Bashqa birxil terjimisi «öchüp kétiwatqan ehde...». «emeldin qaldurulidighan ehdining parlaq nurigha közini tikip qarashning aqiwitige uchrap ketmisun dep...» — «qarashning aqiwiti» — biz bu sözni shu menide chüshinimizki, kona ehde (Musa peyghemberge chüshürülgen qanun) astida, insanning gunahqa patqan haliti pash qilin’ghachqa, Xudaning shan-sheripige biwasite qarashning aqiwiti ölüm bolatti. «Mis.» 34:34ni körüng. ■ Mis. 34:35; Rim. 10:4. 14 Emma ularning oy-köngülliri qadaqlashqanidi; chünki bügün’ge qeder kona ehdini oqughinida mushu chümperde éliwétilmey keldi; chünki peqet Mesihde bolghandila u élip tashliwétilidu. □ «chünki bügün’ge qeder kona ehdini oqughinida mushu chümperde éliwétilmey keldi...» — «kona ehde» mushu yerde, bolupmu Musa peyghemberge chüshürülgen qanunni, yeni Tewratning «Yaritilish»tin «Qanun sherhi»giche bolghan besh qismini körsitidu. ■ Yesh. 6:10; Ez. 12:2; Mat. 13:11; Ros. 28:26; Rim. 11:8. 15 Emma bügün’ge qeder, Musaning yazmiliri oqulghinida shu chümperde yenila qelbini yépiwalmaqta. 16 Emma herkim Rebge qarap burulsa, chümperde élip tashlinidu. ■ Mat. 13:11; Rim. 11:23; 1Kor. 2:10. 17 Emma Reb shu Rohtur; we Rebning Rohi qeyerde bolsa, shu yerde hörlük bolidu. □ «Emma Reb shu rohtur» — «Roh» bolsa Xudaning Muqeddes Rohi», yeni «yéngi ehde» arqiliq menggülük hayatni élip kélidighan Rohni körsitidu. ■ Yuh. 4:24. 18 We biz hemmimizning yüzimiz chümperdisiz halda Rebning shan-sheripige qarighinida, Uning oxshash süritide bolushqa Roh bolghan Reb teripidin shan-sherep üstige shan-sherep qoshulup özgertilmektimiz.□ «Biz hemmimizning yüzimiz chümperdisiz halda Rebning shan-sheripige qarighinida, Uning oxshash süritide bolushqa Roh bolghan Reb teripidin shan-sherep üstige shan-sherep qoshulup özgertilmektimiz» — «oxshash süriti» (yaki «oxshash süret-obrazi») — Reb Eysaning Özining süriti. ■ 1Kor. 13:12; 2Kor. 5:7.
■3:1 2Kor. 5:12; 10:8.
□3:2 «Siler özünglar bizning tewsiyinamimizdursiler, qelbimizde pütülgen, her insan’gha tonush bolghan we oqulidighan» — démek, Korinttiki étiqadchilarning nijatni yéngi qobul qilghan waqtida mutleq özgertilgen yéngi yürüsh-turushliri Pawlusning ejrining her ademge körünerlik bolghan méwisi, uning heqiqiy rosul ikenlikige ispat idi.
□3:3 «Silerning biz teripimizdin perwish qilin’ghan, Mesihning mektupi ikenlikinglar» — «perwish qilin’ghan» yaki «yetküzülidighan, yollan’ghan». grék tilida «köyünüp béqilghan» yaki «xizmiti qilin’ghan». «bu mektup siyah bilen emes, belki tirik Xudaning Rohi bilen yézilghan; tash taxtaylargha emes, belki qelbning etlik taxtaylirigha pütüklüktur» — oqurmenlerning éside barki, Musa peyghemberge chüshürülgen qanun «tash taxtalar»gha pütüklük idi. Mushu yerdiki «etlik» selbiy menide emes, belkim «yumshaq, qattiq bolmighan», «tash»ning eksini bildüridu.
■3:3 Mis. 24:12; 34:1; Yer. 31:33; Ez. 11:19; 36:26; Ibr. 8:10.
□3:6 «U bizni yéngi ehdining xizmetkarliri bolushqa iqtidarliq qildi; bu ehde pütüklük söz-jümlilerge emes, belki Rohqa asaslan’ghan» — mushu ayettiki «pütüklük söz-jümliler» Musagha chüshürülgen qanunni, yeni «kona ehde»ni körsitidu; «Roh» bolsa Xudaning Muqeddes Rohini körsitidu, elwette. «Yéngi ehde» toghruluq «Yer.» 31:31-34 we «Yeremiya»diki «qoshumche söz»ni körüng. «Chünki pütüklük söz-jümliler ademni öltüridu; lékin Roh bolsa ademge hayat keltüridu» — bu sözlerning toluq menisini chüshinish üchün «Rim.» 3:19-23, 7-bab we 8:1-16ni körüng. «Roh» Xudaning Rohi, elwette.
■3:6 2Kor. 5:18; Ibr. 8:6, 8.
□3:7 «Israillar Musaning yüzide julalan’ghan shan-shereptin yüzige közlirini tikip qariyalmighan yerde» — bu weqe «Mis.» 34:29-35de xatirilen’gen. «(gerche shu shan-sherep hazir emeldin qaldurulghan bolsimu)» — bashqa birxil terjimisi «gerche shu nur asta-asta yoqiliwatqan bolsimu». Pawlus bu ikki bisliq sözlerni belkim etey ishletken, shunga ikkila terjimisi belkim toghridur.
■3:7 Mis. 24:12; 34:1,30; Qan. 10:1.
□3:11 «chünki emeldin qaldurulghan ish eslide shan-sherep bilen keltürülgen yerde,...» — «emeldin qaldurulghan ish» yaki «ajizlap yoqiliwatqan ish».
□3:12 «biz tolimu yüreklik bolimiz» — yaki «biz jasaretlik sözleymiz».
□3:13 «emeldin qaldurulidighan ehde» — «kona ehde»ning «emeldin qaldurulghanliqi»ni toluqraq chüshinish üchün «Rim.» 3:19-4:25, 7:7-8:4, «Gal.» 1:2-4:7ni oqung). Bashqa birxil terjimisi «öchüp kétiwatqan ehde...». «emeldin qaldurulidighan ehdining parlaq nurigha közini tikip qarashning aqiwitige uchrap ketmisun dep...» — «qarashning aqiwiti» — biz bu sözni shu menide chüshinimizki, kona ehde (Musa peyghemberge chüshürülgen qanun) astida, insanning gunahqa patqan haliti pash qilin’ghachqa, Xudaning shan-sheripige biwasite qarashning aqiwiti ölüm bolatti. «Mis.» 34:34ni körüng.
□3:14 «chünki bügün’ge qeder kona ehdini oqughinida mushu chümperde éliwétilmey keldi...» — «kona ehde» mushu yerde, bolupmu Musa peyghemberge chüshürülgen qanunni, yeni Tewratning «Yaritilish»tin «Qanun sherhi»giche bolghan besh qismini körsitidu.
■3:14 Yesh. 6:10; Ez. 12:2; Mat. 13:11; Ros. 28:26; Rim. 11:8.
■3:16 Mat. 13:11; Rim. 11:23; 1Kor. 2:10.
□3:17 «Emma Reb shu rohtur» — «Roh» bolsa Xudaning Muqeddes Rohi», yeni «yéngi ehde» arqiliq menggülük hayatni élip kélidighan Rohni körsitidu.
□3:18 «Biz hemmimizning yüzimiz chümperdisiz halda Rebning shan-sheripige qarighinida, Uning oxshash süritide bolushqa Roh bolghan Reb teripidin shan-sherep üstige shan-sherep qoshulup özgertilmektimiz» — «oxshash süriti» (yaki «oxshash süret-obrazi») — Reb Eysaning Özining süriti.