12
A Soe Vapipinoꞌ Va Pa Nap Hat To Matop Ne A Rak Voaën
Matiu 21:33-46, me Luk 20:9-19
1 Ke Ieesuꞌ vavaato avoeꞌ e non, pareꞌ nok a soe vapipinoꞌ to soe suk non a ö no a ma upöm teꞌ susunön po Jiuꞌ, me a ö no a napan to mimiröꞌ vavoh ne o teꞌ vanënën soe, pareꞌ soe pan, “A pah teꞌ to nep voh a nep voaën peꞌ, pareꞌ eean tavi poan, ko een a koveꞌ, pareꞌ vasun a nöhsun pa koman koveꞌ, marën a nus o hun voaën manih pa nöh pamëh, ko u a tanu vakin marën a ö no a teꞌ se ihoꞌ non, pareꞌ ut non pa nep voaën peꞌ. Pareꞌ heꞌ en pa nep voaën peꞌ manih po upöm teꞌ, kee kiu moniꞌ e ne manih peꞌ, eꞌ heh nö varo en pa meh muhin. 2 Ko poen no a voaꞌ in a voaën to manot en, ke tövaneah pa rak voaën vanö en maꞌ pa teꞌ kikiu peꞌ pan, eꞌ se nö manuh po teꞌ varih to matop ne sih pa rak peꞌ. Eꞌ to iu non pan, ee se heꞌ na poë ta ma teꞌ voaꞌ voaën va pa rak pamëh. 3 Ivëhkëk, a napan varuh to matop ne sih pa rak voaën pamëh, to öt a teꞌ pamëh pare pah ip vahat ee peꞌ, ko vanö akuk hah ee peꞌ. 4 Ivëh, ke tövaneah pa rak vanö en maꞌ pa meh teꞌ kikiu peꞌ manih pa napan varih to matop ne sih pa nep voaën peꞌ, kee öt poë, pare navuh hokoꞌ ee pa pasuneah, ko pah ip vapoet ee peꞌ, ko vanö akuk hah ee peꞌ. 5 Ke tövaneah pa rak voaën vanö hah en maꞌ pa meh teꞌ kikiu peꞌ, kee öt poë, pare ip vamët ee peꞌ, keꞌ mët en. Vasuksuk poꞌ neꞌ to vanö kurus en maꞌ pa nap kiu peꞌ, kee nö ee maꞌ. Ka napan varih to matop ne sih pa nep voaën ip vamët ee pa ma upöm, ee he rëp ee pa ma meh. 6 Ke tövaneah pa rak teꞌ varoe me ko non a paeh a teꞌ ro neꞌ se vanö, eꞌ e koaꞌ koman rakah peꞌ, neꞌ to iu oah non sih poan. Eꞌ to vanö en peꞌ manuh pa napan varih to matop ne sih pa rak voaën peꞌ. Suk ataeah, e voe to koman non pan a napan se ta e ne pe sunaiꞌeah. 7 Ivëhkëk, a napan varih to matop ne pa nep voaën to vavaasoe koman e ne pan, ‘Ivaꞌih e koaꞌ koman pe tövaneah pa rak voaën, ep öm, ka ip vamët ee peꞌ, ka ma tah varih to vaneah non pe tamaneah, sih vaneah varuꞌ e non manih pea.’ 8 Ivëh, kee not poë, ko ip vamët ee peꞌ, pare vi tavus ee na peꞌ pa sinten a rak voaën pamëh.” 9 Ke Ieesuꞌ hi en po teꞌ susun po Jiuꞌ, pareꞌ soe pan, “E tövaneah pa rak voaën se poꞌ nok vahvanih? Eꞌ se pöꞌ nö maꞌ, pareꞌ ip vamët a napan varih to matop ne pa rak, pareꞌ heꞌ varuꞌ en po upöm teꞌ ha? 10 Eöm to hikta ëh pöꞌ voh a soe vaꞌih to kiun non po Puk pe Sosoenën to soe suk voh non e Kristo, pareꞌ soe non pan,
‘A vös vaꞌih no a nap ekeok to vi tavus in,
to tavus en a vös vamomoaan vëh to toon vakis non a iuun.
11 E Sunön to nok a vös pamëh,
keꞌ tavus en o toon to toon vakis non a iuun, pareꞌ paraꞌ ep vamanin manih pa mataara.’ ” Sng 118:22-23
12 Ka nap susunön po Jiuꞌ kehkeh öt e ne pe Ieesuꞌ. Suk ataeah, ee to nat e ne pe Ieesuꞌ to sosoe vapipinoꞌ suk e non pee. Ivëhkëk, ee to nanaöp e ne pa napan. Ivëhpëhkëk a nap susunön to vakëkëh ee pe Ieesuꞌ, pare vanönö ee.
Ee To Hi E Ieesuꞌ Pan, Ea Se Voen Ee Pa Takis Manih Pe Sisaꞌ, Keꞌ Ahik?
Matiu 22:15-22, me Luk 20:20-26
13 Ka ma nap susunön po Jiuꞌ vanö ee maꞌ po Parësiꞌ, me ro upöm va po kum teꞌ pe Hëërot, kee nö ee maꞌ manih pe Ieesuꞌ pa punöꞌ poë pa vaato. 14 Ka nap susunön po Jiuꞌ, me a kën poan e Hëërot to nö maꞌ manih pe Ieesuꞌ, pare soe ke poë pan, “Apuh, eën a teꞌ pëpënton soe rakah, parën sosoe man, parën hikta nat nom pa koman varoe ta pah teꞌ, ko hikta nat nom pa soe ta pah soe manih pa teꞌ hikto ëhnan, me a teꞌ to teꞌ me non o ëhnan. Ahik. Manih pa soe man varoe sih nën to vavaasis nom a napan a soe man pe Sosoenën, eën koman vanom nih? Eꞌ vih kës e non pea pa heꞌ a takis manih pe Sisaꞌ, keꞌ a hik?” 15 Ivëhkëk, e Ieesuꞌ to nat en po piuk pee, pareꞌ soe ke raoe pan, “Eöm pupunöꞌ a no neoꞌ, suk ataeah? Teꞌ maꞌ öm ta pah moniꞌ manih peöꞌ paröm vataare voh a neoꞌ.” 16 Kee teꞌ ke maꞌ peꞌ po pöh voaꞌ moniꞌ, pare heꞌ ee peꞌ, keꞌ hi en pee pan, “A ëhnan me o kahoꞌ peteh ivëh to teꞌ non pa moniꞌ vëh?” Kee piun e Ieesuꞌ, pare soe pan, “Pe Sisaꞌ.” 17 Ke Ieesuꞌ piun a soe pee, pareꞌ soe pan, “A tah to vaneah non pe Sisaꞌ nöm se heꞌ e Sisaꞌ. Ka tah to vaneah non pe Sosoenën nöm se heꞌ e Sosoenën.” Kee pah töhkak vahat ee, suk e Ieesuꞌ to vaniu këh en pa punöꞌ pee.
Ee To Hi E Ieesuꞌ Pa Mët Me A Sun Hah Pa Teꞌ
Matiu 22:23-33, me Luk 20:27-40
18 Ko Sëdiusi, ee o kum teꞌ to hikta vaman ne pan a nap mët se sun taneꞌ hah ee manih po vapeepe, to nö ee maꞌ manih pe Ieesuꞌ. 19 Pare soe ee pan, “Apuh, e Mosës to kiun voh ka ra a soe to soe non pan, ‘Ta pah teꞌ se keh mët akuk eꞌ hikta vatvus ta pah koaꞌ manih pe köövo peꞌ, ke kea peꞌ me hah e köövo amop peꞌ, pareꞌ vatvus a koaꞌ se kon a ëhnan e kea peꞌ.’ 20 Eꞌ to teꞌ non a kën tom mahin to onöt ne a tönim me ra pöök, ka teꞌ a vamomoaan vaen en, pareꞌ teꞌ non ko mët akuk en, eꞌ he hikta vatvus avoeꞌ non ta koaꞌ. 21 Ke vapöök kea peꞌ me pet en pe köövo pamëh, pareꞌ mët en, eꞌ he hikta vatvus ta pah koaꞌ, ka vakön nok pet va en nën. 22 Ka tönim me ra pöök kën tom mahin poë varih vameeme petpet voh e ne pa pah köövo pamëh, pare hikta vatvus ta pah koaꞌ. Ko poen nee to mët vahik ee, ko vasuksuk rakah ne köövo to mët pet en. 23 Ivëh, ka amot rakah no a nap mët se sun hah ee, ko poen pamëh ne köövo pamëh se teꞌ rakah non e köövo peteh? Eën to nat e nom, peꞌ to me voh non a tönim me ra poa teꞌ, pareꞌ teꞌ voh e non e köövo manot pee.” 24 Ke Ieesuꞌ soe ke ro Sëdiusi pan, “Eöm o teꞌ o nun rakah to hikta nat vavih nem pa soe va po Puk Vapenpen, paröm hikta nat me nem o kikis pe Sosoenën, ivëh köm vavaato pinpiun e nem. 25 Manih po poen no nap mët se sun taneꞌ hah maꞌ manih po vapeepe, a napan kurus hikta se vavaen hah ne, eꞌe se teꞌ va e ne manih po ankeroꞌ va pa vöön va kin. 26 Ivëhkëk, manih pa soe va pa mët me a sun hah, eöm to hikta ëh pöꞌ voh a soe pe Sosoenën ne Mosës to kiun voh, o vahutët va po siꞌ naon soneꞌ to ës voh. Manih po vahutët pamëh ne Sosoenën to soe ke Mosës pan,
‘Eöꞌ e Sosoenën pe Abraham,
me eöꞌ e Sosoenën pe Aësak,
me eöꞌ e Sosoenën pe Jekop.’ Eks 3:6
27 E Sosoenën to hikta teꞌ non pan e Sosoenën pa nap mët. Ahik. Eꞌ e Sosoenën pa nap toꞌtoꞌ. A soe peöm a nun.”
A Pah Taateꞌ Apuh Pe Sosoenën
Matiu 22:34-40, me Luk 10:25-28
28 A pah teꞌ vavaasis to nat i non o Vavaasis pe Mosës to nö maꞌ, pareꞌ pënton raoe to vavaato vasukaꞌ ne, pareꞌ pënton en pe Ieesuꞌ to pinpiun vavih rakah e non pa ma soe po Sëdiusi, ivëh, keꞌ hi en pe Ieesuꞌ pan, “A taateꞌ taeah to teꞌ oah non a ma meh taateꞌ, pareꞌ vih oah non?” 29 Ke Ieesuꞌ piun a soe peꞌ pareꞌ soe pan, “Ivaꞌih a taateꞌ vamomoaan.
‘Eöm varih a napan va Israël,
eöm se pënton.
E Sunön Sosoenën pea a paeh apuh ro.’ Lo 6:4-5
30 ‘Eöm se iu rakah nem e Sunön e Sosoenën peöm manih pa ma kupu peöm,
me manih pa ma apeneöm,
me manih pa ma kokoman peöm,
me manih pa ma kikis kurus rakah peöm.’ ” Lo 6:5
31 “Ka vapöök taateꞌ to teꞌ va non manih,
‘Eën se iu nom a meh teꞌ vamanih pa ö ne eën to iu hah va ka nom.’ ” Lev 19:18
“Ahikta meh taateꞌ to teꞌ apuh non, pareꞌ teꞌ oah non a poa taateꞌ varih.” 32 Ka teꞌ vëh to nat non sih pa taateꞌ, soe va in e Ieesuꞌ manih pan, “Apuh! A soe pën a man rakah. E Sosoenën, eꞌ a paeh Apuh ro, a hikta meh. 33 Ea se iu rakah no e Sosoenën manih pa ma kupu pea, me manih pa ma nat pea, me manih pa ma kikis kurus pea. Para iu va i no upöm teꞌ vamanih pa ö ne ea to iu hah va ka no. Ea se vavatet rakah no a poa taateꞌ apuh poë varih. E Sosoenën to iu rakah e non pee, suk ee to apuh oah rakah e ne pa ma heꞌ varih nee to ësës voh ke ne na e Sosoenën po suraꞌ. A poa taateꞌ poë varih to apuh oah e ne pa ma vu heꞌ.” 34 E Ieesuꞌ to pënton a teꞌ pamëh to pinpiun vavih e non pa soe peꞌ, vamanih pa teꞌ to teꞌ rakah me non o nat vih, ivëh ke Ieesuꞌ soe ke poan pan, “Eën to hikta teꞌ varo këh nom a Matop Vih pe Sosoenën, a siꞌ ö hat kën vaman a neoꞌ, ko hop eom maꞌ manih pa Matop Vih pe Sosoenën.” Ka ma upöm teꞌ naöp ee pa hi hah e Ieesuꞌ ta ma meh hi.
E Ieesuꞌ To Hi A Ma Napan, Pan E Kristo Eteh
Matiu 22:41-46, me Luk 20:41-44
35 O poen ne Ieesuꞌ to vavaasis non koman Iuun Hinhin Apuh, pareꞌ hi a napan a hi, pareꞌ soe pan, “Vahvanih ko teꞌ vavaasis to nat i ne o Vavaasis pe Mosës sosoe ne sih pan, e Kristo, eꞌ e koaꞌ pe Devit? 36 A Tuvuh Vasioꞌ to heꞌ e Devit o kokoman, keꞌ soe vamanih pan,
‘E Sosoenën to soe ke Devit pan,
“E Kristo e Sunön pën.”
‘Ke Sosoenën sosoe avoeꞌ ke non pe Kristo pan,’
“Ihoꞌ ah manih pa papmatö peöꞌ,
ko teꞌ nom nën keꞌ onöt po poen nöꞌ se vahoꞌ o teꞌ varih to vakihat me a nom oah manih paan a matop pën.’ ” Sng 110:1
37 Moaan voh e Devit koman to soe pan, ‘E Kristo e Sunön peöꞌ.’ E Kristo hikta teꞌ varoe non pan e koaꞌ pe Devit. Ahik. Eꞌ to teꞌ me va i non manih pe Sunön rakah pe Devit.”
O Teꞌ To Nat I Ne O Vavaasis Pe Mosës To Nonok Ne A Ma Taateꞌ Hat
Matiu 23:1-36, me Luk 11:37-54; 20:45-47
38 E Ieesuꞌ to vavaasis avoeꞌ e non pa napan, pareꞌ soe pan, “Eöm se matop rakah nem pa napan varih to matop ne sih pa taateꞌ, eꞌe to manin rakah nee a ö ne se ohop ne a ma ohop rëërë, pare nönö vah ne, ko iu rakah ne a napan se vaeö me ne raoe, pare ta ne raoe manih pa ma ö totoaan. 39 Pare iu rakah ne a ihoꞌ pa ma ö ihihoꞌ po teꞌ susunön manih pa ma koman iuun hinhin soneꞌ. Ee to iu suntan rakah ne sih a ihoꞌ vovoh pa ma taëën apaꞌpuh. 40 Ee to vavakëën ne sih o köövo amop, pare kakaveo ne a ma moeh tah pee. Pare pikpiuk hah a ne pa nok a ma hin rë. Manih po poen nee se teꞌ po vahutët, a pap napan poë varih se kon o kamis o pöh apuh oah rakah.”
E Köövo Arus To Heꞌ O Heꞌ Peꞌ Manih Pe Sosoenën
Luk 21:1-4
41 E Ieesuꞌ to ihoꞌ vatët non manih pa pokis vavahoꞌ moniꞌ va pa Iuun Hinhin Apuh, pareꞌ ut non a napan to vavahoꞌ ne a ma moniꞌ pee manih pa pokis, a teꞌ öt ö to vahoꞌ a ma moniꞌ peo. 42 Ka pah köövo amop arus nö maꞌ, pareꞌ vahoꞌ o siꞌ pöök voaꞌ moniꞌ to matan va ne manih pa poa toeaꞌ. 43 Ke Ieesuꞌ vaoe ununun a ma vamomhë peꞌ, pareꞌ soe ke raoe pan, “Eöꞌ to soe vamaman rakah keoꞌ peöm, e köövo amop arus vëh to vahoꞌ a moniꞌ to apuh oah e non pa ma moniꞌ no a napan to vavahoꞌ ne manih pa pokis moniꞌ va pa Iuun Hinhin Apuh, manih po epep pe Sosoenën. 44 Ka napan varih to teꞌ me ne a ma moniꞌ peo, to vahoꞌ ro a ma paeh manih pa ö vavahoꞌ moniꞌ. Ivëhkëk, e siꞌ köövo vëh to kökööt rakah non pa moniꞌ to vahoꞌ vahik en pa siꞌ moniꞌ peꞌ, pareꞌ hikta teꞌ hah me non ta meh marën a voen a taëën.”