7
Xatime waqti keldi!
Perwerdigarning sözi manga kélip mundaq déyildi: —
«Sen angla, i insan oghli, Reb Perwerdigar Israil zéminigha mundaq dédi: Xatime! Zéminning töt bulungigha xatime bérilidu! «Xatime! Zéminning töt bulungigha xatime bérilidu!» — ilgiriki peyghemberler (Yoél, Amos, Yeshaya, Hoshiya, Mikah qatarliqlar) Xudaning mushu jazasi toghruluq bésharet bergen. Ezakiyal peyghember mushu yerde, waqti-saiti hazir bolidu, deydu.
Sanga hazir xatime bérilidu! Öz ghezipimni béshinggha chüshürimen, öz yolliring boyiche üstüngge höküm chiqirip jazalap, özüngning barliq yirginchlik ishliringni öz béshinggha yandurimen. Méning közüm sanga rehim qilmaydu hem ichimnimu sanga aghritmaymen; eksiche öz yolliringni béshinggha yandurimen, öz yirginchlikliring öz arangda bolidu; andin siler Méning Perwerdigar ikenlikimni tonup yétisiler». Ez. 5:11; 8:18
Reb Perwerdigar mundaq deydu: — «Balayi’apet! Héch bolup baqmighan balayi’apet kélidu! Mana, u keldi!
Xatime, xatime! U sanga qarshi qozghaldi! Mana, u kéliwatidu!
Halaket yéninggha keldi, i zéminda turghuchi; waqit-saiti toshti, ashu kün yéqinlashti; xushalliq warqirashliri emes, belki dawalghuluq bir qiyqas-süren taghlarda anglinidu. «ashu kün yéqinlashti...» — mushu «kün» «Perwerdigarning küni» yeni «qiyamet küni»ni körsitidu. Ezakiyal peyghemberning bu bésharitining ikki qétimliq emelge ashurulushi bar: — (1) Babil impériyesi Israil zéminigha tajawuz qilip Yehudiylarni pütünley sürgün qilidu; (2) kelgüside, Perwerdigarning künide; shu küni dejjalning qoshunliri Israil zéminigha tajawuz qilidu. Bu ikki weqening bir-birige oxshaydighan köp yerliri bolidu. Men tézla qehrimni üstüngge töküp, sanga qaratqan ghezipim bilen pighandin chiqimen; Men öz yolliring boyiche üstüngge höküm chiqirip jazalap, özüngning barliq yirginchlikliringni béshinggha qayturup chüshürimen. Méning közüm sanga rehim qilmaydu hem ichimnimu sanga aghritmaymen; Men öz yolliringni béshinggha yandurimen, we öz yirginchlik ishliring öz aranggha chüshidu; shuning bilen siler özünglarni urghuchining Men Perwerdigar ikenlikimni tonup yétisiler.
10 Mana, ashu kün! Mana u keldi! Halaket chiqip yüriwatidu! — tayaq bixlandi, hakawurluq chécheklidi! «tayaq bixlandi, hakawurluq chécheklidi!» — mushu «tayaq» ularning zorawanliqini bildüridu — kéyinki 10-ayetni körüng. Uning «bixlan’ghanliqi» belkim uni jazalaydighan waqit-saet toshqan, démekchi. 11 Zorawanliq yétilip rezillik tayiqi bolup chiqti; ularningkidin héchnerse qalmaydu — ularning ademler topidin, dölet-bayliqliridin yaki heywisidin héchnéme qalmaydu. «zorawanliq yétilip rezillik tayiqi bolup chiqti» — bashqa birxil terjimisi «zorawanliq yétilip, rezillikni jazalaydighan tayaq bolup chiqti» — Biraq bizningche bu «tayaq» 10-ayettiki tayaqqa oxshash bolushi kérek. 12 Waqit-saiti keldi, küni yéqinlashti; alghuchi xushal bolup ketmisun, satquchi matem tutmisun; chünki qattiq ghezep mushu bir top kishilerning hemmisining üstige chüshidu. «alghuchi xushal bolup ketmisun, satquchi matem tutmisun; chünki qattiq ghezep mushu bir top kishilerning hemmisining üstige chüshidu» — balayi’apet chüshken künlerde köp nersilerning bahasi derhal chüshidu. Shu chaghda alghuchi kishi belkim: «nahayiti erzan’gha aldim» dep xushallinidu, satquchi kishi belkim «bek erzan sétiptimen» dep köngli yérim bolidu. 13 Chünki gerche alghuchi bilen satquchi tirik qalsimu, satquchi özi sétiwetkinige qaytidin ige bolmaydu; chünki bu top kishiler toghruluq körün’gen bésharet inawetsiz bolmaydu; ulardin héchqaysisi qebihliki bilen öz hayatini saqliyalmaydu. «Chünki gerche alghuchi bilen satquchi tirik qalsimu, satquchi özi sétiwetkinige qaytidin ige bolmaydu» — eger satqan nerse yer bolsa, Musa peyghemberge chüshürülgen mirasliq toghrisidiki qanun boyiche, satquchi uni (muwapiq bahasida) qayturup sétiwélish hoquqi bar. Emdi satqan nerse yer bolsun bolmisun, uni qayturuwélish waqti bolmaydu, chünki hemme adem sürgün bolup épkétilidu. «ulardin héchqaysisi qebihliki bilen öz hayatini saqliyalmaydu» — bashqa birxil terjimisi «ularning qebihliki tüpeylidin, ularning héchqaysisi öz hayatini saqliyalmaydu».
14 Ular kanayni chélip hemmini teyyarlidi, biraq héchkim jengge chiqmaydu; chünki Méning ghezipim mushu bir top kishilerning hemmisige qaritilghan. 15 Talada qilich, ichide waba we acharchiliq turidu; dalada bolghan kishini qilich, sheherde bolghan kishini bolsa, waba we acharchiliq uni yutuwétidu. 16 We ulardin qutulup qélip bulardin qachqanlar taghlarda yürüp herbiri öz qebihliki üchün jilghidiki paxteklerdek buquldap matem tutidu.
17 Herbirining qoli dermansizlinidu, tizliri süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu; «Herbirining qoli dermansizlinidu, tizliri süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu» — démek, qorqunchtin shundaq bolidu. Bashqa birxil terjimisi «Herbirining tizliri sudek ajiz bolup kétidu».   Yesh. 13:7; Yer. 6:24 18 Ular özige böz kiyimini baghlaydu, wehshet ularni basidu; herqaysining yüzide xijalet, bashliri taqir körünidu. «böz kiyimi» — matem tutush yaki qattiq towa qilishni bildüretti. «bashliri taqir körünidu» — matem tutqanda, qattiq pushayman qilghanda er kishiler chachlirini chüshürüwétetti.   Yesh. 15:2, 3; Yer. 48:37 19 Ular öz kümüshlirini kochilargha tashlaydu, ularning altunliri bulghan’ghan nersidek bolidu; ularning altun-kümüshliri Perwerdigar ghezipini körsetken künide ularni qutquzmaydu; ular bulardin achliqini qanduralmaydu, qorsiqini tolduralmaydu, chünki bu nersiler ulargha ademlerni putlashturidighan qebihlik boldi. «ularning altunliri bulghan’ghan nersidek bolidu» — «bulghan’ghan berse» (yaki «nijis nerse») mushu yerde ikki bisliq söz bolup, yene «yiraq qilin’ghan nerse»nimu bildüridu. «bu nersiler ulargha ademlerni putlashturidighan qebihlik boldi» — «bu nersiler» belkim ularning altun-kümüsh bolghan bayliqliri we shundaqla ular altun-kümüshtin yasighan butlar bolsa kérek.   Pend. 11:4; Zef. 1:18 20 U Uning güzel bézekini heywe bilen tiklidi; biraq ular uning ichide yirginchlik mebudlarni hemde lenetlik nersilirini yasidi; shunga Men uni ular üchün paskinchiliqqa aylandurimen. «U Uning güzel Bézekini heywe bilen tiklidi» — «U» — Xudani körsitidu. «Uning güzel bézeki» — mushu söz bizningche muqeddes ibadetxanigha qaritilghan (bu ibadetxanini Sulayman padishah qurghan, esli intayin güzel we heywetlik idi). Ayetning bashqa birxil terjimisi: «Ular özi güzel buyumliridin pexirlen’gen, biraq ular bulardin yirginchlik mebudlarni hemde yirginchlik nersilerni yasidi; shunga men bularni ular üchün paskinchilikke aylandurimen».
Mushu ayettiki «paskinchilik» ikki bisliq söz bolup, yene «yiraq qilin’ghan nerse»nimu körsitidu.
21 Men uni olja süpitide yat ademlerning qoligha, ghenimet qilip yer yüzidiki rezillerge tapshurimen; ular buni bulghaydu. «Men uni olja süpitide yat ademlerning qoligha, ghenimet qilip yer yüzidiki rezillerge tapshurimen» — «uni» muqeddes ibadetxanini körsitidu.
20-ayettiki izahatta körsitilgen ikkinchi terjime boyiche, «uni» Israillarning zibu-zinnetlirini körsitidu.
22 Men yüzümni ulardin örüymen, we kishiler Méning eziz jayimni bulghaydu; zorawanlar kirip u yerni bulghaydu.
23 Zenjirni teyyarlanglar; chünki zémin qanliq jinayetlerge, sheher zorawanliqqa tolghan. 24 Shunga Men eller ichidiki eng rezilini keltürimen, ular ularning öylirige ige bolidu; Men zomigerlerning hakawurluqini yoqitimen; ularning «muqeddes jayliri» bulghinidu. «ularning «muqeddes jayliri» bulghinidu» — mushu yerde «muqeddes jayliri» belkim hejwiy, kinayilik gep bolup, Israillarning butlargha béghishlighan jaylirini körsitidu. 25 Wehshet kéliwatidu! Ular tinch-amanliqni izdeydighan bolidu, biraq héch tapalmaydu. 26 Apet üstige apet, shum xewer üstige shum xewer kélidu; ular peyghemberdin bésharet soraydu, biraq kahinlardin Tewratning bilimi, aqsaqallardin, moysipitlerdin nesihet yoqap kétidu. «biraq kahinlardin Tewratning bilimi... yoqap kétidu» — «Tewrat»ning esliy menisi «yolyoruq», «terbiye». 27 Padishah matem tutidu, shahzade ümidsizlikke chömülidu, zémindiki xelqlerning qolliri titrep kétidu; Men ularni öz yolliri boyiche bir terep qilimen, öz hökümliri boyiche ulargha höküm chiqirip jazalaymen; shuning bilen ular Méning Perwerdigar ikenlikimni tonup yétidu.
 
 

7:2 «Xatime! Zéminning töt bulungigha xatime bérilidu!» — ilgiriki peyghemberler (Yoél, Amos, Yeshaya, Hoshiya, Mikah qatarliqlar) Xudaning mushu jazasi toghruluq bésharet bergen. Ezakiyal peyghember mushu yerde, waqti-saiti hazir bolidu, deydu.

7:4 Ez. 5:11; 8:18

7:7 «ashu kün yéqinlashti...» — mushu «kün» «Perwerdigarning küni» yeni «qiyamet küni»ni körsitidu. Ezakiyal peyghemberning bu bésharitining ikki qétimliq emelge ashurulushi bar: — (1) Babil impériyesi Israil zéminigha tajawuz qilip Yehudiylarni pütünley sürgün qilidu; (2) kelgüside, Perwerdigarning künide; shu küni dejjalning qoshunliri Israil zéminigha tajawuz qilidu. Bu ikki weqening bir-birige oxshaydighan köp yerliri bolidu.

7:10 «tayaq bixlandi, hakawurluq chécheklidi!» — mushu «tayaq» ularning zorawanliqini bildüridu — kéyinki 10-ayetni körüng. Uning «bixlan’ghanliqi» belkim uni jazalaydighan waqit-saet toshqan, démekchi.

7:11 «zorawanliq yétilip rezillik tayiqi bolup chiqti» — bashqa birxil terjimisi «zorawanliq yétilip, rezillikni jazalaydighan tayaq bolup chiqti» — Biraq bizningche bu «tayaq» 10-ayettiki tayaqqa oxshash bolushi kérek.

7:12 «alghuchi xushal bolup ketmisun, satquchi matem tutmisun; chünki qattiq ghezep mushu bir top kishilerning hemmisining üstige chüshidu» — balayi’apet chüshken künlerde köp nersilerning bahasi derhal chüshidu. Shu chaghda alghuchi kishi belkim: «nahayiti erzan’gha aldim» dep xushallinidu, satquchi kishi belkim «bek erzan sétiptimen» dep köngli yérim bolidu.

7:13 «Chünki gerche alghuchi bilen satquchi tirik qalsimu, satquchi özi sétiwetkinige qaytidin ige bolmaydu» — eger satqan nerse yer bolsa, Musa peyghemberge chüshürülgen mirasliq toghrisidiki qanun boyiche, satquchi uni (muwapiq bahasida) qayturup sétiwélish hoquqi bar. Emdi satqan nerse yer bolsun bolmisun, uni qayturuwélish waqti bolmaydu, chünki hemme adem sürgün bolup épkétilidu. «ulardin héchqaysisi qebihliki bilen öz hayatini saqliyalmaydu» — bashqa birxil terjimisi «ularning qebihliki tüpeylidin, ularning héchqaysisi öz hayatini saqliyalmaydu».

7:17 «Herbirining qoli dermansizlinidu, tizliri süydük bilen chiliq-chiliq höl bolup kétidu» — démek, qorqunchtin shundaq bolidu. Bashqa birxil terjimisi «Herbirining tizliri sudek ajiz bolup kétidu».

7:17 Yesh. 13:7; Yer. 6:24

7:18 «böz kiyimi» — matem tutush yaki qattiq towa qilishni bildüretti. «bashliri taqir körünidu» — matem tutqanda, qattiq pushayman qilghanda er kishiler chachlirini chüshürüwétetti.

7:18 Yesh. 15:2, 3; Yer. 48:37

7:19 «ularning altunliri bulghan’ghan nersidek bolidu» — «bulghan’ghan berse» (yaki «nijis nerse») mushu yerde ikki bisliq söz bolup, yene «yiraq qilin’ghan nerse»nimu bildüridu. «bu nersiler ulargha ademlerni putlashturidighan qebihlik boldi» — «bu nersiler» belkim ularning altun-kümüsh bolghan bayliqliri we shundaqla ular altun-kümüshtin yasighan butlar bolsa kérek.

7:19 Pend. 11:4; Zef. 1:18

7:20 «U Uning güzel Bézekini heywe bilen tiklidi» — «U» — Xudani körsitidu. «Uning güzel bézeki» — mushu söz bizningche muqeddes ibadetxanigha qaritilghan (bu ibadetxanini Sulayman padishah qurghan, esli intayin güzel we heywetlik idi). Ayetning bashqa birxil terjimisi: «Ular özi güzel buyumliridin pexirlen’gen, biraq ular bulardin yirginchlik mebudlarni hemde yirginchlik nersilerni yasidi; shunga men bularni ular üchün paskinchilikke aylandurimen». Mushu ayettiki «paskinchilik» ikki bisliq söz bolup, yene «yiraq qilin’ghan nerse»nimu körsitidu.

7:21 «Men uni olja süpitide yat ademlerning qoligha, ghenimet qilip yer yüzidiki rezillerge tapshurimen» — «uni» muqeddes ibadetxanini körsitidu. 20-ayettiki izahatta körsitilgen ikkinchi terjime boyiche, «uni» Israillarning zibu-zinnetlirini körsitidu.

7:24 «ularning «muqeddes jayliri» bulghinidu» — mushu yerde «muqeddes jayliri» belkim hejwiy, kinayilik gep bolup, Israillarning butlargha béghishlighan jaylirini körsitidu.

7:26 «biraq kahinlardin Tewratning bilimi... yoqap kétidu» — «Tewrat»ning esliy menisi «yolyoruq», «terbiye».