Köp sheher-yézilar weyran bolghachqa, yaki yat ellerning igidarchiliqi astida bolghachqa, belkim herxil imkaniyet teng bolushi mumkin idi.
□7:2 «inim Hanan» — Nehemiyaning inisi 1:2, 3de tilgha élinidu. «Men inim Hanani bilen ... Hananiyani Yérusalémni bashqurushqa qoydum» — Yérusalémni bashqurushqa ademlerni qoyush, Nehemiyaning Artaxshashtaning yénigha qaytmaqchi ikenlikini körsitishi mumkin (2:6ni körüng). «Hananiya ishenchlik adem bolup...» — ibraniy tilida «u ishenchlik adem bolup..». Bezi alimlar «u» Hananini körsitidu, dep qaraydu.
□7:3 «derwaziwenler yénida turup közet qilisun» — ibraniy tilida «ular yénida turup közet qilisun». «shuningdek Yérusalémda turuwatqanlardin qarawullar közet nöwetlirige qoyulup békitilsun; herbir adem özining bir közitige mes’ul bolsun, shundaqla herbirining köziti öz öyining udulida bolsun, dep tapilidim» — bashqa birxil terjimisi: «shuningdek Yérusalémning qowuqliri chüsh waqtida ochuq turmisun; qowuqlar étilgende, baldaqliri taqalghinida derwaziwenler yénida turup közet qilisun; Yérusalémda turuwatqanlardin qarawullar élinip, közet nöwetlirige qoyup békitilsun; beziler alahide nöwettiki közette tursun, beziler öz öyining udulida közette tursun». Yene bashqa birnechche xil terjimiliri uchrishi mumkin.
□7:6 «Töwendikiler... esli Babil padishahi Néboqadnesar teripidin sürgün qilin’ghanlardin...» — bu tizimlik bilen «Ezra» 2-babtiki tizimlik otturisida ademlerning isimliri, sani we tizimlik tertipide bezide azraq perqler bar. Bu perqler ikki tizimlikning heqiqet ikenlikige téximu ispat béridu. Ikkinchi tizimlikni Yérusalémda, birinchi tizimlikni Babilda qilghan bolushi mumkin. Ikkinchi tizimlik axirida Yérusalémgha yétip kélip olturaqlashqanlarni körsitidu; birinchi tizimlikte xatirilen’gen beziliri shübhisizki, kéyin niyitidin éynip, Yérusalémgha barmay qalghan yaki barghandin kéyin, yene Babilgha qaytip ketkenidi; shundaqla Yérusalémgha qaytish yolida ölgenler bolushimu mumkin. Eslidiki tizimlikke xatirilenmigen bolsimu, lékin kéyin Yérusalémgha barimen dep «qaytish»qa qatnashqanlarmu bar bolsa kérek; ular ikkinchi tizimlikke xatirilen’gen.
■7:6 Ezra 2
□7:24 «Harif» — «Ezra» 2:18de «Yorah».
□7:25 «Gibéon» — «Ezra» 2:20de «Gibbar».
□7:37 «Lod, Hadid we Ononing ewladliri...» — yaki «Lodluqlar, Hadidliqlar we Onoluqlar...».
□7:43 «Xodwah» — «Ezra» 2:40de «Xodawiya».
□7:46 «ibadetxana xizmetkarliri» — ibraniy tilida «Netiniylar». Menisi belkim «béghishlan’ghanlar». Ularning ejdadliri belkim «Gibéonluqlar» idi. «Yeshua» 9:27ni we «1Tar.» 9:2ni körüng.
□7:47 «Siya» — «Ezra» 2:47de «Siyaha».
□7:52 «Nefussesim» — «Ezra» 2:50de «Nefussim».
□7:54 «Bazlit» — yaki «Bazlut» «Ezra» 2:52.
□7:57 «Périda» — yaki «Péruda» «Ezra» 2:55.
□7:59 «Amon» — yaki «Ami» «Ezra» 2:57.
□7:63 «Kozning ewladliri» — yaki «Hakkozning ewladliri».
□7:65 «Waliy» — ibraniy tilidiki «Tirshata», eslide Pars tili bolup, menisi belkim «janabliri». «urim we tummim» — alahide birxil tashlar. U kahin kiygen «efod»ning yanchuqida (qoshénda) turidu. Bu tashlar arqiliq Israil xelqi Xudadin yol sorisa bolatti. «Mis.» 28:28-30ni körüng. «urim we tummimni kötürgüchi kahin arimizda xizmette bolghuche» — menisi belkim: (1) urim we tummim Babilda sürgün bolghan waqtida yoqap ketken bolushi mumkin; (2) tépilghini bilen ulargha tebir bérip menisini chüshendüridighan kahin téxi chiqmidi.
□7:66 «qiriq ikki ming üch yüz atmish kishi» — bu «Ezra» 2:64diki san’gha oxshash; shübhisizki, bu Yérusalémgha yétip kélip, Babilgha qaytmay, Yehudiyede heqiqiy olturaqlashqanlarning sanidur.
□7:70 «darik» — (yaki «draxma») — mushu yerde Pars impériyesidiki birxil altun tengge, bir darikning éghirliqi 0.4-0.5 gram bolushi mumkin; mushu yerde bu daslarning qimmiti 0.4-0.5 kilogram altun’gha barawer idi.
□7:71 «mina» — birxil kümüsh tengge, 60 shekelge yaki «talant»tin atmishtin birige barawer idi. Mushu yerde kümüshning jemiy éghirliqi belkim 800-1200 kilogramche idi.
□7:73 «Shuningdin kéyin kahinlar, Lawiylar, derwaziwenler, ghezelkeshler... shundaqla qalghan Israil xelqining hemmisi öz sheherlirige makanlashti» — bu ayetning menisi belkim: (1) kahinlar, Lawiylar qatarliqlar özige yéngiwashtin teqsim qilin’ghan sheherliride makan tutti, yaki Yérusalémdiki xizmette bolush üchün Yérusalémgha yéqin bolghan, shundaqla ulargha teqsim qilin’ghan sheherlerde makanlashti; (2) Lawiylardin bashqa Israillar, yeni on ikki qebilidin qaytip kelgenler eslide özige xas sheherlirige makanlashti yaki yéngiwashtin ulargha teqsim qilin’ghan sheherlerde makanlashti. Köp sheher-yézilar weyran bolghachqa, yaki yat ellerning igidarchiliqi astida bolghachqa, belkim herxil imkaniyet teng bolushi mumkin idi.