1 Jesupé Ʉ̃tãgʉ̃́ Olivopʉ wáawi. 2 Apebʉ́reco bóeri Cõãmacʉ̃wiipʉ coewí sũcã. Basocá niipetira cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ neãwã. Cʉ̃ʉ̃ jeanuã, cʉ̃́ãrẽ buewi. 3 Cʉ̃ʉ̃ bueri, Moisés jóarigue buerá, teero biiri fariseo basoca cʉ̃ʉ̃ pʉtopʉ jeawa. Cʉ̃́ã sĩcõ numiṍ ãpĩ coo manʉ niihẽgʉ̃mena tãmuãrigore néejeawa. Basocá ĩñacoropʉ coore nʉcõwã́. 4 Jesuré jĩĩwã:

—Basocáre buegʉ́, atigó coo manʉ niihẽgʉ̃mena ñañaré tiigó tãmuãwõ. 5 Moisés teero tiigónorẽ ʉ̃tãperimena déesĩãdutirigʉ niiwĩ. ¿Mʉʉpe deero jĩĩĩ? jĩĩwã.

6 Cʉ̃́ãpeja cʉ̃ʉ̃rẽ teeré sãĩñáwã, ¿deero yʉʉgʉdari? jĩĩrã. “Cʉ̃ʉ̃ merẽã yʉʉri, dutiráre wedesããdacu”, jĩĩ wãcũrira niimiwã. Jesupé munibiá, cʉ̃ʉ̃ya wãmosṹãmena ditapʉ jóanʉcãwĩ. 7 Cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ sãĩñáduheri ĩñagʉ̃, wʉ̃mʉnʉcã, cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ:

—Mʉ́ã watoapʉ niigʉ̃́ sĩcãrĩ ñañaré tiihégʉno ʉ̃tãpe née, coore déesʉguearo, jĩĩwĩ.

8 Too síro munibiá, jóanemowĩ sũcã. 9 Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩrĩ tʉorá, wáanʉcãwã. Bʉcʉ peti wáasʉguewi. Cʉ̃ʉ̃ siro ãpĩ bʉcʉ, cʉ̃ʉ̃ siro ãpĩ, cʉ̃ʉ̃ siro ãpĩ wáa, wáapetijõãwã. Jesús sĩcʉ̃rã pʉtʉáwi. Numiṍ toopʉ́ra nucũwõ ména. 10 Cʉ̃ʉ̃ wʉ̃mʉnʉcã, coore jĩĩwĩ:

—¿Mʉʉrẽ wedesãmiãrira wáapetijõããrĩ? ¿Sĩcʉ̃no mʉʉ ñañaré tiiré wapa déeriarĩ? jĩĩwĩ.

11 —Sĩcʉ̃nope déeriawã, jĩĩwõ coopeja.

—Yʉʉcã mʉʉrẽ ñañarõ tiiría. Wáagoa. Ñañaré tiinemórijãña, jĩĩwĩ cʉ̃ʉ̃peja.* Ate versículos apepṹ bʉcʉpũpʉ baurícu; apepũpʉ́ baucú.

12 Jesús basocáre wedenemowĩ:

—Yʉʉrá niiã atibʉ́reco macãrãrẽ sĩãwócore tiiróbiro. Yʉʉre padeonʉnʉ́segʉno naĩtĩãrõpʉ niigʉ̃́ tiiróbiro niinemoriqui. Sĩãwócoropʉ niigʉ̃́pe catiré petihére cʉogʉ́daqui, jĩĩwĩ.

13 Teero tiirá, fariseo basocapeja cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwã:

—Mʉʉ basiro dícʉ mʉʉyere wedea. Ãpĩ mʉʉ wederére “teerora niiã” jĩĩgʉ̃́no maniquí. Teero tiiró, mʉʉ wederé wapamaníã, jĩĩwã.

14 Jesupé cʉ̃́ãrẽ yʉʉwi:

—Yʉʉ basiro yéere wedepacari, yʉʉ wederé wapacʉtía. Yʉʉ niiriropʉ, teero biiri yʉʉ pʉtʉawaadaropʉre masĩã. Mʉ́ãjã yʉʉ niiriropʉ, yʉʉ pʉtʉawaadaropʉre masĩridojãã. 15 Mʉ́ã atibʉ́reco macãrã wãcũrémena basocá tiirére ĩña, “ñañaniã” jĩĩã. Yʉʉpeja sĩcʉ̃rẽ teeré jĩĩria. 16 Yʉʉ teeré jĩĩgʉ̃, yʉʉ Pacʉ yʉʉre ticodiocorigʉmena basocá tiirére ĩña, “ñañaniã” jĩĩgʉ̃dacu. Yʉʉ sĩcʉ̃rã teeré jĩĩria. Teero tiigʉ́, yʉʉ jĩĩré diamacʉ̃́ niiã. 17 Mʉ́ãrẽ dutiré biiro jĩĩã: “Pʉarã́ sĩcãrĩbíro cʉ̃́ã ĩñariguere wederi, padeoró booa”, jĩĩ jóanoã. 18 Yʉʉ wedeserecã teerora niiã: Yée maquẽrẽ yʉʉ wedesea; yʉʉ Pacʉ yʉʉre ticodiocorigʉcã yée maquẽrẽ wedesei, jĩĩwĩ.

19 Teero tiirá, cʉ̃́ã sãĩñáwã:

—Too docare ¿mʉʉ pacʉ noopʉ́ niigari? jĩĩwã.

Cʉ̃ʉ̃pe cʉ̃́ãrẽ yʉʉwi:

—Mʉ́ã yʉʉre masĩria; yʉʉ Pacʉcãrẽ masĩria. Yʉʉre masĩrãjã, yʉʉ Pacʉcãrẽ masĩboajĩyu, jĩĩwĩ.

20 Jesús Cõãmacʉ̃wiipʉ buerito, cʉ̃́ãrẽ teero wedesewi. Niyeru sã́ãretibari pʉtopʉ niiwĩ. Cʉ̃ʉ̃rẽ ñeerí bʉreco jeariwʉ ména. Teero tiirá, sĩcʉ̃no cʉ̃ʉ̃rẽ ñeeriwa.

21 Jesús cʉ̃́ãrẽ wedenemowĩ:

—Yʉʉ wáagʉ tiia. Yʉʉ wáari siro, mʉ́ã yʉʉre ãmaãmiãdacu. Mʉ́ã ñañaré tiirére acabónoña manirã́ diaadacu. Yʉʉ wáaadaropʉre mʉ́ã wáamasĩricu, jĩĩwĩ.

22 Judíoape cãmerĩ́ sãĩñáwã:

—Cʉ̃ʉ̃ basiro sĩã, diaboqui. Teero tiigʉ́, “mʉ́ã yʉʉ wáaadaropʉre wáamasĩricu” jĩĩĩ, ¿teerora? jĩĩwã.

23 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ sũcã:

—Mʉ́ã atiyepá macãrã niiã; yʉʉpe ʉ̃mʉã́se macʉ̃ niiã. Mʉ́ã atibʉ́reco macãrã niiã; yʉʉpe atibʉ́reco macʉ̃ mee niiã. 24 Teero tiigʉ́, “mʉ́ã ñañaré tiirére acabónoña manirã́ diaadacu” jĩĩãwʉ̃ mʉ́ãrẽ. Yʉʉ basiro yée maquẽrẽ wedeseri, “yʉʉrá niiã” jĩĩrére mʉ́ã padeoría. Teero tiirá, mʉ́ã acabónoña manirã́ diaadacu, jĩĩwĩ.

25 Teero tiirá, cʉ̃́ãpeja sãĩñáwã:

—¿Noãnó niiĩ mʉʉ? jĩĩwã.

Jesupé yʉʉwi:

—Buenʉcãgʉ̃pʉ mʉ́ãrẽ wedetoamiwʉ̃. 26 Yʉʉ mʉ́ã ñañaré tiirére, mʉ́ãrẽ yʉʉ wapa tiiádarere pee wededʉgapacʉ, wederia ména. Yʉʉre ticodiocorigʉpʉ diamacʉ̃́ wedei. Teero tiigʉ́, cʉ̃ʉ̃ wederi, yʉʉ tʉoárigue dícʉre mʉ́ãrẽ atibʉ́reco macãrãrẽ wedea, jĩĩwĩ.

27 Cʉ̃ʉ̃ teero wedesegʉ, cʉ̃ʉ̃ Pacʉ Cõãmacʉ̃rẽna wedesegʉ tiimíwĩ. Cʉ̃́ãpe teeré tʉomasĩ́riwa. 28 Teero tiigʉ́, Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ:

—Mʉ́ã yʉʉ niipetira sõwʉ̃rẽ néemʉõnʉcõripʉ,† Jesús cʉ̃ʉ̃ diaadare maquẽrẽ wedesegʉ tiiyígʉ. “yʉʉrá nii㔇 Éxodo 3.14. jĩĩrére masĩãdacu. “Cʉ̃ʉ̃ booró tiiríjĩyi; cʉ̃ʉ̃ Pacʉ buerigue dícʉre wedejĩyi”, jĩĩ masĩãdacu. 29 Yʉʉre ticodiocorigʉ yʉʉmena niiĩ. Yʉʉ cʉ̃ʉ̃ tʉsaré dícʉre tiia. Teero tiigʉ́, yʉʉ Pacʉ yʉʉre sĩcʉ̃rã cṹũrii, jĩĩwĩ.

30 Jesús teero jĩĩrĩ tʉorá, paʉ cʉ̃ʉ̃rẽ padeowá.

31 Jesús judíoa cʉ̃ʉ̃rẽ padeomírirare biiro jĩĩwĩ:

—Mʉ́ã yʉʉ buerére yʉʉrucura, yʉʉre padeonʉnʉ́sera peti niiãdacu. 32 Diamacʉ̃́ maquẽrẽ masĩãdacu. Teeré masĩrã, ñañaré tiirére tiidúmasĩãdacu. Teero tiirá, dutiapenori basoca witirira tiiróbiro niiãdacu.

33 Cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ jĩĩwã:

—¿Deero tiigʉ́ mʉʉ “dutiapenori basoca witirira tiiróbiro niiãdacu” jĩĩĩ? Ʉ̃sã Abraham pãrãmerã niinʉnʉsera niiã. Ʉ̃sã sĩcãrĩ dutiapenori basoca niiritoawʉ.

34 Jesús cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ:

—Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Niipetira ñañaré tiiráno dutiapenori basoca tiiróbiro niicua. Dutiapenori basoca witimasĩricua. Teerora ñañaré tiirácã ñañarére tiidúmasĩricua. 35 Sĩcʉ̃ dutiapenori basocʉ cʉ̃ʉ̃ õpʉ̃ya wiipʉre niirucuriqui; tiiwií õpʉ̃ macʉ̃pe tiiwiipʉ́re niirucuqui. 36 Teero tiigʉ́, yʉʉ Cõãmacʉ̃ macʉ̃ peti niijĩgʉ̃, mʉ́ãrẽ dutiapenori basoca tiiróbiro niirã́rẽ witiri tiimasĩ́ã. Yʉʉ teero tiirí, witirira peti niiãdacu sáa. 37 Yʉʉ mʉ́ã Abraham pãrãmerã niinʉnʉsera niirére masĩtoaa. Teero niipacara, yʉʉ wedeserere padeodʉgáricu. Teero tiirá, yʉʉre sĩãdʉgácu. 38 Yʉʉ Pacʉ yʉʉre ẽñoríguere mʉ́ãrẽ wedemiã. Mʉ́ãpeja mʉ́ã pacʉ tiidutírere tiicú, jĩĩwĩ.

39 Cʉ̃́ãpeja cʉ̃ʉ̃rẽ yʉʉwa:

—Ʉ̃sã pacʉ Abraham niiĩ, jĩĩwã.

Cʉ̃ʉ̃pe jĩĩwĩ:

—Mʉ́ã Abraham pãrãmerã peti niirã, cʉ̃ʉ̃ tiirírobiro tiibócu. 40 Teero tiiróno tiirá, yʉʉ diamacʉ̃́ maquẽ yʉʉ Pacʉ bueriguere wedegʉ́ niipacari, sĩãdʉgáa. Abraham teero tiirírigʉ niiwĩ. 41 Mʉ́ãpe mʉ́ã pacʉ tiiróbirora tiia, jĩĩwĩ cʉ̃ʉ̃peja.

Cʉ̃́ã cʉ̃ʉ̃rẽ yʉʉwa:

—Ʉ̃sãjã pacʉ manirã́ bauáririra niiwʉ̃. Cõãmacʉ̃ sĩcʉ̃rã ʉ̃sã Pacʉ niiĩ, jĩĩwã.

42 Jesupéja jĩĩwĩ:

—Cõãmacʉ̃ mʉ́ã Pacʉ niiãtã, yʉʉre maĩbócu. Yʉʉ cʉ̃ʉ̃mena niirigʉra atiwʉ. Yʉʉ booró atiriwʉ. Cʉ̃ʉ̃ yʉʉre ticodiocowi. 43 Mʉ́ã ¿deero tiirá yʉʉ wederére tʉomasĩ́rii? Yée maquẽrẽ tʉodʉgária. 44 Mʉ́ã pacʉ wãtĩãrẽ dutigʉ́ niiĩ; mʉ́ã cʉ̃ʉ̃yara niiã. Teero tiirá, mʉ́ã pacʉ booró tiidʉgáa. Cʉ̃ʉ̃ sicatopʉra basocáre sĩãgʉ̃́ niirigʉ niiwĩ. Péerogã diamacʉ̃́ maquẽrẽ tiiríi. Cʉ̃ʉ̃ wedesegʉ, diamacʉ̃́ maquẽrẽ sĩcãrĩ wedeseriqui. Jĩĩditorepigʉ, jĩĩditosʉguerigʉ niiĩ. Teero jĩĩditogʉ, cʉ̃ʉ̃ niirecʉtirere ẽñoquí. 45 Yʉʉpeja diamacʉ̃́ maquẽrẽ wedea. Teero tiirá, mʉ́ã yʉʉre padeoría. 46 Mʉ́ã watoapʉre ¿noã yʉʉ ñañaré tiirére ẽñomasĩ́ĩ? Ẽñomasĩ́ria. Yʉʉ diamacʉ̃́ maquẽrẽ wedepacari, ¿deero tiirá yʉʉre padeoríi? 47 Cõãmacʉ̃ põna cʉ̃ʉ̃ wederére tʉoóya. Mʉ́ãpe cʉ̃ʉ̃ põna mee niiã. Teero tiirá, yʉʉ wederére tʉodʉgária, jĩĩwĩ.

48 Judíoare dutirápeja jĩĩwã:

—Mʉʉ Samaritanoãyʉ niicu. Diamacʉ̃́rã niiã ʉ̃sã jĩĩré: Wãtĩ cʉogʉ́ niijĩgʉ̃, mecʉ̃gʉ̃́ tiia mʉʉjã, jĩĩwã.

49 Jesupé cʉ̃́ãrẽ yʉʉwi:

—Wãtĩ cʉogʉ́ niiria. Yʉʉ tiirémena yʉʉ Pacʉre padeorére ẽñoã. Mʉ́ãpe yʉʉ tiirére ĩña, yʉʉre ñañarõ buijã́ã. 50 “Basocá yʉʉre ãñurõ wedesearo” jĩĩrére ãmaãgʉ̃ mee tiia. Teero niipacari, sĩcʉ̃ niiĩ yʉʉre ãñurõ wedesegʉ. Cʉ̃ʉ̃rã́ basocá tiirére queoró wedegʉdʉ niiĩ. 51 Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Yʉʉ wedeseri tʉo, teeré tiigʉ́no diariqui, jĩĩwĩ.

52 Judíoare dutirápeja jĩĩwã:

—Ʉ̃sã jĩĩãrirobirora teerora niiã: “Wãtĩ cʉogʉ́ niijĩgʉ̃, mecʉ̃gʉ̃́ tiia”. Abraham diajõãyigʉ. Profetacã diajõãyira. Mʉʉpeja biiro jĩĩã: “Yʉʉ wedeseri tʉo, teeré tiigʉ́no diariqui”. 53 Mʉʉ ʉ̃sã ñecʉ̃ Abraham nemorṍ niiria. Cʉ̃ʉ̃ diajõãyigʉ. Profetacã diajõãyira. Mʉʉpeja ¿ñiirũno niiĩ teero jĩĩ wedesegʉ? jĩĩwã.

54 Jesupéja cʉ̃́ãrẽ jĩĩwĩ:

—Yʉʉ basiro yʉʉ tiirére ãñurõ wedeseri, wapamaníã. Yʉʉ Pacʉ (mʉ́ã “Cõãmacʉ̃ ʉ̃sã Pacʉ” jĩĩgʉ̃́rã) yʉʉ tiirére ãñurõ wedesei. 55 Mʉ́ã cʉ̃ʉ̃rẽ masĩricu. Yʉʉpeja cʉ̃ʉ̃rẽ masĩã. Yʉʉ “cʉ̃ʉ̃rẽ masĩria” jĩĩgʉ̃, mʉ́ã tiiróbiro jĩĩditorepigʉ niibocu. Diamacʉ̃́rã jĩĩã: Yʉʉ cʉ̃ʉ̃rẽ masĩã; cʉ̃ʉ̃ wedeseri tʉo, teeré tiia. 56 Mʉ́ã ñecʉ̃ Abraham yʉʉ atiadarere “ĩñagʉ̃da” jĩĩ, ʉseniwĩ. Teeré ĩñagʉ̃, bayiró ʉseniwĩ, jĩĩwĩ.

57 Cʉ̃́ãpeja jĩĩwã:

—Mʉʉ cincuenta cʉ̃marĩ cʉorípacʉ, ¿Abrahamrẽ ĩñarĩ? Ĩñaridojãjĩyu, jĩĩwã.

58 Jesupé yʉʉwi:

—Yʉʉ ateréja diamacʉ̃́rã jĩĩã: Abraham bauáadari sʉgueropʉ, “yʉʉrá niiã”,§ Abraham bauáadari sʉgueropʉ, Jesús cʉ̃ʉ̃ Pacʉmena niitoayigʉ. Too síro Moisés Cõãmacʉ̃rẽ cʉ̃ʉ̃ wãmerẽ sãĩñárĩ, “yʉʉrá niiã” jĩĩ yʉʉyigʉ. Teero tiigʉ́, Jesús “yʉʉrá niiã” jĩĩrĩ, basocá cʉ̃ʉ̃rẽ déesĩãdʉgamiyira. jĩĩwĩ.

59 Cʉ̃ʉ̃ teero jĩĩrĩ tʉorá, cʉ̃ʉ̃rẽ déesĩããda jĩĩrã, ʉ̃tãperire néemiwã. Cʉ̃ʉ̃peja cʉ̃́ãrẽ dutijã́, Cõãmacʉ̃wiipʉ niiãrigʉ wáajõãwĩ.