1 Jesús Jericó nt'a ne'as tjemey. Newa jámatsja Jerusalén nt'a. Culupwen nipj tjemey Jericó mo'ó. 2 Ne'aj yom tüpü'ü Zaqueo ló. T'emel t'e'éncatsja jupj jepa mpes. Nin la tjiji, tüpü'ü jupj. Niyom p'a wa ne'aj natj wa t'emel jepa mpes. Zaqueo yupj jis jépatsja jupj. T'emel pülücj tyá'atsja jupj, Zaqueo. 3 Zaqueo po quelel si nucutsja Jesús. Quelel nyúcatsja cana jupj. Ma polel si nucutsja pajal pülücj tantan tjelyawun̈ mpes. Zaqueo 'amá 'alá tón̈catsja, ne nin.

4 Nin mpes mwalá way ts'üequené jupj, ts'oway jay tjemey, Jesús quelel nyúcatsja mpes. Yon ton̈ca jin jámatsja Jesús. 5 Jesús yon ton̈ca nas tjemey, yon jay nt'a tjinyuca, Zaqueo ton̈ca nt'a. Tjevele jupj lal:

—Zaqueo, len̈ way palá was. Mpapay Dios jos napj jum wya nt'a la püt'üs yacjam.

6 Mpes len̈ way palá tjac' Zaqueo. 'Üsüs jos la nüjüsü Jesús. 7 La p'a wa ne'aj tjelejen̈, tjunuc Jesús tjemey Zaqueo lal, mpes pjü way tülü way tjowelepj malala la tjiji Jesús. Tjowelepj: “Yom malala lal tjemey, wo nt'a ca ma'ajam”.

8 T'üc' way ma sin 'yǘsatsja yupj. Zaqueo pjü jis walap'a'a tjevele qjuis Jepa Jesús lal:

—Jipj napj Nejepa —tjevele—. Ma ca malala la cüjay quinam. Dios jos jin ca la mejay quinam. T'üc' way la mitad napj nats'a'á ca jis ma'ayá t'emel cjuwá quinam. La p'a jus tsyawil, tüpweques jupj t'emel püna p'in, niswa ca ma'ayá jupj t'emel. Pjaní tüpweques mpes, yulupjana ca ma'ayá —tjevele Zaqueo.

9 Jesús tjevele jupj lal:

—Malálatsja jipj Dios lal. Yacjaj 'ücj 'e tepalá Dios lal, mpes ca mpü'üm Dios lal. Nin ca nsem jipj wya nt'a patja jilal. Pyon quinam jipj, Abraham tepyona jin p'iyá püná, mpes 'ücj 'e tepalá Dios lal. 10 Ma sa con̈ Dios 'a malala yupj. Len̈ jinwá yupj Dios lal. Napj tjacuwis la pal len̈ jis tjevyala jis lal. Jis capj p'yacj mpes ca 'üsüs nsem yupj Dios lal ne ca 'ücj mpatjam yupj jupj lal. Napj p'iyá niná Yomen Dios jas tjejyamá.

11 Ne'aj tjatja tjepjyacan̈ niná Jesús tjevelá Zaqueo lal. Parábola mpes sin tji'yüsa lis tjiji 'ots'ipj. Ne'aj way p'intsja Jerusalén nt'a, mpes yupj yólatsja quina ca Dios Jepa ma'ajam nosis nt'a. Pjü ca nucucj ca nin mpalas, yólatsja yupj. 12 Ma nin pyálatsja, mpes Jesús sin tji'yüsa lis tjiji tsjan líjitsja Dios nosis nt'a. Ninana tjevelá: “Jepa jatjam quelel campa jámatsja. Quelel jámatsja nt'a jepa püné ca püné la mijis jupj, ca jepa mpalas jupj. Jepa tepyala na, quelel jactsja niswá. 13 Mpes wine secj p'in, jupj jomozopan diéziya jis lal tjevele ncul. Pjaní pjaní jis tje'yaya t'emel c'a pjaní pajal pülücj jaylacj. Tjevele yupj jis lal: ‘Napj len̈ na, najas t'emel más pülücj mpalas t'emel niná mpes. Jaylacj la müjí t'emel lal. Niná ca vender la müjí más 'in pülücj jaylacj. Mpes más pülücj mpalas t'emel.’

14 ”Ne'aj tapatjá ma jisastsja jepa jatjam. Mpes niyom nepénowa mwalá sin tjajam jepa püné nt'a, la veles jepa püné lal. Javeleptsja: ‘Ma qjuisas nina qjuisí jütütam ncupj’. 15 Jepa püné mop'in jepa la tjiji jupj.

”Nin tepyala na, jepa jatjam niswa tjac', jupj tjevele jin. Tjac' na, tjijyü'ta lal ca mvelecj ncul jomozopan diéziya, t'emel jis tje'yaya yas nam. Jupj quelel seletsja nol natj t'emel jupj tje'yaya lal. 16 Mozo mwalá way tjac', tjevele: ‘Nejepa, jipj t'emel c'a pjaní diéziya tepyala quinam’. 17 Mpes jupj jepa tjevele jupj lal: ‘'Üsüs la tjejay. Namozo 'üsüs jipj. Tsjan tsjicj way pajal 'üsüs la tjejay jipj, mpes ca jis müjü'tün pülücj patja nt'a, pülücj patja diéziya nt'a ca jis müjü'tün.’

18 ”Locopyaya mozo p'a wa tjac', tjevele: ‘Nejepa, jipj t'emel c'a pjaní cínquiya tepyala quinam’. 19 Jepa tjevele jupj lal: ‘Nin mpes jipj ca jis müjü'tün pülücj patja nt'a, pülücj patja cínquiya ca jis müjü'tün’.

20 ”Locopyaya mozo p'a wa tjac', tjevele: ‘Nejepa, qui'á já'asa jet'emel. Tjivyü'ün, tje'yonsó jet'emel. 21 Lecj tjeyatsja jipj lal, mpes nin la tjejaytsja. Napj seletsja ts'üis jipj. Más pülücj t'e'en jipj püna tje'yan lal. Tjevyala jequetj jipj ma jisin mpe’, nin tjevele jomozo niná. 22 Nin mpes jepa tjevele mozo niná lal: ‘Mozo malala jipj. Pajal malala nyuca jele. Jipj tjevelen mpes napj selé malala la tjejay jipj. Jipj tjevelen jipj selen ts'üisis napj. Más pülücj netj napj püna tje'yá lal. Tjevelen napj tjevyala jequetj napj ma jisin mpe. 23 Jipj selen niná. ¿Tsjan mpes ma prestar la tjejay nt'emel banco nt'a, más 'in pülücj mpalas nt'emel? Jipj nin la cüjaytsja, napj cüt'anquetsja napj nt'emel napj tjacuwis na. Cüt'anqué watsja p'a wa t'emel, napj nt'emel prestar la tjejay mpes’, nin tjevele jepá.

24 ”Jepa tjevele wa ne'aj tjelejen̈ jis lal: ‘No'oté napj nt'emel jupj mpe. Tja'ayá t'emel c'a niná namozo p'a, jupj ne diéziya tya'a.’ 25 Mpes yupj tjowelepj jupj lal: ‘Qjuis Jepa, diéziya tya'a jupj quinam’. 26 Jupj jis wala tjevele: ‘'Ücj wa p'a wa t'emel 'ya jupj. Nepénowa 'üsüs lajay napj jis tje'yá popé, mpes más pülücj ca jis ma'ayá yupj. Ca yupj pülücj way nta'acj. Nepénowa nin tulucj yupj. Liji secj yupj napj jis tje'yá mpes, ne p'a wa ca nt'anques yupj jatatj. Nin velé ca nin nsem.’

27 ”Jepa tjevele wa: ‘Napj ne'enemigopan ma jisastsja napj jis müjütütj, jis lal nculá, ma 'e. Nawalap'a'a jis tjü'ü'ná.’ ” Tecyawaja quinam parabolas. (Niná tjevelá mpes sin tji'yüsa lis tjiji tsjan ca jis mpalas jupj jomozopan jupj tjac' na, tsjan ca jis mpalas jupj enemigopan 'ots'ipj.)

28 Jesús nin tjevele na, tjemey niswá, Jerusalén mo'o jámatsja jupj. 29 Tucuc' nt'a tjac', tucuc' niná Olivos ló, ne'aj way p'in Betfagé nt'a, Betania ne'aj p'in 'ots'ipj. Ne'aj tjac' na, jupj discipulopan mát'eya sin tjejyama, 30 tjevele yupj jis lal: “Lowa yupj jis wa lejen̈ nt'a. Ne'as tjalawú na, soysoy tsjicj ca nucú. Mwen tsyu'pa ton̈ca jupj. Casá 'osos secj jupj custjay. 'Osocté ncumaná, ma 'e. 31 P'a wa ca nu la mü'üyas ca nacj tsjan nu lo jay socté soysoysos. Wola mvelé Nujepa jos jupj. Nin welé na, 'ücj ca nsem yupj jis lal.”

32 Mpes niyom jupj sin tjejyama tjil, Jesús tjevele jinwá tjunuc yupj. 33 Yupj soysoy jasoctsja na, jupj soysoy 'esepj tjowelepj yupj jis lal:

—¿Tsjan nu lo jay socté soysoysos?

34 Yupj tjowelepj:

—Qjuis Jepa jos jupj.

Mpes 'üctsja quinam yupj jis lal. 35 Soysoy Jesús nt'a tjaman quinam. Sin quip pje'apa soysoy lüicj casá la tsjinan ne Jesús soysoy casá tjo'onsopj. 36 Jupj soysoy casá tjá'asa tjemey na, gente p'a wa sin quip jümücj casá tapajatj, pülül casapa lo winin Jesús.

37 Tucuc' palavin tjemey, tucuc' niná Olivos ló, ne'aj p'in quinam Jerusalén. Pjü ne'aj tjelyawun̈ 'ücj jisastsja, jupj discipulopan pajal pülücj, 'ücj jisastsja pajal. 'Üsüs pjac tjowelepj Dios po'ó, yümücj pjac tjowelepj yupj, Jesús pajal 'üsüs la tjiji mpes. La pülücj pajal 'üsüs la tjiji, yom p'in ma polel liji jinwá. 38 Tjowelepj:

39 Fariseopan nepenowá Jesús lal jiltsja wa. Tjowelepj Jesús lal:

—Jis capj tjeve'le jipj discipulopan, yupj javelepj mpes. Jis tjijyü'ta ma mvelecj niná, jipj pajal püné.

40 Jesús yupj jis wala tjevele:

—Yupj lyájasa nacj, pwen witjacj ca nin p'iyá la mpuyucj wa. T'üc' velé napj.

41 Más 'in ne'aj p'in tjac' quinam Jesús Jerusalén nt'a. Jerusalén tjinyuca na, pajal jólatsja Jerusalén mpes, ne la tipiya jupj. (Jupj seletsja jis wa Jerusalén mo'o lejen̈ pjü malala jis mpalas. Seletsja pasal malala ca jis mpalas ne'aj tapatjá.) 42 Niná jupj tjevele Jerusalén nt'a patja mpes:

—Po nola nun mpes, nun ma nusin tji'yüsa 'oyn ne 'üsüs nsem nun Dios lal. Yacjaj p'in 'ücj nin cüpalastsja. Quina ma polel nusin 'yüsa 'oyn ne 'üsüs nsem nun Dios lal. 43 P'a jyawca nun jis enemigopan ca ncul, 'amá ne'aj ca mpa'tacj potjaqué t'asiyú. Pues yupj ca t'asiyú mpatjam jun ta'á, nun ma polel nlawú. 44 Nun jis enemigopan ca pjü malala lis mijicj nun jis wa. Ca jis mü'ü'nacj ne'aj patjá. Pjü jis wa cjuwá ca nsem. Pe pjaní ma ca casá ma'ajam p'a lal, jis wa pópatsja jupj yas nam. Dios nin tjejyama na nucopj la p'acj, nun ma ponetsja Dios nin tjejyama, mpes nin ca nu mpalas —tjevele Jesús.

45 Jesús Jerusalén nt'a tjemey na, Dios wo nt'a tjemey. Jesús pje'á la tecyoye vender lajay ne'aj. Ma jostsja vender la tjajay Dios wo mo'ó. 46 Tjevele yupj jis lal: “Dios tjevele jupj Popel mo'ó: ‘Ninana nawá mpe javelepj napj lal’. Nun ma nujos niná. Nun la tjüjí pwecapan 'a si mulú qui'á”, tjevele Jesús.

47 Pjü jyawca Jesús sin 'yüsa lis tjiji Dios wo nt'a. Newa sacerdote noypan po quelel ja'ünantsja jupj. Yólatsja 'oyn la qjuijim cü'ü'nam. Nin p'iyá yólatsja Moisés popel sin 'yüsa lajay, judío noypan 'ots'ipj. 48 Pues ma salejeptsja 'onin ne 'ücj cü'ü'nacj Jesús. Yupj salejeptsja ne'aj patjá pajal ts'i mi'inacj yupj malala la cüjay Jesús lal. Pjü ne'aj tapatjá po quelel pjyacan̈tsja Jesús tjevelá.