ ga daxũcü̱̃ã̱x, rü poraãcü naḇaixãchiãẽ, rü poraãcü namuü̃. 13 Natürü yema daxũcü̱̃ã̱x ga Tupanaãrü orearü ngeruü̃ rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Zacaríax, ¡tãxṹ i cumuü̃xü̃! Erü Tupana rü marü nüxü̃ naxĩnü i curü yumüxẽ. Rü cuxmèx i Erichabé rü cuxü̃́ tá ixãxãcü, rü Cuáü̃gu tá cunaxüéga. 14 —Rü cuma rü tá poraãcü cutaãẽxü̃chi i ngẽxguma nabuxgu. Rü muxü̃ma i togü i duü̃xü̃gü rü tá ta nataãẽgüxüchi. 15 —Erü yima cune rü Tupanapẽ́xewa rü tá wüxi ya mexẽchicü nixĩ. Rü tãũtáma binu nayaxaxü, rü taxuü̃ma to i ṯacü rü ngúchi̱xáxü̃ tá nixaxü. Rü tauta nabuyane rü Tupanaãẽ i Üünexü̃ rü tá nüxna nangu. 16 —Rü nüma tá muxü̃ma i Yudíugüxü̃ narüngü̃xẽẽ na norü Cori ya Tupanacèx nawoeguxü̃cèx. 17 —Rü nüma ya Cuáü̃ rü tá Cori ya Cristupẽ́xegu nixũ. Rü nuxcümaü̃cü ga Tupanaãrü orearü uruü̃ ga Eríarüü̃ tá nixĩ erü tá nüxü̃́ nangẽxma i Tupanaãẽ i poraxü̃. Rü ngẽmaãcü tá nüxü̃ narüngü̃xẽẽ i papágü na naxãcügüxü̃ nangechaü̃xü̃, rü ngẽma tama Tupanaga ĩnüẽchaü̃xü̃ rü na aixcüma inaxĩnüẽxü̃cèx. Rü ngẽmaãcü tá duü̃xü̃güxü̃ ínamexẽẽ naxcèx ya Cori ya Cristu —ñanagürü ga yema daxũcü̱̃ã̱x. 18 Rü Zacaría rü yema daxũcü̱̃ã̱xna naca, rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü tá nixĩ i ngẽma na naxãxãcüxü̃ i choxmèx? Erü marü chayaxüchi i chomax rü ngĩma rü ta marü iya —ñanagürü. 19 Rü Zacaríaxü̃ nangãxü̃ ga yema daxũcü̱̃ã̱x, rü ñanagürü: —Choma nixĩ i Gabi i Tupanaãrü puracü chaxüxü̃. Rü nüma núma choxü̃ namu na cumaã nüxü̃ na chixuxü̃cèx i ñaã ore i mexü̃. 20 —Natürü ñu̱xma i cuma rü tama choxü̃́ cuyaxõ i ngẽma ore i cumaã nüxü̃ chixuxü̃. Rü ngẽmacèx i ñu̱xma rü tá cungega ñu̱xmatáta nabu i ngẽma cune. Natürü ngẽma cumaã nüxü̃ chixuxü̃, rü aixcüma tá ningu nagu i ngẽma ngunexü̃ i Tupana ixunetaxü̃ —ñanagürü. 21 Rü yoxni ga duü̃xü̃gü rü tupaucaarü düxétüwa Zacaríaxü̃ nananguxẽẽgü. Rü nügüna nacagüe ga ṯacücèx na tama paxa yéma ínaxũxũxü̃. 22 Rü yexguma Zacaría tupaucawa íxũũxgu, rü taxucürüwa duü̃xü̃gümaã nidexa, yerü nangega. Rü nümagü ga duü̃xü̃gü rü nüxü̃ nicuèxãchitanü ga ṯacüxü̃ na nadauxü̃ ga Zacaría ga tupaucaarü aixepena. Rü Zacaría rü naxmẽ́xmaã duü̃xü̃güxü̃ nüxü̃ nacuèxẽẽ ga ṯacü nüxü̃ na üpetüxü̃, yerü nangega. 23 Rü yexguma Zacaría nagu̱xẽẽgu ga na naxüãxü̃ ga Tupanaãrü puracü ga tupauca ga taxü̃newa, rü wenaxãrü napatacèx nataegu. 24 Rü yemawena rü Zacaría namèx ga Erichabé rü ixãxãcü. Rü ngĩpatagu irüxã́ũẽcha, rü wüximẽ́ẽ̱xpü̱x ga tauemacü taguma düxétüwa ixũ. 25 Rü ngĩxĩcatama ngĩgürügü: —Cori ya Tupana rü poraãcü choxü̃ narüngü̃xẽẽ. Rü ñu̱xma rü marü tãũtáma chixri chauchiga nidexagü i duü̃xü̃gü naxcèx na changexacüxü̃ —ngĩgürügü.
Wüxi ga Tupanaãrü orearü ngeruü̃ ga daxũcü̱̃ã̱x nüxü̃ nixu ga Ngechuchuarü buxchiga
26 Rü 6 ga tauemacü marü ngĩxü̃́ mexgu ga Erichabé ga yema na naxãxãcüxü̃, rü Gariréaanewa yexmane ga ĩãne ga Nacharétuwa Tupana nanamu ga norü orearü ngeruü̃ ga Gabi. 27 Rü ngĩxü̃tawa naxũ ga wüxi ga pacü ga taguma yatü ngĩmaã maü̃xcü. Rü María nixĩ ga ngĩe̱ga. Rü ngĩma rü ixãtechaü̃ namaã ga wüxi ga yatü ga Yúchegu ãe̱gacü. Rü nüma ga Yúche rü nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabítanüxü̃ nixĩ. 28 Rü yema nachica ga María nawa yexmaxü̃gu naxücu ga Gabi, rü ñanagürü ngĩxü̃: —Nuxmaẽ Pa Maríax. Tupana rü poraãcü cumaã nataãẽ. Rü Cori ya Tupana rü cuxü̃tawa nangẽxma, rü guxü̃ i ngexü̃güarü yexera marü cuxü̃ narüngü̃xẽẽ —ñanagürü. 29 Natürü yexguma María nüxü̃ dèu̱xgu ga yema daxũcü̱̃ã̱x ga Tupanaãrü orearü ngeruü̃, rü namaã iḇaixãchiãẽ ga yema norü ore ga ngĩmaã nüxü̃ yaxuxü̃. Rü ngĩgüãẽwa nagu irüxĩnü ga tü̱xcüü̃ yemaãcü ngĩxü̃ na namoxẽxü̃. 30 Rü yexguma ga Gabi rü ñanagürü ngĩxü̃: —Pa Maríax, tama name na cumuü̃xü̃, erü Tupana rü poraãcü cumaã nataãẽ. 31 —Rü ñu̱xma rü tá tauemacü cuxü̃ inayarütaxu, rü tá cuxãxãcü, rü tá nayatü i cuxacü. Rü Ngechuchugu tá cunaxüéga. 32 —Rü nüma rü wüxi ya ãẽ̱xgacü ya taxüchicü tá nixĩ. Rü Tupana ya Taxüchicü Nane tá nixĩ i nae̱ga. Rü Cori ya Tupana rü tá nuxcümaü̃cü ga ãẽ̱xgacü ga Dabírüü̃ ãẽ̱xgacüxü̃ nayaxĩxẽẽ. 33 —Rü nüma rü guxü̃gutáma Yudíugüarü ãẽ̱xgacü nixĩ. Rü tagutáma ínanguxuchi na ãẽ̱xgacü na yiĩxü̃ —ñanagürü. 34 Rü yexguma ga María rü Gabina ica, rü ngĩgürügü: —¿Ñuxãcü tá nixĩ i ngẽma na chaxãxãcüxü̃, erü tauta chaxãte? —ngĩgürügü. 35 Rü nüma ga Gabi rü ngĩxü̃ nangãxü̃, rü ñanagürü: —Tupanaãẽ i Üünexü̃ tá cuxna nangu. Rü Tupana ya Tacüarü pora rü wüxi i caixanexü̃rüü̃ tá cugu nayangaixema. Rü ngẽmacèx ngẽma õxchana i namaã cuxãxãcüxü̃ rü Tupanapẽ́xewa mecüxüchi tá nixĩ, rü Tupana Nanemaã tá nanaxugü i duü̃xü̃gü. 36 —Rü cutanüxü̃ i Erichabé rü marü ixãxãcü woo marü yaguã̱xchirẽ́x na yiĩxü̃. Rü woo ga duü̃xü̃gü rü:
“Tagutáma ixãxãcü” ñanagürügü ngĩxü̃, natürü i ñu̱xma rü marü 6 ya tauemacü ngĩxü̃́ name na marü naxãxãcüxü̃. 37 —Erü Tupanaãxü̃́ rü taxuü̃ma naguxcha —ñanagürü. 38 Rü yexguma ga María rü ngĩgürügü: —Chorü Cori ya Tupanaãrü duü̃xü̃ chixĩ i chomax. Rü marü name i chomaã nanaxü i ngẽma chomaã nüxü̃ quixuxü̃ãcüma —ngĩgürügü. Rü yexguma ngĩxna ínixũ ga yema Tupanaãrü orearü ngeruü̃ ga daxũcü̱̃ã̱x ga Gabi.
María rü Erichabéxü̃tagu inaxũãne
39 Rü yexgumaü̃cüü ga María rü paxama nawa ixũ ga guma ĩãne ga Zacaríapata nawa yexmane ga Yudéaaneãrü dauxchitawa. 40 Rü Zacaríapatawa ingu, rü iyaxücu, rü Erichabéxü̃ irümoxẽ. 41 Rü yexguma Erichabé nüxü̃ ĩnügu ga Maríaarü moxẽ, rü ngĩrü õxchana ga ngĩãnüwa yexmaxü̃ rü nixĩã̱xcüü. Rü Tupanaãẽ ga Üünexü̃ rü Erichabéna nangu. 42 Rü yexguma ga Erichabé rü tagaãcü Maríaxü̃ ngĩgürügü: —Guxü̃ i ngexü̃güarü yexera Tupana cuxü̃ narüngü̃xẽẽ. Rü ngẽxgumarüü̃ ta cunexü̃ narüngü̃xẽẽ. 43 —¿Ṯacüwa chame na nuã chauxü̃tagu cunaxũãnexü̃? Pa Chorü Cori Naẽx. 44 —Erü ngẽxguma nüxü̃ chaxĩnügu i curü moxẽ, rü chauxacü i chauanüwa ngẽxmaxü̃ rü norü taãẽmaã nixĩã̱xcüü. 45 —Cuma rü cutaãẽ erü nüxü̃́ cuyaxõ i norü ore ya Tupana. Rü ngẽmacèx Tupana tá nayanguxẽẽ i ngẽma ore i cumaã nüxü̃ yaxuxü̃ —ngĩgürügü ga Erichabé. 46 Rü yexguma ga María rü ngĩgürügü: —Choma rü chauãẽwa poraãcü Tupanaxü̃ chicuèxüü̃. 47 —Rü chorü Cori ya chorü Maxẽẽruü̃maã chataãẽxü̃chi. 48 —Rü woo wüxi i Tupanaãrü duü̃xü̃ i ngearü dĩẽruã́xẽ chixĩ, natürü Tupana chaugu narüxĩnü. Rü ñu̱xmaü̃cüü i duü̃xü̃gü rü taãẽ̱xcümaã guxü̃gutáma choxü̃ naxugüe. 49 —Erü Tupana ya Poracü rü taxü̃ i mexü̃ chauxcèx naxü. Rü naxüüne i nae̱ga ya Tupana. 50 —Rü nüma ya Tupana rü guxü̃gutáma nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü ya guxãma ya yíxema aixcüma nüxü̃ muü̃ẽxẽ. 51 —Rü guxü̃ ga norü poramaã tüxü̃ narüyexera ga guxema tügütama icuèxüü̃güxe. 52 —Rü marü ínanawoxü̃ ga yema ãẽ̱xgacügü ga nügü icuèxüü̃güxü̃. Natürü guxema duü̃xẽgü ga tama tügü icuèxüü̃güxe, rü poraãcü tüxü̃ narüngü̃xẽẽ. 53 —Rü guxema tüxü̃́ nataxúxe, rü muxü̃ma tüxna naxã. Natürü guxema muãrü dĩẽruã̱xgüxe rü taxuü̃ma tüxna naxããcüma tüxü̃ ínimugü. 54 —Rü poraãcü nüxü̃ narüngü̃xẽẽ ga norü duü̃xü̃gü ga Yudíugü. Rü tama nüxü̃ inarüngüma na nüxü̃́ ingechaü̃tümüü̃güxü̃, yexgumarüü̃ ga nuxcümaü̃güxü̃ ga tatanüxü̃maã na inaxunetaxü̃. 55 —Yerü yemaãcü inaxuneta namaã ga tórü o̱xi ga Abráü̃ rü namaã ga tatanüxü̃gü na guxü̃gutáma tüxü̃ nangü̃xẽẽxü̃ —ngĩgürügü ga María. 56 Rü tomaẽ̱xpü̱x ga tauemacü Erichabéxü̃tagu irüxã̱ũ̱x ga María. Rü ñu̱xũchi ngĩpatacèx itaegu.
Cuáü̃ ga baiü̃xẽẽruü̃ãrü buxchiga
57 Rü nawa nangu ga ngunexü̃ ga na naxíraxacüxü̃ ga Erichabé. Rü nayatü ga ngĩxãcü. 58 Rü yexguma nüxü̃ nacuèxgügu na ñuxãcü Tupana ngĩmaã mecümaxü̃, rü ngĩrü ngaicamagu pegüxü̃ ga duü̃xü̃gü rü ngĩtanüxü̃gü rü ngĩxü̃ ínayadaugü, rü ngĩxü̃ narümoxẽgü rü ngĩxü̃ nayataãẽgüxẽẽ. 59 Rü 8 ga ngunexü̃guwena rü ínayawiechèxmüpẽ́xechiraü̃gü ga guma ngĩne. Rü nanatü ga Zacaríagu nanaxüégagüchaü̃ ga duü̃xü̃gü. 60 Natürü naẽ ga Erichabé rü tama inaxwèxe. Rü ngĩgürügü: —Narümemaẽ nixĩ i Cuáü̃gu tanaxüéga —ngĩgürügü. 61 Rü duü̃xü̃gü rü ñanagürügü ngĩxü̃: —¿Tü̱xcüü̃ cunaxwèxe i ngẽma nae̱ga? Erü cutanüxü̃tanüwa rü tataxuma ya texé ya ngẽmagu ãe̱gaxe —ñanagürügü. 62 Rü yexguma ga duü̃xü̃gü rü naxmẽ́xwa nanatü ga Zacaríana nacagüe ga ṯacü rü nae̱gagu tá na naxüégaãxü̃. 63 Rü yexguma ga Zacaría rü poperaxü̃ naxuneta na yexma na naxümatüãxü̃cèx ga nae̱ga. Rü yexma nanaxümatü, rü ñanagürü:
“Cuáü̃ tá nixĩ i nae̱ga”, ñanagürü ga namatü. Rü guxü̃ma ga duü̃xü̃gü rü naḇaixãchiãẽgü ga yexguma yema nae̱gaxü̃ nadaugügu. 64 Rü yexgumatama wenaxãrü nidexa ga Zacaría. Rü inanaxügü ga Tupanaxü̃ na yacuèxüü̃xü̃. 65 Rü yemacèx guxü̃ma ga yema duü̃xü̃gü ga norü ngaicamagu ãpatagüxü̃ rü poraãcü naḇaixãchiãẽgü. Rü guxü̃wama ga yema naãnewa ga Yudéaanewa rü duü̃xü̃gü nüxü̃ nixuchigagü ga yema ngupetüxü̃. 66 Rü guxü̃ma ga nüxü̃ cuáchigagüxü̃ ga yema ngupetüxü̃, rü nügüãxẽwa nagu narüxĩnüẽẽcha, rü ñanagürügü: —¿Ṯacü tá nixĩ i ngẽma buxü̃? Erü Tupana rü aixcüma naxü̃tawa nangẽxma —ñanagürügü.
Zacaría rü Tupanaxü̃ nicuèxüü̃
67 Rü nanatü ga Zacaríana nangu ga Tupanaãẽ i Üünexü̃. Rü nüxü̃ nixu ga yema ore ga Tupana namaã nüxü̃ ixuxü̃. 68 Rü ñanagürü: —Name nixĩ i nüxü̃ ticuèxüü̃gü ya tórü Cori ga nuxcümaü̃cü ga tórü o̱xi ga Iraéarü Tupana. Erü núma tatanüwa nangu na tüxü̃ yamaxẽxẽẽxü̃cèx i yixema i norü duü̃xü̃gü na ixĩgüxü̃. 69 —Rü ngẽmacèx tüxna nanamu ya wüxi ya poracü ya tórü maxẽxẽẽruü̃ ga nuxcümaü̃cü ga norü duü̃xü̃ ga Dabítanüxü̃wa ne ũcü. 70 —Rü yemaãcü Tupana tamaã inaxuneta nawa ga yema nuxcümaü̃güxü̃ ga norü orearü uruü̃gü ga üünegüxü̃. 71 —Rü yema orearü uruü̃güwa nüxü̃ nixu rü tá tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ naxmẽ́xwa i tórü uwanügü rü guxü̃ma i ngema duü̃xü̃gü i taxchi aiexü̃. 72 —Rü nuxcümaü̃güxe ga tórü o̱xigümaã nüxü̃ nixu na nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃güxü̃ rü tagutáma nüxü̃ iyanangümaxü̃ ga yema tümamaã inaxunetaxü̃. 73-75 —Rü yemaãcü ga Tupana rü nuxcümaü̃cü ga tórü o̱xi ga Abráü̃maã inaxuneta. Rü namaã nüxü̃ nixu rü tá tüxü̃ ínanguxü̃xẽẽ nüxna i tórü uwanügü na tama imuü̃ẽãcüma naxüxü̃cèx i Tupanaãrü puracü rü aixcüma mecü na ixĩgüxü̃ napẽ́xewa i guxü̃ i tórü maxü̃wa i wüxichigü i ngunexü̃gu —ñanagürü ga Zacaría. 76 Rü ñanagürü ta: —Cumax, Pa Chaunex, rü Tupana ya Taxüchicüarü orearü uruü̃maã tá cuxü̃ naxugü. Erü cuma rü tá Corixü̃pa yoxni duü̃xü̃gümaã nüxü̃ quixu i nachiga ya Cori. 77 —Cuma rü Coriarü duü̃xü̃güxü̃ tá nüxü̃ cucuèxẽẽ na Tupana tá nüxü̃́ nüxü̃ ngechaü̃xü̃ i norü pecadugü na ngẽmaãcü nayauxgüãxü̃cèx i maxü̃ i taguma gúxü̃. 78-79 —Erü nüxü̃́ tangechaü̃tümüü̃gü ya Tupana ya poraãcü tüxü̃ ngechaü̃cü. Rü ngẽmacèx daxũguxü̃ i naãnewa taxcèx ne nanamu i ñoma i naãneãrü ngóonexẽẽruü̃ i ngexwacaxü̃xü̃ na nangóonetanüxẽẽãxü̃cèx i ngẽma duü̃xü̃gü ga noxri guxü̃guma norü chixexü̃gagu ãũcümaxü̃wa yexmagüxü̃. Rü nüma tá tüxü̃ narüngü̃xẽẽ na Tupanamaã rüngüxmüẽxü̃cèx —ñanagürü ga Zacaría. 80 Rü yema buxü̃ rü niyachigü rü wüxichigü ga ngunexü̃gu yexeraãcü Tupanaxü̃ nicuáchigü. Rü dauxchita ga ngextá taxúema íxãpataxü̃wa nayexma ñu̱xmata yema ngunexü̃wa nangu ga na Yudíugüxü̃ nügü nacuèxẽẽxü̃.