11
Xelqning yol boyi ghotuldiship Perwerdigarning achchiqini keltürüshi
1 We shundaq boldiki, xelq ghotuldishatti, ularning ghotuldashliri Perwerdigarning quliqigha yétip intayin rezil anglandi; U bu sözlerni anglidi we Uning ghezipi qozghaldi; Perwerdigarning ot-yalquni ularning arisida tutiship, bargahning chétidiki bezilerni köydürüshke bashlidi.■ Qan. 9:22; Zeb. 78:21; 106:13-18 2 Xelq bu chaghda Musagha yalwuriwidi, Musa Perwerdigardin tilidi; shuning bilen ot pesiyip öchti. 3 Perwerdigarning oti ularning otturisida tutashqanliqi üchün u u yerge «Taberah» dep at qoydi. □ «Taberah» — «köyüsh» dégen menide.
Xelqning ozuq toghruluq ghotuldashliri
4 Ularning arisidiki shalghut kishilerning nepsi taqildap ketti, Israillarmu yene yighlashqa bashlidi: «Emdi bizge kim gösh béridu?□ «shalghut kishiler» — beziler «bikar telepler» dep terjime qilidu. Lékin kéyinki sözlerdin qarighanda, ular belkim Israillardin ayrim, bashqa birnechche milletlerdin bolghan bir türküm kishiler bolushi mumkin. ■ Mis. 12:38; 16:3; Zeb. 106:14; 1Kor. 10:6 5 Hélimu ésimizdiki, biz Misirdiki chaghlarda pul xejlimey turupmu béliq yéyeleyttuq, yene terxemek, tawuz, piyaz we küde piyaz bilen samsaqmu bar idi. 6 Mana bu yerde hazir köz aldimizda mannadin bashqa héchnéme yoq, emdi bizning jénimizmu qurup kétiwatidu» déyishti.
7 Manna goya yumghaqsüt uruqigha, körünüshi goya kehriwagha oxshaytti.■ Mis. 16:14, 31; Zeb. 78:24-25; Yuh. 6:31, 49 8 Kishiler uyan-buyan chépip uni yighip, bezide yarghunchaqta ézip, bezide hawanchida soqup, ya bezide qazanda pishurup nan qilip yeytti; temi zeytun mayliq toqachlargha oxshaytti.□ «temi zeytun mayliq toqachlargha oxshaytti» — yaki «temi tatliq zeytun maygha oxshaytti». 9 Kéchide bargahqa shebnem chüshkende, mannamu shuning üstige chüshetti.
10 Musa xelqning ailimu-aile herbiri öz chédirining ishiki aldida yigha-zar qilishiwatqinini anglidi; buninggha Perwerdigarning ghezipi qattiq qozghaldi, bu ish Musaning neziridimu yaman köründi. 11 Musa Perwerdigargha: —
Sen bu barliq xelqning éghir yükini manga artip qoyup, men qulungni némishqa bundaq qiynaysen; némishqa men Séning aldingda iltipat tapmaymen? 12 Ya men bu pütün xelqqe hamilidar bolup, ularni tughdummu? Sen téxi manga: «Sen ularni Men qesem ichip ularning ata-bowilirigha miras qilghan shu yerge yetküzgüche, xuddi baqqan atisi emchektiki bowaqni baghrigha alghandek baghringgha élip kötürüp mang» dewatisen? 13 Men bu xelqqe nedin gösh tépip béreleymen? Chünki ular manga yighlap: «Sen bizge yégüdek gösh tépip ber!» déyishmekte. 14 Men bu xelqni kötürüshni yalghuz üstümge élip kételmeydikenmen, bu ish manga bek éghir kéliwatidu. 15 Eger Sen manga mushundaq muamile qilmaqchi bolsang, men ötünüp qalay, bu xarab halitimni manga körsetmey, iltipat qilip méni öltürüwet! — dédi.
Perwerdigarning Musagha yetmish aqsaqalni tallap chiqishni buyrushi
16 Perwerdigar Musagha mundaq dédi: —
Israil aqsaqalliri ichidin, sen yénimgha tonuydighan xelq aqsaqalliri we beglerdin yetmishni tallap yighqin, ularni jamaet chédirining aldigha ekel. Ular séning bilen bille shu yerde tursun. 17 Men shu yerge chüshüp séning bilen sözlishimen; we séning üstüngde turuwatqan Rohni élip ularning üstigimu bölüp qoyimen. Shuning bilen ular sen bilen bille xelqni kötürüsh mes’uliyitini üstige alidu, andin sen uni özüng yalghuz kötürmeydighan bolisen.□ «séning üstüngde turuwatqan Roh» — shübhisizki, Xudaning Özining Muqeddes Rohi. 29-ayetni körüng. 18 Sen xelqqe mundaq dégin: «Ete gösh yiyishke teyyarlinip özenglerni Xudagha atap paklanglar; chünki siler Perwerdigarning quliqini aghritip yighlap: «Emdi kim bizge gösh béridu? Ah, Misirdiki halimiz bek yaxshi idi!» dégenidinglar emesmu? Perwerdigar derweqe silerge gösh béridu, siler uningdin yeysiler. 19 Siler bir kün, ikki kün emes, besh kün, on kün emes, yigirme künmu emes, 20 belki pütün bir ay yeysiler, taki burninglardin étilip chiqip hö bolghuche yeysiler; chünki siler aranglarda turuwatqan Perwerdigarni mensitmey, uning aldida yighlap turup: «Biz néme üchün Misirdin chiqtuq?» — dédinglar».■ Chöl. 21:5
21 Musa: — Men ularning arisida turuwatqan bu xelqtin yolgha chiqalaydighan erkekler alte yüz ming tursa, Sen téxi: «Men ularni gösh yeydighan, hetta pütün bir ay gösh yeydighan qilimen» deysen;□ «yolgha chiqalaydighan erkekler» — yaki «piyade eskerler». 1:46ni körüng. 22 emise qoy, kala padilirining hemmisi soyulsa ulargha yétemdu? Yaki déngizdiki hemme béliq ulargha tutup bérilse, ularning yiyishige yitermu? — dédi.■ Yuh. 6:7
23 Shuning bilen Perwerdigar Musagha: — Perwerdigarning qoli qisqa bolup qaptimu? Emdi körüp baqqine, Méning sanga dégen sözüm emelge ashurulamdu-yoq? — dédi.■ Yesh. 50:2; 59:1
24 Shuning bilen Musa chiqip Perwerdigarning sözini xelqqe yetküzdi we xelq ichidiki aqsaqallardin yetmish ademni tallap yighip ularni jamaet chédirining etrapida turghuzdi. 25 Andin Perwerdigar bulut ichidin chüshüp, Musa bilen sözliship, uningdiki Rohtin élip yetmish aqsaqalgha qoydi; Roh ularning üstige qonushi bilen ular bésharet bérishke kirishti. Lékin shu waqittin kéyin ular undaq qilmidi. 26 Lékin u chaghda ulardin ikki adem bargahta qaldi; birsining ismi Eldad, ikkinchisi Médad idi (ular eslide aqsaqallarning arisida tizimlan’ghanidi, lékin ibadet chédirigha chiqmay qalghanidi). Roh ularning üstidimu qondi we ular bargah ichide bésharet bérishke bashlidi. 27 Yash bir yigit yügürüp kélip Musagha: —
Eldad bilen Médad bargahta bésharet bériwatidu, — dédi. 28 Musaning xizmetkari, Musa tallighan serxil yigitliridin biri, Nunning oghli Yeshua qopup: —
I xojam Musa, ularni tosughayla, — dédi. 29 Lékin Musa uninggha: — Sen méning sewebimdin heset qiliwatamsen? Perwerdigarning pütün xelqi peyghember bolup ketse idi, Perwerdigar Özining Rohini ularning üstige qoysa idi! — dédi.
30 Shuning bilen Musa bilen Israil aqsaqallirining hemmisi bargahqa qaytip kétishti.
Perwerdigarning bödüne chüshürüshi
31 Emdi Perwerdigar aldidin bir shamal chiqip, u déngiz tereptin bödünilerni uchurtup kélip, bargahning etrapigha yéyiwetti; bödüniler bargahning u teripidimu bir künlük yol, bu teripidimu bir künlük yol kelgüdek yer yüzini ikki gez égizlikte kelgüdek qaplidi.□ «Yer yüzini ikki gez égizlikte kelgüdek qaplidi.» — bashqa birxil terjimisi: «yer yüzidin alahazel ikki gez égizlikte uchup keldi». «gez» — Muqeddes Kitabta ishlitilgen «gez» ademning qolining jeynektin barmaqning uchighiche bolghan ariliqi (texminen 45 santimétr) idi. ■ Mis. 16:13; Zeb. 78:26-28
32 Xelq ornidin turup pütkül shu küni, shu kéchisi we etisi pütün kün bödüne tutup yighdi, eng az dégenlirimu alahazel ikki xomir yighdi; ular bularni bargahning töt etrapigha özliri üchün yéyishti.□ «xomir» —— Bir «xomir» texminen ming litrge barawer. Bödünilerning yéyilishi, shübhisizki, göshini qaqlash üchün idi. 33 Ular göshni chaynap ézip bolmay, gösh téxi chishliri arisida turghanda, Perwerdigarning ghezipi ulargha qozghilip, xelqni intayin éghir bir waba bilen urdi.□ «Perwerdigarning ghezipi ulargha qozghilip, xelqni... urdi» — Xuda némishqa xelq qaqshighan waqtida emes, belki del bödünilerge éghiz tegkende ularni urdi? Shübhisizki, U ularni shu ishta sinidi. Ular eslide Uningdin narazi bolup gumanlinip: «Emdi bizge kim gösh béridu?» — déyishkenidi (4-ayet). Biraq Xuda ulargha köz aldida gösh bergini bilen, ular gumanidin towa qilmidi yaki teshekkur éytmidi. ■ Zeb. 78:29-31 34 Shunga kishiler shu yerni «Qibrot-Hattawah» dep atidi; chünki ular shu yerde nepsi taqildighan kishilerni yerlikke qoyghanidi.□ «Qibrot-Hattawah» — menisi «Nepsaniyetning qebriliri». 35 Kéyin xelq Qibrot-Hattawahtin yolgha chiqip Hazirotqa kélip, Hazirotta toxtidi.
■11:1 Qan. 9:22; Zeb. 78:21; 106:13-18
□11:3 «Taberah» — «köyüsh» dégen menide.
□11:4 «shalghut kishiler» — beziler «bikar telepler» dep terjime qilidu. Lékin kéyinki sözlerdin qarighanda, ular belkim Israillardin ayrim, bashqa birnechche milletlerdin bolghan bir türküm kishiler bolushi mumkin.
■11:4 Mis. 12:38; 16:3; Zeb. 106:14; 1Kor. 10:6
■11:7 Mis. 16:14, 31; Zeb. 78:24-25; Yuh. 6:31, 49
□11:8 «temi zeytun mayliq toqachlargha oxshaytti» — yaki «temi tatliq zeytun maygha oxshaytti».
□11:17 «séning üstüngde turuwatqan Roh» — shübhisizki, Xudaning Özining Muqeddes Rohi. 29-ayetni körüng.
□11:21 «yolgha chiqalaydighan erkekler» — yaki «piyade eskerler». 1:46ni körüng.
□11:31 «Yer yüzini ikki gez égizlikte kelgüdek qaplidi.» — bashqa birxil terjimisi: «yer yüzidin alahazel ikki gez égizlikte uchup keldi». «gez» — Muqeddes Kitabta ishlitilgen «gez» ademning qolining jeynektin barmaqning uchighiche bolghan ariliqi (texminen 45 santimétr) idi.
■11:31 Mis. 16:13; Zeb. 78:26-28
□11:32 «xomir» —— Bir «xomir» texminen ming litrge barawer. Bödünilerning yéyilishi, shübhisizki, göshini qaqlash üchün idi.
□11:33 «Perwerdigarning ghezipi ulargha qozghilip, xelqni... urdi» — Xuda némishqa xelq qaqshighan waqtida emes, belki del bödünilerge éghiz tegkende ularni urdi? Shübhisizki, U ularni shu ishta sinidi. Ular eslide Uningdin narazi bolup gumanlinip: «Emdi bizge kim gösh béridu?» — déyishkenidi (4-ayet). Biraq Xuda ulargha köz aldida gösh bergini bilen, ular gumanidin towa qilmidi yaki teshekkur éytmidi.
□11:34 «Qibrot-Hattawah» — menisi «Nepsaniyetning qebriliri».