1 Îtuma tiyááka umá kaayaq-íyápó-ánnámá yááyama yorupamá yíkarena Îtuma akoqnáágaraq náápaaakaraq yímikaimma yemá waátáma mútûq táí-aagomma waqtukéta ókon-oko-karima mamá atóbamayikareta ígáae téna yímikaiye. 2 mikáké mi-káyúkámá uréta Áánûqtuma yabíkái-kayukayaba mó kéteta karí-wáyúkámá mamá atóbamayikaigaae téna Îtuma timáyíkaraiye. 3 ánibo Îtuma maará-tima-yimikaiye: “keráwáqá máqte-qtataaqa ímáyáaro. yáumma amé uréire í-yátááqá íma mayéra kápiq-unamma íma mayéra naí-yátáákáráq mónekaraqa íma mamé uréire oro. kúberai-unamma kaayaqá íma mamé oro. 4 ánibo keráwáqá móra-naupaq uyábereqa paá min-náúpáq máéro. 5 ánibo mi-káyúkámá yeqtí-naaupaq ímo tiwíqme wíyaqa keráwáqá timá tága-yimeraq tibíkáké obamá popoq umátuweraq kóéraq yauwéqma ókaraq íma oro.” téna Îtuma tiráiye. 6 miráitata iyápó-annama máqte-marupaqa yemá kóureta átê-wataama Áánûqtuqtaba kétima-yimeta karí-wáyúkámá mamá atóbamayikaraae.

7 kíni Érôtima Îtuma máqte-qtataariq i-wáígóní watáama ítátuwaitana aúyánákómá mibáq kóuraiye. yaímma-wayukama téta ‘Yóáanema pukáipike itó-uraiye.’ téta tirááe. 8 káqo-kayukama tirááe: “Iráíyama pááq iyé tirááe.” ánibo tébakaq-wayukama tirááe: “mórama naayón-ámúné-náqá yauwéqma pukáipike itó-uraiye.” téta tirááe. 9 miráitana Érôtima maará-tiraiye: “kemá Yóáaneni aqnómmá arátukaunamanibo min-náqá náawaq máitaraq kemá weqtábá mirán-áímmá kéitauno?” timátuwena mikáké Îtumma aúrapi aónane uráiye.

10 Îtuma awaaméqá umáyikena yiwíkai-kayukama yauwéqma iréta máqte-qtataariq on-ááímmá Îtukaq má-tima-amikaae. ánibo Îtuma yiwíkai-kayukama mibáq yiwíqmeta yenamáa móra-marupaq Beqtáirapaq urááe. 11 anaaékaqa taíganimma aarawaamá aónaraa-kayukama Îtun anaaé waqméta urááe. ánibo Îtuma kéyimonena amuqá maqyíkátuwena yemmá Áánûqtuma yabíkái-kayukayaba watáama timá yímikaiye. ánibo mikákémá karí-wáyúkámá mamá atóbamayikaraiye.

12 aabaúgómá kuperánéna kéitata kaayaq-ánná-wáyúkámá Îtunopaq iréta tirááe: “emá maa-káyúkámá timáyíkénata yaímma-maruparaa meraráipaq wéyáwé umá watéta aáwaqa abáá-uma naaro. maan-áúkápáqô máunataama waayúkama íma máa-kaqmaapare.” téta tirááe. 13 miráimanibo Îtuma maará-tima-yimikaiye: “keráwáqá kenamáárîq maami-káyúkámá aáwaqa yímero.” téna Îtuma tiráiye. ánibo yemá tirááe: “ketáámá netuq-ááwáqá íma makáunataae. móra-tiyaapaq-yakaraq kaayaq-nóyáákáráq makáunataae. ketáámá maami-káyúkátí aáwaqa ko meyáníq ónúnataabiyo?” téta ítama aónaraae. 14 miráuma taíbaq-wayukama (5,000) máqe-uraae. ánibo Îtuma wení iyápó-annama maará-tima-yimikaiye: “keráwáqá timá-yimiyata yemá áíkuma móra-tiyaapaq-tiyaaka-tiyaaka umá áíkuma máéro.” téna tiráiye. 15 miráuma iyápó-annama mi-káyúkámá timá yímewata teníq umá aarawaamá áíkuma máqe-uraae. 16 miráitana Îtuma móra-tiyaapaq-yamma kémayena kaayaqá kátútai-noyaakaraq maténa Áánûqtukaq aúramma múte káonena ‘tíkáiye’ tiráiye. ánibo mi-nóyáákáráq yakaráq mapámma wení iyápó-annama yímitata yemá mamá aarawaamá yímikaae. 17 ánibo máqte-kayukama namá kanaaráq owata iyápó-annama aqtó-áqtó-ááwáqá áiqma tiyááka umá kaayaq-únámmá áíqturaae.

18 móra-taoqa Îtuma wenamáa nunamummá kétena máitata wení iyápó-annama Îtute máqe-uraae. ánibo Îtuma iyápó-annama ítama yimónaraiye: “aarawaamá keqtábá náawae kéteo?” téna tiráiye. 19 ánibo íyápó-annama yauwéqma tirááe: “yaímma-wayukama eqtábá Yóáanema nommá peraí-náré kéte. ánibo yaímma-wayukama téta Iráíyae kéte. ánibo tébakaq-wayukama téta naayóbáq móra amuné-náqá pukáimma itó-uraiye kéte.” téta tewana 20 Îtuma yauwéqma tiráiye: “keráwáqá kenamáárîq keqtábámá náawae téraq kéteo?” téna ítáitana Pítaama yauwéqma tiráiye: “emá Áánûqtuni Metáíyama yauwéqma tiwiraí-náqóne.” téna tiráiye.

21 mirá-timatuwaitana Îtuma akoqnáá umá téna káqo-kayukama maamin-áímmá íma timá yíméro téna iyápó-annama aammá áunikaraiye. 22 Îtuma móragaraq timá yímikaiye: “Waayúkagoni Áráaqa aíqa í-yátááqá mayáínata anó-kayukagaraq anó-monoq-wayukagaraq ámáan-aimma yirááti-wayukagaraq yemá yinaaémma umáketa ikamíyana pukéna kaumo-kánáámá ánatainana keqnáámmá itó-iniye.” téna Îtuma wenamáárîq wetábá tiráiye.

23 ánibo Îtuma wení iyápó-annama máqtemma maará téna timá yímikaiye: “náawabi ketinaaé waránáae ténama wemá wenamáárîq wetábá awikátuwena wení kaapaq-yámá maména aati-aatimá mamé wínna-nakoma tinaaé waraíno. 24 náawabi wení aúwaraiqtaba aúyánámmá iténa yáqtoqma akoqnáá ínna-waigoma wení aúwaraimma aúyoranimanibo náawabi keqtábá aúwaraimma yuwénama wení matúq-matuq umá mái-auwaraimma paá yáqtoraniye. 25 ítáaro. móra-nakoma wetábá máqte-qtataaqa maa-márábíké kémayenamanibo matúq-matuq umá mái-auwaraimma ímáyáimma wení oótakoma nôro umákaniyo? 26 ánibo móra-nakoma keqtábágáráq yiráátén-aiqtabagaraq agaeyábá énama Waayúkagoni Áráakoma wemá wetábá wení tágama-yataakaraq aboámá Áánûqtuni tágama-yataakaraq wení aokaq-káqtó-wáyúkágáráq kumínna-yupaama min-nákóqtábámá agaeyábá umákaniye. 27 kemá keráwáqá áraimma kétima-timune. yaímma-wayukama maanámo itó-uma máa-kayukama íma pukéta Áánûqtuma yabíkái-kayukama aónainoe.” téna Îtuma tiráiye.

28 min-áímmá timátuwena anaaékaqa miráuma abapaké kaumo-kánáámá yáwitana Îtuma Pítaama káwirena Yóáanema káwirena Yêmitima káwirena umáena anubaq nunamummá tínéna yiwíqme utáiye. 29 nunamummá kétena máitana Îtun óíkoma mamá aokaríq kéitana wení wáqtôgoma wayámmá auréna miráuma ókáá kamá tágaraiye. 30 ánibo kaayaq-nákórátá Îtute watáama tirááye. min-nákámá Mótetiyaa Iráíyae. 31 yenákámá tágama-yataakaraq kukéta máqte-qtataariq éna Îtuma Yérútáárebaq puíníqtaba watáama tirááe. 32 Pítaagaraq kaayaq-nákátí yúrakoma yúgáibaaq itata yú wagínéta urááe. miráimanibo yemá waguréta máqeta anaaékaq itó-uma máeta Îtuni tágama-yataakaraq Mótetiyaa Iráíyati tágama-yataaqa aónaraane. 33 Mótetiyaa Iráíyama Îtumma ayuwéta kóiye. kéoyana Pítaama Îtumma maará-tima-amikaiye: “kawáá-nákô, ketáámá maakáq máunataama minnâ íráqône. ketáámá kaumo-námmá ónúnataae. móra-namma ení naané. móra-namma Mótetini naané. ánibo móra-namma Iráíyana naané.” téna Pítaama tiráiye. ánibo Pítaama íma ítama arútárenaboana min-áímmá tiráiye. 34 Pítaama min-áímmá kétena máiqtaba móra-konnakoma yawááq-umayikaitata yemá yáaqtaba urááe. 35 ánibo móra-aikoma maará téna mi-kónnápíké tiráiye: “maannáma ketáanine. kemá wemmá awaaméqá umákaraune. keráwáqá wenáama ítáaro.” téna min-áíkómá tiráiye. 36 min-áíkómá mirá-timatuwaitata yemá aónaamma Îtuma wenamáa máqe-uraiye. ánibo yemá yóyau kawaa urááe. mi-kánááráqá mi-qtátááqô aónaaqtabama móra-nakomma íma timá ámikaae.

37 aabáyaama min-ánúmá yuwéta kúmówana taíbaq-wayukama Îtumma aapaké kun aónaraae. 38 ánibo mi-káyúkábíkémmá móra-nakoma anókaq wááqa yumátuwena maará-tiraiye: “yirááti-nako, kemá inaa kétune. emá ketáanikomma aónaao. kemá wemmá wenamáa kímora-iyapoma ákáraune. 39 ánibo mórama táí-aagoma min-íyápómá yáqtoqma akoqnáá uráitana páátákáá wááqa kéitana mamá aíbôriq kéumakaitana óyaupikema wayán-ágárégómá ôriq kéiye. mi-táí-áágómá áú-aiqa aména íma yuwéna kégoiye. 40 kemá ení iyápó-annayaba mi-káátágómá matuwaígáae téq inaa túnnamanibo yemá kanaaráq íma kématuwaae.” téna Îtumma timá ámikaiye. 41 Îtuma yauwéqma tiráiye: “keráwáqá aarawaamá maa-kánááráq-wáyúkámá itáíq-itaiq íkéowanaboana keráwáqtí tíyakoma táíq éna íkárutaiye. kemá náaraq umá kanaawaq keráwáqtéma máeraq keráwáqtí ummaamá mayánúnô? mirá-timatuwena min-nákómmá timá ámikaiye: “ení iyápóma awíqme maabáq iyo.” téna Îtuma tiráiye. 42 min-íyápómá aapaqá kéiqtaba mi-táí-áágómá min-íyápómá mamá awéqtáma iyaabótukaiye. miráitana Îtuma waátáma aamá awáágútuwena min-íyápómá mamá atóbama aboámmá ámikaiye. 43 minnáyaba máqte-kayukama Áánûqtuni anón-akoqnaama aónatuweta iyánáaq urááe.

ánibo mi-káyúkámá Îtuma máqteniq i-qtátááqtábá netuq-yúyánámmá kéitaawana Îtuma wení iyápó-annama maará téna timá yímikaiye: 44 “keráwáqá maan-áímmô túnnama taákau makéra ítama arútáaro. pááqya-kanaabima anaaékaqa Waayúkagoni Áráaqa waayúkati iyáápi maránóe.” téna Îtuma tiráiye. 45 miráimanibo iyápó-annama min-áímmá íma ítaraae. min-áíkóní áaikoma yepímmá aúyokuraitataboata íma ítama arútáraae. miráitata yemá ikatîq éta Îtumma min-áíkóní áaiqtabama íma ítama aónaraae.

46 yemá iyápó-annama itó-uma ánateta aamá téite éta náawaq anómma uyátá-maqma máiyo tirááe. 47 ánibo mirá-yúyánámmá iyápó-annati íyáqnobaq wáitana pááqyan-iyapoma awíqmena má-ito-umakaraiye. 48 ánibo Îtuma maará téna timá yímikaiye: “móra-nakoma ketíwîkaq maa-pááqyán-íyápómá áwáqnaa énama minnâ kemmá tíwáqnaa íniye. ánibo móra-nakoma kemmá tíwáqnaa énama minnâ kemmá timátíkáitaq yúnna-waigomma Áánûqtuma áwáqnaa kéiye. máqtemma keráwáqtí aúkáapikemma móra-nakoma miráuma pááqyan-iyaporaa umá maénama wemá uyátá-maqma anó-naqa mániye.” téna Îtuma tiráiye.

49 Yóáanema yauwéqma tiráiye: “kawáá-nákô, ketáá móra-naqa aónáúnataama enáwîkake táí-aagomma kématuwaiye. miráimanibo wemá ketááí tinaaémma íma kéwaraipoataa ketáá aammá áunakaraunatae.” téna Yóáane tiráiye. 50 miráitana Îtuma timá ámikaiye: “keráwáqá min-nákómmá íma aammá áunakaaro. móra-nakoma keráwáqá namuroíq íumatikenama wemá minnâ keráwáqtí aanábómíye.” téna Îtuma tiráiye.

51 Áánûqtuma Îtumma awíqmena wenôpaq uwínî-kanaama waaqókáq uráiye. miráitana Îtuma Yérútáárebaq ónáae téna mimórá aúyánámmá ítama yarútaiye. 52 ánibo Îtuma yaímma-wayukama timáyíkáitata aamá maméta áqnáabaq urááe. aamá maméta kó-kayukama Taméria-wayukati pááqya-marupaq uyábéketa Îtumma yokaa umákaneta urááe. 53 miráimanibo mi-márúkáq-wáyúkámá Îtumma awíqmeta yeqtí naaúpaq uwíyábá íma yíkaraiye. yemá ítaraae. Yérútáárebaq yeqtí namuro-wáyúkámá máápaq witatabóata Îtumma íawikaae. 54 kaayaq-íyápó-ánnámá Yêmitiyaa Yóáanema min-ááímmá yenákámá aónatuweta Îtumma maará-tima-amikaaye: “uyátárai-nako, ketáá Áánûqtnopake iramá ááyaananataa mi-káyúkámá kun agamá kautíníyô?” téta tirááye. 55 miráimanibo Îtuma waeréna min-nákámá min-ááíqtábá yiwááguraiye. 56 ánibo yemá mikáké ôq-marupaq urááe.

57 yemá aapaq maré kéowana móra-nakoma Îtumma maará-tima-amikaiye: “máqte-marupaq wíné innabáqá kegáráq anaaé waqmé ónúne.” téna tiráiye. 58 ánibo Îtuma wemmá makáqma aónanena timá ámikaiye: “abááq-íyákómá muríánóbáq kémaitana numagómá ánáamma umárena kéwaimanibo Waayúkagoni Áráaqa waénúna-namma íma wáiye.” téna tiráiye.

59 ánibo Îtuma káqo-nakokaraq timá ámikaiye: “emá ketinaaé waraao.” téna titana min-nákómá maará-tiraiye: “kanaaráq tiyúwénaq ketibomá ko mamá uqtamá kátuwerabiyo?” téna tiráiye. 60 ánibo Îtuma timá ámikaiye: “ibáqyuwaao. yemá keqtábá íma itéta pukáa-kayukaraa-kayukama iyúwénata pukáíya-kayukama uqtamáyíkáaro. ánibo emá uré Áánûqtuma yabíkái-kayukayaba átê-wataama mó-tima-yimiyo.” téna Îtuma tiráiye.

61 ánibo keqnáámmá móra-nakoma tiráiye: “uyátáraana-nako, kemá enanaaé waránáá kéunamanibo emá kanaaráq tiyúwénaq ketí waayúkama tiyááma mó yímíqma máéro timá yíkátuwero.” téna tiráiye. 62 ánibo Îtuma maará-tima-amikaiye: “waayúkama náayubi Áánûqtuni aakaq áaimma átáma wínéna kéimanibo aati-aatimá anaaépaq naayón-ááíqtábá waéqma káonaipoana Áánûqtuma yabíkái-kayukabimma kanaaráq íuwiniye.” téna Îtuma tiráiye.