15
Abiyah Yehudagha höküm süridu
2Tar. 13:1-23
1 Nibatning oghli Yeroboam padishahning seltenitining on sekkizinchi yilida Abiyam Yehudaning üstige padishah bolup □ «Abiyam» — bashqa xil shekli «Abiyah». ■ 2Tar. 13:1 2 Yérusalémda üch yil seltenet qildi. Uning anisining ismi Maakah bolup, Abishalomning qizi idi. □ «Abishalomning qizi» — yaki «Abshalomning qizi». Bu «Abishalom» Dawutning oghli Abshalom bolushi mumkin. ■ 2Tar. 13:2 3 Abiyamning qelbi bowisi Dawutning könglidek Xudasi Perwerdigargha pütünley béghishlan’ghan emes idi, belki atisi Rehoboamning uningdin ilgiri qilghan barliq gunahlirida mangatti. 4 Shundaqtimu Dawutning sewebidin Xudasi Perwerdigar Yérusalémda uninggha yoruq bir chiraghni qaldurush üchün, Dawutning ewladini uningdin kéyinmu tiklep turghuzdi we Yérusalémni qoghdidi. □ «Dawutning ewladi» — ibraniy tilida «Dawutning oghli». «Shundaqtimu Dawutning sewebidin Xudasi Perwerdigar Yérusalémda uninggha yoruq bir chiraghni qaldurush üchün, Dawutning ewladini ... turghuzdi we Yérusalémni qoghdidi» — Xudaning Dawutqa bir «chiragh» qaldurghanliqi, belkim uning kéyinki köp dewrlerge: «Dawut Méning sadiq qulum idi» dep ispatlash üchün daim uning xandanidikilerdin birini Yérusalémdiki textide olturghuzup kéliwatqanliqini körsitidu. Shuningdek, Xuda bu ish arqiliq (Dawutning ewladlirining uzun’ghiche textte olturushi), eslide Dawutqa: Kelgüsi bir zamanda séning ewlading (Mesih) dunyagha kélip, dunyani Xudaning padishahliqi qilidu» dégen wedemni choqum emelge ashurimen, depmu körsitidu. ■ 1Pad. 11:36 5 Chünki Dawut Perwerdigarning neziride durus bolghanni qilip, Hittiy Uriyagha qilghanliridin bashqa ömrining hemme künliride Perwerdigar uninggha emr qilghanliridin chiqmidi.■ 2Sam. 11:4, 15; 12:9
6 Emdi Abiyamning pütün ömride Rehoboam bilen Yeroboam bir-biri bilen jeng qiliship turdi.□ «Abiyamning pütün ömride Rehoboam bilen Yeroboam bir-biri bilen jeng qiliship turdi» — shübhisizki, mushu ayette «Rehoboam» bolsa Rehoboam jemetini we «Yeroboam» bolsa Yeroboam jemetini körsitidu.
7 Abiyamning bashqa ishliri we qilghanlirining hemmisi «Yehuda padishahlirining tarix-tezkiriliri» dégen kitabta pütülgen emesmidi? Abiyam bilen Yeroboam bir-biri bilen jeng qiliship turatti.
8 Abiyam öz ata-bowilirining arisida uxlidi; ular uni «Dawutning shehiri»de depne qildi. Andin oghli Asa ornida padishah boldi.■ 2Tar. 13:23
Asa Yehudagha höküm süridu
2Tar. 14:1-2; 15:16; 16:6,11-14
9 Israilning padishahi Yeroboam seltenitining yigirminchi yilida Asa Yehudaning üstige padishah bolup 10 Yérusalémda qiriq bir yil seltenet qildi. Uning chong anisining ismi Maaqah bolup, Abishalomning qizi idi. □ «uning chong anisining ismi Maaqah bolup...» — bu ibaride ibraniy tilida «chong anisi» dégen «uning anisi» bilen ipadilinidu. Ibraniy tilida gahi waqitlarda «ata» yaki «ana» ademning ejdadini körsitidu. Mesilen, 11-ayetni körüng. 11 Asa atisi Dawut qilghandek Perwerdigarning neziride durus bolghanni qildi. 12 U kespiy bechchiwazlarni zémindin heydep, ata-bowiliri yasatqan hemme yirginchlik mebudlarni yoqitiwetti. □ «kespiy bechchiwazlar» — bu kishiler butpereslikke yaki butxanilargha munasiwetlik idi. ■ 1Pad. 22:47 13 U yene chong anisi Maaqahni yirginchlik bir «Asherah» tüwrükni yasighini üchün xanishliq mertiwisidin chüshürüwetti. Asa bu yirginchlik butni késip Kidron jilghisida köydürüwetti. □ «u yene chong anisi Maaqahni ... xanishliq mertiwisidin chüshürüwetti» — «xanishliq mertiwisi»: Bu sözge qarighanda uning chong anisi Maaqah padishahliqta ikkinchi orunda turatti. ■ 2Tar. 15:16 14 «Yuqiri jaylar» yoqitilmisimu, Asaning qelbi ömrining barliq künliride Perwerdigargha pütünley béghishlan’ghanidi. 15 Hem atisi hem u özi Perwerdigargha atap yasighan nersilerni, jümlidin kümüsh bilen altunni we türlük qacha-quchilarni Perwerdigarning öyige keltürdi.■ Law. 5:15
16 Emdi Asa we Israilning padishahi Baasha barliq künliride bir-biri bilen jeng qiliship turdi. 17 Israilning padishahi Baasha Yehudagha qarshi hujum qildi; héchkim Yehudaning padishahi Asa bilen bardi-keldi qilmisun dep, Ramah shehirini mehkem qilip yasidi. ■ 2Tar. 16:1 18 U waqitta Asa Perwerdigarning öyidiki xezinilerde qalghan barliq altun-kümüsh we padishahning ordisidiki xezinilerde qalghan altun-kümüshni élip xizmetkarlirining qoligha tapshurdi; andin Asa padishah ularni Demeshqte turushluq Suriye padishahi Hézionning newrisi, Tabrimmonning oghli Ben-Hadadqa ewetti we shular bilen bu xewerni yetküzüp: —■ 1Pad. 20:1; 2Tar. 16:2-14
19 «Méning atam bilen silining atilirining arisida bolghandek men bilen silining arilirida bir ehde bolsun. Mana, silige kümüsh bilen altundin hediye ewettim; emdi Israilning padishahi Baasha bilen bolghan ehdiliridin qollirini üzsile; shuning bilen u méni qamal qilishtin qol üzsun» — dédi.
20 Ben-Hadad Asa padishahning sözige kirip, öz qoshunining serdarlirini Israilning sheherlirige hujum qilishqa ewetip, Ijon, Dan, Beyt-Maaqahdiki Abel, pütkül Kinneret yurti bilen Naftalining pütkül zéminini béqindurdi. 21 Baasha bu xewerni anglap, Ramah istihkamini yasashtin qolini yighip, Tirzahqa bérip turdi.
22 Asa padishah bolsa pütkül Yehudaning ademlirini héchbirini qoymay chaqirip yighdi; ular Baasha Ramah shehirini yasashqa ishletken tashlar bilen yaghachlarni Ramahtin toshup élip ketti. Asa padishah mushularni ishlitip Binyamin zéminidiki Gébani we Mizpahni mehkem qilip yasidi.
23 Emdi Asaning bashqa ishliri, uning zor qudriti, uning qilghinining hemmisi, shundaqla yasighan sheherler toghrisida «Yehuda padishahlirining tarix-tezkiriliri» dégen kitabta pütülgen emesmidi? Lékin qérighanda, uning putida bir késel peyda boldi. 24 Asa öz ata-bowiliri arisida uxlidi we Dawutning shehiride depne qilindi. Andin uning oghli Yehoshafat ornida padishah boldi.■ 2Tar. 16:13; 17:1
Nadab Israil üstige höküm süridu
25 Yehudaning padishahi Asaning seltenitining ikkinchi yilida Yeroboamning oghli Nadab Israil üstige höküm sürüshke bashlidi; u Israilgha ikki yil padishah boldi. 26 U Perwerdigarning neziride rezil bolghanni qilip atisining yolida méngip, atisining Israilni gunahqa putlashturghan gunahlirida mangdi.
27 Lékin Issakar jemetidin bolghan Axiyahning oghli Baasha uninggha qest qilip, uni Filistiylerning tewesidiki Gibbétonda öltürdi. Shu chaghda Nadab pütün Israillar bilen birlikte Gibbéton’gha qorshap hujum qiliwatatti.
28 Yehuda padishahi Asaning seltenitining üchinchi yilida Baasha Nadabni öltürüp, özi uning ornida padishah boldi. 29 We shundaq boldiki, u padishah bolghanda Yeroboamning pütkül jemetini chépip öltürdi; Perwerdigarning quli Shilohluq Axiyahning wasitisi bilen éytqan sözi emelge ashurulup, u Yeroboamning jemetidin nepisi barlarni birinimu qoymay pütünley yoqatti. ■ 1Pad. 14:10, 14 30 Bu ish Yeroboamning sadir qilghan gunahliri hem uning Israilni gunahqa putlashturghan gunahliri tüpeylidin boldi; u shular bilen Israilning Xudasi Perwerdigarning ghezipini qattiq qozghighanidi. 31 Nadabning bashqa ishliri bilen qilghanlirining hemmisi «Israil padishahlirining tarix-tezkiriliri» dégen kitabta pütülgen emesmidi?
32 Asa we Israilning padishahi Baasha barliq künliride bir-biri bilen jeng qiliship turdi.
Baasha Israil üstige höküm süridu
33 Yehudaning padishahi Asaning seltenitining üchinchi yilida Axiyahning oghli Baasha pütün Israil üstige Tirzahta höküm sürüshke bashlidi; u yigirme töt yil seltenet qildi. 34 U Perwerdigarning neziride rezil bolghanni qildi; u Yeroboamning yolida yürüp, Israilni gunahqa patquzghan gunahida mangdi.
□15:1 «Abiyam» — bashqa xil shekli «Abiyah».
□15:2 «Abishalomning qizi» — yaki «Abshalomning qizi». Bu «Abishalom» Dawutning oghli Abshalom bolushi mumkin.
□15:4 «Dawutning ewladi» — ibraniy tilida «Dawutning oghli». «Shundaqtimu Dawutning sewebidin Xudasi Perwerdigar Yérusalémda uninggha yoruq bir chiraghni qaldurush üchün, Dawutning ewladini ... turghuzdi we Yérusalémni qoghdidi» — Xudaning Dawutqa bir «chiragh» qaldurghanliqi, belkim uning kéyinki köp dewrlerge: «Dawut Méning sadiq qulum idi» dep ispatlash üchün daim uning xandanidikilerdin birini Yérusalémdiki textide olturghuzup kéliwatqanliqini körsitidu. Shuningdek, Xuda bu ish arqiliq (Dawutning ewladlirining uzun’ghiche textte olturushi), eslide Dawutqa: Kelgüsi bir zamanda séning ewlading (Mesih) dunyagha kélip, dunyani Xudaning padishahliqi qilidu» dégen wedemni choqum emelge ashurimen, depmu körsitidu.
■15:5 2Sam. 11:4, 15; 12:9
□15:6 «Abiyamning pütün ömride Rehoboam bilen Yeroboam bir-biri bilen jeng qiliship turdi» — shübhisizki, mushu ayette «Rehoboam» bolsa Rehoboam jemetini we «Yeroboam» bolsa Yeroboam jemetini körsitidu.
□15:10 «uning chong anisining ismi Maaqah bolup...» — bu ibaride ibraniy tilida «chong anisi» dégen «uning anisi» bilen ipadilinidu. Ibraniy tilida gahi waqitlarda «ata» yaki «ana» ademning ejdadini körsitidu. Mesilen, 11-ayetni körüng.
□15:12 «kespiy bechchiwazlar» — bu kishiler butpereslikke yaki butxanilargha munasiwetlik idi.
□15:13 «u yene chong anisi Maaqahni ... xanishliq mertiwisidin chüshürüwetti» — «xanishliq mertiwisi»: Bu sözge qarighanda uning chong anisi Maaqah padishahliqta ikkinchi orunda turatti.
■15:18 1Pad. 20:1; 2Tar. 16:2-14
■15:29 1Pad. 14:10, 14