7
Etiyɛni ná-kpɔɛzuɠulai
Zalaɠa ɠula ɠundiɠi wolai ɠɛni ma: «Gaama ɠa nuu nɛi ti bosu?» Etiyɛni gooɠaaʋoteni, é ɠɛ ma: «À woilo mà, wɔi wo ga kɛ̀ɛni ta kɛ̀ɛleaiti! Lɛbiya ƓALAGI ɠulani kɛlɛma ade-mɛmɛwola Aɓalaame ʋɛ, siɛgi zu é ɠɛni la Meezɔpɔtami, aisa é ʋa li, é zei Ɠalan. É ɠɛni ma: ‹Zeɠe ɗa-yooi zu, ɗa-woladai zu, li zooi naa zu, ʋɛ gè ná lɛɛzu ga ɗe.› Názu ɠa é ɠula la Kaledee yooi ʋa, é li é zei Ɠalan. Miná ɠa é yɛni ná, kɛɛɠɛ zaai ma, GALA ge ɓudɛ la zooi nii zu, ʋɛ wo zeini ná za. É la ɠɛni ada nɔpɛ feeni zea naama yooi zu, anɛɛ kɔɠɔ lo daa ɠila kɛɠala you, kɛlɛ é minazeɠeni bɛ ga toɠa zooi naa veezu bɛ, ta mavofodaiti bɛ tɔun poluma, naazu doun nɔpɛ ge la ɠɛni dɛ zea. À woilo dɛɛ naa ma, nii GALA ge boni ma: ‹Suɠwɛɛ ga è-mavofodaiti ta ɠɛ ga seikɔɠɔma nuiti zooi taɠili su, ta ɠɛ ná ga duɔiti, ti ti zopele ɲɔu kona unnaanigɔ (400) laawu. Kɛlɛ nà zii naa lukpɔɠaaleʋe, nii ta duɔlai ɠɛ zeezu, naa ʋoluma, ta ɠula, ti ʋa, ti dɛ̀bi ʋɛ.› Naa ʋoluma, GALA ge minazeɠegi ɓɛtɛni ti yɔɠɔzu ta Aɓalaame, é tatipɛlɛʋolui ɠɛ ga ma ʋoogi. Naa ɠa é kɛɛni, é Izaake zɔlɔɔgai ma, é tatini pɛlɛʋolu foloi lɔsaʋasiɛi ma, Izaake ɓalaa kɛɛni ɠana nɔ ga Zakɔɓe, Zakɔɓe ɓalaa kɛ ɠana nɔ ga ade-mɛmɛwola puugɔ maazu felegɔiti (12).
Ade-mɛmɛwolani ti toloi ɠulani ga Zozɛfe, ti pɔdi ga ti lii la Ezipete yooi zu. Kɛlɛ GALA ge ɠɛni ba, 10 é kula ná-maanɔɠɔi pɛ su. GALA ge ɠigi veeni zea, é zaala zɔlɔɔ Ezipete masagi Falaɠɔn ɠaazu, naa sei ga kundiɠii Ezipete yooi ta ná-pɛlɛyeɠei unda. 11 Pului looni Ezipete yooi zu ná pɛ ta Kanaan yooi ɓalaa su, kpɔlɔi wola wɔɔlɔni, ade-mɛmɛwolani ti la ɠɛni ɠɔnɔ sɔlɔɔsu. 12 Zakɔɓe mɛnigai ma ga moloi ɠa Ezipete yooi zu, é ade-mɛmɛwolani teʋeni ná mɔunpa. 13 Ti ziɛ laa velesiɛi zu, Zozɛfe ɓɔɠɔ lɛɛni ga kɛɛɠɛlointi, Falaɠɔn Zozɛfe ɠulazuʋɛ ɠwɛɛni. 14 Naa ʋoluma, Zozɛfe valini ga ti ʋa ga kɛɛɠɛ Zakɔɓe, ta ná-pɛlɛyeɠei pɛ, ti pɛ kpɔga ɠɛni ga nu ʋuulɔfela maazu lɔɔlugɔ (75). 15 Zakɔɓe liini Ezipete, é yɛ ná, é za, ade-mɛmɛwolani ɓalaa ti za. 16 Ti liini ga ti-ma ʋoomaiti Sikɛme, ti ti maaɠulu Aɓalaame ná-kabamaʋɛ, nii é geyani ga walii Amɔɔl ná-doun zunuiti ma Sikɛme.
17 Tɛi yeeɠɛɠalai maa ɠɛni ɓuɠazu ga GALA ná-minazeɠegi laazeeli, nii é kɛɛni Aɓalaame ʋɛ, ada-nuɓusɛiti ti mɔinni, ti ɓuɠu Ezipete yooi zu, 18 eyɛsu masagi taɠili ge wuzeɠe Ezipete yooi zu, nii é la ɠɛni Zozɛfe ɠwɛɛ. 19 Masagi naa zeini ada-nuɓusɛiti ga, é ɗa ade-mɛmɛwolani kpɔlɔ, eyɛsu é ɠɛ naati ma, ti ɗa ta-loun ɲɛgiti kula pɛlɛi ʋa, ti ɗa za.
20 Naama ziɛgi zu ɠa Moize zɔlɔɔga da, gola ʋa GALA gaazu. É kɛɛni ga alu saʋagɔ, ti ɗa kɔnɔkula kɛɛɠɛ ʋɛlɛi wu. 21 Siɛgi zu ti kulani la pɛlɛi ʋa, Falaɠɔn ná-doun anzanui seɠeni, é kulasu eɠɛ kpɔɠɔ loun zunu. 22 Moize kalagi zɔlɔɔni Ezipete ɠimalai pɛ su, sɛbɛi wɔɔlɔni kpɔɛzuɠulai ta kɛɛwotiiti su.
23 É kona ʋuunaanigɔi (40) zɔlɔɔgai ma, ɠi ge looni bɛ ga é wɛlɛ kɛɛɠɛlointi ma, Izelayɛle nuiti. 24 É gila kaani, ti ɗa kpɔlɔ, é naa maaloboni, nii ti ɠɛni kpɔlɔzu, naa nɔnɔi ʋotokulazuʋɛ, é Ezipete nui ʋaani. 25 É ɠisiɛni ga kɛɛɠɛlointi ta gaaɠa ga GALA ka pɔ é ti ɠizo ga maaʋele, kɛlɛ naati ti la ɠɛni naa ɠaaɠaani. 26 Poluma voloi, é liini, é lɔ tanigaa yɔɠɔzu, niiti ti ɠɛni ɲɛpii ɠɔɔzu, nii a kɛ é ti yɔɠɔzuɓɛtɛ, é ɠɛni ti ma: ‹Wa ga ɠɛɛɠɛlointi, lee vaa zu wo ɓɔɠɔ ɓɔlɔzu?› 27 Kɛlɛ zɔi é ɠɛni bɔɔlai ɓɔlɔzu, naa goolaaʋilini, é ɠɛ ma: ‹Ɓɛ ɠa é è zeiɗa ga kundiɠii ta tukpɔɠaaleʋe nui gi unda? 28 Ɗa pɔ è pàa, eɠɛʋelei è Ezipete nui ʋaani la wogi?› 29 Moize naama wooiti mɛnigai ma, é ʋelani, é li, é zei Madiyan nuiti ta-yooi zu, é doun zunu felegɔ zɔlɔɔ miná.
30 Kona ʋuunaanigɔ (40) leʋegai ma mɔnɔ, geezuɠeelai gila ge ɠulani bɛ kɛlɛma Sinayi gizei ma leʋebai zu, abuzogi zaama, nii é ɠɛni kpɔvɔ goi ʋa. 31 Moize laavɔɔ ʋelei ma ga naama ɠulakɛlɛmai, é ɠɛni maaɓuɠazu ba ga é ka, Maliɠii ɓɔɛni pɔ, é ɠɛ ma: 32 ‹Nà ɠa gè ga è-mɛmɛwolani ta-ƓALAGI, Aɓalaame, Izaake, ta Zakɔɓe.› Moize zasuɓalini, é la ɠɛni zoosu é ʋa wɛlɛ. 33 Maliɠii ɠɛni ma: ‹Ɗa-zaʋalagiti kula ɠɔɠɔa, mazɔlɔɔ adaʋɛ ʋɛ è loni ná, zou ʋe gè maaɲɛɛ ʋɛai ba. 34 Gaamazu, gè nà-nuɓusɛiti ta-ɓɔlɔi ɠaa Ezipete yooi zu, gè ti ɓala gooi mɛniga, ti bosu. Gè ʋaa ga gè ti unmɔɔ. Naa ɠa é ba, nà è leʋesu Ezipete yooi zu.›
35 Moizei tɔna nii ti ɠɛlɛni ba, ti ɗa ɠɛ ma: ‹Ɓɛ ɠa é è zeiɗa ga kundiɠii ta tukpɔɠaaleʋe nui?› Naa ɠa GALA ge teʋeni ga kundiɠii ta unmɔɔ nui, geezuɠeelai ná-kpɔbai zaɓui zu, nii é ɠulani bɛ kɛlɛma kpɔvɔ goi zu. 36 Tɔ ɠa é ti ɠulani Ezipete yooi ʋa ga maaɓɛlɛ vaiti ta laavɔɔ vaiti, Kpoloɗɛ Ɓɔigi zaama ta teʋebai zu kona ʋuunaanigɔ (40) laawu. 37 Moize ɠilagi naa nɔ ɠa, é ɠɛni Izelayɛle nuiti ma: ‹GALA ka GALA goo wo nui ta wuzeɠezu wo ʋɛ ga nɔ̀un kɛʋele, wo-ɠɛɛleaiti saama.› 38 Siɛgi zu nuɓusɛiti gaalɛa ɠɛni de la ba teʋebai zu, tɔnɔ ɠa é ɠɛni ade-mɛmɛwolani zɔɠɔzu ta geezuɠeelai, nii é ɠɛni ɓɔɛzu pɔ Sinayi gizei ma. É zɛnvu su wooiti sɔlɔɔni, ga é ti laazeeli ade ma. 39 Ade-mɛmɛwolani ti la ɠɛni kɛɛni, ti ʋa ɠolo bɛ, kɛlɛ ti ɠɛni daaʋilisu, ti-yiimaʋɛ pɛ tatiga ɠɛni de Ezipete yooi ma. 40 Ti ɠɛni Aalɔn ma: ‹Wuzeɠena, è galagiti kpɛtɛ gi ʋɛ, ti lo gi luɠɔ, mazɔlɔɔ Moize nii, é gi ɠulaai Ezipete yooi ʋa, gi la kwɛɛ nii kɛai la.› 41 Naama ziɛgi zu, ti nikɛ yiʋoi maaniinigi ɓɛtɛni, ti ɗa zalaɠaiti kula kɔɔɠɔ ganigi naa ʋɛ, ti ɗa ɠoozunɛ naa ma, nii ti kpɛtɛai ga ti ɓɔɠɔ yeei. 42 GALA ge ʋoluaveni ti ʋa, é ti yɛ ná, ti ɗa aniiti pɛ dɛbi, ti volozu geeɠɔlɔgi zu. Naa ɠa sɛʋɛai GALA goo wo nuiti ta-zɛʋɛi zu ga:
‹Ee, Izelayɛle nuiti, zalaɠa zuai wo ɠɛni ti ʋaazu, ta zalaɠai niiti wo ɠɛni ti ɠulazu
kona ʋuunaanigɔ (40) laawu teʋebai zu,
nà ɠa wo ɠɛni ti ɠulazu bɛ̀ ɓaa?
43 Ɓa-o, wo Mɔlɔke ná-seɠe ʋɛlɛi zeɠeni,
ta wa-ɠalagi Lefan ma zomideɠai,
maaniinigi niiti wo ti ɓɛtɛai ga wo ɗa nɔkɔ ti wu!
Tɔ ɠa é ba, nà wo leʋesu duɔlai zu poun Ɓaɓilɔne ʋolu ʋelei.›
44 Ade-mɛmɛwolani kɛai ma teʋebai zu, seɠe ʋɛlɛi ɠɛni ti ya, nii minazeɠegi ma zɛʋɛi ɠɛni bu, seɠe ʋɛlɛi nii GALA ge Moize leveni ga é to, ga naama ɠazaʋigi nii é kaani. 45 Ade-mɛmɛwolani ti naa zɔlɔɔgai ma, Zozuwe yɛni ti luɠɔ, ti lɛɛ la zooi naa zu, ti kulani ziiti zea, niiti GALA ge ɠɛni ti ɓɛɛzu ti luɠɔ. Seɠe ʋɛlɛi naa yɛni ná eyɛsu Davide ná-yeeɠɛɠalai, 46 naa zaala zɔlɔɔni GALA gaazu, é suvali ga zobo ge ve bɛ, é pɛlɛ lo Zakɔɓe ná-GALAGI ʋɛ. 47 Kɛlɛ Salɔmɔn ɠa niina, é pɛlɛi loni GALA bɛ. 48 Kɛlɛ anɛɛ naa ʋe, GALA nii é Anii-Pɛ-Unda, naa la ɗa ga zei pɛlɛi wu, nii togai ga nu ɓɔɠɔ yeei, eɠɛʋelei GALA goo wo nui boni da, é ɠɛ ma:
49 ‹Maliɠii wooi ɠaa: Geeɠɔlɔgi ɠa é ga nà-masa kpɔkpɔgi,
zooi ɠɛ ga nà-kɔɠɔloma anii.
Pɛlɛi ma zii ɓɛgele ɠa wa to bɛ̀?
Mini ɠa ná a ɠɛ ga sèizuʋɛ?
50 Nà lɛi gè ʋa naama aniiti pɛ kpɛtɛ ɓaa?›
51 Ee, suvɔɔ nuiti, niiti ti-yiimaʋɛ, ta ti-woiyeɠeiti daaɠulugai! Wa Zɛnvu Ɲadegai zakpesu yeenɔpɛ! Wo ɠulaʋɛ ga wo-mɛmɛwolani. 52 GALA goo wo nui ɓɛ ɠa, wo-mɛmɛwolani ti la kpɔlɔni? Ti naati paani vɔlɔ, niiti ti ɠɛni Telebo Nui ʋaa vai wosu ma yeeluɠɔ, nii wo yaavaai, wo pa. 53 Wɔigi wo GALA ná-tɔgi zɔlɔɔgai ga geezuɠeelaiti maaʋele, kɛlɛ wo la kɛɛni wo ʋa ɠolo bɛ.»
Etiyɛni zɔɔ vai ga kɔtuiti
54 Ti naama wooiti mɛnigai ma, é wanani ti ma ga gola, ti ɗa ɲiigai ziɛ ga Etiyɛni laalɔɠɔma. 55 Kɛlɛ tɛi Etiyɛni mu daavega ɠɛni de ga Zɛnvu Ɲadegai, é ɠaazuwuzeɠeni geeɠɔlɔgi zu ʋele, é GALA ná-lɛbiyai ɠaani, ta é Yesu ɠa loni GALA zeezazuʋɛ. 56 É ɠɛni ma: «Nà geeɠɔlɔgi laalaogai ɠaazu, ta Nu ná-Doun Zunui loni GALA zeezazuʋɛ.» 57 Názu ɠa ti kpeei looni la, ti ɗa ti-woiyeɠeiti daaɠulu, ti ɓizɛ ʋɔɔma daalɔɠɔma. 58 Ti kpɛɛni, ti kula taai ʋa, ti ɗa sɔ ga kɔtuiti. Naama zeeleiti ti ɠɛni ta-zeɠeiti feezu zunu loungoi ta ya, nii daaseigi ɠɛni ga Sɔle. 59 Siɛgi zu ti ɠɛni Etiyɛni zɔɔzu la, é ɠɛni GALA falizu, é ɗa ɠɛ ma: «Màliɠii Yesu, yeezei zɛ̀nvui wu.» 60 Naa ʋoluma, é ʋilɛni ɲiibii ɠa, é ɓain ga woo wola, é ɠɛ ma: «Màliɠii, mina niima ɠotoi la ti unma.» É naa wogai ma, é zaani.